Brzechczyn, Krzysztof2010-09-272010-09-272006Historyka. Studia Metologiczne, 2006, t. 36, s. 37-53.0073-277Xhttp://hdl.handle.net/10593/585Autor porównuje dwie wizje uprawiania historii zakładane przez pozytywizm (Hempel) i narratwizm (White). Według pozytywizmu, w historii obowiązywać mają te same procedury wyjaśniania co w naukach przyrodniczych, według narratywizmu - historia ma być bliższa literaturze. Poglądy te są parafrazowane w aparaturze pojęciowej idealizacyjnej teorii nauki. Wedle tego ujęcia różnice pomiędzy tymi dziedzinami kultury (nauka i literatura) oparte są na stosowanych w nich różnych procedurach deformacyjnych. Podstawowoą metodą nauki jest idealizacja (idealizowany obiekt w porównaniu z wyjściowym jest ontologicznie "uboższy" ponieważ pozbawiony jest pewnych własności), a literatury - fikcjonalizacja (fikcjonalizowany obiekt w jest ontologicznie "bogatszy" w porównaniu z obiektem wyjściowym ponieważ jest wyposażony we własności występujące z wyższym natężeniem). W drugiej części artykułu autor eksplikuje pewne paradoksy narracji historycznej (paradoks nadkompletności i niekompletności bazy źródłowej w stosunku do opartej na niej narracji historycznej oraz paradoks dwupoziomowej struktury narracji w kategoriach idealizacyjnej teorii nauki. Udana próba parafrazy jest argumentem na rzecz jedności nauki zakładanej przez idealizacyjną teorię nauki.plMetodologia historiiIdealizacyjna teoria naukiNarratywizmPozytywizmPostmodernizmCarl HempelLeszek NowakHayden WhiteArtykuł