Piontek, Janusz. PromotorPudło, Aleksandra2013-06-132013-06-132013-06-13http://hdl.handle.net/10593/6475Wydział BiologiiLiczne badania dawnych i współczesnych populacji dowodzą, że środowisko miejskie, ze względu na swoje specyficzne warunki znacząco wpływa na biologiczną strukturę ludności. Szczególnym pod tym względem jest okres średniowiecza. Celem pracy była analiza antropologiczna średniowiecznych mieszkańców miasta Gdańska, reprezentujących dwie fazy rozwoju miasta: wczesną i późną. Otrzymane wyniki pozwalają stwierdzić, że wartości syntetycznych mierników wskazują, że stan i dynamika biologiczna ludności średniowiecznego Gdańska była podobna do innych populacji średniowiecznych. Na podstawie stopnia zróżnicowania morfologicznego cech metrycznych czaszki stwierdzono, że średniowieczni gdańszczanie wykazywali wysokie podobieństwo biologiczne do populacji głównie z terenu Polski, a także ze Skandynawii. Przyżyciowa wysokość ciała gdańszczan zawierała się w górnej granicy zmienności tej cechy, charakterystycznej dla średniowiecznych populacji miejskich. W późnym średniowieczu kości długie stawały się dłuższe i smuklejsze, a przyżyciowa długość ciała wzrastała, podobnie dymorfizm płciowy badanych cech. Natomiast mierniki stresu fizjologicznego wykazują, że u średniowiecznych gdańszczan występowała względnie niska częstość cribra orbitalia, hipoplazji szkliwa oraz zmian aparatu żucia. Powyższe wyniki dowodzą, że warunki życia i stan zdrowia gdańszczan były na dobrym poziomie.Numerous studies of past and present human populations demonstrate that the specific nature of urban environments has a significant impact on the biological structure of any given population. The medieval period presents a particular case in point. The aim of research detailed here in was to carry out a physical anthropological analysis of Gdańsk’s medieval population, representing two phases of the city’s development: early and late. Synthetic indicator values revealed in the results of this analysis suggest that the condition and biological dynamics of Gdańsk’s medieval inhabitants were similar to those of other medieval populations. The degree of morphological diversity observed in craniometric traits evinces that Gdańsk’s medieval residents display a high level of biological similarity to populations principally from Poland, as well as Scandinavia. Body height for Gdańsk inhabitants is within the upper range of variability for this trait, which is characteristic of medieval urban populations. In the late medieval period long bones become longer and more slender, with increases being noted in body length and in sexual dimorphism for all of the traits examined. Physiological stress indicators reveal a relatively low incidence among Gdańsk’s medieval inhabitants. These results attest to the city’s population enjoying a good level of general health and good living conditions.plGdańskśredniowieczemedieval populationbiodemografiabiodemographyzróżnicowanie morfologicznemorphological diversitymierniki stresu fizjologicznegophysiological stress indicatorsDysertacja