Marciniec, Bogdan. PromotorDudziec, Beata. PromotorRzonsowska, Monika2015-11-262015-11-262015-11-26http://hdl.handle.net/10593/14045Wydział ChemiiGłównym celem naukowym pracy doktorskiej było opracowanie nowych, skutecznych metod syntezy nowych alkinylopodstawionych związków germano- i germanokrzemoorganicznych w oparciu o reakcje katalityczne. W pracy wykorzystano dotychczasowe dokonania w dziedzinie katalizy z udziałem kompleksów metali przejściowych (rutenu i irydu), które charakteryzują się wysoką wydajnością i selektywnością. Opracowano metodę funkcjonalizacji etynylopodstawionych silseskwioksanów z winylogermananami oraz warunki reakcji germylującego sprzęgania 1,4-bis(dimetylowinylogermylo)benzenu z alkinami. Obie grupy reakcji prowadzone były z udziałem hydrydowego kompleksu rutenu(II). Zaproponowano także nową reakcję sprzęgania alkinów z halogenogermananami (jodkami i chlorkami) w obecności kompleksu irydu(I), będącą efektywną metodą syntezy nienasyconych produktów zarówno mono-, jak i dwupodstawionych. Otrzymane produkty zostały wyizolowane i w pełni scharakteryzowane przy użyciu metod spektroskopowych magnetycznego rezonansu jądrowego i GCMS lub poddane analizie GCMS w postaci izolowanej mieszaniny produktów. Ponadto przeprowadzono szereg reakcji stechiometrycznych służących wyjaśnieniu mechanizmu reakcji germylującego sprzęgania jodogermananów z terminalnymi alkinami. Wyniki badań eksperymentalnych poparto także serią obliczeń z wykorzystaniem kwantowo-chemicznej metody Teorii Funkcjonału Gęstości (DFT).The main scientific aim of this doctoral thesis was to propose new and effective methods for the syntheses of new alkynylsubstituted organogermanes in catalytic reactions. In this thesis, a new catalytic route to the synthesis of alkynylsubstituted organogermanium and rganogermasilicon compounds is reported. The principal reaction taken into consideration in the study was germylative coupling of ethynylsubstituted silsesquioxanes with vinyl derivatives of germanium and reaction between 1,4-bis(dimethylvinylgermyl)benzene and terminal alkynes (in the presence of ruthenium(II) complexes). Another reaction studied was that of terminal alkynes with halogermanes, proceeding in the presence of an iridium(I) complex and amine as a hydrogen iodide/chloride acceptor. Moreover, a new and universal (considering halogermane compounds) catalytic method for the synthesis of unsaturated organogermanium compounds was proposed. Most of the obtained products are new compounds, they were isolated and characterized by spectroscopic methods (GCMS and NMR). I extended my research to the studies of mechanism of germylative coupling of terminal alkynes and halogermanes. The DFT calculations were also performed to confirm the mechanistic pathway.plinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccessalkinyalkynesgermylujące sprzęganiegermylative couplingkompleksy rutenu(II)ruthenium(II) complexeskompleksy irydu(I)iridium(I) complexesalkinylopodstawione germananyalkynylsubstituted germanesProcesy katalizowane kompleksami metali jako podstawa syntez nowych alkinylopodstawionych związków germano- i germanokrzemoorganicznychMetal complexes catalyzed processes as the basis for the synthesis of new alkynylsubstituted organogermanium and organogermasilicon compoundsDysertacja