Ilski, Kazimierz. PromotorRogowski, Juliusz2021-07-072021-07-072021https://hdl.handle.net/10593/26342Wydział HistoriiPrzedmiot niniejszej dysertacji stanowi krytyczna refleksja nad osiągnięciami nowoczesnej historiografii w odniesieniu do pierwszych miesięcy rządów Gracjana (375/376 rok), ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką w ówczesnej polityce miał odegrać były nauczyciel tego cesarza, poeta i retor Auzoniusz. Zdaniem wielu pokoleń badaczy Auzoniusz był niekwestionowanym zwycięzcą brutalnej rozgrywki o władzę, jaka miała miejsce w początkach rządów Gracjana, a zdobyte wpływy wykorzystał do tego, by zerwać z „wrogą wobec senatu” polityką poprzedniego władcy, Walentyniana I, spopularyzować rządy swojego wychowanka poprzez szereg popularnych posunięć, a także zapewnić sobie i swojej rodzinie najwyższe stanowiska w państwie. Uważna lektura stosownych źródeł – przede wszystkim wypowiedzi współczesnych autorów i wydanych w tamtym okresie aktów prawnych – prowadzi jednak do odmiennych wniosków. Jak się okazuje, teoria o politycznej dominacji Auzoniusza nie znajduje potwierdzenia ani w kontekście rozważań nad rozgrywkami personalnymi, gdzie łatwiej wykazać, że Auzoniusz nie miał żadnego wpływu lub był bezsilny (jak w kwestii śmierci Teodozjusza Starszego), ani w analizie cesarskiej aktywnością legislacyjnej, która zachowuje tyle podobieństw z legislacją Walentyniana, że bezpieczniej jest mówić o kontynuowaniu tej ostatniej niż o jej porzuceniu.The subject of this dissertation is a critical reflection on the achievements of modern historiography concerning the first months of Gratian's rule (AD 375/376), with particular emphasis on the role that the emperor's former teacher, poet and rhetor Ausonius, was to play in contemporary politics. According to many generations of researchers, Ausonius was the undisputed winner of the brutal power game that took place at the beginning of Gratian's rule, and he used the gained influence to break with the "hostile to the senate" policy of the previous ruler, Valentinian I, popularize the rule of his pupil by a series of popular measures, as well as securing the highest positions in the state for himself and his family. However, a careful reading of the relevant sources – primarily the statements of contemporary authors and legal acts issued at that time – leads to different conclusions. As it turns out, the theory of Ausonius' political domination is confirmed neither in the context of deliberations on personal games, where it is easier to show that Ausonius had no influence or was powerless (as in the case of the death of Theodosius the Elder), nor in the analysis of the imperial legislative activity which retains so many parallels with Valentinian's legislation that it is safer to speak of continuing the latter than abandoning it.polinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccessGracjanGratianAuzoniuszAusoniuskryzys polityczny 375/376 rokupolitical crisis of AD 375/376Dysertacja