Skotarczak, Dorota2011-07-152011-07-152010PORÓWNANIA. Czasopismo poświęcone zagadnieniom komparatystyki literackiej oraz studiom interdyscyplinarnym. nr 7, 2010, s. 141-150.1733-165Xhttp://hdl.handle.net/10593/1167Filmy fabularne mogą stanowić źródło historyczne dostarczające wiedzy na temat czasów, w których zostały zrealizowane. Jednak filmy wyprodukowane w krajach socjalistycznych, jeśli mają dostarczyć informacji historykowi, muszą być poddane weryfikacji, uwzględniającej specyfikę kina tychże krajów. Tak też jest niewątpliwie w przypadku filmów nakręconych w Polsce w latach 1944–1989, a więc w czasach panowania ustroju socjalistycznego. Filmy wtedy powstałe w Polsce musiały być zgodne z narzuconą odgórnie ideologią. Szczególnie dotyczy to filmów kręconych w latach 1949–1955 czyli w okresie obowiązywania metody twórczej zwanej realizmem socjalistycznym. Później ona już wprawdzie nie obowiązywała, ale twórcy filmów mniej lub bardziej musieli się liczyć z wymogami panującego reżimu politycznego. Aby w filmach rozpoznać rzeczywistość tamtego okresu, trzeba zdawać sobie sprawę, w jaki sposób ją zmieniano. W tym celu sięgnąć należy do rozmaitych dokumentów, które tę kwestię naświetlają. Są one przechowywane przede wszystkim w Archiwum Filmoteki Narodowej, Archiwum Akt Nowych i Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. W każdym razie odpowiednio postępując ze źródłami filmowymi można dowiedzieć się bardzo wiele o Polsce tamtego okresu. Nawet filmy jawnie propagandowe, fałszywie ukazujące ówczesną Polskę, są cenne dla historyka, gdyż przynajmniej ukazują tendencje i metody propagandy.Feature films can constitute a historical source of knowledge on the times in which they were made. However, if films produced in socialist countries are to provide any knowledge to the historian, they have to be verified bearing in mind the specificity of the cinema in these countries. This is the case of films made in Poland during 1944–1989, in the times of the socialist regime. Those were the times in which films in Poland had to be made in accordance with the superimposed ideology. This is particularly true about films done in 1949–1955, that is the times of social realism. In order to capture the reality of the period in the films, one has to understand how it was changed. Thus, various documents explaining these mechanisms should be consulted. They are available mostly in Archiwum Filmoteki Narodowej (The National Film Archive), Archiwum Akt Nowych (The Archives of New Records in Warsaw) and Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (Archive of the National Institute of Remembrance).Kino PRLPRL cinemaFilm jako źródło historyczneFilm as historical sourceCenzuraCensorshipArtykuł