Kopytko, Roman. PromotorBednarek, Grażyna2012-10-172012-10-172012-10-17http://hdl.handle.net/10593/3528Wydział AnglistykiPoświęcona analizie dyskursu sądowego, niniejsza praca doktorska bada polskie i amerykańskie metody przesłuchiwania świadków w procesach karnych w systemie prawa cywilnego oraz prawa powszechnego. Jej głównym celem jest zidentyfikowanie i wyjaśnienie podobieństw i różnic pomiędzy śledczymi i skargowymi procedurami przesłuchiwania świadków w polskim i amerykańskim dyskursie sądowym jako dwóch kulturowo zróżnicowanych sposobów poszukiwania prawdy i wymierzania sprawiedliwości. W tym celu praca poddaje analizie interakcję werbalną w trakcie przesłuchiwania świadków w dwóch rożnych systemach prawnych oraz śledzi w jaki sposób, za pomocą jakich środków oraz do jakiego stopnia kontekst społeczno-kulturowy, instytucjonalny oraz historyczny kształtuje użycie języka w sądzie. Dwie tezy postawione w pracy, które organizują badania polskiego i amerykańskiego dyskursu sądowego zakładają, że: (1) dyskurs sądowy jest kulturowo zróżnicowany oraz że (2) dyskurs sądowy jest uwarunkowany społecznie. W pracy zastosowano następujące trzy metody badawcze mające na celu potwierdzenie słuszności postawionych tez: (1) etnografię komunikacyjną; (2) analizę konwersacyjną; oraz (3) pragmatykę. Etnografia komunikacyjna umożliwiła zbadanie tła społeczno-kulturowego, w jakim przesłuchanie świadków w Polsce i Stanach Zjednoczonych ma miejsce, uczestników, takich jak sędzia, prokurator i obrońca, cel oraz atmosferę w jakiej przesłuchanie ma miejsce, strukturę organizacyjną, środek komunikacji oraz gatunek. Analiza konwersacyjna pozwoliła na koncentrację badań wokół mowy zinstytucjonalizowanej z uwzględnieniem: (1) kto komu zadaje pytania i kto udziela odpowiedzi; (2) sądowej interakcji i ról społecznych sędziego, prokuratora i obrońcy; (3) struktury organizacyjnej rozprawy karnej i przesłuchania świadków; (4) strategicznego użycia określonych rodzajów pytań; oraz (4) dążenia do osiągnięcia prawdy materialnej i prawdy formalnej. Pragmatyka umożliwiła zbadanie: (1) do jakiego stopnia świadkowie przestrzegają lub łamią zasadę kooperacji uczestników konwersacji; oraz (2) asortymentu aktów mowy, jakim polskie i amerykańskie społeczności mowne posługują się, aby pokazać, że prawnicy w systemie prawa powszechnego i prawa cywilnego posługują się unikatową kompetencją komunikacyjną właściwą dla określonego systemu prawnego.The dissertation is dedicated to the analysis of courtroom discourse. It investigates Polish and American methods of witness examination in penal cases under the Civil Law and Common Law legal systems. Its major objective is to identify, illustrate and explain the cross-cultural similarities and disparities between the inquisitorial and adversarial procedures of examining witnesses in Polish and American courtroom discourse as two culturally distinct ways of seeking the truth and pursuing justice. In doing so, the dissertation examines verbal interaction during witness examination under two disparate legal systems and investigates how, by what means and to what effects the social (institutional), cultural and historical context affects the use of language in court. Two theses put forward in the dissertation, which organize the research into Polish and American courtroom discourse postulate that: (1) courtroom discourse is culturally varied and that (2) courtroom discourse is socially conditioned. The dissertation employs the following three methods to verify the truth of the theses: (1) the ethnography of communication; (2) conversation analysis (CA); and (3) pragmatics. The ethnography of communication has facilitated to investigate the broad socio-cultural setting in which the examination of witnesses in Poland and the United States takes place, participants, such as judges, attorneys for prosecution and attorneys for defense, ends, i.e. the purpose of the examination of witnesses, the act sequence, key, i.e. the manner of performance, the channel of communication, norms of interaction and genre. CA, which has narrowed the area of study to institutional talk, has allowed to examine: (1) the system of turn-taking; (2) courtroom interaction and social roles of the judge, attorney for prosecution and attorney for defense; (3) structural organization of the examination of witnesses; (4) strategic use of various types of questions; and (4) the pursuit of the substantive truth and formal truth. Pragmatics has enabled to study: (1) the observance and flouting of the co-operative principle (CP); and (2) assortment of different speech acts to confirm that the Polish and American speech communities share unique communicative competence, typical for a particular legal system.enanaliza dyskursudiscourse analysisdyskurs sądowycourtroom discourseŚledcze i skargowe procedury przesłuchiwania świadków w procesach karnychInquisitorial and adversarial procedures of witness examination in penal casesDysertacja