Mika, Tomasz. PromotorBorowiec, Karolina2017-09-052017-09-052017http://hdl.handle.net/10593/19270Wydział Filologii Polskiej i KlasycznejGłównym celem rozprawy jest wieloaspektowy opis języka tekstów uznawanych za powstałe na XV-wiecznym Śląsku. Teksty te – takie jak Cantilena inhonesta, pieśń o Świętej Dorocie i niektóre modlitwy codzienne ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu – ze względów patriotycznych przez długi czas uznawane były za polskie, choć w ich języku obecne są elementy właściwe polszczyźnie i czeszczyźnie. Rozwój socjolingwistyki, odrzucenie założenia o polszczyźnie jako języku gospodarzu i możliwość przyjęcia nowej perspektywy pozwalają zobaczyć je w nowym świetle, wskazać możliwe przyczyny ukształtowania danego tekstu interferowanego, a także główne problemy transkrypcyjne. Pierwsza część pracy poświęcona jest czynnikom, jakie należy wziąć pod uwagę przed przystąpieniem do analiz (takim jak kulturowa historia Śląska, specyfika materiału, relacja między polszczyzną a czeszczyzną) oraz terminom i metodom. Druga zawiera szczegółowe analizy językowe i kontekstowe. Przeprowadzone analizy doprowadziły m.in. do uznania modlitw z ostatniej karty kodeksu Mikołaja z Koźla za czeskie czy zmiany datacji wpisania do kodeksu pieśni o Świętej Dorocie. Wykazano też, że stosowane w edytorstwie Zasady wydawania tekstów staropolskich są niewystarczające do przygotowania transkrypcji omówionych w pracy tekstów, a same teksty interferowane należy wykluczyć z prac poświęconych staropolszczyźnie.The main purpose of this Ph.D. thesis is to describe the language of the texts which are supposed to be written in the 15th century in Silesia region. Texts such as Cantilena inhonesta, some versions of The Lord’s Prayer, The Hail Mary, The Creed, and the legend of Saint Dorothy have so far been described as Polish (for the patriotic reasons), although their language reveals both Polish and Czech phonetics and morphology. Both the developments in historical sociolinguistics and the new contemporary perspective allow to change the common spread opinions about the texts and to search for other peculiar sources of their linguistic character. The first part focuses on the factors which should be taken into consideration before the linguistic analysis begins (such as cultural history of Silesia region, the peculiarity of the material, close relations between medieval Polish and Czech) and the terms and methods used in the dissertation. The analyses conducted in the second part prove that each of the ‘interfered’ texts should be considered separately. Each of them shows different relationship between Polish and Czech linguistic elements. As a group, the ‘interfered’ texts should be excluded from the research on the Old Polish language, so that the distortion of the results is prevented. They also need other guidelines in editing than those from Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt.polinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccessteksty interferowanewielojęzycznośćkontakt językowyśredniowieczny Śląskinterfered texts (macaronic texts)multilingualismlanguage contactmedieval SilesiaDysertacja