Brzezińska, Anna Weronika. PromotorEchaust, Karolina2023-10-262023-10-262023https://hdl.handle.net/10593/27443Wydział Antropologii i KulturoznawstwaDziedzictwo jest kategorią wieloaspektową, charakteryzującą się zmiennością w obszarze społeczno-kulturowych relacji. Celem rozprawy doktorskiej jest ukazanie mechanizmów kształtowania się i ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego w kontekście relacji międzygatunkowych. Materiał empiryczny, na podstawie którego została napisana niniejsza praca, zebrałam prowadząc antropologiczne badania terenowe wśród społeczności bartników, w wybranych miejscach w Polsce. Praca jest osadzona w nurcie humanistycznych badań nad środowiskiem (ang. environemtal humanities) (Emmet, Nye 2017), łącząc etnografię wielogatunkowej (ang. multispecies ethnography) (Tsing 2005; Latour 2020) i ekologią polityczną (Latour 2009, 2010) z dziedzictwem kulturowym (ang. heritology). Ukazując społeczną i kulturową praxis (Bauman 2012: 283) praktyk, zwyczajów, tradycyjnej wiedzy i umiejętności bartników, zaproponowałam kompleksowe spojrzenie na bartnictwo, jako na proces zmian społeczno-kulturowych, efektem których jest nowa wartość dziedzictwa – „gdzie to co społeczne, powraca jako powiązane” (Latour 2010: 152). Poruszając się w sferze dziedzictwa, patrzę na współczesne praktyki bartnicze jak na proces i relacje zachodzące „między dziedzictwami”, które heritolog Rodney Harrison definiuje jako „top-down heritage” (odgórne) i „bottom-up heritage” (oddolne) (Harrison 2010:16-19). W mojej pracy spoglądam zatem na dziedzictwo w dwóch wymiarach: 1) instytucjonalnym i 2) praktyk bartników, badając mechanizmy i relacje zachodzące pomiędzy tymi wymiarami. Rozprawa doktorska składa się z wprowadzenia, pięciu rozdziałów, zakończenia oraz bibliografii i aneksu. Heritage is a multifaceted category characterized by variability in socio-cultural relations. The aim of the doctoral dissertation is to show the formation and protection of intangible cultural heritage in the context of interspecies relations. The empirical material based on which the research was carried out was collected from anthropological field research among beekeepers in selected places in Poland. The work is embedded in the field of environmental humanities (Emmet, Nye 2017), linking multispecies ethnography (Tsing 2005; Latour 2020) and ecology of cooperation (Latour 2009, 2010) with cultural heritage (heritology). Showing the cultural praxis (Bauman 2012: 283) of practices, customs, exclusive knowledge, and skills of honey hunters, entering the view of honey hunting as a process of socio-cultural changes, which is the new value of heritage - "where what is social returns as related” (Latour 2010: 152). moving in the field of heritage, I look at contemporary honey hunting practices as a process and relations occurring "between heritage", which the heritologist Rodney Harrison defines as "heritage from above" (from above) and "heritage from below" (from below) (Harrison 2010:16-19). In my work, I look at heritage in two dimensions: 1) institutional and 2) honey hunters' practices, examining the mechanisms and relationships between these dimensions.plantropologia społeczno-kulturowaetnologiarelacje międzygatunkowebartnictwoniematerialne dziedzictwo kulturoweSocial-Cultural AnthropologyEthnologyMultispecies RelationsTree-beekeepingIntangible Cultural Heritageinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesis