Rachleiwcz, GrzegorzSzczuciński, Witold2013-09-252013-09-252000Rachlewicz G., Szczuciński W., 2000: Ice tectonics and bedrock relief control on glacial sedimentation – an example from Hansbreen, Spitsbergen. Polish Polar Studies. 27th Polar Symposium, pp. 259-27583-914147-3-6http://hdl.handle.net/10593/7799Hansbreen, a tidewater glacier in southern Spitsbergen, was investigated to reveal the relationship between its tectonic and mode of deposition. In the land terminating zone the bedrock threshold plays major role in sedimentation by creating compression conditions. It causes the most of sediment to be released supraglacially, and redeposited in form of debris flows. The upward debris transport is done mostly by folding deformation of basal ice layer with a minor participation of thrusts. In observed outcrops no subglacial deformed layer of till was found. The debris occurrence was associated only with the debris-rich basal ice layer. However on the foreland exists subglacial till, partly formed in flutings, also with micromorphological evidence of deformations. Various bedrock morphology is supposed to differentiate basal conditions. The flat, but undulated, regelation favouring conditions, leads to the debris-rich basal ice layer formation, however inclined but non undulated relief prefers deformed subglacial sediments development. No structural or sedimentological evidence of surge events were found in the tributary glaciers (Fuglebreen, Tuvbreen), hence this phenomenon is thought to be limited to the main ice stream.Lodowiec Hansa na Spitsbergenie (rejon fiordu Hornsund) należy do politermalnych szarżujących lodowców uchodzących do morza. Jest on zasilany przez szereg lodowców dopływowych o zróżnicowanej dynamice. Jego strefa brzeżna składa się z szerokiego klifu lodowego w części centralnej oraz lądowych, czołowo-bocznych stref depozycyjnych. Szczególnej analizie został poddany zachodni fragment lodowca. Charakteryzuje się on strefą kompresji wywołaną poprzez istniejący w podłożu lodowca garb skalny. Z analizy układu strukturalnego lodu wynika, że przemieszczanie materiału ze strefy bazalnej ku powierzchni odbywa się poprzez fałdowe deformacje bazalnej warstwy lodu oraz strefy śćięciowo-nasunięciowe. Takie warunki powodują, że większość osadu jest uwalniana w pozycji supraglacjalnej i następnie transportowana poprzez różnego typu ruchy masowe na pasywnym lub martwym lodzie. W obserwowanych odsłonięciach strefy bazalnej (w tym około dwustumetrowej długości martwym klifie lodowym) nie znaleziono subglacjalnej warstwy osadów – całość materiału była zawarta w przydennej warstwie lodowca. Pomimo to na przedpolu lodowca, zdominowanym sedymentacją supraglacjaną, występują także płaty moreny walikowej (fluted moraine), których powstanie powszechnie tłumaczy się deformacjami subglacjalnie deformowanej warstwy osadu. Potwierdzają to także struktury widoczne w obrazie mikroskopowym cienkich płytek z tych osadów. Na charakter procesów depozycyjno-transportowych wpływa też w dużej mierze morfologia podłoża. Horyzontalny relief z nierównościami wychodni skalnych sprzyja inkorporowaniu materiału do bazalnej strefy lodowca, głównie poprzez regelację, zaś nachylony lecz wyrównany teren preferuje rozwój subglacjalnej warstwy deformowanych osadów. Zespół struktur (pęknięcia, foliacja, uskoki, szczeliny, fałdy, nasunięcia, moreny środkowe) podkreśla istotną rolę interakcji pomiędzy strumieniami lodowymi. W obrebię lodowców dopływowych nie znaleziono żadnych wskaźników zjawiska szarży, stąd zapewne jest ono ograniczone jedynie do głównego strumienia.englacial geologyglacierssedimentationice tectonicsSvalbardArcticIceGlaciologyGlacial depositsRozdział z książki