Nau, Nicole. PromotorGlynn, Dylan. PromotorWyroślak, Piotr2024-11-052024-11-052024https://hdl.handle.net/10593/27884Wydział NeofilologiiNiniejsza praca doktorska podejmuje zagadnienie benefaktywności w języku polskim – czyli tego, w jaki sposób użytkownicy języka polskiego wyrażają znaczenie ‘pożytku’ czy ‘odnoszenia korzyści’ przez uczestników opisywanych przez nich zdarzeń. Celem projektu jest opis zróżnicowania benefaktywności oraz analiza jej współdziałania z innymi funkcjami. Praca skupia się na trzech zagadnieniach: i). Przyczasownikowe użycia celownika i fraz przyimkowych z dla w kontekstach, w których te konstrukcje cechują się wysokim stopniem wymienności. W pracy przedstawiona jest próba identyfikacji takich kontekstów, ich interpretacja jako wyraziście benefaktywnych – oraz opis różnorodności semantycznych scenariuszy „przekazywania”, jakie wyrażają. ii). Użycia benefaktywne celownikowej formy zaimka zwrotnego, sobie/se, w rejestrach mówionych polszczyzny – analizowane jako łączące benefaktywność z wolitywnością i funkcjami aksjonormatywnymi. iii). Konstrukcje nieosobowe z formami -ne/-te imiesłowu biernego i ich użycia benefaktywne w polszczyźnie mediów społecznościowych (np. pochodzone, będzie grane). W ich kontekście praca analizuje relacje pomiędzy benefaktywnością a semantyką konstrukcji nieosobowych z osobową referencją. Wykorzystując ilościowe i jakościowe metody korpusowe, rozprawa przedstawia złożony charakter wyrażania benefaktywności, w odniesieniu do danych z różnych rejestrów polszczyzny. The present dissertation is dedicated to benefaction in Polish, that is, how users of Polish can describe a situation in which someone is positively affected. The project aims to explore the variation in the expression of benefaction and of its interplay with other functions. The dissertation focuses on three problems: i). The Polish dative and dla ‘for’ prepositional phrases in the contexts where they can be used near-interchangeably. The dissertation describes an identification procedure for these contexts, their interpretation as clearly benefactive, and an analysis of the variation in the transfer scenarios that they convey. ii). Benefactive uses of the Polish dative reflexive pronoun sobie/se in spoken, conversational registers of Polish. In the dissertation, they are analysed as integrating a benefactive interpretation with the expression of volitionality and axionormative functions. iii). Impersonal constructions of the -ne/-te forms of the passive/resultative participle and their benefactive uses in online registers. (e.g. pochodzone ‘walking:done’, będzie grane ‘there’s gonna be gaming’). In this context, the benefactive potential of “impersonal constructions with personal reference” is considered. Through qualitative and quantitative corpus analysis of data from different registers, the dissertation demonstrates the diversity in the expression of benefaction in Polish.enbenefaktywnośćjęzykoznawstwo korpusowejęzyk polskialternacjekonstrukcje benefaktywnebenefactioncorpus linguisticsPolishalternationsbenefactive constructionsBenefaktywność w języku polskim: Analiza współdziałania z powiązanymi funkcjamiBenefaction in Polish: An analysis of the interplay with related functionsinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesis