Ciesielski, Mieszko2013-12-022013-12-022013K. Brzechczyn, M. Ciesielski, E. Karczyńska (red.), Jednostka w układzie społecznym. Próba teoretycznej konceptualizacji (Poznańskie Studia z Filozofii Humanistyki, 22). Poznań, 2013, s. 23-43.978-83-62243-45-7http://hdl.handle.net/10593/8672Autor konfrontuje koncepcję jednostki racjonalnej z wizją człowieka, jaką można wyinterpretować z twórczości Witolda Gombrowicza. W opozycji do ujęcia racjonalistycznego, człowiek w utworach Gombrowicza jawi się jako niesamoistny i autosterowny, lecz uwikłany w relacje międzyludzkie – formę społeczną, która określa i determinuje działania jednostki. Autor przekonuje, że ujęcie Gombrowicza zawiera trzy typy człowieka: formalny, między-formalny i meta-formalny, które nie są prostym odrzuceniem założeń o racjonalności i autonomii człowieka, lecz stanowią swoiste przezwyciężenie jednostronności koncepcji racjonalistycznej.Gombrowiczean human and the model of rational individual Abstract. The author confronts the concept of rational individual with the vision of the human that may be interpretatively extracted from the works of Witold Gombrowicz. As opposed to the rational approach, human being in Gombrowicz’s writing seems non-intrinsic and self-steerable, but entangled in interpersonal relations – the social form which specifies and determines the actions of an individual. The author argues that Gombrowicz’s approach covers three types of person: the formal, the interformal and the meta-formal, which do not constitute a simple rejection of the premises of human rationality and autonomy, but represent a singular overcoming of the one-sidedness inherent in the rational concept.plracjonalność działaniarationality of actionzałożenie o racjonalnościrationality premiseinterakcje międzyludzkiehuman interactionWitold GombrowiczWitold GombrowiczLeszek NowakLeszek NowakArtykuł