Wójcik, Jan2014-05-282014-05-282006Badania Fizjograficzne, Seria A, Tom 57, 2006, s. 149-159978-83-7063-496-40067-2807http://hdl.handle.net/10593/10868W artykule przedstawiono próbę oceny przeobrażenia rzeźby terenu przez zwały kopalniane w rejonie Wałbrzycha. Podstawą do dokonania oceny była analiza cech morfometrycznych zwałów, i ich kształtu oraz porównanie wielkości hałd i naturalnych wzgórz występujących w Kotlinie Wałbrzyskiej i w Obniżeniu Leska. Wykorzystano dane o powierzchni, kubaturze i wysokości zwałów zebrane w archiwach wałbrzyskich kopalń węgla kamiennego oraz wyniki badań terenowych autora z lat 1990–1996. Ustalono, że naturalna rzeźba terenu rejonu Wałbrzycha została w różnym stopniu przeobrażona wskutek sypania zwałów. Największe zmiany w powierzchni ziemi wystąpiły w południowej i zachodniej części Kotliny Wałbrzyskiej oraz w Obniżeniu Leska w okolicach Gorc i Kuźnic Świdnickich. W wyżej wymienionych obszarach przeobrażeniu uległo od 22 do 30% powierzchni ziemi. W północnej i wschodniej części Kotliny Wałbrzyskiej hałdy przeobraziły natomiast 3% powierzchni. Ustalono, że najwyższy zwał ma obecnie 105 m, zaś maksymalna wielkość osiadania powierzchni ziemi to 18 m. Wysokości względne w obrębie powstałej rzeźby antropogenicznej osiągnęły w 1996 r. 123 m. Charakterystyczną cechą ukształtowania powierzchni Kotliny Wałbrzyskiej jest antropogeniczna inwersja rzeźby.plArtykuł