Czebreszuk, Janusz. PromotorCwaliński, Mateusz2021-06-182021-06-182021https://hdl.handle.net/10593/26324Wydział ArcheologiiNiniejsza dysertacja składa się z szeregu rozdziałów poruszających różne aspekty obecności bursztynu w basenie Adriatyku w epoce brązu, tj. 2 tyś. p.n.e. W pierwszej kolejności odtworzono dynamikę napływu bursztynu do strefy nadadriatyckiej oraz określono społeczności (kultur archeologiczne) partycypujące w tym procesie. Następnie ustalono rodzaje żywic kopalnych (typy bursztynu), które były dostępne i wykorzystywane przez te społeczności. W trzecim rozdziale dokonano analizy typologicznej zabytków bursztynowych z obszaru badań. Kolejnym etapem była rekonstrukcja cyrkulacji bursztynu w obrębie strefy nadadriatyckiej w oparciu o wcześniej dokonaną typologizację oraz pozostałe dane związane z badanymi znaleziskami. W rozdziale czwartym zdefiniowano materialny i symboliczny status bursztynu dla kultur strefy nadadriatyckiej epoki brązu, w tym jego funkcjonalność (tj. sposoby użytkowania), wartość wymienną (w ramach kontaktów handlowych), aspekty poza-użytkowe (m.in. miejsce we wierzeniach) oraz atrybucję społeczną (tj. konotacje bursztynu z wiekiem, płcią, tożsamością oraz pozycją społeczną jego użytkowników). Wreszcie w rozdziale piątym scharakteryzowano rolę strefy nadadriatyckiej oraz poszczególnych społeczności zamieszkujących ją w systemie dalekosiężnej wymiany surowców i dóbr, obejmującej Europę i Bliski Wschód w dobie epoki brązu. Ponadto, ustalono tożsamość prawdopodobnych dostawców bursztynu oraz partnerów handlowych w jego translokacji na północ i na południe od obszaru badań.Presented dissertation comprises a number of chapters which consider various aspects of amber’s presence in the Adriatic Basin during the Bronze Age, that is the 2nd millennium BC. In the first place the dynamics of amber’s inflow to the circum-Adriatic zone were reconstructed, and the communities (archaeological cultures) participating in this process were described. Next, the varieties of fossil resins (types of amber) available to and used by those societies were determined. In the third chapter amber artefacts from the study area were classified typologically. Following stage of the work was devoted to reconstruction of amber’s circulation within the circum-Adriatic zone on the basis of earlier created typology of finds and other data related to them. The fourth chapter discusses material and symbolic status of amber for communities of the circum-Adriatic zone, including its functionality (i.e. modes of using amber), commodity value (within the scope of trade relations), non-utilitarian aspects (i.e. place in beliefs and rituals) and social attribution (i.e. connotations with age, sex, identity and social standing of amber’s users). Finally, in the fifth chapter the role of the circum-Adriatic zone and communities inhabiting it within the long-distance trade network, encompassing Europe and the Near East during the Bronze Age, was characterised. Furthermore, the identity of most-likely suppliers of amber and other trade partners in its translocation to the north and south of the study area was determined.enginfo:eu-repo/semantics/restrictedAccessbursztynamberepoka brązuBronze AgeAdriatykAdriaticszlak bursztynowyamber routeDysertacja