Czebreszuk, Janusz. PromotorJaeger, Mateusz2011-07-252011-07-252011-07-25http://hdl.handle.net/10593/1225Wydział Historyczny: Instytut PrahistoriiThe dissertation is aimed at a description and characterization of the central European societies of fortified settlements in the first half of the 2nd millenium BC. Because of the high number of such sites and different stage of research in particular regions, it was necessary to select the sources. Four trial areas were chosen: Alpine area, south-western Wielkopolska, middle Danube basin and upper Tisa basin. All of them were related to different cultural units: inner-Alpine Bronze Age groups, Unetice culture, Vatya culture and Otomani-Füzesabony culture. The crucial criteria for selecting trial areas was long research tradition and store of knowledge about fortified settlements characterizing them. In order to show regional variability of the fortified settlements there were described their different aspects. Particular chapters contain information about: economy and natural environment, inner layout, fortifications, metallurgy and chronology. Moreover there was discussed the role and function of the defensive structures in particular regions. In the final chapter the author summarizes the results of his comparative analyses.Praca ma na celu opisanie i scharakteryzowanie środkowoeuropejskich społeczności osad obronnych w I poł. II tys. BC. Ze względu na znaczną ilość stanowisk obronnych odkrytych w różnych częściach Europy zdecydowano się oprzeć konstrukcję pracy o cztery wybrane obszary próbne. Są to: strefa alpejska, południowo-zachodnia Wielkopolska, środkowe dorzecze Dunaju oraz dorzecze górnej Cisy. Wszystkie z wymienionych związane są z określonymi jednostkami kulturowymi: tzw. wewnątrzalpejskimi ugrupowaniami epoki brązu, kulturą unietycką, Vatya oraz Otomani-Füzesabony. O wyborze obszarów zadecydowały określone kryteria-przede wszystkim długa tradycja badawcza problematyki osadnictwa obronnego oraz trwające na wymienionych obszarach projekty badawcze gwarantujące dostęp do najnowszych informacji i źródeł. W celu ukazania zróżnicowania osad obronnych dokonano aspektowego opisu ich funkcjonowania. W kolejnych rozdziałach omówiono: gospodarkę i środowisko naturalne, zabudowę wewnętrzną, umocnienia, metalurgię oraz chronologię. Ponadto każdy z rozdziałów podsumowany został dyskusją na temat funkcji i roli osad obronnych w określonych regionach. Końcowy rozdział stanowi podsumowanie i prezentację właściwej analizy porównawczej.enEpoka brązuBronze AgeOsadnictwo obronneFortified settlementsStudia porównawczeComparative studyDysertacja