Sierpowski, Stanisław2020-09-092020-09-092020-08http://hdl.handle.net/10593/25748Kwestia ta jest przedstawiona z punktu widzenia Ligi Narodów, której w traktacie wersalskim poruczono opiekę i nadzór nad funkcjonowaniem Zagłębia Saary, jako wyodrębnionego terytorium, na pograniczu francusko-niemieckim. Obszar ten, około 2 tys. km2, stanowiący część Nadrenii, stanowił bogatą i najbardziej gęsto zaludnioną część Europy. Władzę sprawowała Komisja Rządząca, o mieszanym składzie narodowościowym, mianowana i odpowiedzialna przed Radą Ligi. Z Saarbrucken co kwartał wysyłane były do Genewy obszerne raporty, będący zresztą znakomitym źródłem dla poznania codzienności Zagłębia w różnych jego obszarach. Nie Przykuwa on jednak naszej uwagi, skupionej na realizacji przewidzianego przez Traktat Wersalski plebiscytu po upływie 15 lat od jego uprawomocnienia, tj. 10 stycznia 1920 roku. To wówczas miały zostać wykorzystane opinie mieszkańców Saary, ułatwiające podjęcie decyzji zakładającej trzy możliwości: 1. Pozostanie Zagłębia w dotychczasowym reżimie administracyjnym; 2. Przyłączenie do Niemiec; 3. Przyłączenia do Francji. Tekst Jest poświęcony przygotowaniom i rezultatom, a także politycznym konsekwencjom referendum, które odbyło się 13 stycznia 1935 roku, z punktu widzenia dwóch bezpośrednio zainteresowanych państw, ale także ligi Narodów. Zapewne zbyt obszerny tekst, mający być fragmentem książki pod tytułem Liga Narodów w latach kryzysu 1929-39 /46, jest podobanie jak i poprzednie, zamieszczone w AMUR z tego obszaru, jest preprintem, wersją wstępną, nie wolną od zapewne licznych potknięć. Za każdą uwagę przekazaną pod adresem sierp@amu.edu.pl, będę wdzięczny.polinfo:eu-repo/semantics/openAccessLiga NarodówFrancjaNiemcyIII RzeszaPreprint