Rutkowska, Karolina2013-12-272013-12-272013K. Brzechczyn, M. Ciesielski, E. Karczyńska (red.), Jednostka w układzie społecznym. Próba teoretycznej konceptualizacji (Poznańskie Studia z Filozofii Humanistyki, 22). Poznań, 2013, s. 253-272.978-83-62243-45-7http://hdl.handle.net/10593/9009W artykule tym autorka prezentuje główne założenia oraz podstawową terminologię teorii elit demokratycznych Evy Etzioni-Halevy. W dalszej kolejności perspektywa ta zostaje porównana z nie-Marksowskim materializmem historycznym. Jednym z kryteriów tego porównania jest optymalny mechanizm rozwoju społecznego. W nie-Marksowskim materializmie historycznym kryterium to reprezentowane jest przez rozwój społeczny będący wynikiem przegranych rewolucji, natomiast w koncepcji Halevy przez absorpcję elit. Według Evy Etzioni-Halevy absorpcja elit na drodze kooptacji liderów ruchów do istniejącej struktury władzy prowadzi do stabilizacji demokracji i w konsekwencji do pożądanych zmian politycznych. Odmiennie stanowisko przyjęte jest w ramach nie-Marksowskiego materializmu historycznego - wzrastająca skala rewolucji obywatelskich prowadzi zawsze do represyjnych działań wobec obywateli. Co więcej, Nowak używa terminu klasa obywatelska pomijając, przynajmniej w modelu podstawowym teorii władzy, wewnętrzne zróżnicowanie tej kategorii społecznej. Tymczasem Halevy rozróżnia elity (sub-elity) oraz członków ruchu. W konsekwencji, mechanizm rozwoju społecznego na drodze przegranych rewolucji nie może służyć jako podstawa do parafrazy absorpcji elit u Halevy. Jednakże, poprzez konkretyzację podstawowego modelu u Nowaka możliwe jest przedstawienie, przy użyciu aparatury pojęciowej nie-Marksowskiego materializmu historycznego, progresywnej absorpcji będącej kooptacją elity rewolucyjnej przez klasą władców, bez udziału represji względem klasy obywatelskiej.plEva Etzioni-Halevyteoria elitLeszek Nowaknie-Marksowski materializm historycznyabsorpcja elitabsorpcja regresywnaabsorpcja progresywnaelite theorynon-Marxian historical materialismelite absorptionprogressive absorptionregressive absorptionArtykuł