Doktoraty 2010-2024 /dostęp otwarty/

Permanent URI for this collection

https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/357

Browse

Now showing 1 - 20 of 894

Życie codzienne na jedwabnym szlaku w świetle relacji Benedykta Polaka, Giovanniego da Pian del Carpine, Marca Polo i Ibn Battuty
(2024) Pempera, Ernest; Dymczyk, Rafał. Promotor
Praca doktorska koncentruje się na analizie sposobu, w jaki wybitni podróżnicy średniowieczni, tacy jak Ibn Batutta, Marco Polo, Giovanniego da Pian del Carpine i Benedykt Polak, postrzegali przedmioty codziennego użytku w trakcie podróży wzdłuż Jedwabnego Szlaku. Badanie to ma na celu przedstawienie indywidualnego podejścia i oryginalnej interpretacji, jaką podróżnicy przyjęli wobec otaczającego ich świata w trakcie swoich podróży. Mimo że opisywali te same przedmioty, ich spojrzenia często różniły się ze względu na odmienne kultury, z których pochodzili. Praca skupia się na kilku kluczowych obszarach, w tym relacjach podróżniczych jako źródle wiedzy, percepcji przedmiotów, oraz kontekście kulturowym. Analiza relacji podróżniczych poprzez przedmioty stanowi główne źródło informacji dotyczących życia codziennego na Jedwabnym Szlaku. Badanie skupia się także na tym, w jaki sposób podróżnicy opisywali i interpretowali przedmioty, z którymi mieli styczność, obejmując aspekty takie jak wartość, użyteczność, ymbolika i unikalność tych przedmiotów oraz ich wpływ na życie codzienne. Wyniki tej pracy doktorskiej dostarczają głębszego zrozumienia kulturowego kontekstu Jedwabnego Szlaku oraz sposobów, w jakie przedmioty stawały się integralną częścią życia codziennego na tym historycznym szlaku handlowym. Analiza perspektyw podróżników przyczynia się również do szerszych rozważań nad wpływem przedmiotów na naszą percepcję otaczającego nas świata oraz na naszą własną kulturę. The doctoral thesis focuses on analyzing how prominent medieval travelers such as Ibn Battuta, Marco Polo, Giovanni da Pian del Carpine, and Benedikt Polak perceived everyday objects during their journeys along the Silk Road. This study aims to present the individual approaches and original interpretations these travelers adopted regarding the world around them during their travels. Despite describing the same objects, their perspectives often differed due to their diverse cultural backgrounds. The thesis primarily centers on several key areas, including travel narratives as a source of knowledge, the perception of objects, and cultural context. Analyzing travel narratives through objects serves as the main source of information about daily life on the Silk Road. The study also delves into how travelers described and interpreted the objects they encountered, encompassing aspects such as value, utility symbolism, and uniqueness, as well as their impact on daily life. The results of this doctoral work provide a deeper understanding of the cultural context of the Silk Road and how objects became an integral part of daily life on this historical trade route. The analysis of travelers' perspectives also contributes to broader considerations regarding the influence of objects on our perception of the surrounding world and our own culture.
Oprogramowanie jako system operacyjny kultury. Między historią a praktykami współczesności
(2024) Paprzycka, Anna; Jelewska, Agnieszka. Promotor
Praca poświęcona została zagadnieniu kulturowego znaczenia oprogramowania. W oparciu o metaforę oprogramowania jako systemu operacyjnego kultury przedstawione zostało to, jak software rejestruje, przetwarza i aktualizuje zastane wartości kulturowe. Zawarte w dysertacji rozważania opierają się na dorobku rozwijającej się od początku XXI wieku dyscypliny software studies. Pierwszy rozdział pracy stanowi teoretyczne wprowadzenie przybliżające najważniejsze metodologie, kierunki badań i sylwetki badaczy i badaczek związanych z tą dyscypliną. W dalszej części pracy podjęte zostały rozważania na temat społecznego uwarunkowania procesów wytwarzania i interakcji z oprogramowaniem. Punktem wyjścia dla tych rozważań jest kategoria modelu, która wykorzystana została do tego, aby pokazać, jak psychologiczne treści podświadome wpływają najpierw na projektowanie technologii cyfrowych, a następnie na to, w jaki sposób użytkownicy wchodzą z nimi w interakcję. Kolejnym analizowanym problemem kulturowym jest kwestia wykorzystywania oprogramowania jako narzędzia kontroli społecznej i politycznej, co zostaje przedstawione na przykładzie mediów społecznościowych. W ostatniej części pracy zawarte zostały rozważania ekonomiczne, dotyczące kwestii kapitalizacji aktywności użytkowników, a także świadomej i nieświadomej pracy niematerialnej w sieci. Zwieńczenie tej części dysertacji stanowi przedstawienie alternatywnych form wytwarzania oprogramowania w systemie kapitalistycznym związane z ruchem wolnego oprogramowania, takich jak chociażby idea venture communism czy licencje copyleft i copyfarleft. Każdy rozdział poprzedzony został wprowadzeniem przybliżającym kontekst historyczny dla zagadnień w nim omawianych. Celem tych odwołań jest przedstawienie tego, że analizowane problemy kulturowe nie wynikają wyłącznie z działania oprogramowania, ale w pewnych aspektach rozwijały się jeszcze przed rozpoczęciem się epoki cyfrowej. The thesis is focused on the issue of the cultural significance of software. Based on the metaphor of software as a cultural operating system, it is presented how software registers, processes and updates existing cultural values. The considerations contained in the dissertation are based on the contributions of the software studies discipline, which has been developing since the beginning of the 21st century. The first chapter of the dissertation is a theoretical introduction providing an overview of the most important methodologies, research directions and profiles of researchers associated with this discipline. In the next part of the dissertation, considerations are undertaken on the social conditioning of the processes of production and interaction with software. The starting point for these considerations is the category of model, which was used to show how psychological subconscious content first influences the design of digital technologies and then how users interact with them. Another cultural problem analyzed is the issue of using software as a tool of social and political control, which is shown through the example of social media. The final part of the dissertation includes economic considerations, dealing with the issue of capitalization of user activity, as well as conscious and unconscious non-material labor online.The culmination of this part of the dissertation is the presentation of alternative forms of software production in the capitalist system associated with the free software movement, such as, for example, the idea of venture communism or copyleft and copyfarleft licenses. Each chapter is preceded by an introduction that provides a historical context for the issues discussed in it. The purpose of these references is to present the fact that the cultural problems analyzed are not solely due to the operation of software, but in some aspects developed even before the digital age began.
Funkcje i mechanizmy wewnątrzgrupowej komunikacji i koordynacji śpiewu podczas obrony terytorialnej u kolektywnie rozmnażającego się gatunku ptaka, wąsala perełkowanego (Trachyphonus margaritatus)
(2024) Issa, Mathieu Mahamoud; Osiejuk, Tomasz Stanisław. Promotor
Zachowania kooperatywnesą istotną cechą gatunków zwierząt żyjących w grupach a ich zrozumienie nadal stanowii wyzwanie dla poznania ewolucji relacji społecznych i koordynacji zadań wykonywanych w obrębie grup społecznych. Osobniki, które chcą współpracować w celu wspólnego działania muszą komunikować się wzajemnie o swoich intencjach w efekcie dochodząc jakoś do porozumienia. W mojej pracy doktorskiej badałem rolę komunikacji wewnątrzgrupowej w inicjowaniu duetów ichórów, które są formą wspólnego popisu wokalnego, w którym dwa lub kilka osobników śpiewa razem w skoordynowany sposób, przekazując wspólny meta-sygnał. W latach 2019-2023 przeprowadziłem kilka sesji badań terenowych w Dżibuti, gdzie zbierałem dane o zachowaniach wokalnych i innych zachowaniach społecznych wąsala perełkowanego (Trachyphonus margaritatus), gatunku ptaka spoza tzw. ptaków śpiewających (Oscines), który żyje w parach bądź małych grupach społecznych i broniących całoroczne terytoria. Ponieważ zachowania społeczne i repertuar wokalny tego gatunku są słabo zbadane, pierwszym celem mojej pracy było zebranie podstawowych danych dotyczących zachowań społecznych i wokalnych. Do ich zbadania wykorzystałem pasywny monitoring akustyczny, który pozwolił mi na opis codziennej aktywności wokalnej oraz repertuaru wokalnego wąsali perełkowanych. Udało mi się zidentyfikować cztery różne wokalizacje używane podczas interakcji wewnątrz grupy. Odkryłem również, że różne grupy wąsali były aktywne wokalnie głównie rano a nawoływania spajające, służące podtrzymaniu spójności grypy, były często używane przed rozpoczęciem popisu wokalnego w postaci duetu lub chóru. W drugiej części mojego projektu badawczego zbadałem, w jaki sposób wąsale perełkowane inicjują swoje wspólne popisy wokalne. Wiadome już było, że wąsale perełkowane inicjują duety i chóry z pomocą tzw. „głosów przed-duetowych” (opisywanych również jako głosy „chewp”) podczas swego rodzaju „ceremonii powitania”. Jednak natura tych wokalizacji i ich funkcje nie były znane. Nagrywałem kamerą wideo pokazy wąsali w kilku grupach podczas eksperymentów z odtwarzaniem ich śpiewu. Dzięki temu udało mi się szczegółowo opisać, w jaki sposób używają one swoich wokalizacji. Zbadałem również możliwość istnienia sygnału o charakterze multimodalnym. Głosy przed-duetowe mogły być potencjalnie specyficznym sygnałem, który służy jako sygnał rekrutujący osobniki (do wspólnego działania), albo jako sygnał porozumienia osobników do wspólnego rozpoczęcia duetu lub chóru. Udało mi się odnaleźć dwa rodzaje takich wokalizacji, które nazwałem „high chewp” i „low chewp”. Osobnik będący liderem, a więc inicjujący duet lub chór, wydawał większą liczbę głosów high chewpniż osobniki, które za nim podążały i dołączały do zainicjowanego pokazu. Odkryłem również, że osobnik będący liderem, czasami łączył wydawanie dźwięków z chewp z przyjmowaniem postawy ze specyficzną pozycją ogona. Połączenie sygnału dźwiękowego i wizualnego, stanowiło wewnątrzgrupowy sygnał multimodalny, który był pokazywany w celu zainicjowania popisu w postaci duetu lub chóru. Trzecia część mojego projektu skupiała się na zagadnieniach związanych z kontekstem kolektywnych popisów wokalnych i mechanizmach koordynacji śpiewu duetujących osobników. W tym celu wykorzystałem pasywny monitoring akustyczny i eksperymenty z playbackiem, dzięki czemu uzyskałem dane o codziennej aktywności wokalnej poszczególnych grup w zależności od tego w jakim kontekście socjalnym wydają one głosy. Odkryłem, że większość kooperatywnych pokazówwokalnych wykonywanych przez 11 monitorowanych grup wąsali, była wykonana w kontekście interakcji wokalnej z innymi grupami. Wszystkie z 10 grup testowanych w eksperymentach z playbackiem, odpowiadało na niego w sposób wskazujący na jego znaczenie we wspólnej obronie terytorialnej. Wreszcie, badania nad mechanizmami koordynacji śpiewu w duetach u wąsali, nie przyniosły jednoznacznego dowodu wskazującego na interaktywne dopasowywanie śpiewu w czasie między osobnikami duetującymi. Takiedopasowywanie, pozwalałoby na zwalnianie bądź przyspieszanie tempa wspólnej wokalizacji, zgodnie z rytmem partnera. Ptaki jedynie reagowały na rozpoczynanie bądź kończenie śpiewu przez partnera. Podsumowując, wyniki moich badań jednoznacznie pokazują, że u badanego gatunku głosyspójności oraz głosychewpsłużą do inicjowania kolektywnego pokazu wokalnego. Cooperative behaviour is a prominent feature among group living species and continues to pose challenges to our understanding about the evolution of social relationships and task coordination between members of a same social group. Individuals who are willing to cooperate to achieve a joined action need to communicate their intentions and somehow make a common agreement. In my PhD work, I investigated the role of intra-group communication in the initiation of duet and chorus songs which are a form of collaborative acoustic display in which several individuals sing together in a coordinated manner to deliver one meta-signal. I conducted several fieldwork sessions in Djibouti between 2019-2023 to collect data about the vocal and other social behaviour of the Yellow-breasted barbet (Trachyphonus margaritatus), a non-oscine bird species that lives in pairs or small social group and defend a territory year-round. Since the social behaviour and the vocal repertoire of the species as poorly studied, the first aim of my work consisted of gathering data regarding the social and vocal behaviour. To do so, I used passive acoustic monitoring to study the daily calling activity of the barbets as well as the vocal repertoire. I could identify four distinct vocalisations used during within-group interactions. I also found that the different group of barbets were vocally active mainly in the morning, the cohesion calls which might serve to maintain group cohesiveness were often used before the start of a duet or chorus display. In the second part of my research project, I investigated how barbets initiate their communal vocal displays. It is known that the Yellow-breasted barbet initiates its duet and chorus songs with "pre-duet notes" (also described as "chewp" notes) during a kind of "greeting ceremony". However, the nature of these vocalisations and the functions were unknown. I recorded with a video camera several group displays of barbets during playback experiments, in order to describe in detail the way they use such chewp notes. I also investigated the possible existence of a multimodal signal. The pre-duet notes could be a specific signal that serves either as recruitment signal or as mutual agreement between individuals to start a duet or chorus song. I found two variations of such vocalisations: the high chewp and the low chewp. The leading individual who initiated a duet or chorus emitted a higher number of high chewp notes than the followers who joined the display initiated by the leader. I also found that the leading individual sometimes combined the emission of chewp notes with a specific tail posture. The combination of acoustic and visual signal constituted an intra-group multimodal signal that was displayed to initiate duet and chorus songs. The third part of the project focused more on the contexts of the emission of collective vocal displays and the mechanisms of song coordination between duetters. To do so, I used passive acoustic monitoring and playback experiments to monitor the daily vocal activity of different groups according to several social contexts. I found that most of the collective vocal displays given by the 11 groups monitored were emitted in the context of a between-group vocal interaction and that all the 10 groups tested with playback stimulations reacted which suggested a function in joint territorial defense. Finally, the investigation of the mechanisms of song coordination in duetting barbets revealed no clear evidence of interactive timing adjustments in a way that the duetters could accelerate or slow down their rhythm of singing according to their partner’s rhythmic variations. The birds simply reacted when the partner started and stopped singing. Overall, these results highlighted that in this group living bird species, group members actively communicate using cohesion calls and chewp notes to initiate a collective vocal display.
Opracowanie i charakterystyka laminarnych heterostruktur polidopamina/półprzewodnik do wydajnych zastosowań fotokatalitycznych
(2024) Szewczyk, Jakub; Coy, Emerson. Promotor; Bechelany, Mikhael. Promotor
Fotokataliza heterogeniczna to klasa przemian chemicznych ciesząca się dużym zainteresowaniem. Jednak pomimo wielu wysiłków badawczych, istniejące systemy ograniczają się do skali laboratoryjnej. Właściwości fotokatalityczne TiO2 oraz ZnO od wielu lat są udoskonalane na różne sposoby, np. poprzez tworzenie funkcjonalnych heterozłączy z innymi materiałami. Jedną z bardzo obiecujących strategii jest produkcja heterostruktur organiczno/nieorganicznych, a szczególnie laminarnych, nanometrycznie cienkich kompozytów, gdzie dwa aktywne materiały mają ogromną powierzchnię styku. W tym kontekście, szczególnie ekscytująca jest polidopamina (PDA), która w połączeniu z materiałami półprzewodnikowymi tworzy funkcjonalne międzywierzchnie. Utlenianie dopaminy na granicy faz woda/powietrze prowadzi do utworzenia wielkoskalowych cienkich warstw o strukturze zbliżonej do 2D. Nigdy wcześniej, nie zastosowano tej formy PDA do konstrukcji fotokatalitycznych materiałów hybrydowych. Celem pracy było opracowanie wydajnego, wielkoskalowego, laminarnego nanokompozytu do fotokatalizy na bazie polidopaminy o strukturze zblizonej do 2D i półprzewodników nieorganicznych: TiO2 i ZnO. Praca składa się z sześciu powiązanych tematycznie artykułów naukowych, które zostały opublikowane w recenzowanych czasopismach międzynarodowych z bazy JCR o łącznym współczynniku wpływu wynoszącym 43.6. Sformułowałem cztery tezy badawcze, które znalazły potwierdzenie w wynikach badań. Na zakończenie przedstawiłem perspektywy na przyszłość, które mogą posłużyć jako wskazówka dla innych grup badawczych. Heterogeneous photocatalysis is a class of chemical transformations that is of great interest. However, despite significant research efforts, existing systems are limited to the laboratory scale. For many years, photocatalytic properties of TiO2 and ZnO have been improved in various ways, e.g. by creating functional heterojunctions with other materials. One of the very promising strategies is the production of organic/inorganic heterostructures, especially laminar, nanometrically thin composites, where two active materials have a huge interface surface. In this context, polydopamine (PDA) is particularly exciting, as it forms functional interfaces when combined with semiconductor materials. Oxidation of dopamine at the water/air interface leads to the formation of large-scale thin layers with a 2D-like structure. This form of PDA has never been used before to construct photocatalytic hybrid materials. The work aimed to develop an efficient, large-scale, laminar nanocomposite for photocatalysis based on polydopamine with a 2D-like structure and inorganic semiconductors: TiO2 and ZnO. The work consists of six thematically related scientific articles that were published in peer-reviewed international journals from the JCR database with a total impact factor of 43.6. I formulated four research theses that were confirmed by the research results. Finally, I presented prospects that may serve as guidance for other research groups.
Podejście do uczenia się studentów w instytucjach kształcenia nauczycieli w Izraelu i jego związek z wymiarem kulturowym, motywami wyboru kariery i doświadczeniem akademickim
(2024) Goldberg, Chen; Hejwosz-Gromkowska, Daria. Promotor; Mańkowska, Anna. Promotor pomocniczy
Celem niniejszej pracy doktorskiej jest scharakteryzowanie podejścia izraelskich studentów do uczenia się (approach to learning). Podejście studentów do uczenia się konceptualizuje ich sposoby uczenia się oraz kontekst, w którym odbywa się kształcenie. Koncentrując się na studentach z instytucji kształcących nauczycieli zauważono, że wymiary kulturowe odgrywają znaczącą rolę w ich podejściu do uczenia się, nakreślając motywy wyboru kierunku nauczycielskiego oraz postrzeganie ich doświadczeń akademickich w trakcie studiowania. Prezentowane badanie wpisuje się w kontekst interdyscyplinarny, ponieważ oparte zostało na teoriach pedagogicznych (np. szkolenie nauczycieli, podejście studentów do uczenia się i doświadczenia edukacyjne/akademickie), a także uwzględnia teorie i koncepcje socjologiczne (np. wymiary kulturowe Hofstede, społeczno-kulturowe motywy wyboru kariery). Istnieją trzy wyróżniające się podejścia do uczenia się. Surface Approach to Learning (Surface ATL) odnosi się do biernego/pobieżnego uczenia się, niezaangażowanego i bezrefleksyjnego, w którym stosowane są strategie minimalizujące wysiłek, takie jak uczenie się na pamięć, wybiórcze wykonywanie zadań, niewielkie zainteresowanie treścią przedmiotów. Deep Approach to Learning (Deep ATL) - drugie analizowane podejście do uczenia się, charakteryzuje się osobistym zaangażowaniem, chęcią zrozumienia zagadnień i znaczeniem zawodowym, w którym stosuje się głęboką strategię (tj. wyjaśnienie zjawisk za pomocą nauki, integrację pomysłów i koncepcji w ramach zadań i kursów, określanie ogólnych zasad). Achieving Approach to Learning (Achieving ATL) jest motywowane chęcią odniesienia sukcesu, osiągania wysokich ocen i konkurowania z innymi. Strategia polega na użyciu dowolnej techniki, która prowadzi do osiągania celów, nawet przy nierównym i zmiennym poziomie zrozumienia zagadnień. Ten typ podejścia do uczenia się służy jako wskaźnik późniejszej jakości uczenia się i osiągnięć akademickich, a także środek do lepszego zrozumienia procesu kształcenia nauczycieli. Zrozumienie izraelskiej edukacji oraz procesu kształcenia nauczycieli pozwala wskazać na istotne cechy przyszłych nauczycieli w Izraelu, kształt i charakter izraelskiego systemu edukacji oraz izraelskiego społeczeństwa jako całości. Takie zrozumienie jest konieczne w świetle wyzwań społeczno-kulturowych, przed którymi stoi Izrael współcześnie. Zróżnicowane kulturowo społeczeństwo Izraela (narodowo, etnicznie, jak i religijnie), może być czynnikiem przyczyniającym się do niestabilności przyszłości społeczeństwa, co wyraża się także niższymi wskaźnikami aktywności zawodowej, pogłębiającymi się różnicami społeczno-ekonomicznymi i zwiększonym ubóstwem. Różnice w edukacji Izraela odzwierciedlają się w istnieniu odrębnych systemów edukacji, z których niektóre są w mniejszym stopniu regulowane przez państwo, a wiele z nich odstaje w stosunku do oficjalnego systemu edukacji, głównie pod względem jakości i wyników edukacji. W celu złagodzenia wspomnianych wyzwań społecznych, Izrael musi dołożyć wszelkich starań, aby poprawić jakość edukacji, która przyczyni się do podniesienia jakości kapitału ludzkiego. Jestem przekonany, że aby lepiej zrozumieć izraelski system edukacji i jego zdolność do wspierania przyszłych potrzeb społeczeństwa izraelskiego, należy lepiej zrozumieć aktorów systemu edukacji – tj. nauczycieli – ich proces kształcenia i jakość uczenia się. Podejście studentów do uczenia się nie może ignorować empirycznego kontekstu, w którym odbywa się ich kształcenie, jak również, ich orientacja kulturowa i osobiste preferencje. W tym celu zastosowano ilościowe podejście badawcze, oparte na sprawdzonych kwestionariuszach i korelacyjnym wnioskowaniu statystycznym. Zbadano opinie 314 studentów z trzech pluralistycznych i świeckich instytucji kształcenia z północnego Izraela, które są reprezentatywne dla studentów w instytucjach kształcących nauczycieli w Izraelu. Opisowa analiza podejścia studentów do wyników uczenia się sugeruje hierarchię między trzema podejściami. Badani uzyskali wysokie wyniki w podejściu Achieving ATL, nieco niższe w Deep ATL i średnie w Surface ATL. Ponadto, chociaż nie udokumentowano istotnej korelacji między Deep ATL i Surface ATL, Achieving ATL przez studentów, są one dodatnio skorelowane z Deep ATL i odwrotnie, natomiast negatywnie skorelowane z Surface ATL. Wyniki badań stawiają (Achieving ATL) jako kluczowe podejście do uczenia się, ponieważ ucieleśnia niektóre z najbardziej pożądanych aspektów Deep ATL i zmniejsza niepożądane aspekty związane z Surface ATL. Wielokrotne analizy regresji liniowej sugerują, że studenci z Achieving i Deep ATL są podobni pod tym względem, że oba pozytywnie kojarzą się ze środowiskami uczenia się, które promują krytyczne myślenie. Tak więc krytyczne myślenie jest głównym empirycznym aspektem uczenia się akademickiego w celu promowania pożądanych aspektów uczenia się, takich jak wysoki poziom myślenia i umiejętność łączenia pojęć oraz budowania nowej wiedzy. Jednakże analizy sugerują również, że studenci zdobywający Deep ATL pokazują wewnętrzną motywację do nauki, Deep ATL nie jest związany z żadnym innym empirycznym aspektem uczenia się akademickiego, a zamiast tego wiąże się z postrzeganą wrodzoną zdolnością studentów jako motywatorem do wyboru kariery nauczycielskiej i negatywnie wiąże się z orientacjami kulturowymi związanymi z męskością (np. materializm i konkurencyjność). Ponieważ osiągnięcie ATL wiąże się z długoterminową orientacją kulturową i postrzeganym doświadczeniem akademickim promującym dostosowanie zawodowe (ale nie z żadnym subiektywnym motywem zostania nauczycielami), Achieving ATL powinno być postrzegane jako długoterminowe, strategiczne uczenie się, mające na celu promowanie dopasowania zawodowego. Badania pokazały, że Surface ATL studentów jest związany z ich osobistymi motywami przy wyborze kariery nauczycielskiej (tj. kariery, która pozwoli im przeznaczyć więcej czasu i zasobów na osobiste potrzeby oraz pragnienia). Jednak wspomaganie nauczania może pomóc w zmniejszeniu niektórych negatywnych aspektów przypisywanych Surface ATL. Wnioski z badania sugerują, że studentom trudno jest utrzymać wysoki poziom Deep ATL w miarę postępów w nauce i że niektóre różnice w Surface ATL można przypisać cechom etnicznym i religijnym badanych studentów (tj. muzułmanom i żydowskim ultraortodoksyjnym studentom), ale nie ich orientacji kulturowej. The aim of the present study is to characterize Israeli students’ approach to learning. Students’ approach to learning conceptualizes their learning intentions and the context in which learning takes place. Focusing on students in teachers training institutions, it is suggested that cultural dimensions play a significant role in their approach to learning as well are their motives for choosing to become teachers, and their perceived academic experience during their studies. The presented study may be regarded as multidisciplinary as it is located in pedagogy (e.g., teachers' training, students' Approach to Learning, and academic experience) while also considering theories and concepts from sociology (e.g., Hofstede's cultural dimensions, socio-cultural career choice motives). There are three distinguished approaches to learning. Surface Approach to Learning (Surface ATL) refers to passive learning, unengaged and unreflective, and in which strategies to minimize effort, such as rote learning, isolated task completion with little real interest in content, are used. Deep Approach to Learning (Deep ATL) is motivated by real personal interest, desire to understand, and vocational relevance in which deep strategy (i.e., relate ideas to evidence, integration of ideas and concepts across tasks and courses, identifying general principles) is used. Achieving Approach to Learning (Achieving ATL) is motivated by a desire to be successful, achieving high grades, and competing with others in which students’ strategy is to use any technique that achieves these goals, even with patchy and variable level of understanding. To this end, students’ approach to learning serves as a proxy for their subsequent learning quality and academic achievements, as well as a means for better understanding the teachers training process. Better understanding of Israeli teaching students and teachers' training process can shed light on some of the salient characteristics of future teachers in Israel, the nature of Israeli education system and Israeli society as a whole. Such an understanding is required in light of the socio-cultural challenges Israel is expected to face. Israel’s culturally diverse society, both nationally, ethnically, and religiously, is unsustainable and foreboding for Israel’s future with lower labor force participation rates, widening socio-economical gaps, and increased poverty. Disparities in Israel’s education are already evident with the existence of separate education systems, some of which are almost unregulated by the state and most of which lag behind the official education systems in their education quality and performance. To successfully mitigate its social challenges, and since culture and education are interrelated, Israel must improve its education to improve its human capital. Thus, it holds that to better understand Israel’s education system and its ability to support the future needs of Israeli society, one must better understand the agents of the education system – i.e., its teachers – their training process and learning quality. It is argued that students’ approach to learning cannot ignore the experiential context in which their studies take place, and similarly that their cultural orientation and personal preferences influence this experience. For this purpose, a quantitative research approach, based on validated questionnaires and correlational statistical inference was used. The sample consists of 314 students from three pluralistic and secular students’ training institutions in northern Israel, which are representative of sampling students in teachers’ training institutions in Israel. Descriptive analysis of students’ approach to learning scores suggests a hierarchy between the three approaches. Students scored high on the Achieving approach to learning, slightly lower on Deep ATL and medium on Surface ATL. Furthermore, while no significant correlation was documented between Deep ATL and Surface ATL, students’ Achieving ATL is positively correlated with Deep ATL and, conversely, negatively correlated with Surface ATL. These findings place Achieving ATL as a pivotal approach to learning, as it embodies some of Deep ATL’s most desirable aspects and diminishes undesirable aspects associated with Surface ATL. Multiple regression analyses suggest that students with Achieving and Deep ATLs are similar in that both positively associated with learning environments that promote critical thinking. Thus, critical thinking is the main experiential academic learning aspect to promote desirable aspects of learning such as high levels of thinking and the ability to connect concepts and build new knowledge. However, the analyses also suggest that students scoring Deep ATL embody an intrinsic motivation to learn, Deep ATL is not associated with any other experiential academic learning aspect and instead is associated with students’ perceived innate ability as a motivator for choosing a teaching career, and negatively associated with cultural orientations associated with masculinity (e.g., materialism and competitiveness). Conversely, as Achieving ATL is associated with cultural long-term orientation and perceived academic learning experience promoting professional alignment (but not with any subjective motive to become teachers), Achieving ATL should be better viewed as long-term, strategic oriented learning designed to promote professional alignment. Students’ Surface ATL was found to be associated with their personal utility motives for choosing teaching career (i.e., a career which will enable them to allocate more time and resources to personal needs and wants). However, supportive teaching may help in diminishing some of the negative aspects attributed to Surface ATL. Additional findings suggest that students find it hard to maintain high levels of Deep ATL as they progress with their studies and that some of the variation in students’ Surface ATL can be attributed to students’ ethnic and religious background characteristics (i.e., Muslims and Jewish ultra-Orthodox students), but not to their cultural orientation.
Zaprojektowanie oraz implementacja systemu automatycznej korekcji błędów i normalizacji wyjścia z systemu rozpoznawania mowy
(2024) Ziętkiewicz, Tomasz; Marciniak, Jacek. Promotor; Kubis, Marek. Promotor pomocniczy
Niniejsza rozprawa prezentuje zaproponowane przez autora metody automatycznej korekty błędów i normalizacji wyjścia z systemów rozpoznawania mowy. Przy ich opracowaniu brany był pod uwagę wdrożeniowy kontekst prowadzonych badań, które odbywały się z myślą o zastosowaniu opracowanych modeli w ramach systemów dialogowego. Praca przedstawia ten kontekst i specyfikę rozwoju modeli korekty ASR w środowisku przemysłowym. Zaproponowana w pracy metoda korekty błędów "Otaguj i popraw" traktuje problem korekty błędów jako problem tagowania sekwencji operacjami edycyjnymi. W pracy można znaleźć szczegółowy opis metody z uwzględnieniem użytego zbioru operacji edycyjnych, procesu generowania tagów operacji edycyjnych oraz metody ich aplikowania do poprawianego zdania. Zaprezentowane są wyniki licznych eksperymentów przeprowadzonych z jej użyciem na zróżnicowanych danych. Przedstawiono również metodę przywracania znaków interpunkcyjnych "Otaguj i przywróć", wzorowaną na metodzie "Otaguj i popraw". Opisane podejście do problemów korekty i normalizacji wyjścia z systemu rozpoznawania mowy charakteryzuje się możliwością precyzyjnej kontroli nad działaniem metody, a także możliwością łatwej interpretacji jego działania. Możliwość zastosowania z tą metodą dowolnych modeli tagowania sprawia, że można ją dostosować do środowiska, w którym metoda ma być wdrożona, poprzez wybór modeli o dopasowanych do środowiska wymaganiach obliczeniowych. Cechy te stanowią o użyteczności zaproponowanych metod w środowiskach produkcyjnych. Przedstawiono również zastosowanie zaproponowanej metody korekty błędów do badania wpływu błędów ASR na efektywność modeli NLU. This dissertation presents proposed methods for automatic error correction and normalization of speech recognition results. The development of these methods took into account the context of their deployment within dialogue systems. The paper presents this context and the specifics of the development of ASR correction models in an industrial environment. The "Tag and correct" error correction method proposed in the paper treats the problem of error correction as a problem of tagging sequences with editing operations. The paper offers a detailed description of the method including the set of edit operations used, the process of generating tags of edit operations, and a method of applying them to a sentence being corrected. The results of numerous experiments carried out on diverse datasets are presented. The "Tag and restore" method of restoring punctuation marks, inspired by the "Tag and correct" method, is also presented. The described approach to the problems of correction and normalization of output from a speech recognition system is characterized by the possibility of precise control over the operation of the method. The ability to use any tagging model within this method makes it adaptable to the environment in which the method is to be deployed, by selecting models with computational requirements that match the environment resources. These features account for the usefulness of the proposed methods in production environments. The application of the proposed error correction method to study the impact of ASR errors on the efficiency of NLU models is also presented.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie w prawie polskim a fiducie- sûreté w prawie francuskim
(2024) Głowacki, Włodzimierz; Gutowski, Maciej. Promotor
Przedmiotem pracy jest kompleksowa charakterystyka przewłaszczenia na zabezpieczenie, przedstawienie jego złożonej natury, jako czynności łączącej elementy rzeczowe i obligacyjne. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie prezentowana jest jako źródło zabezpieczenia odmiennego od tradycyjnych zabezpieczeń opartych na rzeczy cudzej, które wymaga autonomicznej regulacji uwzględniającej specyficzne elementy obligacyjne, które determinują jej fiducjarny, a tym samym powierniczy charakter. Punktem odniesienia dla powyższych rozważań jest francuska fiducie-sûreté unormowana w Code civil jako odrębny rodzaj zabezpieczenia rzeczowego opartego na transferze własności, zaliczanego do czynności fiducjarnych. Praca zawiera część historyczną poświęconą rzymskiej fiduciae cum creditore contracta, uznawanej za pierwowzór przewłaszczenia na zabezpieczenie oraz fiducie-sûreté. Część pracy poświęcona fiducie-sûreté przedstawia jej charakterystykę jurydyczną, skutki rzeczowe i obligacyjne oraz charakterystykę własności i majątku fiducjarnego, pokazuje zalety zabezpieczeń fiducjarnych z perspektywy procedur kolektywnych. W części poświęconej przewłaszczeniu na zabezpieczenie zawarte są rozważania terminologiczne, prezentacja modelu empirycznego umowy, jej charakterystyka podmiotowa i przedmiotowa oraz klasyfikacja. Szczegółowo przedstawione zostały skutki rzeczowe i obligacyjne umowy wraz z próbą odtworzenia elementów fiducjarnych, które chronią interesy przewłaszczającego. W podsumowaniu przedstawione zostały wnioski de lege lata, które uzasadniają konieczność unormowania jednolitego modelu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie oraz propozycja kodeksowej regulacji przewłaszczenia na zabezpieczenie jako umowy nazwanej. The subject of the thesis is a comprehensive characterisation of the transfer of ownership title as collateral, presenting its complex nature as an activity that unites in rem and obligatory features. The transfer of ownership title as collateral contract is presented as a source of collateral different from the traditional types of collateral based on a third party’s object and therefore requires a separate regulation, in which specific obligations, which determine the fiduciary nature of this type of collateral – are taken into consideration. The point of reference for the above considerations is the French fiducie-sûreté, which is regulated in the Code civil as a separate type of tangible collateral based on the transfer of the ownership title, also classified as a superior category of fiduciary activity. The thesis contains a historical part on the Roman fiduciae cum creditore contracta, which is considered to be the prototype of the transfer of ownership title as collateral and also of the fiduta-sûreté. The fiducie-sûreté part of the thesis presents a juridical analysis of fiducie-sûreté, its in rem and obligatory effects, as well as the characteristics of fiduciary property and fiduciary assets. It also shows the advantages of fiduciary collateral from the perspective of collective proceedings. The part on the transfer of ownership title as collateral includes terminological deliberations, the presentation of the empirical model of the contract, its subject and object characteristics and its classification. The in rem and obligatory effects of the contract are presented in detail, as is the attempt to reconstruct the fiduciary constituent features that protect the interests of the transferor. Finally, de lege lata conclusions are presented which justify the need to unify the model of the transfer of ownership title as a collateral contract and a proposal is advanced for a regulation in the structure of the Civil Code itself, including the regulation of the transfer of ownership title as collateral as a nominate contract.
Rachunki sekwentowe dla trzech teorii niefregowskich
(2024) Tomczyk, Agata; Leszczyńska-Jasion, Dorota. Promotor; Chlebowski, Szymon. Promotor pomocniczy
Celem pracy jest przedstawienie trzech rachunków sekwentów dla trzech rozszerzeń aksjomatycznych Rachunku Zdaniowego z Identycznością (SCI). Formalizacje teorii WB, WT i WH w rachunkach sekwentowych opierają się na włączeniu dodatkowych reguł dla identyczności. Powstałe rachunki sekwentów to, kolejno, G3WB (gdzie sekwenty są dodatkowo etykietowane), G3WT i G3WH; w dwóch pierwszych dodana reguła jest formalizacją definicji logiki z wykorzystaniem operacji konsekwencji, natomiast w przypadku ostatniego wymienionego systemu, dodana reguła powstała z aksjomatu logiki WH. W powstałych systemach dowodowych problemem jest eliminacja reguł strukturalnych. W przypadku systemów powstałych przez dodanie reguł prawostronnych, tj. w G3WB i G3WT reguła cięcia może być wyeliminowana, ale wiąże się to z dodaniem do zbioru reguł reguły osłabiania; w przypadku G3WH mamy do czynienia z tą samą sytuacją, jako że rachunek ten jest rozszerzeniem G3WT. Analiza rachunków sekwentów uzupełniona jest o dostosowanie semantyki algebraicznej i wykazanie względem niej pełności i trafności trzech wspomnianych rachunków. Każdy rachunek oparty jest na innej semantyce algebraicznej, kolejno, algebrach Boole’a, topologicznych algebrach Boole’a i algebrach Henlego. W pracy wskazane są różnice w opisie semantycznym powstałych systemów sekwentowych, będące konsekwencją wykorzystania trzech wspomnianych algebr. The aim of the work is to present three sequent calculi for three axiomatic extensions of non-Fregean logic called Sentential Calculus with Identity (SCI). Theories WB, WT and WH are formalised as sequent calculi through the addition of different identity-dedicated rules, thus obtaining, respectively, G3WB (in this case the sequents are additionally labelled to control the application of rules), G3WT and G3WH. In the case of G3WB and G3WT the added rules refer to the definitions of theories through consequence operation, whereas for WH, the added rule is a formalization of an axiom. In the resulted proof systems the main problems are concerned with the admissibility of structural rules. Due to the addition of right-sided rules in G3WB and G3WT the cut rule can be eliminated provided the weakening rule is included in the set of rules; the same goes for G3WH since it is built upon G3WT. The mentioned analysis was accompanied by adapting algebraic semantics to sequents along with providing proofs for completeness and soundness with regard to these semantics, that is, respectively, Boole algebra, topological Boolean algebra and Henle algebra. The work indicates the differences within the semantic description of the resulted sequent calculi, which are stemming from the utilisation of the three mentioned algebraic systems.
Regulacja poczucia własnej wartości w narcystycznej patologii osobowości
(2024) Dolczewski, Michał; Soroko, Emilia. Promotor
Celem było opracowanie modelu procesu regulacji poczucia własnej wartości u osób z narcystyczną patologią osobowości, zweryfikowanie hipotez o różnicach między osobami z narcystyczną patologią osobowości i osób bez tej patologii w zakresie charakterystyk zaproponowanego modelu (przetwarzania doświadczenia emocjonalnego oraz funkcjonowania obronnego), poczucia własnej wartości jako cechy oraz charakterystyki temperamentu, a także opisanie przebiegu tego procesu w poszczególnych przypadkach różniących się patologią narcystyczną. Badania prowadzone były w podejściu mieszanym (ilościowe i jakościowe). Na podstawie zebranych danych ilościowych przeprowadzono analizę statystyczną w zakresie różnic międzygrupowych. W części jakościowej przeprowadzono wielokrotne studium indywidualnych przypadków wykorzystując dane zebrane z różnych źródeł (kwestionariusze oraz ilościowe i jakościowe analizy narracji). Wyniki badań ilościowych są częściowo spójne z wynikami uzyskanymi przez innych badaczy (w kontekście różnic w aktywności referencyjnej między badanymi grupami), pozwalają też wyprowadzić nowe hipotezy dotyczące badanego obszaru m.in. w zakresie funkcjonowania mechanizmów obronnych oraz znaczenia aktywności refleksyjnej. Studia przypadku pozwoliły zobaczyć analizowane charakterystyki procesu regulacji poczucia własnej wartości jako powiązane z innymi aspektami funkcjonowania psychicznego. The aim was to develop a model of the process of regulating self-esteem in people with narcissistic personality pathology, to verify the hypotheses about the differences between people with narcissistic personality pathology and people without this pathology in terms of the characteristics of the proposed model (processing of emotional experience and defensive functioning), selfesteem as a trait. and temperament characteristics, as well as describing the course of this process in individual cases with different narcissistic pathology. The research was conducted in a mixed approach (quantitative and qualitative). Based on the collected quantitative data, a statistical analysis was performed in terms of intergroup differences. In the qualitative part, multiple individual case studies were carried out using data collected from various sources. The results of quantitative research are partially consistent with the results obtained by other researchers (in the context of differences in referential activity between the studied groups), and they also allow to develop new hypotheses regarding the studied area, among others: in terms of the functioning of defense mechanisms and the importance of reflective activity. The case studies allowed us to see the analyzed characteristics of the self-esteem regulation process as related to other aspects of mental functioning.
Ewolucja polskiej przestrzeni powietrznej
(2024) Chwaściński, Łukasz; Ratajczak, Waldemar. Promotor
Transport lotniczy odpowiada za znaczną część przewozów pasażerskich w Polsce. Bezpośrednio po transformacji ustrojowej notuje się szybki rozwój portów lotniczych oraz wzrost liczby operacji lotniczych w polskiej przestrzeni powietrznej. Jest on możliwy dzięki rozwojowi infrastruktury nawigacyjnej, postępowi technologicznemu w lotnictwie i przekształceniom struktury przestrzeni powietrznej. Pomimo fundamentalnego znaczenia przestrzeni powietrznej dla rozwoju transportu lotniczego w literaturze brak jest opracowań jej dotyczących, a dostępne materiały źródłowe są bardzo ubogie. Prezentowana praca dotyczy rekonstrukcji struktury polskiej przestrzeni powietrznej w ujęciu geograficzno-historycznym w latach 1928-2023. Jej zasadnicza część jest próbą odtworzenia sieci dróg lotniczych i struktury przestrzeni powietrznej w różnych okresach ich funkcjonowania wraz z ich hipotetycznym kształtem i strukturą w przyszłości. Zidentyfikowano: typy stref, ich lokalizację, charakter użytkowania oraz określono podział na rodzaje przestrzeni powietrznej. Określono, że czynniki wpływające na strukturę przestrzeni powietrznej to: stopień rozwoju lotnictwa komunikacyjnego, sytuacja gospodarcza, liczebność oraz struktura sił zbrojnych, rozwiązania technologiczne w nawigacji lotniczej, sytuacja polityczna oraz procesy integracyjne w ramach międzynarodowych organizacji lotniczych i Unii Europejskiej. Praca poza celem głównym ma również cel uzupełniający, którym jest wykazanie współzależności pomiędzy kształtowaniem struktury przestrzeni powietrznej a zagospodarowaniem przestrzennym. Ustalono że, istnieje dwukierunkowe oddziaływanie pomiędzy tymi dwoma sposobami użytkowania przestrzeni. Działalność lotnicza wpływa na dopuszczalną wysokość zabudowy oraz jakość środowiska przyrodniczego m.in. poprzez oddziaływanie akustyczne. Równocześnie zagospodarowanie przestrzenne oddziałuje na strukturę i dostępność przestrzeni powietrznej oraz możliwość wykonywania operacji startów i lądowań na lotniskach. Air transport accounts for a significant part of passenger transport in Poland. Immediately after the political transformation, a rapid development of airports and an increase in the number of air operations in the Polish airspace were recorded. It is possible due to the development of navigation infrastructure, technological progress in aviation and transformations of the airspace structure. Despite the fundamental significance of airspace for the development of air transport, there are no studies on it in the literature and the available references are very limited. The historical documents were most often described as secret and have remained neither in archives, nor libraries. The dissertation is largely based on the materials collected by private individuals. The presented thesis concerns the reconstruction of the structure of Polish airspace from a historical geography point of view in the years 1928-2023. Its main part is an attempt to recreate the network of airways and the airspace structure in various periods of their operation, along with their hypothetical shape and structure in the future. For each of the defined periods, the conditions and limitations that had an impact on the airspace system are presented. The following were identified: the types of structures, their location and the characteristics of their use. The airspace types were defined as well. Factors determining the structure of airspace were identified as the level of development of traffic aviation, the economic situation, the number and structure of the armed forces, technological solutions in air navigation, the political situation and integration processes within international aviation organizations and the European Union. Apart from the main objective, the dissertation also has a complementary one, which is to demonstrate the interdependence between the development of airspace structure and spatial planning. It has been determined that there is a two-way interaction between these two ways of using space. Aeronautical activities affect the permissible height of buildings and the quality of the natural environment, among other things, through acoustic impacts. At the same time, land use affects the structure and availability of airspace and the ability to perform take-off and landing operations at airports. These days, with the increase in the number of flight operations performed in the vicinity of international airports, the importance of appropriate spatial planning, including the use of noise abatement procedures, increases. Some of them are related to the use of airspace. The paper includes an analysis of the applicability and effectiveness of such techniques.
Profilaktyka lęku przed matematyką. Eksperyment pedagogiczny
(2024) Karoń, Aleksandra Irena; Budajczak, Marek. Promotor
Tematem niniejszej rozprawy doktorskiej jest lęk matematyczny który został opisany z trzech perspektyw: biologicznej (neuronalnej), psychologicznej (emocjonalnej) i społecznej (kulturowej). Fobia matematyczna może mieć duży wpływ na wybory życiowe, w tym edukacyjne i zawodowe. Jest to argument za koniecznością wprowadzenia do edukacji powszechnej profilaktyki rozwoju fobii matematycznej. Dlatego w ramach niniejszej pracy doktorskiej przeprowadzono eksperyment pedagogiczny mający na celu taką profilaktykę. Ów eksperyment realizowano w jednej ze szkół podstawowych w Poznaniu, wśród dzieci w wieku 6-7 lat (w badaniu brały udział dwie klasy, trzecia była grupą kontrolną). Badanie polegało na rozwiązywaniu codziennych zadań wspierających rozwój kompetencji matematycznych, wyobraźni przestrzennej, kształtowaniu logicznego myślenia, wspomagania skupienia uwagi i pamięci roboczej. Wyniki eksperymentu nie są jednoznaczne, jednak można go powtórzyć na większej próbie badanych i ulepszyć w przyszłości. W pierwszym rozdziale rozprawy autorka definiuje lęk w ujęciu kulturowym, traktując fobię matematyczną jako jeden z typów fobii występujących w społeczeństwie. Następnie przechodzi do ogólnych uwag dotyczących lęku przed matematyką, podkreślając jego skomplikowaną etiologię. W tym rozdziale szczegółowo opisano biologiczne konotacje lęku matematycznego, zwrócono uwagę na niektóre badania z zakresu neuronauki, które opisują m.in. funkcje liczenia czy funkcjonowanie obszarów mózgu związanych z matematyką, np. efekt przenoszenia lub związane z fobią matematyczną zmiany w ciele migdałowatym. Opisano również związek pomiędzy wykonywaniem operacji matematycznych a pamięcią roboczą, efekt SNARC i Mentalną Linię Liczbową nie tylko w kontekście neuronowym, ale także kulturowym. W pierwszym rozdziale autorka zwraca także uwagę na związek lęku przed matematyką z motywacją oraz na stereotypy dotyczące matematyki i nauk ścisłych w ogóle, nie zapominając o wnioskach dotyczących ich konsekwencji. Rozdział pierwszy kończy podrozdział poświęcony językowi matematyki, ze szczególnym uwzględnieniem metafor i reprezentacji liczbowych. Rozdział drugi to autorska teoria przedstawiająca język matematyki jako jedną z gier językowych (co stanowi bezpośrednie nawiązanie do filozofii Ludwiga Wittgensteina). Rozdział ten stanowi filozoficzne uzasadnienie eksperymentu przeprowadzonego w ramach pracy doktorskiej. Autorka zadaje trzy ważne pytania: Jak liczby/liczby łączą się ze słowami? Jak matematyka łączy się ze światem? Jaki jest status ontologiczny bytów matematycznych? Rozdział drugi skupia się także na komunikacji zwierząt, rekonstrukcji psychogenezy języka przez Willarda Van Ormana Quine’a oraz zagadnieniach z zakresu neurolingwistyki. W tym rozdziale rozwijany jest także wątek metafor, który został poruszony w rozdziale pierwszym. Rozdział trzeci zawiera opis eksperymentalnego projektu badawczego. Szczegółowo opisano m.in. plan badań, metodologię eksperymentu. Ponadto w rozdziale tym opisano całą ścieżkę edukacyjną, uzasadniając merytorycznie jej sens. Ostatni (czwarty) rozdział pracy doktorskiej poświęcony jest analizie wyników badań. Analizie poddano wszystkie kwestionariusze, które uczestnicy i ich rodzice wypełnili w trakcie eksperymentu. Autorka uzasadnia także wybór kilku uczestników, których pracom przyjrzała się bliżej. Po analizie autorka dokonuje metaanalizy przebiegu eksperymentu, krytycznie oceniając niektóre jego elementy. Podkreśla także wartość edukacyjną zadań, które rozwiązywali uczestnicy badania oraz potencjał rozwinięcia realizowanych pomysłów w szerszej perspektywie, jako elementu szkolnej i przedszkolnej edukacji matematycznej. Sprawdzając założenia, autorka wprowadziła tymczasowy projekt edukacyjny w grupie dzieci w wieku przedszkolnym w wieku 3-4 lat. Pozytywną opinię na temat przebiegu projektu wyrazili nauczyciele uczący w tej grupie oraz wicedyrektorka placówki. The topic of this doctoral dissertation is the mathematical anxiety that has remaineddescribed from three perspectives: biological (neuronal), psychological(emotional) and social (cultural). Math phobia can have a major impact on life choices, including educational and professional. This is an argument for the need to introduce universal prevention of the development of mathematics phobia into education. Therefore, as part of this doctoral thesis, a pedagogical experiment aimed at such prevention was conducted. This experiment was carried out in one of the primary schools in Poznań, among children aged 6-7 (two classes participated in the study, the thirdwas the control group). The study involved solving everyday tasks supporting the development of mathematical competences, spatial imagination, shaping logical thinking, supporting attention and working memory. The results of the experiment are not clear, but it can be repeated on a larger sample of subjects and improved in the future.In the first chapter of the dissertation, the author defines fear from a cultural perspective,treating math phobia as one of the types of phobias that occurin society. She then moves on to general remarks regarding mathematics anxiety, emphasizing its complicated etiology. This chapter describes in detail the biological connotations of math anxiety and highlights some neuroscience research that describes, among others: counting functions or the functioning of brain areas related to mathematics, e.g. the transfer effect or changes in the amygdala related to math phobia. The relationship between performing mathematical operations and working memory, the SNARC effect, has also been describedand the Mental Number Line not only in a neural context, but also in a cultural context. In the first chapter, the author also draws attention to the relationship between fear of mathematics and motivation, and to stereotypes regarding mathematics and science in general, not forgetting the conclusions regarding their consequences. The first chapter ends with a subchapter devoted to the language of mathematics, with particular emphasis on metaphors and numerical representations.The second chapter is the author's theory presenting the language of mathematics as one of the language games (which is a direct reference to Ludwig's philosophy Wittgenstein). This chapter provides a philosophical justification for the experiment conducted as part of the doctoral thesis. The author asks three important questions: How do numbers/numbers connect to words? How does mathematics connect to the world? What is the ontological status of mathematical entities? Chapter two also focuses on animal communication and reconstruction psychogenesis of language by Willard Van Orman Quine and issues in the field of neurolinguistics. This chapter also develops the theme metaphors, which was touched upon in the first chapter.Chapter three describes the experimental research design.Described in detail, among others: research plan, experiment methodology. Moreover, this chapter describes the entire educational path, substantively justifying its meaning. The last (fourth) chapter of the doctoral thesis is devoted to the analysis of the results research. All questionnaires that participants and their parents completed during the experiment were analyzed. The author also justifies the selection of several participants whose works she took a closer look at. After the analysis, the author performs a meta-analysis of the experiment, critically assessing some of its elements. It also emphasizes the educational value of the tasks solved by the study participants and the potential to develop the implemented ideas in a broader perspective, as an element of school and preschool mathematics education. Checking the assumptions, the author introducedtemporary educational project in a group of preschool children aged 3-4. Positive opinions on the course of the project were expressed by teachers,vice-pricipal.
Postawy nauczycieli szkół podstawowych w sektorze arabskim w Izraelu wobec integracji uczniów ze specjalnymi potrzebami
(2024) Majadly, Enas; Jaskulska, Sylwia. Promotor
Celem pracy było zbadanie postaw nauczycieli w odniesieniu do integracji uczniów ze specjalnymi potrzebami. Materiał badawczy stanowią odpowiedzi na pytania kwestionariusza nauczycieli edukacji publicznej w szkołach podstawowych w sektorze arabskim w Izraelu. Wyniki badania potwierdzają wsparcie behawioralno-wartościowe nauczycieli z sektora arabskiego w integracji dzieci ze SPE w regularnych ramach szkoły, ale także ograniczenia w poziomie wiedzy nauczycieli na ten temat, a także osobistą niechęć nauczycieli do stosowania go w klasie. Postawy nauczycieli są powiązane z poziomem wykształcenia nauczycieli, tak, że nauczyciele o wyższym poziomie wykształcenia częściej mają mniejszą otwartość emocjonalną na integrację uczniów ze SPE w zwykłych warunkach, nauczyciele ci są często bardziej świadomi luki między oczekiwaniami udanej integracji a ich osobistą zdolnością do pomyślnego ukończenia takiego zadania. Proces własnej edukacji ma znaczący wpływ na postawy wobec integracji uczniów z SPE. Wyniki badania wskazują związek procesu szkoleniowego na poziom wiedzy i emocjonalno-subiektywną otwartość nauczycieli na integrację. Potrzebna jest zmiana w sposobie postrzega uczniów z SPE, nie tylko przez nauczycielki i nauczycieli, ale też ogół społeczeństwa. Konserwatywny i tradycyjny charakter społeczeństwa arabskiego rzutuje na postawy wobec tych osób i utrudnia włączenia w akceptowane ramy społeczne. Placówki kształcenia nauczycieli powinny poszerzyć zakres kursów i kształcenia praktycznego w zakresie pedagogiki specjalnej. The purpose of the study is to examine the perceptions of 250 teachers regarding the full inclusion of students with special needs. The research included obtaining comments from public education teachers in primary schools in the Arab sector in Israel. The findings of the study confirm the behavioral-value support of teachers from the Arab sector in the integration of children with SEN in normal frameworks, but also limitations in the level of teachers'knowledge of the subject, as well as personal reluctance of teachers to apply it in their classroom. The attitudes of teachers in the Arab sector are influenced by the level of education of the teachers, so that teachers with a higher level of education are more likely to have a lower emotional openness towards the integration of students with SEN in ordinary settings, when this means that these teachers are often more sober about the gap between the expectations of a successful integration and their personal ability to successfully complete such a project. The training process has a significant impact on teachers' attitudes towards the integration of students with SEN. The findings of the study indicate an indirect effect of this training process on the level of knowledge and the emotional-subjective openness of teachers towards integration, which is a product of the improvement in the behavioral and value support of teachers in the sector. To change the limiting perception towards students with SEN, A perceptual change that begins in education is required, but this also requires openness among the teachers themselves. Teachers’ training institutions should expand the range of courses and practical training in the field of special education.
Leksyka z zakresu pola tematycznego WYPOSAŻENIE WNĘTRZ DOMU WIEJSKIEGO w języku mieszkańców okolic Poddębic
(2024) Zagłoba, Katarzyna; Osowski, Błażej. Promotor
Celem rozprawy jest charakterystyka leksyki dotyczącej wyposażenia wnętrz wiejskich domów w języku mieszkańców okolic Poddębic (woj. łódzkie; pogranicze małopolsko-wielkopolskie) oparta na klasyfikacji tematycznej. Szczególną uwagę poświęcono frekwencji słów ogólnopolskich i dyferencyjnych oraz zróżnicowaniu pokoleniowemu. Materiał stanowią nagrane rozmowy z mieszkańcami pow. poddębickiego, które przeprowadzono na podstawie kwestionariusza (460 pytań). Z materiału wyekscerpowano 2779 leksemów dotyczących wyposażenia domów. Rozprawa składa się z trzech części i wprowadzenia. Część pierwsza przedstawia najważniejsze zagadnienia teoretyczne, metody i narzędzia badawcze wykorzystane w pracy. Opisano w niej m.in. najważniejsze klasyfikacje tematyczne, podstawowe terminy i stan badań. Drugą częścią jest „Część analityczna”, która zawiera analizę zebranego materiału z podziałem na 11 subpól tematycznych i 66 mikropól. W analizie skupiono się na znaczeniu słów w kontekstach oraz relacjach semantycznych. Wykorzystano też metodę ilościową do ukazania dynamiki zmian zachodzących w języku. Ostatnią część stanowi „Zakończenie” będące podsumowaniem przeprowadzonych badań. Zawiera także refleksje na temat opisu dawnych i współczesnych desygnatów oraz zmian zachodzących w języku i kulturze mieszkańców wsi. The aim of the thesis is to describe the lexis concerning the furnishings of rural houses in the language of the inhabitants of the Poddębice area (Łódź voivodeship; Małopolska-Wielkopolska borderland) based on thematic classification. Special attention was paid to the frequency of general and differential words and generational differentiation. The material consists of recorded interviews with residents of Poddębice district, which were conducted on the basis of a questionnaire (460 questions). From the material, 2779 lexemes concerning home furnishings were extracted. The thesis consists of 3 parts and an introduction. The first part presents the main theoretical issues, methods and research tools used in the work. It describes, a.o. the most important thematic classifications, basic terms and the state of research. The second part is the “Analytical Part”, which contains an analysis of the collected material divided into 11 thematic subfields and 66 microfields. The analysis focuses on the meaning of words in the contexts and semantic relationships. A quantitative method was also used to show the dynamics of changes occurring in the language. The last part is the “Conclusion” which is a summary of the research conducted. It also includes reflections on the description of ancient and modern designators and the changes taking place in the language and culture of villagers.
Zastosowanie zbiorów wypukłych do minimalnej reprezentacji różnic funkcji wypukłych w sensie Zalgallera
(2024) Kolassa, Robert; Grzybowski, Jerzy. Promotor
W rozprawie przedstawiono nowe podejście do znajdowania minimalnej reprezentacji różnic funkcji wypukłych (dc-funkcji) w sensie Zalgallera. Zastosowano wyniki badań Palaschke i Urbańskiego nad minimalnymi quasiróżniczkami Demyanova i Rubinova. W szczególności wprowadzono pojęcie maksymalnej pary zbiorów wypukłych ze wspólnym stożkiem recesji oraz powiązano takie pary z minimalnymi reprezentacjami danych dc-funkcji. W tym celu zastosowano dualność Minkowskiego. Ponadto zbadano własności dodawania i odejmowania Minkowskiego w rodzinie wypukłych zbiorów domkniętych o wspólnym stożku recesji. W rezultacie przedstawiono algorytm znajdowania maksymalnej pary równoważnej danej parze. Rozpatrywana jest również minimalna reprezentacja dc-funkcji, która jest zawężeniem różnicy funkcji podliniowych (ds-funkcji) do zwartego zbioru wypukłego. Wprowadzono pojęcie pary L-minimalnej, gdzie L jest zwartym zbiorem wypukłym. Pokazano, że minimalna reprezentacja w sensie Zalgallera zawężonej ds-funkcji odpowiada L-minimalnej parze zwartych zbiorów wypukłych. Udowodniono istnienie i jednoznaczność pary L-minimalnej równoważnej danej parze. Zaprezentowane w rozprawie nowe podejście może być pomocne w udzieleniu odpowiedzi na pytania postawione przez Zalgallera. The thesis presents a new approach to finding the minimal representation of the difference of convex functions (dc-functions) in the sense of Zalgaller. The results of research by Palaschke and Urbański on minimal quasidifferentials of Demyanov and Rubinov are applied. In particular, the notion of a maximal pair of convex sets with a common recession cone is introduced and related to a minimal representation of a given dc-function. Minkowski duality is applied for this purpose. Moreover, the properties of the Minkowski addition and subtraction in a family of closed convex sets with a common recession cone are investigated. As a result, an algorithm for finding the maximum pair equivalent to a given pair is presented. The minimal representation of a dc-function, which is a restriction of the difference of sublinear functions (ds-functions) to a convex compact set, is also examined. The concept of an L-minimal pair is introduced, where L is a convex compact set. It is showed that the minimal representation in the sense of Zalgaller of the restricted ds-function corresponds to the L-minimal pair of compact convex sets. The existence and uniqueness of an L-minimal pair equivalent to a given pair is proved. The new approach presented in the dissertation may be helpful in answering the questions posed by Zalgaller.
Tożsamość Ocalałych. Antropologiczne studium doświadczenia traumatycznego na przykładzie Rwandy
(2024) Wosińska, Małgorzata; Kaniowska, Katarzyna. Promotor
Tematem dysertacji jest współczesna tożsamość ocalałych z ludobójstwa rwandyjskiego oraz analiza czynników, które ją konstytuowały po 1994 roku – w tym czynnika najważniejszego – doświadczenia traumy na poziomie fizycznym, emocjonalnym, mentalnym. Pojęcie tożsamości stanowi zarówno casus, jak i przyczynek dla dyskusji nad zachodniocentrycznymi wyobrażeniami na temat tego, czym jest/może być tożsamość ocalałych z ludobójstw. W rozprawie stawiam tezę, iż współczesna tożsamość ocalałych z ludobójstwa w Rwandzie, analizowana w ujęciu antropologicznym (a dokładnie: w ramach założeń subdyscypliny antropologii ludobójstwa) w głównej mierze wiąże się nie tyle z potrzebą tworzenia narracji na temat deklarowanej tożsamości etnicznej, czy nawet przynależnością polityczną, co z potrzebą zaistnienia procesu emancypacyjnego (o znaczeniu dekolonialnym) wobec dyskursów postkolonialnych (w tym: dyskursów holokaustowych/ postholokaustowych) jak i dyskursów autoneokolonialnych (w praktyce społecznej oznaczających m.in. próby implementacji figury ocalałego z Shoah do rwandyjskiego dyskursu politycznego, i innego publicznego). Dysertacja podzielona została na 5 rozdziałów. Wprowadzenie do każdego z rozdziałów stanowi wybrany fragment notatek terenowych lub też innego rodzaju materiał empiryczny. Taki sposób prezentacji źródeł wywołanych jest dla mnie istotny, gdyż dyscyplinuje do pozostania w kontakcie z kluczową dla prowadzonych przeze mnie badań – teorią ugruntowaną, a jednocześnie umożliwia ukazanie autoetnograficznego wymiaru prowadzonej obserwacji etnograficznej. W rozdziale I odwołując się do prac Rafała Lemkina, przyglądam się historycznemu jak i współczesnemu znaczeniu pojęcia „genocyd”. W drugiej części rozdziału prowadzę refleksję nad powodami wyłonienia się subdyscypliny antropologii ludobójstwa, wprowadzając – symptomatyczny dla przyszłego rozwoju kierunku – przypadek rwandyjski. Rozdział II dotyczy specyfiki ludobójstwa rwandyjskiego. Dostrzegając etnograficzno-historyczny problem płynnej tożsamości etnicznej pomiędzy grupami Tutsi i Hutu, dowodzę, że równie istotnym kryterium definiującym grupę ofiar w 1994 roku był wyróżnik polityczny. Zgodnie z przyjętym paradygmatem za ocalałych uznaję więc zarówno przedstawicieli grupy Tutsi, jak i Hutu Moderate. W rozdziale III, w oparciu o źródła wywołane, dokonuję antropologicznej rekontekstualizacji pojęcia traumy. Udowadniam, że trauma rwandyjska rozumiana z perspektywy wernakularnej ma nie tylko charakter ponadetniczny, ale i potencjał prewencyjny w leczeniu stresu pourazowego. Rozdział IV ma charakter teoretyczny. Podsumowując wnioski płynące z analiz przeprowadzonych na wcześniejszych etapach pracy, stawiam tezę, że do rwandyjskich doświadczeń traumatycznych zaliczyć możemy nie tylko sam fakt przeżycia ludobójstwa w 1994 roku, ale także niemożność autonomicznego, swobodnego i jawnego wyrażenia swojej tożsamości w XXI wieku (zwłaszcza przez grupę Hutu Moderate). Ostatni, V rozdział jest próbą odnalezienia w krajobrazie współczesnej Rwandy (społecznym, politycznym, przyrodniczym) przestrzeni, która na poziomie symbolicznym i fizycznym umożliwiałaby jednostkom i grupom wyzwolenie z reżimu upolitycznionej pamięci traumatycznej. Co ważne, chodzi tu nie tylko o upolitycznienie oficjalnej pamięci rwandyjskiej, ale także o dyskursy postholokaustowe (a zwłaszcza muzealnicze). W Zakończeniu postuluję odnajdywanie i stosowanie paradygamatów kontrtraumatofilicznych w diagnozie współczesnej tożsamości ocalałych z ludobójstwa rwandyjskiego. Proponuję wprowadzenie pojęcia uniwersalnego (przydatnego również dla studiów holokaustowych), którym jest „tożsamość ocalenia”. Tożsamość, którą – bardzo wstępnie i intuicyjnie – rozumiem jako koncepcję wspierającą silny, autonomiczny podmiot i umożliwiającą wyjście z traumatofilicznych postzależności. The subject of the dissertation is the contemporary identity of the survivors of the Rwandan genocide and the analysis of the factors that constituted it after 1994 - including the most important factor - the experience of trauma at the physical, emotional and mental levels. The concept of identity is both a casus and a contribution to the discussion on Western-centric ideas about what the identity of genocide survivors is and could be. In the dissertation, I put forward the thesis that the contemporary identity of the survivors of genocide in Rwanda, analysed from an anthropological perspective (and more precisely: within the assumptions of the sub-discipline of the anthropology of genocide), is mainly associated not so much with the need to create a narrative about the declared ethnic identity, or even with a political affiliation, but with the need for an emancipatory process (of a decolonial significance) towards postcolonial discourses (including: holocaust/post-holocaust discourses) as well as auto-neocolonial discourses which means an attempt to implement the figure of a Shoah survivor into the Rwandan political and public discourse. The dissertation has been divided into 5 chapters. The introduction to each of the chapters is a selected fragment of field notes or other empirical material. This way of presenting sources is significant– as a discipline to stay in touch with a grounded theory, as well as emphasizing the autoethnographic dimension. In Chapter I, in reference to the works of Rafał Lemkin, I look at the historical and contemporary meaning of the term "genocide". In the second part of the chapter, I reflect on the reasons for the emergence of the sub-discipline of anthropology of genocide by introducing the Rwandan case. Chapter II deals with the specifics of the Rwandan genocide. Recognizing the ethnographic-historical issue of the fluid ethnic-identity between the Tutsi and Hutu groups, I argue that an equally important criterion for defining the groups of victims in 1994 were the political distinctions. According to the adopted paradigm, I consider both the representatives of the Tutsi group and the Hutu Moderate group as survivors. In Chapter III, based on evoked sources, I make an anthropological recontextualization of the concept of trauma. I show that the Rwandan trauma understood from the vernacular perspective has not only a trans-ethnic character, but also psycho-traumatological potential. Chapter IV is theoretical. Summing up the conclusions drawn from the analyses carried out in the earlier stages of the work, I put forward the thesis that the traumatic experiences of Rwanda include not only the fact of surviving the genocide but also the inability to express one's identity autonomously, freely and openly in the 21st century (especially by Hutu Moderate groups). The fifth and last chapter is an attempt to find within the landscape of contemporary Rwanda (social, political, natural) a space that symbolically and physically would enable individuals and groups to liberate themselves from the regime of politicized traumatic memory. Importantly, it is not only about the politicization of official Rwandan memory, but it is also about post-Holocaust discourses (especially museum ones). In the conclusion, I postulate the discovery and use of counter-traumatophilic paradigms in the diagnosis of the contemporary identity of the survivors of the Rwandan genocide. I propose to introduce a universal concept (also useful for Holocaust studies), which is the "identity of life". Identity, which I - initially and intuitively - understand as a concept supporting a strong, autonomous subject and enabling the exit from traumatophilic post-dependencies.
Rola tuneli przejściowych w funkcjonowaniu enzymów z głęboko osadzonymi miejscami aktywnymi
(2024) Thirunavukarasu, Aravind Selvaram; Brezovsky, Jan. Promotor
Enzymy z głęboko osadzonymi miejscami aktywnymi mają prowadzące do nich ścieżki, które nazywane są tunelami. Skupiając się na rodzinie enzymów hydrolaz i podkreślając znaczenie wody w tych tunelach, niniejsze badanie zapewnia cenny wgląd w ich funkcjonalne implikacje. Dzięki wykorzystaniu symulacji dynamiki molekularnej i adaptacyjnych technik próbkowania, stany konformacyjne systemów są dokładnie badane. W szczególności obliczenia tuneli prowadzących do miejsca aktywnego są przeprowadzane dla wszystkich ramek obszernej symulacji, co prowadzi do identyfikacji wcześniej nierozpoznanych tuneli. Śledząc ruch cząsteczek wody z objętości do określonego regionu (miejsca aktywnego) białka, określane są ścieżki transportu wykorzystywane przez enzym podczas symulacji. Aby ułatwić analizę ogromnych ilości danych związanych z tunelami i cząsteczkami wody, opracowano moduł Python o nazwie TransportTools. Moduł ten roku usprawnia analizę obszernych danych dotyczących tuneli i cząsteczek wody. Pomaga w ocenie wykorzystania cząsteczek wody, wydajności transportu i funkcjonalności w strukturach białkowych. Narzędzie to odkryło nowe tunele transportujące wodę w enzymach takich jak dehalogenaza haloalkanowa, zwiększając nasze zrozumienie dynamiki tuneli. Ponadto odkryto, że cząsteczki wody mogą skutecznie poruszać się w wąskich regionach tuneli poprzez interakcje wiązań wodorowych. Odkrycia te zostały potwierdzone poprzez porównanie hydrolazy epoksydowej typu dzikiego z jej mutantem E470G, w którym zaobserwowano wzrost wykorzystania alternatywnych tuneli w mutancie. Co więcej, wybór jawnych modeli wody, takich jak OPC, TIP3P i TIP4P-Ew, znacząco wpływa na wykorzystanie tuneli enzymatycznych przez cząsteczki wody. Zaobserwowane różnice między trzema modelami wody można przypisać różnicom w ich właściwościach dyfuzyjnych i rozkładach ładunku. W przypadku modelu TIP3P migracja wody była zauważalnie przyspieszona, transportując około 2,5- i 2,0-krotnie więcej cząsteczek wody niż w przypadku modeli OPC i TIP4P-Ew. Zjawisko to wynika przede wszystkim z zaobserwowanych krótszych czasów przejścia i większej liczby cząsteczek wody jednocześnie migrujących przez tunele przy zastosowaniu modelu TIP3P. Spójność tych wyników dla różnych enzymów, takich jak oksydaza alditolowa i cytochrom P450 2D6, wraz z geometrią tuneli, podkreśla ich szersze znaczenie. Podkreśla to znaczenie modelu wodnego dla dokładnych symulacji enzymów z głęboko osadzonymi miejscami aktywnymi, które mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia ich cykli katalitycznych, projektowania enzymów i przewidywania czasów przebywania leków. The enzymes with buried active sites have pathways leading to them which are called tunnels. By focusing on the hydrolase family of enzymes and emphasizing the importance of water within these tunnels, this study provides valuable insights into their functional implications. Through the utilization of molecular dynamics simulations and adaptive sampling techniques, the conformational states of the systems are thoroughly investigated. Notably, the calculation of tunnels leading to the active site is conducted for all frames of the extensive simulation, leading to the identification of previously unrecognized tunnels. By tracking the movement of water molecules from the bulk to the defined region (active site) of the protein, the transport pathways employed by the enzyme during the simulation are determined. To facilitate the analysis of vast amounts of data related to tunnels and water molecules, a Python module called TransportTools is developed. The module streamlines the analysis of extensive tunnel and water molecule data. It aids in assessing water molecule utilization, transport efficiency, and functionality within protein structures. This tool has uncovered new water-transporting tunnels in enzymes like haloalkane dehalogenase, enhancing our understanding of tunnel dynamics. Additionally, it is discovered that water molecules can effectively navigate narrow regions within the tunnels through hydrogen bonding interactions. These findings are validated through a comparison between wild type epoxide hydrolase and its mutant E470G, where an increase in the utilization of alternate tunnels is observed in the mutant. Moreover, the choice of explicit water models such as OPC, TIP3P, and TIP4P-Ew significantly impacts the utilization of enzyme tunnels by water molecules. The observed differences between the three water models can be attributed to variations in their diffusion properties and charge distributions. With TIP3P model, water migration was noticeably accelerated, transporting about 2.5– and 2.0-times more water molecules than with OPC and TIP4P-Ew models, respectively. This phenomenon primarily arises from the observed quicker transit times and more water molecules concurrently migrating through tunnels when employing the TIP3P model. The consistency of these findings across various enzymes, such as alditol oxidase and cytochrome P450 2D6, along with tunnel geometries, highlights their broader relevance. This emphasizes water model importance for accurate simulations of enzymes with buried active sites which are critical for understanding their catalytic cycles, enzyme design, and predictions of drug residence times.
Poszukiwanie markerów starzenia się niesporczaka Paramacrobiotus experimentalis
(2024) Nagwan, Amit Kumar; Kmita, Hanna. Promotor; Kaczmarek, Łukasz. Promotor
Zakłada się, że starzenie się jest nieuniknione, nieodwracalne i postępujące, ale dostępne dane wskazują, że starzenie się niesporczaków może być opóźnione przez kryptobiozę. Możliwość tę uwzględnia hipoteza Śpiącej Królewny. Weryfikacja tej hipotezy wymaga zastosowania wielopoziomowych markerów starzenia się niesporczaków. Dlatego celem tej pracy doktorskiej było wskazanie potencjalnych markerów starzenia się niesporczaków. Aby osiągnąć ten cel, przeanalizowano dostępne publikacje pod względem możliwych markerów i opracowano odpowiedni model do ich eksperymentalnej walidacji, obejmujący samice i samce niesporczaka Paramacrobiotus experimentalis w różnym wieku. Wyniki pozwoliły na wskazanie następujących markerów starzenia się niesporczaków: żywotność, średnia liczba złożonych jaj przez samicę, przeżywalność warunków ekstremalnych (tj. anhydrobioza i pole hipomagnetyczne), poziom potencjału błony wewnętrznej mitochondriów (Δψ ) i poziom wewnątrzkomórkowych reaktywnych form tlenu (ROS). Weryfikacja przydatności wymienionych markerów może przyczynić się do wykorzystania niesporczaków także jako organizm modelowy w biologii starzenia. Wraz z weryfikacją hipotezy Śpiącej Królewny może to przyczynić się do opracowania strategii przeciwstarzeniowych i skutecznych rozwiązań dotyczących konserwacji materiałów biologicznych. Niemniej jednak uzyskane wyniki należy poddać dalszej weryfikacji w odniesieniu do innych dwupłciowych gatunków niesporczaków, co pozwoli na lepsze zrozumienie obserwowanych różnic międzypłciowych. It is assumed that aging is inevitable, irreversible, and progressive but available data indicate that tardigrade aging might be delayed by cryptobiosis. The possibility is addressed by the Sleeping Beauty hypothesis. However, the hypothesis verification requires multilevel markers of tardigrade aging. Therefore, the aim of the thesis was to indicate potential tardigrade aging markers. To implement the aim available relevant papers were searched for the putative markers and suitable tardigrade model comprising Paramacrobiotus experimentalis females and males of different age was developed for the markers validation. The results allowed for indication of the following tardigrade aging markers: the vitality rate, average number of laid eggs per female, survival of the extreme conditions (i.e., anhydrobiosis and hypomagnetic field), the level of the mitochondrial inner membrane potential (Δψ) and the level of intracellular reactive oxygen species (ROS). Verification of usability of the mentioned markers could open the opportunity for tardigrades to be also a model organism for aging biology. Together with verification of the Sleeping Beauty hypothesis, this might contribute to developing of anti-aging strategies and efficient approaches for preservation of biological materials. Nevertheless, the obtained results should be further verified for other dioecious tardigrade species which will allow for a better understanding of the observed differences between the sexes.
Archiwum Państwowe w Poznaniu w latach 1945–1989
(2024) Pera, Justyna; Mamczak-Gadkowska, Irena. Promotor
Tematem rozprawy są dzieje Archiwum Państwowego w Poznaniu w latach 1945–1989. Instytucja jak dotąd nie doczekała się monografii. Celem pracy jest ukazanie sposobu funkcjonowania placówki od zakończenia II wojny światowej do zmian społeczno-politycznych z końca lat 80. XX w. W tym celu przeanalizowano podstawowe funkcje pełnione przez archiwum w omawianym okresie: gromadzenie, zabezpieczanie, ewidencjonowanie, opracowywanie i udostępnianie materiałów archiwalnych oraz działalność naukową. Praca składa się ze wstępu, sześciu rozdziałów, zakończenia oraz bibliografii, wykazu skrótów, tabel i schematów. Podstawę źródłową pracy stanowiły materiały archiwalne zgromadzone w Archiwum Państwowym w Poznaniu, zwłaszcza akta własne jednostki. Największe znacznie miały sprawozdania i plany. Przeanalizowano również materiały archiwalne zgromadzone w Archiwum Zakładowym Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, Archiwum Akt Nowych, Oddziałowym Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu oraz w Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. Szczególną uwagę zwrócono na protokoły pokontrolne, korespondencję służbową i półprywatną oraz akta osobowe pracowników archiwum. Uzupełnieniem kwerendy w materiałach źródłowych i obowiązujących wówczas aktach prawnych była literatura przedmiotu. The subject of the dissertation is the history of the State Archives in Poznań in the years 1945–1989. The institution has not yet had a monograph. The aim of the work is to show how the institution operated from the end of World War II to the socio-political changes of the late 1980s. For this purpose, the basic functions performed by the archive in the discussed period were analyzed: collecting, securing, recording, processing and making available archival materials and scientific activity. The work consists of an introduction, six chapters, a conclusion, a bibliography, a list of abbreviations, tables and diagrams. The source basis for the work were archival materials collected in the State Archives in Poznań, especially the unit's own files. Annual reports and plans were of the greatest importance. Archival materials collected in the Archive of the General Director of the State Archives, the Archive of Modern Records, the Branch Archive of the Institute of National Remembrance in Poznań and the Archives of the Polish Academy of Sciences in Poznań were also analyzed. Particular attention was paid to post-inspection reports, official and semi-private correspondence, and personal files of archive employees. The search in source materials and legal acts in force at that time was complemented by literature on the subject.
Rodzaj Paramacrobiotus(Tardigrada): taksonomia integratywna, biogeografia i oraz wpływ czynników stresowych na wybrane gatunki
(2023) Kayastha, Pushpalata; Kaczmarek, Łukasz. Promotor; Mioduchowska, Monika. Promotor pomocniczy
Paramacrobiotus stanowi jeden z rodzajów należących do typu Tardigrada (grupy zwierząt potocznie nazywanej niesporczakami lub misiami wodnymi). Rodzaj ten został utworzony ponad dekadę temu. Poprzednio, przedstawiciele tego rodzaju byli zaliczani do kompleksu richtersi-areolatus wewnątrz rodzaju Macrobiotus, by w końcu, przy pomocy technik analizy molekularnej i filogenetycznej zostać wyodrębnionymi jako nowy rodzaj. Jak sugeruje tytuł, celem niniejszej rozprawy były badania rodzaju Paramacrobiotus, z uwzględnieniem zastosowania taksonomii integratywnej w opisie nowych dla wiedzy gatunków, ustalenie potencjalnych zasięgów występowania gatunków partenogenetycznych oraz sprawdzenie zasadności hipotezy „wszystko jest wszędzie” względem badanych gatunków, zbadanie wpływu czynników stresowych na gatunek Pam. experimentalis, badania nad rozmieszczeniem poszczególnych gatunków, badania mikrobiomu, a także przyjrzenie się historiom życiowym poszczególnych gatunków z uwzględnieniem zdolności do anhydrobiozy. Ponadto sporządzony został nowy klucz diagnostyczny dla rodzaju Paramacrobiotus wykorzystujący cechy morfologiczne i morfometryczne osobników dorosłych i jaj. Wykorzystując techniki taksonomii integratywnej (klasyczna morfologia i morfometria oraz badania genetyczne), nowy gatunek, Pam. gadabouti, został opisany na podstawie materiału pochodzącego z Ribeiro Frio na Maderze. Ponadto, eksperymentalnie zbadano sposób rozmnażania się tego gatunku, co potwierdziło wzajemne powiązania między szerokim rozprzestrzenieniem a partenogenezą. W kolejnej pracy przeanalizowano rozmieszczenie oraz zróżnicowanie genetyczne dwóch partenogenetycznych gatunków z rodzaju Paramacrobiotus, tj. Pam. gadabouti oraz Pam. fairbanksi potwierdzając prawdziwość hipotezy „wszystko jest wszędzie” przynajmniej dla niektórych gatunków niesporczaków. Modelowanie niszy środowiskowych wykonane przy użyciu narzędzia MaxEnt, potwierdza szeroki zasięg obydwu partenogenetycznych gatunków. W kolejnej publikacji zbadano przeżywalność niesporczaków z gatunku Pam. experimentalis, wystawianych na działanie różnych stężeń (0,25%; 0,50% oraz 1,00%) nadchloranu magnezu (uwzględniając stężenia zaobserwowane w marsjańskim regolicie) w dwóch różnych przedziałach czasowych (24h i 72h). W próbach, w których osobniki zostały poddane 24-godzinnej ekspozycji, kolejno 33,3%; 16,7% oraz 0% osobników pozostało aktywnych w stężeniach 0,25%; 0,50% oraz 1,00%. Jednakże, ponad 75% z nich powróciło do stanu aktywnego po przeniesieniu ich do medium hodowlanego (93,3%; 76,7% oraz 86,7% osobników w stężeniach 0,25%; 0,50% oraz 1,00%). W próbach, w których osobniki zostały poddane 72-godzinnej ekspozycji, kolejno 30,0%; 26,7% oraz 0% osobników pozostało aktywnych w stężeniach 0,25%; 0,50% oraz 1,00%. Po przeniesieniu ich do medium hodowlanego kolejno 83,3%; 86,7% oraz 10,0% osobników w stężeniach 0,25%; 0,50% oraz 1,00% powróciło do stanu aktywnego. W następnej pracy zbadano zmiany w ultrastrukturze komórek spichrzowych zarówno u aktywnych osobników, jak i u osobników w anhydrobiozie. Zbadano też poziom syntezy białek szoku cieplnego (Hsp27, Hsp60 oraz Hsp70) u aktywnych osobników Pam. experimentalis wystawionych na podwyższoną temperaturę (35 °C, 37 °C, 40 °C i 42 °C) przez pięć godzin, w porównaniu do optymalnej temperatury hodowlanej (20 °C). Pojedyncze komórki spichrzowe z grupy kontrolnej, znajdowały się w jamie ciała, pośród narządów wewnętrznych, przyjmując kuliste i ameboidalne kształty. Niewielkie, choć zauważalne zmiany w mitochondriach zostały zaobserwowane u osobników aktywnych wystawionych na temperaturę 35 °C. Znaczące zmiany w ultrastrukturze komórek spichrzowych zaobserwowane zostały u osobników poddanych temperaturze 37 °C. Zaobserwowano u nich liczne, uszkodzone mitochondria z zauważalnym zanikiem grzebieni oraz pojawieniem się struktur autofagicznych. Jeszcze więcej zmian zaobserwowano w temperaturze 40 °C, objawiających się nieregularnym kształtem komórek spichrzowych, uszkodzeniami organelli komórkowych oraz zwiększoną obecnością ciał autofagicznych i autolizosomów w mitochondriach. Jednakże najbardziej drastyczne zmiany zaobserwowano w 42 °C, gdzie nastąpiła pełna degradacja komórek i organelli, wskazująca na wystąpienie martwicy, do poziomu utrudniającego rozpoznanie komórek. Jednocześnie, osobniki w anhydrobiozie, poddane działaniu podwyższonej temperatury, nie wykazywały jakichkolwiek negatywnych zmian w komórkach spichrzowych na poziomie ultrastrukturalnym. Spośród pięciu zastosowanych w badaniu temperatur, trzy uznane za najważniejsze zostały wybrane (20 °C – optymalna temperatura do hodowli, 35 °C – najwyższa temperatura, po której nastąpił powrót osobników do aktywności oraz 42 °C – gdzie zaobserwowana została pełna martwica) i wykorzystane do określenia poziomów białek szoku cieplnego (Hsp27, Hsp60 oraz Hsp70) w aktywnych osobnikach. Wszystkie próbki wskazywały na wyraźny wzrost poziomu ekspresji białek wraz ze wzrostem temperatury. W ostatniej pracy składającej się na rozprawę doktorską zebrano całkowitą dostępną wiedzę na temat rodzaju Paramacrobiotus. Podsumowując więc, do rodzaju Paramacrobiotus należy obecnie 45 gatunków (wliczając w to Pam. gadabouti dodany w ramach niniejszej pracy), które można znaleźć na całym świecie, popierając tezę, że rodzaj ten jest kosmopolityczny. W rodzaju występują zarówno partenogenetyczne, jak i obupłciowe gatunki, wykazujące zarówno krótką jak i długą długość życia. Gatunki w tym rodzaju mogą być wszystkożerne (jednak z przewagą drapieżników), a odżywiają się między innymi, cyjanobakteriami, algami, grzybami, wrotkami, nicieniami oraz niesporczakami. Gatunki z tego rodzaju charakteryzują się dość dobrą zdolnością do kryptobiozy, dzięki czemu często stanowią obiekt badań w pracach nad anhydrobiozą. Paramacrobiotus is one of the genera of the phylum Tardigrada (commonly referred as water bears). This genus was erected more than a decade ago. Previously all representatives of this genus were included in the richtersi-areolatus complex within the genus Macrobiotus, but with the help of molecular and phylogenetic analysis, this new genus was identified and established. As the title of thesis suggests, the goal of this dissertation was the overall study of the genus Paramacrobiotus, including: incorporating integrative taxonomy in new species descriptions, working out the distribution patterns of parthenogenetic Pramacrobiotus species, testing if the ‘everything is everywhere’ hypothesis is true for them, testing the influence of different types of stressors on the species Pam. experimentalis, assessing biogeography, distribution, microbiome, reproduction, feeding behaviour, life history, Wolbachia endosymbiont identification and cryptobiotic abilities of the species from the genus Pramacrobiotus and providing a new diagnostic key for the genus using morphological and morphometric characters of adults and eggs. Using an integrative taxonomy approach (classical morphology and morphometry, as well as, genotypic using DNA barcodes and phylogenetic tree), a new species: Pam. gadabouti was described from a moss sample collected in Ribeiro Frio, Madeira. Furthermore, the mode of reproduction of this species was studied experimentally, which corroborates the interrelatedness between wide distribution and parthenogenesis. In the subsequent paper constituting the doctoral dissertation, two parthenogenetic species of the Paramacrobiotus, i.e., Pam. gadabouti and Pam. fairbanksi were analysed to study the distribution, as well as genetic variability which showed that the ‘everything is everywhere’ hypothesis is true for, at least, some tardigrade species. Environmental niche modelling performed using MaxEnt supports the wide distribution of these two parthenogenetic species. In the next publication, survivability of the Pam. experimentalis was tested at various concentrations (0.25%, 0.50% and 1.00%) of magnesium perchlorates (in range with the concentration present in Martian regolith) for two different time points (24h and 72h). In experiments where specimens were exposed to 24h time period, 33.3%, 16.7% and 0% were active in 0.25%, 0.50% and 1.00% solutions, respectively. However, more than 75% returned to activity after transferring them to the culture medium (93.3%, 76.7% and 86.7% of specimens exposed to 0.25%, 0.50% and 1.00% solutions, respectively). In experiments where specimens were exposed to 72h time period, 30.0%, 26.7% and 0% were active in 0.25%, 0.50% and 1.00% solutions, respectively and after transferring them to the culture medium, 83.3%, 86.7% and 10.0% of specimens exposed to 0.25%, 0.50% and 1.00% solutions, respectively, returned to activity. In the following paper constituting the doctoral dissertation, changes in ultrastructure for both active animals and desiccated tuns, as well as levels of heat shock proteins (Hsp27, Hsp60 and Hsp70) in active animals of Pam. experimentalis were studied when exposed at higher temperatures (35 °C, 37 °C, 40 °C, and 42 °C) for 5 hours, compared to optimal temperature (20 °C). Isolated storage cells from the control group persisted in the body cavity among internal organs in an amoeboid or spherical shape. Small, but visible changes were observed in specimens exposed to 35°C in the form of alterations in the mitochondria. Significant ultrastructural changes were observed in storage cells of specimens exposed to 37 °C. There were multiple deteriorating mitochondria with the loss of its cristae and there was a presence of autophagic structures. The level of changes increased at 40°C, with the irregular and shrunken shape of storage cells, deteriorated cell organelles and mitochondria with a higher number of autophagosomes and autolysosomes. Most drastic changes were observed at 42 °C, with full degeneration of cells and organelles showing signs of necrosis, making even cell identification difficult. However, when exposed to higher temperatures, tuns exhibited absolutely no differences from the control group. Out of five temperatures tested, the three deemed most important were selected (20 °C – optimum temperature, 35 °C – the highest temperature from which the return to activity was observed and 42 °C – where full necrosis was observed) and used for quantification of heat shock proteins (Hsp27, Hsp60 and Hsp70) in active specimens. All of them showed significant upregulation with the increase of the temperature. In the last paper, all available information on the genus Paramacrobiotus were summarized. Thus, in summary, the genus Paramacrobiotus currently includes 45 species (including Pam. gadabouti added as a part of the present thesis). The species of this genus can be found everywhere throughout the globe, supporting the statement that the genus is cosmopolitan. Both dioecious and unisexual species are present in the genus, with both long and short lifespan. The species in this genus are generally carnivorous with their food preference, including certain rotifers, nematodes and juvenile tardigrades. However, it was reported that they could also feed on cyanobacteria, algae, and fungi. The species generally have a good affinity for cryptobiosis, which is why multiple studies involving anhydrobiosis have been performed to date using specimens of various species of the Paramacrobiotus.
Konstytucyjne ramy ustroju rolnego a polityka gospodarowania nieruchomościami w Polsce
(2024) Janowska, Natalia; Babiak, Jerzy. Promotor
Rozprawa obejmuje pojęcia służące kształtowaniu ustroju rolnego mające swoje źródło w Konstytucji RP. Analizie i systematyzacji zostaje poddane pojęcie gospodarstwa rolnego, służącemu na jego korzyść ustroju rolnego, opartego na orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i doktrynię Wysunięty został postulat w zakresie wyraźnego określenia pozycji prawnej Konstytucji RP w kontekście ustroju rolnego. W kolejnych częściach rozprawy omówione zostają mechanizmy służące wspieraniu przez państwo podstawowej jednostki ustroju rolnego, jakim jest gospodarstwo rodzinne oraz warunków preferencyjnych, którymi ono dysponuje. Rozprawa składa się z wstępu, zakończenia oraz czterech rozdziałów. W pierwszej kolejności analizie poddano konstytucyjne ramy ustroju rolnego państwa. Badaniu podlegał kształt i istota wizji ustroju rolnego koncentrującego nacisk na szeroko rozumianej polityce rolnej, jej normatywnym kierunku i rozwoju, poprzez mechanizmy centralizacji systemu gospodarowania gospodarką rolną państwa. W dalszej części poświęcono uwagę determinantom kreującym i wspierającym ustrój rolny państwa takim jak determinanty polityczne, ekonomiczne i społeczne. Szczegółowej analizie poddano pojęcie Zasobu, jako podstawy systemu wspierającego funkcjonowanie polityki rolnej państwa, a także rodzajom kryteriów służących klasyfikacji nieruchomości. Poddano szczegółowej analizie podstawowe zasady prawne gospodarowania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa, a także omówiono instytucję Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa jako instytucjonalnego instrumentu kreowania polityki rolnej państwa. Na tym tle zwrócono szczególną uwagę na formy zagospodarowania gruntów rolnych Skarbu Państwa takie jak sprzedaż, dzierżawa, nieodpłatne przekazanie, przekazanie aportem do spółek, czy też inne. W dalszej kolejności przystąpiono do omówienia gospodarstwa rodzinnego jakom przedmiotu polityki rolnej państwa, w kontekście uprawnień państwa w postaci prawa pierwokupu czy prawa odkupu, a także doprecyzowania znaczenia przepisów nadających Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa powyższe uprawnienia. Rozprawę kończą rozważania dotyczące polityki państwa w zakresie obrotu nieruchomościami rolnymi z udziałem cudzoziemców w świetle historycznym, programowym i prawnym. Omówiono także rolę i znaczenie gospodarstw rodzinnych w państwach Unii Europejskiej. The dissertation covers the concepts used to build the agricultural system, which have their source in the Constitution of the Republic of Poland. The concept of an agricultural holding, serving in his favor the agricultural system based on the jurisprudence of the Constitutional Tribunal and the doctrine, is subject to analysis and systematization. The following parts of the dissertation discuss the mechanisms used by the state to support the basic unit of the agricultural system, which is the family farm, and the preferential conditions that it has at its disposal. The dissertation consists of an introduction, conclusion and four chapters. First, the constitutional framework of the agricultural system of the state was analyzed. The study focused on the shape and essence of the vision of the agricultural system focusing on the broadly understood agricultural policy, its normative direction and development, through the mechanisms of centralization of the state agricultural management system. In the following part, attention is paid to the determinants that create and support the agricultural system of the state, such as political, economic and social determinants. The concept of Stock as the basis of the system supporting the functioning of the agricultural policy of the state was subjected to a detailed analysis, as well as the types of criteria used to classify real estate. The basic legal principles of managing the Agricultural Property Stock of the State Treasury were subjected to a detailed analysis, and the institution of the National Support Center for Agriculture as an institutional instrument for creating the agricultural policy of the state was discussed. Against this background, particular attention was paid to the forms of development of agricultural land owned by the State Treasury, such as sale, lease, gratuitous transfer, transfer in kind to companies, or others. Next, the family farm was discussed as the subject of the state agricultural policy, in the context of the powers in the form of the right of pre-emption or repurchase right, as well as the clarification of the meaning of the provisions granting the National Center for Agriculture Support the above powers. The dissertation ends with considerations on the state policy in the field of agricultural real estate trading with the participation of foreigners in the historical, program and legal light. The role and importance of family farms in the European Union countries are discussed.

Browse

Recent Submissions