Browsing by Author "Gryska, Agnieszka"
Now showing 1 - 1 of 1
Results Per Page
Sort Options
Item Przypadek pewnego tekstu czyli Ornament i zbrodnia Adolfa Loosa w dyskursie architektonicznym w latach 1910-1975(2015-02-06) Gryska, Agnieszka; Żuchowski, Tadeusz J. PromotorPrzedmiotem pracy jest fenomen tekstu wiedeńskiego architekta Adolfa Loosa „Ornament I zbrodnia” interpretowany jako jeden z mitów kultury nowoczesnej. Manifest wiedeńskiego architekta, uznawany jest powszechnie za tekst szczególnie znaczący dla kształtowania się ideologii i estetyki architektury modernistycznej. Artykuł Loosa od początku drugiej dekady XX wieku, przywoływany zatem bywał nader często zarówno przez zwolenników funkcjonalnego puryzmu, jak i ich przeciwników. Był on także istotną lekturą w dyskusjach nie związanych bezpośrednio z zagadnieniami architektonicznymi, obejmującymi szeroko pojętą sferę kultury. Sposób formułowania owych nawiązań charakteryzuje duża rozbieżność interpretacji, różnorodność kontekstów i sposobów wykorzystania. W skrajnych przypadkach odwołania do manifestu Loosa formułowano w sposób chybiony, bez zrozumienia, lub nawet - zdawałoby się - znajomości jego treści, z biegiem lat tezy w nim zawarte przeinaczano lub przeformułowywano – począł funkcjonować jako byt niezależny, symbol estetyki modernistycznej. Celem dysertacji było odczytanie procesu, który stopniowo powodował obudowanie tekstu „Ornament i zbrodnia” warstwą znaczeniową wtórną w relacji do pierwotnego signifié. Formułowane w odczycie postulaty schodzą w niej na dalszy plan w stosunku do rewolucyjnej dla architektury modernistycznej roli, jaką się mu przypisuje: jako stanowiącego pierwszy przejaw „myślenia protomodernistycznego” czy też „stanowiącego inspirację dla modernizmu międzynarodowego”, a wreszcie którego znaczenie zredukowane i fałszowane bywało do nazywania ornamentu zbrodnią. Osi, jaką stanowi interpretacja samego tekstu, podporządkowane zostały kolejne części pracy. Ich celem będzie wytyczenie za pomocą analizy relacji intertekstualnych, w tym ścieżek: bezpośredniej (w której analizowane nawiązania dotyczą pierwszej warstwy znaczeniowej - samego manifestu, oraz sytuacji jego ogłoszenia; w tym miejscu wykorzystane zostaną m.in. teksty krytyczne publikowane w periodykach wiedeńskich) a następnie zapośredniczonej recepcji tekstu (od momentu jego wygłoszenia w pierwszej dekadzie wieku XX, aż po ostatnią ćwierć stulecia – rok 1975, kiedy to pod prowokacyjnym tytułem „Ornament is no Crime” opublikowany został artykuł angielskiego historyka i krytyka architektury Josepha Rykwerta). Wielowymiarowość i dynamiczna natura zakreślonego w ten sposób dyskursu nie pozwoliły objąć go za pomocą modelu linearnych zależności, dlatego analizowane teksty uporządkowane zostaną w grupy na podstawie charakteru i bliskości ich powiązania z manifestem Loosa.