Communities in AMUR
Select a community to browse its collections.
Recent Submissions
Weryfikacja narodowościowa w Wielkopolsce w latach 1945-1950
(2024) Józefiak, Jakub; Jankowiak, Stanisław. Promotor
Praca skupia się na przedstawieniu procesu pozbawiania obywatelstwa polskiego osób narodowości niemieckiej w Polsce w latach 1945-1950 w Wielkopolsce i jest podzielona na pięć rozdziałów. Pierwszy wyjaśnia kluczowe pojęcia dla idei narodu i skupia się na przedstawieniu kontekstu historycznego. Autor prezentuje nowy porządek w powojennej Europie, który doprowadził do masowych wysiedleń po 1945 r. Drugi rozdział charakteryzuje sytuację Niemców w Polsce w latach 1945-1950. Trzeci rozdział jest poświęcony instytucji obywatelstwa jako takiej oraz w kontekście wysiedleń Niemców. Czwarty rozdział prezentuje wszystkie wersje procesu pozbawiania obywatelstwa polskiego Niemców oraz opisuje rolę organów państwa w nim uczestniczących. W piątym rozdziale dysertacji autor przedstawia wyniki badań oraz odpowiedzi na pytanie jakie zachowanie potwierdzało związki jednostki z narodem niemieckim. Katalog nie był zamknięty. Do najbardziej popularnych zachowań potwierdzających związki z niemieckością należały: posługiwanie się językiem niemieckim w domu i w miejscach publicznych; dobrowolna przynależność do organizacji niemieckich; służba w armii niemieckiej, związki rodzinne z osobami uważanymi powszechnie za wrogów Polaków oraz przede wszystkim samo zachowani wobec Polaków.
The thesis is focused on process of depriving Germans of civil rights in Poland in years 1945-1950 in Greater Poland and is divided into five chapters. First chapter explains key concepts for idea of nation and focuses on historical background. Author explains a new order in postwar Europe which led to massive resettlements after 1945. Second chapter characterize situation of Germans in Poland in years 1945-1950. Third chapter is dedicated to the institution of citizenship in general and in context of expulsion of the German population. Fourth chapter presents all variants of the process which lead to deprivation Germans of polish citizenship and characterize all state authorities involved. In the fifth chapter of thesis presents author presents the result of scientific research and answers the question: what kind of behaviour confirmed attachment to German nationality. The catalogue wasn't definite. Local organs had much freedom in interpretation. The most popular behaviour which express attachment to German nationality were: speaking German in home and in public; voluntary membership in German organisation; serving in German army; family relationship with person commonly recognize as enemy of Poles and most of all attitude towards Poles.
Płeć i sprawczość w warunkach migracji przymusowej na przykładzie Saharyjczyków i Saharyjek z Sahary Zachodniej
(2024) Kluszczyńska, Marta; Main, Izabella
Głównym celem badań jest analiza sprawczości w warunkach przedłużającego się uchodźstwa na przykładzie migracji Sahrawi do Hiszpanii. Celami szczegółowymi były m.in.: opis zjawiska (nie)mobilności z perspektywy aspiracji-możliwości (Schewel, 2020), analiza sprawczych praktyk migrujących kobiet i mężczyzn oraz rozróżnienie podstawowych czynników strukturalnych, które umożliwiają lub ograniczają mobilność Sahrawi. Badania oparte zostały o metodologię etnografii wielostanowiskowej. Do kluczowych wniosków należą: wskazanie na zjawisko przychylnej mobilności, poszerzającej koncepcję aspiracji-możliwości, analiza wpływu przemian gospodarczych ze wzmocnieniem podziału ról płciowych w początkowym okresie oraz zwiększeniem liczby kobiet aspirujących do migracji z powodu zmniejszenia się pomocy humanitarnej oraz wzrastającej inflacji, nieadekwatność idei samodzielności uchodźców oraz jej pozorność. Dodatkowo, w pracy omówiłam zróżnicowanie strategii związanych z wchodzeniem na rynek pracy ze względu na płeć, wskazałam i opisałam nowy trend migracji wahadłowych, łączących obozy położone w Algierii z hiszpańskimi destynacjami turystycznymi, a także powiązałam sprawczość z kluczowymi dla Sahrawi wartościami: troską, rodziną i solidarnością, wpisujących się w różne koncepcje sprawczości, np. adaptacyjna, współzależna (Kanal, Rottmann, 2021) czy kontrhegemoniczna (Mahmood, 2001).
The main objective of the dissertation is analyzing agency in the conditions of the protracted refugee situation, using the example of Sahrawis migration to Spain. Specific objectives included: describing the phenomenon of (im)mobility from an aspiration-capability perspective (Schewel, 2020); analysis of the agential practices of migrant women and men and distinguishing the underlying structural factors that enable or constrain Sahrawis mobility. The research was based on a multi-site ethnographic methodology. Key conclusions include: an indication of the phenomenon of acquiescent mobility, which expands the aspiration-capability model; analysis of the impact of the economic transition with the reinforcement of the division of gender roles in the initial period and the increase in the number of women aspiring to migrate due to the decrease in humanitarian aid and rising inflation; the inadequacy of the idea of refugee self-reliance and its ostensibility. Furthermore, it discussed the differentiation of gendered labour market entry strategies, identified and described a new trend of circular migration linking camps located in Algeria with Spanish tourist destinations, and linked agency with Sahrawi core values: caring, family and solidarity, inscribing different concepts of agency, such as adaptive, interdependent (Kanal, Rottmann, 2021) or counter-hegemonic (Mahmood, 2001).
Identyfikacja i charakterystyka genów warunkujących komórkową homeostazę poliamin w starzeniu liści jęczmienia
(2024) Stolarska, Ewelina; Sobieszczuk-Nowicka, Ewa. Promotor; Tanwar, Umesh Kumar. Promotor pomocniczy
Starzenie rozwojowe jest procesem nieodwracalnym, po którym następuje bezwarunkowo śmierć komórki. Indukowane ciemnością starzenie liści (ang. dark-induced leaf senescence, DILS) jest do pewnego stadium procesem odwracalnym. W roślinach indukowane starzenie jest wysoce kontrolowanym i aktywnym procesem wymagającym globalnego przeprogramowania metabolicznego, mającego na celu zorganizowaną dezintegrację i ponowną remobilizację cennych zasobów. Sprawność regulacji indukowanego procesu starzenia jest oznaką żywotności starzejących się komórek, które na każdym etapie muszą zachować zdolność do utrzymania homeostazy, przejawiającej się m.in. kontrolowaniem homeostazy cyklu poliamin (PA). Homeostaza PA w komórce jest utrzymywana przez mechanizmy sprzężenia zwrotnego z poziomu biosyntezy, katabolizmu, importu i eksportu. Poliaminy są niskocząsteczkowymi organicznymi kationami należącymi do grupy biogennych amin, kluczowymi w wielu fizjologicznych i rozwojowych procesach u bakterii, zwierząt i roślin. Metabolizm PA może odgrywać istotną rolę w procesie starzenia się liścia. Zespół prof. Ewy Sobieszczuk-Nowickiej za cel postawił sobie poznanie wielokierunkowych powiązań metabolizmu poliamin z siecią metaboliczną organizującą proces starzenia liści jęczmienia oraz ocenę, czy zmiana kierunku starzeniowo-zależnego metabolizmu PA wpłynie na ten proces. Kierunek metabolizmu PA i transport może kontrolować efektywność zależnej od starzenia remobilizacji azotu. Do realizacji celu wybrano podejście oparte na genomice funkcjonalnej. Brak w literaturze informacji na temat sekwencji genów metabolizmu PA w jęczmieniu był dużym ograniczeniem tego podejścia. Stąd też potrzebna była identyfikacja genów metabolizmu PA w jęczmieniu, która stała się celem mojej rozprawy doktorskiej. Do badań włączyłam również analizę transporterów PA. Transportery PA są rozpoznane u roślin w niewielkim stopniu. Importery PA zostały opisane u rzodkiewnika, ryżu i pomarańczy. Eksportery PA zostały zasugerowane jako potencjalne eksportery PA u rzodkiewnika i ryżu. W wyniku badań w skali całego genomu jęczmienia wyodrębniłam rodziny genów warunkujące homeostazę PA w komórce, które obejmowały 23 geny metabolizmu PA i 13 genów transporterów. Przeprowadziłam również szczegółową charakterystykę zidentyfikowanych genów oraz ich białkowych produktów. Modelowanie homologiczne badanych transporterów pozwoliło z dużą dokładnością przewidzieć struktury trójwymiarowe białek, a analizy dokowania molekularnego potwierdziły możliwość interakcji pomiędzy białkami transportującymi a PA. Obecność w genomie zidentyfikowanych in silico genów potwierdziłam eksperymentalnie i zbadałam ich organospecyficzną ekspresję. Następnie w modelu starzenia liści jęczmienia indukowanego ciemnością zbadałam profile ekspresji genów homeostazy PA. Na podstawie tej analizy wytypowałam geny kandydujące do badań funkcjonalnych. Niniejsza rozprawa doktorska przedstawia wyniki pierwszej identyfikacji, izolacji i kompleksową charakterystykę genów jęczmienia warunkujących komórkową homeostazę PA oraz ocenę ich organospecyficznej i starzeniowo-zależnej ekspresji w metabolizmie liścia ekspresji. Wyniki moich badań stanowią punkt odniesienia badań funkcjonalnych wielu zespołów naukowców wyjaśniających mechanizmy molekularnej kontroli i regulacji przez PA procesów rozwojowych zbóż i ich reakcji na (a)biotyczne czynniki środowiska. Szczególnie badań funkcjonalnych nad mechanizmem działania PA w starzeniu liści.
Developmental senescence is an irreversible process that is inevitably followed by cell death. Dark-induced leaf senescence (DILS) is a reversible process to a certain stage. In plants, induced senescence is a highly controlled and active process requiring global metabolic reprogramming aimed at the organized disintegration and remobilization of valuable resources. The efficiency of the regulation of the induced senescence process is a sign of the viability of senescent cells, which at each stage must maintain the ability to maintain homeostasis, manifested, among others, by controlling polyamine (PA) cycle homeostasis. PA homeostasis in the cell is maintained by feedback mechanisms from the levels of biosynthesis, catabolism, import and export. Polyamines are low molecular weight organic cations belonging to the group of biogenic amines, crucial in many physiological and developmental processes in bacteria, animals and plants. PA metabolism may play an important role in the leaf senescence process. Professor Ewa Sobieszczuk-Nowicka's team set themselves the goal to understand the multidirectional connections of polyamine metabolism with the metabolic network organizing the senescence process of barley leaves and to assess whether a change in the direction of senescence-dependent PA metabolism will affect this process. The direction of PA metabolism and transport may control the efficiency of senescence-dependent nitrogen remobilization. An approach based on functional genomics was chosen to achieve the goal. The lack of information in the literature on the sequence of PA metabolism genes in barley was a major limitation of this approach. Hence, there was a need to identify PA metabolism genes in barley, which became the goal of my doctoral thesis. I also included the analysis of PA transporters in my research. PA transporters are little known in plants. PA importers have been described in Arabidopsis, rice and orange. PA exporters have been suggested as potential PA exporters in Arabidopsis and rice. As a result of research on the entire barley genome, I identified gene families determining PA homeostasis in the cell, which included 23 PA metabolism genes and 13 transporter genes. I also carried out a detailed characterization of the identified genes and their protein products. Homology modeling of the studied transporters allowed to predict the three-dimensional structures of proteins with high accuracy, and molecular docking analyzes confirmed the possibility of interactions between transport proteins and PA. I experimentally confirmed the presence of the genes identified in silico in the genome and examined their organospecific expression. Then, in a dark-induced barley leaf senescence model, expression profiles of PA homeostasis genes. Based on this analysis, I selected candidate genes for functional research. This doctoral dissertation presents the results of the first identification, isolation and comprehensive characterization of barley genes determining cellular PA homeostasis, as well as the assessment of their organospecific and senescence-dependent expression in leaf metabolism. The results of my research constitute a reference point for functional studies of many teams of scientists explaining the mechanisms of molecular control and regulation by PA of crop development processes and their response to (a)biotic environmental factors. Especially functional studies on the mechanism of action of PA in leaf senescence.
Spór o nowy „dramat narodowy”. Jeden wątek dyskusji o „Rachunkach” J.I. Kraszewskiego
(2024) Kowalczuk, Urszula; Panek, Sylwia
The ‘national drama’ highlighted in the title is the particular authorial proposition on the part of Józef Szujski and at the same time, a capacious metaphor for the so-called Polish experience of the 19th century and earlier, which can be gleaned from the polemicists’ statements. The subject of the discussion is as much obvious as it is difficult to grasp, because the main course of the polemic and its seemingly side currents changed rank and location in relation to each other. Moreover, in the proposed approach, the articles, linked by intersecting issues, constitute a (relatively) autonomous part within an immeasurably larger whole, comprising critical reactions to Józef Ignacy Kraszewski’s Rachunki. The main adversaries in the dispute were note bene the above well-known writer and Szujski, with Stanisław Tarnowski seconding them. The chronological framework of their statements is set by the years 1866–1869, while the historical and cultural context is the post-January Uprising in Poland and in exile, as well as the changes taking place in the first years of Galician autonomy.
Drukowana makulatura introligatorska ze staropolskich ksiąg miejskich z zasobu Archiwum Państwowego w Poznaniu
(Księgarnia Akademicka, 2024) Kozak, Adam; Łukaszewski, Jakub; Noga, Zdzisław; Drzewiecki, Bartosz
The text presents the results of a search of Old Polish municipal and guild records from the State Archives in Poznan, aimed at describing printed waste paper used for binding books. More than 900 units were reviewed, mostly from the 15th and 16th centuries, and as a result, 18 archival units containing fragments of 17 prints in the bindings were recognized (1 incunabula, 7 16th-century editions, 4 17th-century editions and 5 from the 18th century). The identified fragments were presented as a group: their provenance and subject matter were indicated. The problem of bookbinding workshops where books from smaller cities in particular were bound was discussed. It was pointed out that the printed fragments found in book bindings, despite the small sample, are a reflection of both the bookbinding and bookbinding market of Greater Poland. An attempt was made to determine the reasons for the use of printed waste paper for bookbinding purposes. The text distinguishes between the basic reasons for dedicating printed matter to waste paper (proofing, proofreading, defective, unsold prints). Then the most interesting identified finds are discussed. These include: Directorium Gnesnense (Nürnberg: G. Stuchs, ca. 1500-1502), the so-called Schützenbrief (Augsburg: E. Ratdolt, ante 4 XII 1508); Calendar in Polish for 1554 (Cracow: M. Szarfenberg’s Heirs, 1553), Gross-Polnischer Historien-Wirtschaft-Arzney und Schreibkalender auf das Jahr 1778 (Leszno: S.G Presser Starszy, 1777). An integral part of the text are Annexes A and B: the first, which is a complete catalog of the prints found, and the second, which contains a concordance, allowing one to quickly check which cities and specific books they came from.
Między „blaskiem duchowej prawdy” a „sprawami państwa współczesnego”. Spór o „czystą poezję” (1938/1939)
(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2023) Antoniuk, Mateusz; Panek, Sylwia
In 1938 two literary manifests appeared in the columns of the press – one by Ludwik Fryde titled: Dwa pokolenia (Two Generations) and the other by Czesław Miłosz: Kłamstwo dzisiejszej „poezji” (The Lie of Today’s ‘Poetry’). The former proposes the thesis that poetry has the right to be autonomous and be free from responsibilities such as presenting reality beyond the text itself, propagating ideas, expressing emotions and thoughts of the artist. The latter, on the contrary, opined that poetry should not look inwards towards its own self; rather it has the task to formulate points of view and demonstrate the author’s personality. Shortly thereafter, either by way of polemic or agreement, more than a dozen literary critics responded to both, mainly of the younger generation. Thus a constellation of critical texts was created, one focused around the motto of ‘unsullied poetry’. This publication therefore presents the above-mentioned discussion by means of a study and an accompanying essay on literary history.
My i Wy? Spór o kształt poezji pomiędzy pokoleniem ’68 a pokoleniami wcześniejszymi
(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2024) Misiak, Iwona; Panek, Sylwia
The polemic between the generation of ’68 and earlier generations, such as those of ‘Współczesność’ and ‘Hybrydy’, concerned the nature of poetry and its relation to reality. This collection of texts from the period 1967–1975 presents various driving forces for polemics as well as the intensity of intergenerational discussions, cultural climate of the era and oppressiveness of cultural policy in the People’s Republic of Poland. The participants in those events not only entered into vigorous discussion, they also often collaborated; influencing the intriguing, diverse shape of poetry and meta-poetic reflection. The anthology includes texts by established New Wave writers and representatives of older generations, as well as still lesser-known New Wave authors. Two events stand out in the course of these discussions: The 9th Kłodzko Poetic Spring and the subsequent poetic dialogue between Zbigniew Herbert and Ryszard Krynicki. These stories illustrate the dynamics of polemics in which the manifestation and confrontation of differing ideas leads to a mutual and creative understanding.
Powieściowe obrachunki. Spory wokół rewolucji artystycznej w prozie lat 70. i 80. XX wieku
(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2024) Kozicka, Dorota; Panek, Sylwia
The dispute over the ‘artistic revolution’ in Polish prose of the 1970s and 1980s would appear to be of interest and importance not only from a historical-literary perspective, but also because of its contemporary resonance. The traditions and moments of rift, conflict and agreeance, the nexus between the marginal and the central, all allow to see clearly the historical and political tensions underlying the expectations and realisations of Polish prose. They also make bold the transformations of critical consciousness and the (changing) positions from which critics speak about the possibilities and obligations of literature. A reconstruction of the discussion that took place over two decades makes it possible to see how the literary ‘critical camps’ (conventionally known as the ‘Warsaw School’, centred around Henryk Bereza, and the ‘Kraków School’ under the patronage of Jan Błoński) were formed, and what slings and arrows each drew against the other. Above all, this was a multifaceted polemic involving, among others, questions on the relationship between language and reality, questions on the truth and commitment of literature, as well as the need to revise principle notions and an attempt to establish literary authorities and models. It is impossible therefore to discuss Polish literature of the 1970s and 1980s without reference to this polemic, just as it is impossible to (reliably) discuss the history of Polish prose without a return to those particular literary ‘projects’ and achievements.
Światopogląd metafory. Spory o przenośnię w dwudziestoleciu międzywojennym
(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2024) Stankowska, Agata; Panek, Sylwia
The volume is devoted to the polemic over metaphor that continued to weave its way in the interwar period and deals with one of the most important phenomena in the historical poetics of the period. Peiper’s theses, making metaphor not only the most important trope in the linguistic sense, but also the key epistemological signpost of modern consciousness, were raised, transformed, developed and rejected by advocates of all the important literary currents and generations of the era. Taking part were both champions of the First Avant-Garde and the Second Avant-Garde, opponents and supporters of obstructed speech, aficionados of poetic imagination and critics of poetry’s autonomy. In formulating judgments on metaphor, poets and critics answered key questions on what the social role of literature is, how literature should be written and what literature actually is or should be. Commentaries by Irzykowski, Peiper, Przyboś, Brzękowski, Kurek, Kuncewiczowa, Krzywicka, Miłosz, Herling-Grudziński and others formed a polyphonic dialogue. They also often sowed the seed of regular polemics, carried out in the pages of magazines such as Zwrotnica, Linia, Wiadomości Literackie, Droga, Gazeta Artystów, Pion and Orka na Ugorze. Without a knowledge of these texts, it is impossible to responsibly find one’s way today in the maze of innovative poetics that the interwar period represented.
Romantyczne zmagania z przeszłością
(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2024) Junkiert, Maciej; Panek, Sylwia
The book contains three selected articles by Kazimierz Brodziński, Jan Śniadecki and Maurycy Mochnacki, accompanied by critical commentaries and an introductory essay. The above mentioned played a key role in the so-called struggle between the Romantics and the Classicists. The publications of the former between 1818 and 1825 were linked to the birth of Romanticism in Polish literature and the departure from neo-classical aesthetics. The polemic was both generational and political, while the discussion of literary topics in the Polish press was subject to the rules of censorship, and concerned not only literary matters but also the question of whether Polish culture belonged to particular circles of European civilisation. The aim of this publication is to place the articles in the context of the artistic and historical disputes of the era, and to a lesser extent those that took place in the national arena, as this has already been outlined in detail. The focus will be, in the main, on contexts drawn from German language and culture. The starting point here is the relationship between Kazimierz Brodziński’s work and the critical output of Johann Gottfried Herder, followed by articles from Śniadecki and Mochnacki, as to how Herder and Brodziński praised or denied the rightfulness of drawing on and subsequently imitating foreign literatures.