Browsing by Author "Jankowski, Artur"

Now showing 1 - 1 of 1
  • Item
    Zmienność adaptacyjna igieł sosny zwyczajnej Pinus sylvestris L. w transekcie klimatycznym od północnej Skandynawii do Niżu Środkowoeuropejskiego
    (2021) Jankowski, Artur; Wyka, Tomasz. Promotor
    Celem badań było poznanie przystosowań morfologicznych i anatomicznych igieł sosny zwyczajnej do siedlisk o niskich temperaturach. Analiza materiału zebranego w transekcie geograficznym in situ wykazały, że zmienność cech anatomicznych igieł jest silnie skorelowana z warunkami klimatycznymi, zwłaszcza ze średnią temperaturą roczną oraz minimalną w badanych lokalizacjach. Obniżeniu temperatury towarzyszyło m.in. nasilenie cech anatomicznych wzmacniających odporność układu hydraulicznego na embolizację oraz zwiększających ochronę igieł przed atakami roślinożerców. Porównanie korelacji cech igieł z temperaturą miejsca pochodzenia materiału zebranego z drzew dorosłych w transekcie i z drzew uprawianych w warunkach doświadczenia proweniencyjnego dowiodły, że większość spośród uwzględnionych cech anatomicznych podlega silnej kontroli środowiskowej a jedynie w przypadku nielicznych cech (jak wskaźnik LMA czy charakterystyka kanałów żywicznych) korelacje z temperaturą siedlisk są genetycznie utrwalone. Dodatkowo pomiary cech anatomicznych wzdłuż igły wykazały, że zróżnicowanie wielkości liści może być ważnym czynnikiem regulującym ich zmienność na poziomie anatomicznym, niezależnie od innych czynników bezpośrednio kształtujących cechy anatomiczne. Podsumowując należy stwierdzić, że zmienność budowy anatomicznej igieł sosny zwyczajnej w badanym obszarze obrazuje proces adaptacji liści do siedlisk o niskich temperaturach, w którym rolę odgrywają zarówno niezależne modyfikacje poszczególnych cech jak i ich allometryczna regulacja, spowodowana redukcją wielkości liścia.