Browsing by Author "Konczal, Mateusz. Promotor pomocniczy"

Now showing 1 - 2 of 2
  • Item
    Genomika doboru płciowego rozkruszka hiacyntowego, Rhizoglyphus robini
    (2024) Chmielewski, Sebastian; Radwan, Jacek. Promotor; Konczal, Mateusz. Promotor pomocniczy
    Dobór płciowy działający na cechy związane z konkurencją rozrodczą wpływa na zmienność genetyczną kluczową dla procesów takich jak adaptacja i specjacja. Chociaż może poprawiać dostosowanie populacji poprzez przewagę osobników o wysokiej kondycji, może również zmniejszać zmienność genetyczną i efektywną wielkość populacji. Jednakże, nowe modele sugerują, że dobór płciowy może utrzymywać zmienność genetyczną, ale dowody empiryczne na to są ograniczone. Niniejsza praca wykorzystuje narzędzia genomowe do badania, jak dobór płciowy wpływa na polimorfizm genetyczny u rozkruszka hiacyntowego , Rhizoglyphus rabini, gatunku o dymorfizmie płciowym samców. Stworzyliśmy mapę genetyczną złożyć genom do poziomu chromosomów i zbadać różnice między płciami w rozkładzie rekombinacji wzdłuż chromosomów. W celu zbadania wpływu doboru płciowego na ilość zmienności genetycznej przeprowadziliśmy ewolucję eksperymentalną w której manipulowaliśmy stosunkiem płci. Po 28 pokoleniach nie zaobserwowaliśmy wyraźnej odpowiedzi Qenomowei, ale linie z przewagą samców wykazywały wolniejszą utratę różnorodności nukleotydowej w miejscach synonimowych . Dodatkowo zbadaliśmy architekturę genetyczną determinacji morf samców za pomocą analiz Pool-GWAS i linii wsobnych. Zidentyfikowaliśmy region 3,5 Mb na końcu chromosomu 7, związany z ekspresją morfu, będący prawdopodobnie supergenem. Ekspresja morf była również związana z setkami SNP, co wskazuje , że ta morf samca zależy od kondycji. Niniejsza praca pogłębia naszą wiedzę na temat roli doboru płciowego w kształtowaniu różnorodności genetycznej, co ma duże znaczenie dla zarządzania zagrożonymi populacjami. Sexual selection drives the evolution of reproductive traits and shapes the genetic variance critical for processes like adaptation and speciation . While it can enhance population fitness by promoting high-condition individuals, it may also reduce genetic variance and population size. However , recent models suggest that sexual selection can maintain genetic variation , but empirical evidence is limited. This thesis uses genomie tools to explore how sexual selection influences genetic polymorphism in the bulb mite, Rhizog/yphus rabini, a species with małe dimorphism. We created a high-density linkage map to anchored the genome to the chromosome scale and investigate sex-specific recombination landscapes in holocentric chromosomes. To investigate the effect of sexual selection on the amount of segregating genetic variation, we performed experimental evolution manipulating sex ratio. We found no elear genomie response after 28 generations, but male-biased lines exhibited a slower loss of nucleotide diversity in synonymous sites. Additionally, we investigated genetic architecture of małe morph determination using Pool-GWAS and inbred lines analyses. We identified a 3.5 Mb region near chromosome seven's end associated with morph expression, resembling a supergene. Morph expression was additionally linked to hundreds of SNPs, indicating that this sexually selected trait is condition- dependent. This thesis advances our understanding of sexual selection's role in shaping genetic diversity, relevant for managing wild populations.
  • Item
    Kompromisy ewolucyjne w kontekście specjalizacji i dyspersji u roślinożernych roztoczy
    (2022) Laska, Alicja; Skoracka, Anna. Promotor; Konczal, Mateusz. Promotor pomocniczy
    Dyspersja jest fundamentalnym procesem ekologicznym, wpływającym na strukturę genetyczną i dynamikę populacji oraz kształtującym geograficzne zasięgi gatunków. Aby była skuteczna, osobniki przemieszczające się muszą ostatecznie znaleźć się w środowisku sprzyjającym ich dalszemu rozwojowi i umożliwiającemu reprodukcję. W przypadku organizmów roślinożernych takim środowiskiem są odpowiednie gatunki roślin żywicielskich. Zatem od stopnia specjalizacji żywicielskiej zależy dostępność siedlisk nadających się do kolonizacji. Generaliści są przystosowani do eksploatacji wielu gatunków roślin żywicielskich, przez co mają dużą szansę na znalezienie odpowiedniego środowiska. Skuteczność dyspersji specjalistów jest zależna od występowania na danym terenie konkretnego gatunku rośliny żywicielskiej. Z drugiej strony, specjaliści na odpowiednim dla nich żywicielu osiągają wyższe dostosowanie w porównaniu z generalistami zasiedlających tę samą roślinę. Takie ograniczenia (kompromisy ewolucyjne) są wszechobecne w przyrodzie, a ich zrozumienie jest niezbędne do wyjaśniania ewolucji cech historii życiowych. W ramach mojej pracy doktorskiej skupiłam się na wyjaśnieniu kompromisów ewolucyjnych w procesie specjalizacji żywicielskiej i dyspersji roślinożernego roztocza Aceria tosichella (wheat curl mite, WCM). Wykazałam, że proces dyspersji WCM jest zależy od interakcji kształtu ciała oraz wykazywania specyficznych zachowań (tworzenia zgrupowań z kilku osobników) w odpowiedniej prędkości wiatru. Wyniki stanowią istotny krok do zrozumienia procesów kształtujących proces dyspersji biernej, który wpływa na rozprzestrzenianie się tego organizmu na dalekie odległości i jego wysoki potencjał inwazyjny. Co więcej, wykonałam badania, które pozwoliły mi na wyjaśnienie mechanizmów procesu dyspersji utrzymujących odpowiedni poziom heterozygotyczności w populacjach roztoczy ulegających dyspersji biernej z wiatrem, u których występuje haplodiploidalny sposób determinacji płci. Badania wykazały, że dyspersji z wiatrem ulegają głównie zapłodnione samice, a proporcja płci potomstwa zmienia się na korzyść samic wraz ze wzrostem heterozygotyczności populacji. Dodatkowo, stosunek płci potomstwa jest zależny od liczby zniesionych przez samicę jaj, im jest ich więcej, tym częściej pojawiają się samce. Mechanizm taki może być odpowiedzialny za wysoką inwazyjność roztocza i jego zdolność do szybkiej kolonizacji nowych siedlisk. Wykazałam także jak ważne są siedliska suboptymalne dla przetrwania populacji w optymalnym środowisku, szczególnie w przypadku organizmów zasiedlających zmienne czasowo środowiska, takie jak agrocenozy. Zrozumienie mechanizmów kolonizacji siedlisk, jest kluczowe dla wyjaśniania zmian zasięgów gatunków oraz, co istotne, może prowadzić do lepszego zarządzania uprawami i stosowania nowych sposobów walki biologicznej w przypadku pasożytów roślin ekonomicznie istotnych.