Browsing by Author "Skwara, Ewa"
Now showing 1 - 8 of 8
Results Per Page
Sort Options
Item Historia komedii rzymskiej(Proszynski i S-ka, 2001) Skwara, EwaMonografia poświęcona teatrowi i komedii rzymskiej stara się zaprezentować teatr nie tylko z punktu widzenia filologa, a więc od strony tekstu, ale spojrzeć na zachowane sztuki jako na źródło wiedzy o scenicznej realizacji. Książka jest wynikiem prac prowadzonych przez filologów, archeologów i historyków sztuki. Należy jednak podkreślić, że choć stanowi syntezę dotychczasowych zdobyczy nauki światowej w tej dziedzinie, to znaczącą rolę odegrały badania własne autorki, prowadzone głównie nad palliatą, jej sceniczną realizacją i szeroko pojętymi teatraliami. Monografia powstała nie tylko z myślą o zaspokojeniu potrzeb dydaktyki uniwersyteckiej, ale także z nadzieją, że może się stać kompendium dla badaczy i specjalistów zajmujących się teatrem oraz stanowić źródło informacji o komedii rzymskiej dla każdego humanisty. Książka składa się z siedmiu podstawowych działów. Każdy z nich szczegółowo omawia problemy związane z rozwojem gatunków scenicznych w Rzymie: odmiany komedii (Quid?), autorów (Quis?), ówczesnego odbiorcę (Cur?), teatry i sceny (Ubi?), czas przedstawień teatralnych (Quando?), a dwa ostatnie rozdziały poświęcone są: maskom, kostiumom, rekwizytom, maszynerii scenicznej, muzyce (Quomodo?), a także aktorom i wszystkim ludziom teatru, którzy uczestniczyli w tworzeniu przedstawienia (Quibus auxiliis?). Tekst opatrzono licznymi tabelami i wykresami, których zadaniem jest pomóc w znalezieniu potrzebnych informacji. Ilustracje zaś, które wypełniają głównie drugą część książki, stanowią niezbędne uzupełnienie omawianych zagadnień.Item Komedie t. II (Pasozyt Formion, Tesciowa, Bracia)(Proszynski i S-ka, 2006) Terencjusz (Publius Terentius Afer); Skwara, EwaItem Plaut i Terencjusz w polskiej komedii oświeceniowej(Wydawnictwo Sorus, 1996) Skwara, EwaKsiążka przedstawia związki polskiego teatru oświeceniowego z utworami Plauta i Terencjusza. W kręgu badawczym znalazły się komedie konwiktowe, klasycystyczne, sentymentalne, rokokowe i dramy z lat 1740-1795. Komedia oświeceniowa w swym bogactwie i różnorodności ukazuje, jak wiele gatunek ten zawdzięcza antykowi. Utworów w całości inspirowanych przez Plauta lub Terencjusza było w oświeceniu niewiele. Ciekawym przykładem są sztuki konwiktowe Bohomolca, którym Ratio studiorum narzuciło pewien specyficzny kierunek naśladownictwa. Sam autor nie wymienia swego rzymskiego pierwowzoru, a jeśli pada nazwisko antycznego komediopisarza, to jest nim Terencjusz, a nie Plaut. Sztuka Bogusławskiego zaś jest świadomą próbą współzawodnictwa, a nawet "poprawienia" Plauta, z punktu widzenia autora bowiem rzymska komedia miała pewne niedociągnięcia sceniczne. Przywołane przykłady stanowią dowód żywego zainteresowania rzymską komedią i, co ogromnie ważne, twórczej emulacji. Trzeba także dodać, że Plaut i Terencjusz rywalizowali ze sobą w dziełach ich następców i że Plaut to współzawodnictwo wygrywał. Jego sztuki stanowiły pewien wzór komediowy, w którym postaci - maski pełniły z góry określoną rolę w rozwoju intrygi i przypisane były zawsze do jednej ze stron konfliktu dramatycznego. Sztuki Plauta stały się ponadto skarbnicą chwytów teatralnych, możliwych do wykorzystania bez powielania fabuły, z której pochodzą. Mnóstwo tam przebieranek, podszywania się pod inną postać i temu przede wszystkim Plaut zawdzięcza swą przewagę nad Terencjuszem. Oświecenie ze swą szczególną aprobatą dla przeróbek i powtórzeń stworzyło doskonałe warunki do wykorzystywania i eksploatacji rozległych obszarów wspólnego dziedzictwa literackiego, w których niemałą część zajmowały komedie rzymskie. Komediopisarze polscy korzystali z tego olbrzymiego repertorium, czasem nie zdając sobie nawet sprawy z tego, że jego korzenie tkwią w antyku.Item Plaut, Komedie, tom I: Żołnierz samochwał, Amfitrion.(2002) Plautus, Titus Maccius; Skwara, EwaPlaut (Titus Maccius Plautus), poeta rzymski z przełomu III i II wieku p.n.e. jest autorem 21 zachowanych komedii, które prezentują na scenie greckie środowisko i greckie stosunki społeczne. Komediopisarz chętnie korzystał z autorów greckiej komedii nowej, przejął od nich tematy, schemat intrygi i typy bohaterów, którym a priori były przypisane stałe cechy i zawsze ta sama rola w fabule. Nie można jednak uznać komedii Plauta ani za plagiat (starożytni nie znali tego pojęcia), ani też za przekład, autor bowiem wykazał się ogromnym talentem i własną inwencją, a nierzadko nadawał swoim utworom rzymski koloryt. Ponieważ do końca XIX wieku utwory zaliczane do greckiej komedii nowej były zupełnie nieznane, można powiedzieć, że to właśnie Plaut do spółki z Terencjuszem, stanowili wzorzec kształtujący nowożytną komedię europejską. Zasługą Plauta jest przede wszystkim dostarczenie zbioru fabuł i intryg, a także galerii postaci – typów, wyposażonych w wady ludzkie, którym łatwo nadać kształt karykatury. Jego sztuki są niewyczerpanym źródłem śmiesznych chwytów, bastonad, przebrań, omyłek, teatru w teatrze, nieporozumień, qui pro quo oraz gier miłości, zazdrości i głupoty. W tym względzie można by powiedzieć, że Plaut stworzył komedię. Tematem jego sztuk są zwykle perypetie lekkomyślnego lub niezaradnego młodzieńca, który stara się o względy wybranki swego serca. A ponieważ uczucie tych dwojga napotyka na różnego rodzaju przeszkody, na scenie pojawia się sprytny niewolnik, który jako spiritus movens całej intrygi pomaga parze kochanków. Treścią komedii jest więc przeprowadzenie chytrze obmyślonego podstępu lub znalezienie wyjścia z trudnej sytuacji. Bohaterami komedii Plauta są zawsze skonwencjonalizowane postaci, które występują jako typy przyporządkowane maskom, zwanym personae. Najczęściej pojawiające się w sztuce maski, czyli personae dramatis to: starzec, młodzieniec, panna lub hetera i oczywiście niewolnik. O genialności Plauta świadczy przede wszystkim jego język, pełen kalamburów, żartów i gier słownych wykorzystujących podwójne znaczenie słów. Charakteryzuje go wysoki stopień kolokwializacji, nie stroni też od wyzwisk i obelżywych przezwisk. Błędem jest jednak uważać łacinę komediopisarza za wulgarną lub pospolitą. Obfituje bowiem ona w synonimy, metafory, komiczne zniekształcenia, wykorzystujące homonim, paronomazję i aliterację do osiągnięcia wspaniałych efektów dramatycznych i humorystycznych. W tej materii można rzec, że Plaut był prawdziwym mistrzem konceptu. Tłumaczenie uhonorowano nagrodą miesięcznika Literatura na wiecie za najlepszy przekład poezji (2003).Item Plaut, Komedie, tom II: Osly, Misa pełna złota(Proszynski i S-ka, 2003) Plautus, Titus Maccius; Skwara, EwaPlaut (Titus Maccius Plautus), poeta rzymski z przełomu III i II wieku p.n.e. jest autorem 21 zachowanych komedii, które prezentują na scenie greckie środowisko i greckie stosunki społeczne. Komediopisarz chętnie korzystał z autorów greckiej komedii nowej, przejął od nich tematy, schemat intrygi i typy bohaterów, którym a priori były przypisane stałe cechy i zawsze ta sama rola w fabule. Nie można jednak uznać komedii Plauta ani za plagiat (starożytni nie znali tego pojęcia), ani też za przekład, autor bowiem wykazał się ogromnym talentem i własną inwencją, a nierzadko nadawał swoim utworom rzymski koloryt. Ponieważ do końca XIX wieku utwory zaliczane do greckiej komedii nowej były zupełnie nieznane, można powiedzieć, że to właśnie Plaut do spółki z Terencjuszem, stanowili wzorzec kształtujący nowożytną komedię europejską. Zasługą Plauta jest przede wszystkim dostarczenie zbioru fabuł i intryg, a także galerii postaci – typów, wyposażonych w wady ludzkie, którym łatwo nadać kształt karykatury. Jego sztuki są niewyczerpanym źródłem śmiesznych chwytów, bastonad, przebrań, omyłek, teatru w teatrze, nieporozumień, qui pro quo oraz gier miłości, zazdrości i głupoty. W tym względzie można by powiedzieć, że Plaut stworzył komedię. Tematem jego sztuk są zwykle perypetie lekkomyślnego lub niezaradnego młodzieńca, który stara się o względy wybranki swego serca. A ponieważ uczucie tych dwojga napotyka na różnego rodzaju przeszkody, na scenie pojawia się sprytny niewolnik, który jako spiritus movens całej intrygi pomaga parze kochanków. Treścią komedii jest więc przeprowadzenie chytrze obmyślonego podstępu lub znalezienie wyjścia z trudnej sytuacji. Bohaterami komedii Plauta są zawsze skonwencjonalizowane postaci, które występują jako typy przyporządkowane maskom, zwanym personae. Najczęściej pojawiające się w sztuce maski, czyli personae dramatis to: starzec, młodzieniec, panna lub hetera i oczywiście niewolnik. O genialności Plauta świadczy przede wszystkim jego język, pełen kalamburów, żartów i gier słownych wykorzystujących podwójne znaczenie słów. Charakteryzuje go wysoki stopień kolokwializacji, nie stroni też od wyzwisk i obelżywych przezwisk. Błędem jest jednak uważać łacinę komediopisarza za wulgarną lub pospolitą. Obfituje bowiem ona w synonimy, metafory, komiczne zniekształcenia, wykorzystujące homonim, paronomazję i aliterację do osiągnięcia wspaniałych efektów dramatycznych i humorystycznych. W tej materii można rzec, że Plaut był prawdziwym mistrzem konceptu. Tłumaczenie uhonorowano nagrodą miesięcznika Literatura na wiecie za najlepszy przekład poezji (2003).Item Plaut, Komedie, tom III: Dwie Bakchidy, Jeńcy(Proszynski i S-ka, 2004) Plautus, Titus Maccius; Skwara, EwaPlaut (Titus Maccius Plautus), poeta rzymski z przełomu III i II wieku p.n.e. jest autorem 21 zachowanych komedii, które prezentują na scenie greckie środowisko i greckie stosunki społeczne. Komediopisarz chętnie korzystał z autorów greckiej komedii nowej, przejął od nich tematy, schemat intrygi i typy bohaterów, którym a priori były przypisane stałe cechy i zawsze ta sama rola w fabule. Nie można jednak uznać komedii Plauta ani za plagiat (starożytni nie znali tego pojęcia), ani też za przekład, autor bowiem wykazał się ogromnym talentem i własną inwencją, a nierzadko nadawał swoim utworom rzymski koloryt. Ponieważ do końca XIX wieku utwory zaliczane do greckiej komedii nowej były zupełnie nieznane, można powiedzieć, że to właśnie Plaut do spółki z Terencjuszem, stanowili wzorzec kształtujący nowożytną komedię europejską. Zasługą Plauta jest przede wszystkim dostarczenie zbioru fabuł i intryg, a także galerii postaci – typów, wyposażonych w wady ludzkie, którym łatwo nadać kształt karykatury. Jego sztuki są niewyczerpanym źródłem śmiesznych chwytów, bastonad, przebrań, omyłek, teatru w teatrze, nieporozumień, qui pro quo oraz gier miłości, zazdrości i głupoty. W tym względzie można by powiedzieć, że Plaut stworzył komedię. Tematem jego sztuk są zwykle perypetie lekkomyślnego lub niezaradnego młodzieńca, który stara się o względy wybranki swego serca. A ponieważ uczucie tych dwojga napotyka na różnego rodzaju przeszkody, na scenie pojawia się sprytny niewolnik, który jako spiritus movens całej intrygi pomaga parze kochanków. Treścią komedii jest więc przeprowadzenie chytrze obmyślonego podstępu lub znalezienie wyjścia z trudnej sytuacji. Bohaterami komedii Plauta są zawsze skonwencjonalizowane postaci, które występują jako typy przyporządkowane maskom, zwanym personae. Najczęściej pojawiające się w sztuce maski, czyli personae dramatis to: starzec, młodzieniec, panna lub hetera i oczywiście niewolnik. O genialności Plauta świadczy przede wszystkim jego język, pełen kalamburów, żartów i gier słownych wykorzystujących podwójne znaczenie słów. Charakteryzuje go wysoki stopień kolokwializacji, nie stroni też od wyzwisk i obelżywych przezwisk. Błędem jest jednak uważać łacinę komediopisarza za wulgarną lub pospolitą. Obfituje bowiem ona w synonimy, metafory, komiczne zniekształcenia, wykorzystujące homonim, paronomazję i aliterację do osiągnięcia wspaniałych efektów dramatycznych i humorystycznych. W tej materii można rzec, że Plaut był prawdziwym mistrzem konceptu. Tłumaczenie uhonorowano nagrodą miesięcznika Literatura na Swiecie za najlepszy przekład poezji (2003).Item Rhetoric in the Service of Roman Comedy. Some Remerks on Jokes and Puns(2023) Skwara, EwaRoman comedy eagerly uses various types of rhetorical figures mainly to construct comic scenes and puns. Alliteration, anaphora, epiphora are all part of the comedic tool-box, homonym and paronomasia, however, allow Plautus and Terence not only to arouse cheerfulness in their viewers, but also to balance on the edge of good taste. If similarly sounding words produce dirty connotations, it is surely the viewers mind, that is responsible for the association. This article presents examples of various types of rhetorical figures used in comedic situations, with particular emphasis on such a variant in which no one comments on the joke on the stage, so it is difficult to state clearly whether this iocus dubius was intended by the playwright or is the result of the audience’s frivolous connotations. It seems that such “unconfirmed” jokes usually refer to obscene subjects, but Plautus and Terence use them in different ways.Item Zabawne zdarzenie w drodze na forum(Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2009) Skwara, Ewa; Skwara, Joanna