Browsing by Author "Smolak, Marek. Promotor"
Now showing 1 - 4 of 4
Results Per Page
Sort Options
Item Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego jako instytucjonalna legitymizacja systemu prawa w okresie transformacji ustrojowej w Polsce.(2015) Kokot, Paweł; Mikołajewicz, Jarosław.Promotor; Smolak, Marek. PromotorCelem rozprawy jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, jaką rolę w procesie polskiej transformacji ustrojowej odegrał Trybunał Konstytucyjny. Zawarta w pracy analiza pozwala ustalić, czy działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego stanowiła rodzaj (model) procesu legitymizacji systemu prawa, a więc procesu wykazywania, że nowy system prawa jest prawowity (legitymowany, słuszny). W ramach realizacji wymienionego wyżej celu w pracy przedstawione zostały dotychczasowe ustalenia teoretyczne w zakresie wskazanej problematyki oraz wyniki badań empirycznych na reprezentatywnych orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego, wydanych w latach 1989-1997. W wyniku przeprowadzonych badań wyodrębnione zostały takie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wydane w okresie transformacji ustrojowej, które zawierają argumentację legitymizującą nowo tworzony system prawa. Innym celem pracy jest wykazanie, że wraz z legitymizacją nowego systemu prawa, Trybunał dokonywał delegitymizacji norm obowiązujących w systemie poprzednim. Analizie poddano przebieg transformacji ustrojowej z perspektywy aktywności sądu konstytucyjnego, który uzupełniał lub korygował działalność ustawodawcy. Wyniki przeprowadzonych badań empirycznych wskazują na kolejny, nie analizowany dotąd, aspekt polskich przeobrażeń ustrojowych, tj. na prowadzenie przez Trybunał Konstytucyjny procesu legitymizacji nowego systemu prawa.Item Przyrodzona podmiotowość człowieka. Studium z teorii i filozofii prawa(2018) Nagel, Kalikst; Smolak, Marek. PromotorOsią pracy jest pytanie o zasadność wyodrębnienia nowej kategorii pojęciowej przyrodzonej podmiotowości człowieka. Autor wychodzi od obserwacji, że skoro człowiek jest podmiotem przyrodzonych praw, to powinien posiadać również przyrodzoną podmiotowość. Pojęcie takie nie występuje jednak w polskim tekście prawnym, brak go również w znanej autorowi literaturze. Autor podejmuje w związku z tym próbę ustalenia, czy wprowadzenie takiej kategorii pojęciowej jest uzasadnione. Ze względu na brak przedmiotu badania dotyczącego wprost przyrodzonej podmiotowości autor zaczyna od ustaleń dotyczących przyrodzonej godności i praw człowieka, poszukując w nich odniesień do podmiotowości. W tym celu autor przeprowadza przegląd orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz poddaje badaniu poziom presupozycji wypowiedzi polskiego prawodawcy dotyczących godności człowieka; następnie rozważa, co to znaczy być podmiotem przyrodzonych praw. Kolejnym krokiem jest analiza zastanych kategorii pojęciowych pod kątem ich przydatności do adekwatnego określenia człowieka jako przyrodzonego podmiotu przyrodzonych praw. Wreszcie autor podsumowując wyniki badań stwierdza, że wprowadzenie tego pojęcia jest zasadne i że powinno ono być wiązane m.in. z autotelicznością człowieka, byciem celem samym w sobie, autonomią i zdolnością do posiadania i wyznaczania własnych, niegatunkowych celów swego działania i istnienia.Item Wykładnia funkcjonalna a zmiana społeczno-polityczna. Studium teoretycznoprawne(2012-05-11T10:57:27Z) Kondratko, Łukasz; Smolak, Marek. PromotorGłównym celem rozprawy doktorskiej jest wskazanie na doniosłość znaczenia funkcjonalnych dyrektyw interpretacyjnych oraz ich miejsce i rolę w procesie dekodowania tekstów prawnych. Wyżej zakreślone zadanie zamierzono osiągnąć na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze, na płaszczyźnie teoretyczno-prawnej, poprzez wykazanie wzajemnej relacji pomiędzy interpretacyjnymi dyrektywami językowymi a pozajęzykowymi (systemowymi, a w szczególności funkcjonalnymi) w głównych polskich koncepcjach wykładni prawa. Po drugie, na płaszczyźnie dogmatyczno-prawnej, poprzez ukazanie funkcjonowania interpretacyjnych dyrektyw pozajęzykowych w korespondencji do dyrektyw językowych w ramach tzw. wykładni operatywnej, dokonywanej przez Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej w sprawach cywilnych i karnych. W Rozdziale I wskazano na problem miejsca i roli dyrektyw funkcjonalnych w głównych koncepcjach wykładni prawa w polskiej kulturze prawnej. Celem takiej prezentacji poszczególnych koncepcji wykładni prawa jest nie tylko ukazanie różnorodności poglądów i stanowisk doktryny na istotę i funkcjonowanie dyrektyw funkcjonalnych w procesie wykładni prawa, lecz przede wszystkim wskazanie na doniosłość i znaczenie tego zagadnienia. W Rozdziale II wskazano na następujące zagadnienia: 1. Zasady clara non sunt interpretanda i interpretatio cessat in claris jako wyznaczniki stosowania dyrektyw funkcjonalnych 2. Rola funkcjonalnych dyrektyw wykładni prawa, 3. Wykładnia rozszerzająca (interpretatio extensiva) a wykładnia zawężająca (interpretatio restrictiva). W Rozdziale III wskazałem na następujące problemy i zagadnienia teoretyczno-prawne: 1. Pojęcie tranzycji systemu prawa, 2. Model tzw. tranzycji miękkiej, 3. Model tzw. tranzycji twardej, 4. Wpływ tranzycji systemu prawa na rolę, znaczenie i treść dyrektyw funkcjonalnych wykładni prawa, 5. Pojęcie paradygmatu interpretacyjnego, 6. Zjawisko wielości paradygmatów interpretacyjnych, 7. Zmiana paradygmatu interpretacyjnego a dyrektywy funkcjonalne wykładni prawa. Zasadniczym celem Rozdziału IV jest zilustrowanie za pomocą orzeczeń Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych i karnych tez postawionych w Rozdziale I, II i III niniejszej pracy. W dokonano podsumowania rozprawy doktorskiej. Wskazałem na własne główne wnioski, spostrzeżenia i uwagi, wypracowane na podstawie przedstawionych w rozprawie zagadnień.Item Wykładnia prounijna w orzecznictwie naczelnych organów władzy sądowniczej(2016) Rowiński, Wojciech; Smolak, Marek. PromotorPrzedmiotem niniejszej pracy doktorskiej jest stosunkowo nowe zjawisko w polskim prawie, jakim jest wykładnia prawa krajowego w zgodzie z prawem unijnym. Praca opiera się przede wszystkim na analizie orzecznictwa naczelnych organów władzy sądownictwem w Polsce, czyli Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. W pracy przedstawiłem własną propozycją dotyczącą wykładni prounijnej sformułowaną na podstawie badań przeprowadzonych we wcześniejszych rozdziałach. Głównym celem pracy było ustalenie, czy na skutek pojawienia się obowiązku wykładni prounijnej doszło do zmiany w koncepcjach i praktyce dokonywania wykładni prawa w Polsce. Zmiana taka dokonała się na kilku płaszczyznach. Interpretacja postrzegana jest jako zadanie stawiane przed interpretatorem, od którego oczekuje się kreatywności i elastyczności. Należy zwrócić uwagę na większe niż dotychczas znaczenie pozajęzykowych reguł wykładni, co wskazuje na wpływ metod interpretacji stosowanych przez Trybunału Sprawiedliwości. Nowością z punktu widzenia polskiej teorii prawa jest podporządkowanie procesu interpretacji określonej funkcji - w tym wypadku zapewnieniu skuteczności prawa unijnego.