Browsing by Author "Udzik, Beata. Promotor"

Now showing 1 - 3 of 3
  • Item
    Dyskurs tożsamościowy w podręcznikach do języka polskiego wobec potrzeb ucznia w okresie wczesnej adolescencji
    (2018) Mytko, Marta; Kaniewski, Jerzy. Promotor; Udzik, Beata. Promotor
    Liczba zagadnień wchodzących w skład języka polskiego wzrasta, a dydaktycy kładą nacisk na oddziaływanie wychowawcze. W tym kontekście znaczenia nabiera dyskurs tożsamościowy. Jego obecność na lekcji języka polskiego uzasadniają literaturoznawcze teorie i dokumenty oświatowe. Poruszanie kwestii tożsamości jest ważne w odniesieniu do potrzeb rozwojowych uczniów w okresie adolescencji. Z uwagi na rolę, jaką w procesie dydaktycznym pełni podręcznik, założono, że sygnalizowane kwestie zostaną uwzględnione przez autorów. Wyniki analiz własnych potwierdzają obecność dyskursu tożsamościowego w podręcznikach dla gimnazjum. W badanych książkach odnaleziono polecenia oraz fragmenty literatury młodzieżowej sprzyjające rozwojowi tożsamości rozumianej tradycyjnie (zgodnie z koncepcją Erika Eriksona) oraz narracyjnie (zgodnie z teorią Dana McAdamsa). Badaniu poddano też teksty i polecenia związane z tożsamością cielesną, sprzyjające kształtowaniu własnego systemu wartości (szczególnie postawy patriotycznej) oraz odniesieniu się do tradycji (szczególnie do Biblii), a także kultury i sztuki (na przykładzie teatru). Analiza pozwoliła dostrzec obecność różnych wymiarów funkcjonowania dyskursu tożsamościowego w podręcznikach, jednocześnie uwypukliła różnice między badanymi cyklami książek.
  • Item
    Otworzyć umysł. Dydaktyka polonistyczna wobec rozwijania twórczych postaw uczniów w szkole podstawowej
    (2021) Czechowska, Zuzanna; Gromadzka, Beata. Promotor; Udzik, Beata. Promotor
    Celem rozprawy doktorskiej jest zaproponowanie rozwiązań dydaktycznych, które mogą zostać wykorzystane w edukacji polonistycznej na poziomie szkoły podstawowej i służyć rozwijaniu twórczych postaw uczniów. W swoich badaniach sięgam do metodologii nauk społecznych. Interesują mnie metody wpisujące się w strategię badań jakościowych, które pozwoliły na rozpoznanie sytuacji wyjściowych w celu zaprojektowania adekwatnych rozwiązań praktycznych. Najwłaściwsze dla poszukiwania odpowiedzi na stawiane przeze mnie pytania i problemy są badania w działaniu. Zawarte w rozprawie propozycje dydaktyczne zostały wypracowane, a następnie przetestowane, na gruncie mojej praktyki zawodowej. W części teoretycznej rozprawy odwołuję się do stanu badań na temat twórczości, głównie prac psychologów i pedagogów oraz dydaktyków polonistycznych. Źródeł współczesnych koncepcji doszukuję się w pracach Celestyna Freineta, Janusza Korczaka oraz Marii Montessori. W części praktycznej opisuję wpływ podjętych działań dydaktycznych na rozwój różnych komponentów twórczej postawy dzieci i młodzieży. Obserwacje z badań w działaniu prowadzą do ostatecznych wniosków oraz wyznaczenia możliwych kierunków prowadzenia dalszych badań nad podjętą problematyką.
  • Item
    Umiejętności retoryczne uczniów szkoły podstawowej – perspektywa dydaktyczna
    (2023) Domagała-Trzebuchowska, Anna; Udzik, Beata. Promotor
    Celem rozprawy jest ukazanie umiejętności retorycznych uczniów szkoły podstawowej. Zakres obserwacji ograniczony został do analizy wypowiedzi pisemnych i obejmował obowiązujące w szkole dokumenty przedmiotu, programy nauczania, podręczniki szkolne oraz przeprowadzone badanie empiryczne, na podstawie którego możliwa stała się obserwacja realizacji uczniowskich. Zakresy retoryki obejmowały zarówno dydaktykę starożytną, jak i nowożytną. W ramach problemu badawczego refleksji poddano zasadność i przydatność systemowo wprowadzonych na poziomie szkoły podstawowej elementów retorycznych, przy czym istotną rolę, obok umiejętności językowych, stylistycznych i kompozycyjnych poświęcono istocie etapu inventio. W tym zakresie obserwacji poddano artefakty przywoływane przez uczniów w ramach zindywidualizowanej egzemplifikacji. Umiejętności tekstotwórcze osadzone zostały ponadto w ramach teorii lingwistyki tekstu, dzięki czemu możliwa stało się usystematyzowanie wprowadzanych w szkole podstawowej trzech form wypowiedzi pisemnych: wypowiedzi argumentacyjnej, rozprawki i przemówienia. Zaprezentowane wnioski z obserwacji pozwoliły na skonstruowanie wniosków i postulatów badawczych, których rozwinięcie może przyczynić się do weryfikacji panujących dyrektyw dydaktycznych.