Przegląd Politologiczny, 2014, nr 4
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Mapping Political Regime Typologies(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Van den Bosch, JeroenThe research field of regime theory has seen a proliferation of different approaches and typologies to explain the ever-changing reality. This paper has created a typology of these regime typologies and their respective datasets in order to describe and analyze their various merits for research. Finally this paper maps various typologies according to their most common research areas. The aim is to maximize the application potential each of specific typology, highlight their limits and aid scholars in their selection of typologies for qualitative or quantitative research in order to get a better understanding of democratization processes or regime theories.Item Działalność międzynarodowa Drugiej Republiki Hiszpańskiej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Mizerska-Wrotkowska, MałgorzataCelem artykułu jest ukazanie aktywności międzynarodowej Hiszpanii w latach 1931–1936, czyli w okresie Drugiej Republiki. W artykule podjęto problemy zmierzające do odpowiedzi na następujące pytania badawcze: (1) Na czym polegała reorganizacja hiszpańskich struktur dyplomatycznych po przemianach ustrojowych roku 1931?; (2) Kto był odpowiedzialny za kształtowanie polityki zagranicznej Hiszpanii w okresie Drugiej Republiki?; (3) Jak kształtowały się relacje z najważniejszymi aktorami sceny międzynarodowej?; (4) W czym przejawiała się hiszpańska działalność na forum Ligi Narodów? Przy pisaniu artykułu wykorzystano metodę analizy i krytyki źródeł oraz analizę porównawczą dostępnych, głównie hiszpańskojęzycznych, publikacji. Autorka dochodzi do wniosku, że hiszpańska polityka zagraniczna w okresie Drugiej Republiki nie była imponująca, ale stanowiła wypadkową możliwości państwa. Była też dostosowana do trudnych okoliczności międzynarodowych oraz wewnętrznych wyznaczników ideologicznych. Polityka ta uległa transformacji: od kultywowania wielkich idea³ów pacyfistycznych do pragmatycznej neutralności i realizmu.Item Kampania wyborcza Zjednoczonej Opozycji „O Ojczyznę”(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Hurska-Kowalczyk, LianaW artykule przeprowadzono analizę kampanii wyborczej Zjednoczonej Opozycji „O Ojczyznę”, która była głównym rywalem partii rządzącej – Partii Regionów. Zjednoczona Opozycja nie potrafiła zaprezentować nowej jakości w kampanii wyborczej, nie zademonstrowała własnej koncepcji rozwoju państwa, społeczeństwa. Opozycja zachowywała się podobnie jak partia rządząca, rozdając obietnice i kreując „czarno-biały” obraz rzeczywistości.Item Wielokadencyjność prezydenta miasta po wejściu Polski do UE – przypadek Gdyni(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Drzonek, MaciejArtykuł jest próbą pokazania specyfiki władania prezydenta polskiego miasta wybieranego co najmniej trzykrotnie. W sposób szczególny został wzięty pod uwagę kontekst obecności Polski w strukturach UE. Jako przypadek analizowany w zaprezentowanej analizie wzięto prezydenturę Wojciecha Szczurka w Gdyni. Podstawowe pytanie badawcze określono następująco: czy wielokadencyjność może pozwolić prezydentowi miasta na większe wykorzystanie członkostwa Polski w UE? W artykule zaprezentowano wyniki wyborcze W. Szczurka w elekcjach bezpośrednich przeprowadzanych w Polsce w latach 2002, 2006 i 2010. W celu odpowiedzi na pytanie badawcze przeanalizowano wielkość absorpcji środków unijnych przez Gdynię oraz oceniono znaczenie Listu otwartego do polskich polityków i dziennikarzy. Brońmy polskich interesów (4.02.2014), w którym W. Szczurek poddał krytyce działanie Komisji Europejskiej.Item Współczesny polski patriotyzm: między wspólnotą narodową a wspólnotą regionalną(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Trosiak, CezaryW 2014 r. minęła 25. rocznica odzyskania suwerenności politycznej przez Polskę w wyniku upadku komunizmu w Europie. Przy tej okazji prowadzono cały szereg badań, analiz, których celem badawczym było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie jak społeczeństwo polskie ocenia mijające ćwierćwiecze. Prezentowany tekst, jest efektem badań, które wpisują się w ten rocznicowy nurt, nad współczesnym rozumieniem patriotyzmu w ogóle, jak i patriotyzmu regionalnego. Badania były prowadzone przez autora jesienią 2013 roku. Materiał empiryczny zebrano za pośrednictwem Internetu, co mocno postawiło problem reprezentatywności uzyskanych rezultatów, jednak z uwagi na liczbę wypowiedzi może być podstawą do sformułowania ogólnych wniosków na temat tego czym jest współczesny patriotyzm dla Polaków. Generalne wnioski są takie, że patriotyzm również się zutylitaryzował, to znaczy Polacy są patriotami wówczas, gdy jest to użyteczne. Jeszcze inny wniosek, jaki można sformułować jest taki, że dla większości badanych patriotyzm regionalny jest komponentem patriotyzmu w ogóle. Wyjątkiem jest Górny Śląsk, gdzie patriotyzm lokalny występuje obok patriotyzmu narodowego, a często i w opozycji go tego drugiego. Jeszcze inny wniosek, jaki nasuwa się w świetle uzyskanych wyników badań jest taki, że patriotyzm zmienia swoje oblicze z martyrologicznego w patriotyzm działań i ich efektów wg zasady „po czynach ich poznacie”.Item Polityka jako przedmiot badań w realiach instrumentalizacji politologicznego rozumu(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Laska, ArturArtykuł składa się z dwóch części. W pierwszej, autor prezentuje specyfikę dyscypliny nauk o polityce, ze szczególnym uwzględnieniem subdyscypliny: teoria polityki. Dokonuje diagnozy ich współczesnej kondycji – szczególnie w polskim kontekście. Wysuwa tezę o instrumentalizacji politologii. Wskazuję, iż jeśli głównym przedmiotem jej badań jest polityka, to badacze nie powinni stronić od prób jej zdefiniowania. Dopuszczenie pluralizmu teoretyczno-metodologicznego nic w tym względzie nie zmienia. W efekcie, w drugiej części artykułu prezentuje własną koncepcję definicyjną polityki.Item Proces decyzyjny jako istotny element analizy zjawisk integracyjnych w Europie z perspektywy teoretycznej. Przykład Szwajcarii(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Tomczyk, MichałOd wielu lat prowadzony jest dyskurs naukowy, dążący do ujęcia zjawisk integracyjnych w Europie w teoretyczne ramy. Wielu badaczy, zajmujących się tworzeniem modeli rozwoju współpracy międzynarodowej sugeruje przeniesienie analizy z poziomu systemu na poziom poszczególnych państw, celem lepszego uzasadnienia motywów integracji oraz jej zróżnicowanych form. Z kolei zrozumienie zachowania państwa na arenie międzynarodowej, w tym działań podjętych wobec innych aktorów – państw lub organizacji, na płaszczyźnie bilateralnej lub multilateralnej nie jest możliwe bez wyjaśnienia natury i charakteru procesów decyzyjnych. Niniejszy artykuł jest więc próśb zwrócenia uwagi na proces decyzyjny, jako istotnego elementu analizy procesów integracyjnych w Europie. Co więcej, punktem odniesienia jest Szwajcaria, formalnie nienależąca do UE, ale silnie z niż zintegrowana, głównie na bazie powiązań bilateralnych. Zaprezentowana charakterystyka procesu decyzyjnego w kraju niebędącego członkiem Wspólnoty pokazuje, jakie elementy należałoby brać pod uwagę, analizując zachowanie państw na arenie międzynarodowej oraz dlaczego właściwa jego analiza może posłużyć wyjaśnieniu alternatywnych form integracji europejskiej, stanowiąc tym samym przyczynek do dyskusji nad jej teoretycznymi aspektami.Item The use of e-voting as a new tool of e-participation in modern democracies(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Musiał-Karg, MagdalenaFinding the answer to the question of the role of electronic voting in a modern country constitutes an important part of researches into electronic democracy. The recent dynamic development of information and communication technologies (ICT) and mass media have been leading to noticeable changes in functioning of contemporary countries and societies. ICT is beginning to play a greater and greater role and filter down to almost every field of contemporary human life – including politics. Electronic voting represents one of the more and more popular forms of so called e-democracy, and is an interesting research subject in the context of mechanisms for implementing this form of participation in elections, its legitimization, specific technological solutions for e-voting and their effectiveness as well as unintended consequences. The main subject of this text is the use of electronic voting (e-voting) as one of the forms of electronic democracy. The article attempts to answer the following research questions: First, what is the impact of ICT on the political processes – particularly on the voting procedures? Secondly, what is the essence of electronic voting and what are its main features? Finally, what are the e-voting experiences in the European countries? The text is devoted rather to general remarks on e-voting, and does not constitute a complete analysis of the issue. It is intended to be a contribution to the further considerations.Item Does direct democracy really work? A review of the empirical evidence from Switzerland(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Geissbühler, SimonDiscussions about direct democracy and its advantages and risks are often superficial, invoke stereotypes and ignore empirical data. This article tests seven common criticisms of direct democracy by referring to the Swiss experience. Evidently, Swiss democracy is not a copy/paste model, but has developed in a specific historical and institutional setting. It is obvious that both conservative as well as left-wing critics overemphasize their case against direct democracy by (wilfully) neglecting the evidence. Direct democracy does not lead to anarchy. The common people can make reasonable decisions. Minorities are not more discriminated against in direct democratic systems than in representative ones. Money plays a role in direct democracy, as it does in representative systems. Direct democracy slows down reforms, but it also makes them steadier and more sustainable. Direct democracy brings contentment to its citizens. Finally, direct democracy is not ideologically predisposed. It is a mechanism to revert policies back to the median voter.Item Demokracja bezpośrednia i partycypacja polityczna – mit czy rzeczywistość?(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Żyromski, MarekZasadniczym celem artykułu jest (zgodnie z tytułem) próba zastanowienia się czy i na ile demokracja bezpośrednia i partycypacja polityczna stanowi istotny element współczesnej rzeczywistości politycznej. Demokracja bezpośrednia datuje się jeszcze z czasów Grecji klasycznej piątego i czwartego wieku p.n.e. Była to jednak klasyczna demokracja dla nielicznych, gdyż tylko dorośli mężczyźni z rodzin obywatelskich posiadali prawa obywatelskie. A stanowili oni zaledwie około 10% mieszkańców Attyki (państwa ateńskiego). Obecnie, zwłaszcza budżet obywatelski stanowi raczej element propagandy przedwyborczej niż autentyczny element życia politycznego. Wydaje się więc, iż partycypacja polityczna pozostaje raczej w sferze mitów i propagandy niż rzeczywistości politycznej.Item Empire of Illusion? America’s problem with contemporary public discourse(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Herzog, TomaszThis article argues that a strong sense of exceptionalism that has informed the national character of the United States over the last two centuries has also resulted with some negative, domestic and international, implications. It has diminished the quality of public discourse in America and undermined the US position in the international community. The recent Great Recession, military conflicts the US has been engaged in, a sharp economic and social disparity within the American society lead to questioning the validity of the American Dream. The US revival is possible only through making the American experience ethically and spiritually grounded and meaningful. It is argued that education should play an instrumental role in improving the quality of public discourse, and building civil society.Item Innovations in the Strategy of the European Union’s Economic Growth(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Puślecki, Zdzisław W.The main aim of the paper is the presentation of the innovation system in the strategy of the European Union’s economic growth. According to the new theory of growth being the best theoretical foundation for the concept of the innovation system, the primary factor influencing the economic growth is the endogenous technological progress. To the particular goals of the research belong the presentation of the model of innovation system, theoretical concept of the innovation system and innovation process, constructed advantage, the Triple Helix model, Innovation Union, Europe 2020 strategy, Horizon 2020 as the financial instrument implementing the Innovation Union. The problems were researched by quantity and quality scientific methods. Utilised also, deduction and induction, statistic and prognostic methods. The important results of the research is the conclusion that in the innovation process also in the European Union very important are the connection between science, market (industry) and governance. There is positive dependence between innovation activity and effectiveness of the innovation process. The more interaction and cooperation it can observe on the regional level than on the state. The new programme of the Europe 2020 and Innovation Union are very important factors of the strategy the EU economic growthItem Bliżej obywateli czy bliżej państwa? Wpływ akcesji do UE na warunki funkcjonowania i aspiracje polskiego sektora pozarządowego w sferze politycznej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Hess, AgnieszkaCo najmniej od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej polskie władze deklarują potrzebę zwiększania i pogłębiania partycypacji obywatelskiej w Polsce. Deklaracje te znajdują odbicie w różnych dokumentach emitowanych przez władze publiczne. Jednym z elementów realizacji tych deklaracji ma być włączanie organizacji pozarządowych w procesy decyzyjne w państwie. Celem artykułu jest analiza wzajemnych relacji organizacji pozarządowych i administracji publicznej pod kątem jakości funkcjonowania instytucji dialogu obywatelskiego w Polsce. Autorka analizuje wzajemne relacje organizacji pozarządowych i administracji publicznej przed i po akcesji do Unii Europejskiej. Czyni to w oparciu o dostępne wyniki badań empirycznych z lat 90. oraz w oparciu o wyniki autorskich badań przeprowadzonych w 2011 roku.Item Polska po dziesięciu latach członkostwa w Unii Europejskiej. Próba bilansu (2004–2014)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2014) Fiszer, Józef M.Celem tego artykułu jest próba pokazania skutków akcesji Polski do Unii Europejskiej na szerszym tle stosunków międzynarodowych i w kontekście zmian, które miały miejsce w Unii w minionym dziesięcioleciu. Mamy więc tutaj do czynienia ze swoistym bilansem sukcesów i porażek, których doznała Polska w latach 2004–2014. Niniejszy artykuł pokazuje, że po dwudziestu pięciu latach od rozpoczęcia transformacji ustrojowej w Polsce i dziesięciu latach od akcesji do Unii Europejskiej nie ulega wątpliwości, że nasze członkostwo w tym specyficznym, dobrowolnie zintegrowanym związku suwerennych państw Europy było konieczne i nieuniknione. Jest to zarazem główna teza niniejszego artykułu. Było to jedyne, właściwe rozwiązanie dla Polski, które wynikało z jej geopolitycznego położenia i historycznych doświadczeń. Wbrew wcześniejszym obawom, nie zaszkodziło naszej suwerenności i tożsamości narodowej. Autor podkreśla, że członkostwo w Unii Europejskiej wzmocniło suwerenność Polski oraz dobrze służy polskiej racji stanu. Wpływa pozytywnie na rozwój gospodarczy Polski oraz umacnia jej prestiż na arenie międzynarodowej.