Demokracja bezpośrednia i partycypacja polityczna – mit czy rzeczywistość?

Abstract

Zasadniczym celem artykułu jest (zgodnie z tytułem) próba zastanowienia się czy i na ile demokracja bezpośrednia i partycypacja polityczna stanowi istotny element współczesnej rzeczywistości politycznej. Demokracja bezpośrednia datuje się jeszcze z czasów Grecji klasycznej piątego i czwartego wieku p.n.e. Była to jednak klasyczna demokracja dla nielicznych, gdyż tylko dorośli mężczyźni z rodzin obywatelskich posiadali prawa obywatelskie. A stanowili oni zaledwie około 10% mieszkańców Attyki (państwa ateńskiego). Obecnie, zwłaszcza budżet obywatelski stanowi raczej element propagandy przedwyborczej niż autentyczny element życia politycznego. Wydaje się więc, iż partycypacja polityczna pozostaje raczej w sferze mitów i propagandy niż rzeczywistości politycznej.The main aim of this article is to examine the question of direct democracy and political participation in modern societies in order to answer the question whether it is really an important part of the political reality of modern societies. The direct democracy dates back even to the ancient Athens of fifth and fourth centuries BC. But in this case the democracy had been limited to the citizens only (it means mature males of citizen families) and this group formed as little as at about 10% of the population of Athenian state. Nowadays, the question of the so-called “participatory budget” forms rather part of propaganda (mainly before the local election) and not part of the political reality. And so, the question of political participation of citizens can be described rather in terms of political myths than political reality.