Selected aspects of the independence of the National Bank of Poland in the context of Polish political practice
Loading...
Date
2013
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM
Title alternative
Wybrane aspekty niezależności Narodowego Banku Polskiego w kontekście polskiej praktyki ustrojowej
Abstract
Central bank – the fourth estate – is the decisive entity for the issue of money and the obligation to protect its value, provided, however, that at the same time it retains independence in three main areas: personal, financial and functional. The political system and legal solutions adopted in Poland provide the National Bank of Poland with a high position in the structure of state bodies and a large degree of independence. Unsuccessful attempts to deprive the autonomy of National Bank of Poland showed that Poland is a country of law and confirmed the independence of the Polish National Bank, and its right to carry out an autonomous monetary policy free from political influence, which is a guarantee of the value of the Polish zloty.
Niezależność banku centralnego jest pojęciem złożonym i wielostronnym, a jego podstawową przesłanką jest dbałość o wartość współczesnego pieniądza i założenie, że autonomiczny bank jest bardziej odporny na oddziaływanie pozostałych uczestników życia polityczno-gospodarczego. Przyjęte w Polsce rozwiązania ustrojowo-prawne gwarantują Narodowemu Bankowi Polskiemu wysoką pozycję w strukturze organów państwa oraz duży stopnień niezależności w trzech podstawowych aspektach: personalnej, finansowej i funkcjonalnej. Świadczy o tym zarówno sposób powoływania organów banku centralnego i ich kadencyjność, kompetencja wyłącznego prawa do ustalania i realizowania polityki pieniężnej, zakaz bezpośredniego finansowania przez bank centralny deficytu budżetowego oraz w znacznym stopniu ograniczony nadzór Sejmu i rządu nad działalnością NBP. W obliczu prób pozbawienia choćby części autonomii NBP warto podkreślić, że polityka monetarna dla swej skuteczności wymaga realizowania celów długofalowych, co stoi w sprzeczności z krótkoterminową polityką rządu zdeterminowaną programem politycznym i kalendarium wyborów. Potwierdził to wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie bankowej komisji śledczej wskazując na niezależność Narodowego Banku Polskiego oraz jego uprawnienie do realizacji autonomicznej polityki pieniężnej wolnej od wpływów politycznych, co stanowi gwarancję wartości polskiego złotego.
Niezależność banku centralnego jest pojęciem złożonym i wielostronnym, a jego podstawową przesłanką jest dbałość o wartość współczesnego pieniądza i założenie, że autonomiczny bank jest bardziej odporny na oddziaływanie pozostałych uczestników życia polityczno-gospodarczego. Przyjęte w Polsce rozwiązania ustrojowo-prawne gwarantują Narodowemu Bankowi Polskiemu wysoką pozycję w strukturze organów państwa oraz duży stopnień niezależności w trzech podstawowych aspektach: personalnej, finansowej i funkcjonalnej. Świadczy o tym zarówno sposób powoływania organów banku centralnego i ich kadencyjność, kompetencja wyłącznego prawa do ustalania i realizowania polityki pieniężnej, zakaz bezpośredniego finansowania przez bank centralny deficytu budżetowego oraz w znacznym stopniu ograniczony nadzór Sejmu i rządu nad działalnością NBP. W obliczu prób pozbawienia choćby części autonomii NBP warto podkreślić, że polityka monetarna dla swej skuteczności wymaga realizowania celów długofalowych, co stoi w sprzeczności z krótkoterminową polityką rządu zdeterminowaną programem politycznym i kalendarium wyborów. Potwierdził to wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie bankowej komisji śledczej wskazując na niezależność Narodowego Banku Polskiego oraz jego uprawnienie do realizacji autonomicznej polityki pieniężnej wolnej od wpływów politycznych, co stanowi gwarancję wartości polskiego złotego.
Description
Sponsor
Keywords
central bank, National Bank of Poland, independence, bank centralny, Narodowy Bank Polski, niezależność
Citation
Przegląd Politologiczny, 2013, nr 3, s. 173-182.