Juliusza Słowackiego theatrum mortis – wizja negatywna (na przykładzie Kordiana, Balladyny i Beatryks Cenci)
Loading...
Date
2012
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” i Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
Title alternative
Juliusz Słowacki’s theatrum mortis – a negative projection (on the basis of Kordian, Balladyna and Beatryks Cenci)
Abstract
Zamierzeniem artykułu jest przedstawienie najważniejszych sposobów zastosowanych przez Słowackiego w celu ewokowania pejoratywnej wizji śmierci w trzech dramatach z okresu przedmistycznego: Kordianie, Balladynie i Beatryks Cenci. Analiza semantyczno-leksykalna, której został poddany wyekscerpowany materiał językowy, objęła konteksty realnoznaczeniowe, dotyczące śmierci ludzkiej. Podstawę rekonstrukcji negatywnej kreacji mors, zarysowanej w wymienionych utworach, stanowi omówienie figur stylistycznych z komponentem leksykalnym przynależącym do pola znaczeniowego ‘śmierć’ (przede wszystkim metafor i personifikacji) oraz określeń zastępczych nazywających desygnaty związane z fenomenem wygasania życia, a także charakterystyka tanatycznej semantyki leksemu krew, jego derywatów oraz nazw barwy czerwonej. Słowne realizacje wskazanej problematyki eksponują takie rysy śmierci, jak: tajemniczość, okropieństwo, drapieżność, przewrotność czy okrucieństwo, konotując uczucie smutku, strachu i odrazy. Należy jednak zaznaczyć, iż „teatr śmierci”, zaprezentowany przez Słowackiego w rozpatrywanych dziełach, ma ambiwalentną naturę, gdyż negatywnym odsłonom Tanatosa towarzyszą ujęcia eufemistyczne, prowadzące do osłabienia grozy śmierci i zamaskowania jej przerażającego wymiaru. Ujęcia te zostały opisane w artykule: Juliusza Słowackiego „theatrum mortis” na przykładzie „Kordiana”, „Balladyny” i „Beatryks Cenci” – wizja ułagodzona .
Description
Sponsor
Keywords
Słowacki, wizja negatywna, dramaty, śmierć
Citation
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, t. 19, z. 2, 2012, s. 133-152.
ISBN
978-83-61573-46-3
978-83-7654-147-1
978-83-7654-147-1