Juliusza Słowackiego theatrum mortis – wizja negatywna (na przykładzie Kordiana, Balladyny i Beatryks Cenci)

Loading...
Thumbnail Image

Date

2012

Advisor

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” i Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk

Title alternative

Juliusz Słowacki’s theatrum mortis – a negative projection (on the basis of Kordian, Balladyna and Beatryks Cenci)

Abstract

Zamierzeniem artykułu jest przedstawienie najważniejszych sposobów zastosowanych przez Słowackiego w celu ewokowania pejoratywnej wizji śmierci w trzech dramatach z okresu przedmistycznego: Kordianie, Balladynie i Beatryks Cenci. Analiza semantyczno-leksykalna, której został poddany wyekscerpowany materiał językowy, objęła konteksty realnoznaczeniowe, dotyczące śmierci ludzkiej. Podstawę rekonstrukcji negatywnej kreacji mors, zarysowanej w wymienionych utworach, stanowi omówienie figur stylistycznych z komponentem leksykalnym przynależącym do pola znaczeniowego ‘śmierć’ (przede wszystkim metafor i personifikacji) oraz określeń zastępczych nazywających desygnaty związane z fenomenem wygasania życia, a także charakterystyka tanatycznej semantyki leksemu krew, jego derywatów oraz nazw barwy czerwonej. Słowne realizacje wskazanej problematyki eksponują takie rysy śmierci, jak: tajemniczość, okropieństwo, drapieżność, przewrotność czy okrucieństwo, konotując uczucie smutku, strachu i odrazy. Należy jednak zaznaczyć, iż „teatr śmierci”, zaprezentowany przez Słowackiego w rozpatrywanych dziełach, ma ambiwalentną naturę, gdyż negatywnym odsłonom Tanatosa towarzyszą ujęcia eufemistyczne, prowadzące do osłabienia grozy śmierci i zamaskowania jej przerażającego wymiaru. Ujęcia te zostały opisane w artykule: Juliusza Słowackiego „theatrum mortis” na przykładzie „Kordiana”, „Balladyny” i „Beatryks Cenci” – wizja ułagodzona .

Description

Sponsor

Keywords

Słowacki, wizja negatywna, dramaty, śmierć

Citation

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, t. 19, z. 2, 2012, s. 133-152.

Seria

ISBN

978-83-61573-46-3
978-83-7654-147-1

ISSN

1233-8672

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego