Delimitacja mikroregionów fizycznogeograficznych województwa wielkopolskiego z wykorzystaniem wielokryterialnej analizy środowiska przyrodniczego

Loading...
Thumbnail Image

Date

2020

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

Delimitationo f physico-geographical microregions of the Greater Poland Voivodeship using multicriteria environment analysis

Abstract

Głównym celem pracy jest dokonanie podziału województwa wielkopolskiego na mikroregiony fizycznogeograficzne, a następnie pogrupowanie ich w jednostki regionalne wyższego rzędu rangi mezoregionów fizycznogeograficznych. Aspekt teoretyczny opracowania skupia się na analizie podstaw naukowych i formalnoprawnych regionalizacji przyrodniczych. Wymiar poznawczy pracy obejmuje z kolei wielokryterialną analizę środowiska przyrodniczego województwa wielkopolskiego, na podstawie której wyznaczono regiony fizycznogeograficzne na badanym obszarze. Najważniejszym krokiem metodycznym w przeprowadzonej analizie jest opracowanie warstwy danych dla mapy gęstości nałożeń, obrazującej miejsca i liczbę nakładających się granic wydzieleń przestrzennych dla wybranych cech środowiska przyrodniczego stanowiących kryteria delimitacji jednostek regionalnych. W badaniach uwzględniono: budowę geologiczną, genezę rzeźby terenu oraz jej cechy morfometryczne, a także wody, gleby i szatę roślinną. Na obszarze województwa wielkopolskiego wyznaczono 228 mikroregionów, dla których określono szczegółową charakterystykę przyrodniczą i wskazano ich dominujące cechy. Były one podstawą do wyznaczenia 48 mezoregionów fizycznogeograficznych. Przyjęte w pracy rozwiązania metodyczne są zgodne z wytycznymi zaproponowanymi w połowie lat 70-tych XX wieku przez Kondrackiego (1976). W pracy przetestowano możliwość wykorzystania metod statystycznych i GIS na potrzeby regionalizacji. Podczas badań napotykano na trudności techniczne związane z ograniczoną wydajnością dostępnych rozwiązań obliczeniowych, zwłaszcza w przypadku przetwarzania dużych zbiorów danych przestrzennych (Spatial Big Data). W związku z tym wiele miejsca w pracy poświęcono problemom metodycznym i wyzwaniom technologicznym związanym ze szczegółowymi podziałami przyrodniczymi dla rozległych obszarów. Określenie przebiegu granic jednostek fizycznogeograficznych na podstawie dostępnych materiałów źródłowych okazało się być niezwykle złożonym procesem. Ważną część rozprawy stanowi wypracowanie uniwersalnego schematu postępowania badawczego umożliwiającego wyznaczanie regionów fizycznogeograficznych. Wydzielone mikroregiony znalazły zastosowanie w pracach związanych z audytem krajobrazowym województwa wielkopolskiego.
The main objective of the work is to divide the Greater Poland Voivodship into physicogeographical microregions, and then to group them into regional units of a higher rank of physico-geographical mesoregions. The theoretical aspect of the study focuses on the analysis of the scientific and formal legal basis of natural regionalization. The cognitive dimension of the work includes, in turn, a multi-criteria analysis of the environment of the Greater Poland Voivodeship, based on which physico-geographical regions have been designated within the studied area. The most important methodological step in the analysis is the preparation of the data layer for the overlay density map, illustrating the places and the number of overlapping spatial separation boundaries for selected features of the environment that are constituting the criteria for delimitation of regional units. The research included: geological structure, landform genesis and its morphometric characteristics, as well as waters, soils and vegetation. In the Greater Poland Voivodship, 228 icroregions have been designated, for which detailed natural characteristics have been determined and their dominant features indicated. They were the basis for the designation of 48 physico-geographical mesoregions. The methodological solutions adopted in the work are in accordance with the guidelines proposed in the mid-1970s by Kondracki (1976). The study tested the possibility of using statistical methods and GIS for the purposes of regionalization. During the research, technical difficulties related to the limited performance of available computational solutions were encountered, especially in the case of processing large spatial data sets (Spatial Big Data). Therefore, much space at work was devoted to methodological problems and technological challenges related to the conduction of detailed divisions for vast areas. Determining the boundaries of physico-geographical units based on available source materials has proved to be an extremely complex process. An important part of the dissertation is the elaboration of a universal research procedure scheme enabling the determination of physico-geographical regions. Designated microregions have been used in the work related to the landscape audit of the Greater Poland Voivodship.

Description

Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych

Sponsor

Keywords

regionalizacja fizycznogeograficzna, physico-geographical regionalization, metody badań przyrodniczych, natural science research methods, GIS, mikroregiony, microregions, województwo wielkopolskie, Greater Poland Voivodeship

Citation

ISBN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego