Doktoraty 2010-2024 /dostęp otwarty/

Permanent URI for this collection

https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/357

Browse

Now showing 1 - 20 of 900

Współwystępowanie Babesia spp. (Apicomplexa: Piroplasmida) i Borrelia spp. (Bacteria: Spirochaetes) w kleszczach pospolitych, Ixodes ricinus, na terenach zurbanizowanych na przykładzie Poznania
(2024) Liberska, Justyna; Dabert, Mirosława. Promotor; Michalik, Jerzy. Promotor
Ixodes ricinus, wektor patogenów odkleszczowych (ang. TBPs, tick borne pathogens) jest najważniejszym epidemiologicznie kleszczem w Europie. Nadal brakuje kompleksowej wiedzy na temat enzootycznych cykli krążenia TBPs z udziałem I. ricinus w ekosystemach miejskich, które ze względu na wysokie zagęszczenie ludzi, zwierząt towarzyszących i naturalnych żywicieli kleszczy, stanowią unikalne warunki do szerzenia się zoonoz transmisyjnych. Oprócz krętków z kompleksu Borrelia burgdorferi s.l. będących przyczyną boreliozy z Lyme (LB), kleszcze L ricinus zaangażowane są w wektorowanie B. miyamotoi, krętka z grupy gorączek powrotnych (ang. RFG, relapsing fever group), czynnika tzw. boreliozy miyamotoi. Niektóre TBPs, m.in. B. burgdorferi s.l. i Babesia microti, mogą współwystępować u kleszczy i żywicieli rezerwuarowych, co oznacza, że istnieje prawdopodobieństwo ich jednoczesnego przeniesienia na Judzi lub zwierzęta domowe. W Europie trzy gatunki Babesia, Ba. microti, Ba. divergens i Ba. venatorum, mo1!a powodować ludzką babeszioze,niebezpieczną dla pacjentów z obniżoną odpornością. Z kolei Ba. canis to jedyny w Polsce gatunek powodujący babeszjozę psów, którego wektorem jest kleszcz łąkowy, Dermacentor reticulatus. Celem rozprawy była analiza występowania bakterii Borrelia spp. i protistów Babesia spp. wraz z oceną częstości ich współwystępowania (koinfekcji) w populacjach miejskich kleszczy I. ricinus, na przykładzie miasta Poznania. Materiał do badań stanowiły kleszcze: (i) poszukujące żywiciela (tj. z roślinności), zebrane z 5 terenów rekreacyjnych Poznania (n= l059) oraz (ii) pozyskane od psów i kotów w ramach 3 letniej współpracy z 17 gabinetami weterynaryjnymi w Poznaniu (n= 1268 samic). Do detekcji TBPs zastosowano sekwencjonowanie markerowych fragmentów DNA. Obecność DNA B. burgdorferi s.I. potwierdzono u 8,7% kleszczy poszukujących żywiciela, w tym u 11,8% samic, 9,6% samców oraz 6.3% nimf Blisko 2-krotnie niższy odsetek zakażeń (4,7%) wykryto u samic zebranych ze zwierząt. W obu grupach kleszczy zidentyfikowano gatunki należące do krętków powodujących LB: B. ajżelii, B. garinii, B. lusitaniae, B. valaisiana, a wśród kleszczy zebranych ze psów dodatkowo B. spielmanii. Występowanie DNA B. miyamotoi, wykazano u 2,1% kleszczy poszukujących żywicieli oraz łącznie u 1,8% kleszczy z psów i kotów. Obecność DNA Babesia spp. wykryto u 4,4% (45/1029) kleszczy zebranych z roślinności, w tym u 7,3% samic (21/289), 4,6% samców (13/280) oraz 2,4% nimf (11/460). DNA Babesia spp. stwierdzono także u 6% (76/1268) samic J. ricinus żerujących na zwierzętach towarzyszących. W obu grupach kleszczy zidentyfikowano dwa gatunki potencjalnie chorobotwórcze dla człowieka: Ba. microti i Ba. venatorum, ponadto Ba. canis. Wśród zakażeń dominowały Ba. canis (61,2%) i Ba. microti (34,7%). Łącznie, współwystępowanie zakażeń Borrelia spp. i Babesia spp. odnotowano u 1% (24/2297) kleszczy. Wśród zakażonych kleszczy z roślinności, Ba. canis dominowała w koinfekcjach (72,7%; 8/11), występując z B. afzelii lub B. garinii. W kleszczach ze zwierząt, przeważała Ba. microti (92,3%; 12/13) głównie z B. aftelii. Podsumowując, wyraźna dominacja Ba. canis uprawdopodabnia funkcjonowanie I. ricinus jako wektora w cyklach enzootycznych na obszarach środkowo-zachodniej Polski, gdzie D. reticulatus jest nieobecny lub występuje rzadko. W takim przypadku miejskie tereny mogą stwarzać potencjalne ryzyko nabycia babeszjozy przez psy. Stwierdzenie dominacji dwóch patogennych gatunków krętków B. afzelii i B. garinii oraz wykrycie w obu grupach kleszczy sekwencji Ba. microti i Ba. venatorum, identycznych ze szczepami chorobotwórczymi dla człowieka, wskazują na ryzyko zachorowania osób korzystających z obszarów zieleni miejskiej na LB i/lub babeszjozę. Z kolei obecność B. miyamotoi, czyni możliwym nabycie boreliozy miyamotoi, która powinna być objęta diagnostyką różnicującą. Współwystępowanie potencjalnie chorobotwórczych gatunków z rodzajów Borrelia i Babesia wśród miejskich populacji kleszczy może modyfikować symptomy kliniczne, przebieg i nasilenie jednostek chorobowych powodowanych przez te patogeny. Koinfekcje te powinny być zatem brane pod uwagę przez lekarzy i diagnostów na etapie diagnozowania ludzi i psów z symptomami gorączki po kontakcie z kleszczem. Jxodes ricinus, the vector of tick-borne pathogens (TBPs), is the most epidemiologically important tick in Europe. Comprehensive knowledge of enzootie circulation cycles of TBPs transmitted by I. ricinus in urban ecosystems is stili lacking. Due to the dense population of humans, companion animals, and natural tick hosts, those environments provide unique conditions for tick-borne zoonotic infections to occur. In addition to spirochetes from the Borrelia burgdorferi s.l. complex, which are the cause ofLyme borreliosis (LB), I. ricinus ticks are involved in the transmission of B. miyamotoi- a spirochete from the relapsing fever group (RF), the causative agent of B. miyamotoi disease. Some TBPs may occur as coinfections in ticks and reservoir hosts, indicating the likelihood of their simultaneous transmission to humans or domestic animals. It has been demonstrated that coinfections with B. burgdorferi s.l. and Babesia microti protists in ticks and small rodents can locally intensify the expansion of Ba. microti. In Europe, three species-Ba. microti, Ba. divergens, and Ba. venatorum--can cause human babesiosis, posing a threat to immunocompromised patients. In the case of such dual infections, the course of the disease may be more severe, with persisting symptoms. Furthermore, Ba. canis is the sole species responsible for canine babesiosis in Poland; its competent vector is the meadow tick, Dermacentor reticulatus. This dissertation aimed to analyze the occurrence of Borrelia spp. bacteria and Babesia spp. protists, with an assessment of the frequency of their coexistence (coinfections) within urban populations of J. ricinus tieks, using the city of Poznań as an example. The research materiał comprised host-seeking ticks (i.e., from vegetation) collected from five recreational areas in Poznań (n= l 059) along with specimens obta.ined from companion animals (dogs and cats) in collaboration with 17 veterinary clinics in Poznań (n=1268 females). TBPs detection was performed by sequencing DNA marker fragments. The presence of B. burgdorferi s.l. DNA was confirmed in 8.7% (90/1029) ofhost-seeking ticks, including 11.8% of females (34/289), 9.6% of males (27/280), and 6.3% of nymphs (29/460). A nearly two times lower infection rate (4.7%) was detected in females collected from animals. In both groups of ticks, species belonging to the spirochetes causing LB were identified: B. ajzelii, B. garinii, B. lusitaniae, B. valaisiana, and among ticks collected from dogs, additionally, B. spielmanii. The presence of B. miyamotoi DNA, a species representing the Borrelia RF group, wa.s detected in 2.1% ofhosts-seeking ticks and 1.8% ofticks collected from dogs and cats. The presence of Babesia spp. protists was detected in 4.4% of ticks collected from vegetation, including 7.3% offemales, 4.6% of males, and 2.4% ofnymphs. Babesia spp. DNA was also identified in 6% of fornale I. ricinus ticks feeding on companion anirnals. In both groups of ticks, two species potentially pathogenic to humans were identified: Ba. microti and Ba. venatorum, along with Ba. canis. Among the infections, Ba. canis (61.2%) and Ba. microti (34.7%) prevailed. In total, the co-occurrence ofinfections with Borrelia spp. and Babesia spp. was noted in I% (24/2297) of ticks. Among the infected ticks collected from vegetation, Ba. canis predominated in coinfections (72. 7%; 8/11), occurr:ing alongside B. a.fzelii or B. garinii. In ticks from animals, Ba. microti prevailed (92.3%; 12/13), mainly with B. aftelii. In summary, the elear dominance of Ba. canis suggests the functioning ofI. ricinus as a vector in enzootie cycles in the central-western regions ofPoland, where Dermacentor reticulatus is absent or rare. Under these circumstances, dogs in urban areas may face a potential risk of contracting babesiosis. Observing the dominance oftwo pathogenic spirochete species, B. aftelii and B. garinii, and detecting sequences that correspond to the strains causing babesiosis in humans (Ba. microti and Ba. venatorum) in both tick groups, points to the risk of acquiring LB and/or babesiosis by people using urban green areas. Moreover, the presence of B. miyamotoi infections makes it possible to contract B. miyamotoi disease, which should be considered in differentia} diagnosis. The coexistence ofpotentially pathogenic species from the Borrelia and Babesia genera within urban tick populations may modify clinical symptoms, the course, and severity of diseases caused by the pathogens. Therefore, in the examination of humans and dogs with presenting fever symptoms after tick exposure, physicians and diagnosticians should carefully consider the p- ossibility of coinfections.
Neolit i wczesna epoka brązu w międzyrzeczu środkowej Noteci i dolnej Wełny
(2024) Nowaczyk, Szymon; Ignaczak, Marcin. Promotor
Dysertacja składa się z 6 zasadniczych rozdziałów, a także Katalogu oraz Map dołączonych na nośniku cyfrowym. Rozdział I poświęcony jest opisowi środowiska przyrodniczego Międzyrzecza środkowej Noteci i dolnej Wełny. Rozdział II stanowi próbę zarysowania oryginalnej metodyki badań osadniczych oraz jej praktycznej aplikacji do studiów nad neolitem i wczesną epoką brązu omawianego obszaru. W rozdziale III zaprezentowano analizy typologiczo-chronologiczne materiału źródłowego wykorzystanego w pracy. Rozdział IV poświęcony jest szczegółowym studiom osadniczym prowadzonym w obrębie 5 obszarów próbnych: biskupińskiego, kcyńskiego, sipiorskiego, budzyńskiego i mirkowickiego. W rozdziale V przedstawiono modelowe próby ukazania struktur społeczno-osadniczych 4 kultur archeologicznych: KBK, KPL, KAK i KI, które są najczytelniej reprezentowane w materiale źródłowym na omawianym terenie. Zostały one ukazane na szerszym, wielkopolsko-kujawskim tle porównawczym. Ostatni VI rozdział jest podsumowaniem wcześniejszych, stanowi zarys przemian kulturowych, jakie zaszły w międzyrzeczu środkowej Noteci dolnej Wełny pomiędzy początkiem neolitu a końcem II okresu epoki brązu, czyli schyłkiem V a połową II tysiąclecia p.n.e. The dissertation consists of 6 main chapters, as well as a Catalog and Maps attached on a digital medium. Chapter I is devoted to the description of the natural environment of the interfluvial area of the middle Noteć and lower Wełna. Chapter II is an attempt to outline the original methodology of settlement research and its practical application to studies of the Neolithic and Early Bronze Age of the discussed area. Chapter III presents typological and chronological analyzes of the source material used in the work. Chapter IV is devoted to detailed settlement studies conducted within 5 trial areas: Biskupin, Kcynia, Sipiory, Budzyń and Mirkowice. Chapter V presents model attempts to show the social and settlement structures of four archaeological cultures: Brześć Kujawski culture, Funnel Beaker culture, Globular Amphora culture and Iwno culture, which are most clearly represented in the source material in the discussed area. They were shown against a broader, Greater Poland-Kujawy comparative background. The last, sixth chapter is a summary of the previous ones, and is an outline of the cultural changes that took place in the interfluvial area of the middle Noteć and lower Wełna between the beginning of the Neolithic and the end of the 2nd period of the Bronze Age, i.e. the end of the 5th and the middle of the 2nd millennium BC.
Warunki i przebieg udanej komunikacji wizerunkowej na przykładzie wybranych komunikatorów politycznych, uczestników światowej sceny politycznej
(2024) Jankiewicz, Adam; Puppel, Stanisław. Promotor
Celem tej pracy doktorskiej jest analiza warunków oraz przebiegu udanej komunikacji wizerunkowej na przykładzie danych komunikatorów politycznych, światowej sceny politycznej. Dysertacja ta składa się z następujących części: wstępu, pięciu rozdziałów oraz wniosków końcowych. Praca ta obejmuje analizę danych dotyczących wizerunku, mediacji oraz komunikacji politycznej danych komunikatorów politycznych światowej sceny politycznej. Dysertacja ta ujmuje dane trzech badań opinii publicznej, dokonanych na grupie respondentów przy pomocy kwestionariuszy, analizuje otrzymane informacje oraz przedstawia wyniki w formie sześćdziesięciu pięciu wykresów. Praca ta konkluduje, że kreowanie i zarządzanie wizerunkiem komunikatorów politycznych wymaga nabycia odpowiedniej międzyosobowej kompetencji komunikacyjnej w celu przekonania elektoratu oraz zwiększenia jego poparcia. Aby zdobyć takie poparcie, komunikatorzy polityczni potrzebują odpowiednio używać, zarządzać oraz uaktualniać swoją komunikację wizerunkową, ze względu na to, że wyborcy biorą pod uwagę i oceniają rozmaite elementy wizerunku (werbalne oraz niewerbalne), zanim zagłosują w wyborach. The aim of the thesis is to analyse the conditions and the process of successful image communication on the examples of particular political communicators of the world political stage. The thesis is composed of the following parts: introduction, five chapters and conclusion. The work includes the analysis of the research data concerning image, mediation and political communication of certain political communicators of the world political stage. It encompasses the data from three surveys conducted on questionnaire participants, analyses elicited information and presents the results in sixty-five graphs. This work comes up to a conclusion that creating and managing the image of political communicators requires acquiring proper interpersonal communication competence in order to convince electorate and increase their support. To be able to gain this support, political communicators need to adequately use, manage and upgrade their image communication as the voters take into consideration various elements (verbal and non-verbal) of their image and assess them before they vote in elections.
Zmiany funkcji opozycji w systemach politycznych wybranych państw Europy Środkowo-Wschodniej (2008–2019)
(2024) Skrzypek, Maciej; Rak, Joanna. Promotor
Rozprawa podejmuje problematykę trajektorii trwania opozycji w państwach postkomunistycznych w Europie Środkowo-Wschodniej (EŚW). Cele badawcze to: ustalenie rodzaju zależności pomiędzy włączaniem uprawnionych do głosowania w decydowanie polityczne, warunkami prowadzenia agitacji i mobilizacji wyborców, przejmowaniem mediów przez rządzących, kooptacją elit oraz stosowaniem represji wobec opozycji (zmienne wyjaśniające) a zmianami funkcji opozycji (zmienna wyjaśniana); określenie jakie warianty zmiennych wyjaśniających były warunkami koniecznymi, a jakie czynnikami dopełniającymi, dla zmiany funkcji opozycji, zgodnie z jednym z 3 scenariuszy; ustalenie alternatywnych wyjaśnień dla zmiany funkcji opozycji, zgodnie z jednym z trzech scenariuszy. Problemem badawczym są zmiany funkcji opozycji w zakresie sprawowania kontroli nad rządzącymi, stanowienie wobec nich alternatywy, a także dążenia do alternacji władzy w drodze wyborów powszechnych. Sformułowano nową teorię średniego nt. funkcjonowania opozycji w czasie autokratyzacji demokracji nieskonsolidowanych w EŚW. Wyjaśniła ona zmiany funkcji opozycji, do których doszło za sprawą ograniczania poziomu włączania uprawnionych do głosowania w decydowanie polityczne, wprowadzenia nierównych warunków prowadzenia agitacji i mobilizacji wyborców, przejmowania mediów przez rządzących, stosowania represji wobec opozycji oraz kooptacji elit. The dissertation deals with the trajectory of opposition duration in unconsolidated democracies. The study aims to determine the relationship between the inclusion of eligible voters in political decision-making, conditions of voters’ agitation and mobilization, mainstream media control by those in power, elite co-optation, repression against political opposition (explanatory variables), and changes in opposition function (an explained variable). The research problem addresses changes in the following opposition functions: concerning control over rulers, providing an alternative, and seeking power alternation via elections. The study delivered a middle-range theory on opposition functioning during autocratization in Central and Eastern Europe, attributing changes to reduced voter inclusion, unequal mobilization conditions, media control, repression, and elite co-optation.
Stawanie się zwierzęciem – stawanie się post-człowiekiem: O hybrydowości i zmienności postaci w prozie Terry Pratchetta
(2024) Mussa, Jumana; Stachura, Paweł. Promotor
Niniejsza rozprawa zawiera opis badań na tym, jak podmioty postmodernistyczne i post-ludzkie mogą zostać przedstawione przy pomocy obrazów fantastycznego zmieniania kształtu. Rozdział pierwszy rozprawy zawiera przegląd literatury krytycznej związanej z twórczością Pratchetta, oraz teorii tożsamości, potworności i post-ludzkości. Rozprawa krótko omawia wybrane dzieła Cixous, Kristewy, Butler, Bachtina, oraz Deleuze i Guattariego. Wykorzystuję związki pomiędzy wymienionymi teoretyczkami i teoretykami a pojęciem tożsamości opartej na ciele, co z kolei wiąże się ze zmiennokształtnymi postaciami w prozie Pratchetta. Rozdział drugi zawiera krótkie omówienie przykładów zmiennokształtności w kulturze zachodniej, a szczególnie w dziełach znanych współczesnych autorów fantasy, takich jak J.R.R. Tolkien, George R.R. Martin, Andrzej Sapkowski, Diana Wynne Jones, J.K. Rowling, oraz Angela Carter. Praca zwraca uwagę na związki pomiędzy tropami folklorystycznymi, dziełami wymienionych autorek i autorów, oraz twórczością Pratchetta. Rozdział trzeci rozpoczyna się od omówienia najważniejszych typów postaci w powieściach o Świecie Dysku, oraz postaci użytecznych przy omawianiu reprezentacji pojęć ciała i duszy, oraz związków pomiędzy ciałem i duszą. Następnie rozprawa skupia się na postaciach zmiennokształtnych, które zostały podzielone na „typy” zmiennokształtności wypracowane na podstawie pojęcia Stawania się, zaczerpniętego z prac Deleuze’a i Guattariego. In the first chapter, the dissertation reviews theory surrounding Terry Pratchett’s body of work, as well as theories of identity, monstrosity and post-humanity. The dissertation briefly delves into the works of Cixous, Kristeva, Butler, Bakhtin, as well as Deleuze and Guattari. It draws on the connection between said scholars, body identity, and by extension shape-shifting and Pratchett. The second chapter presents a brief overview of shape-shifting as it appears in Western folklore, as well as in the works of notable contemporary authors, such as J.R.R. Tolkien, George R.R. Martin, Andrzej Sapkowski, Diana Wynne Jones, J.K. Rowling and Angela Carter. A connection will be made between folklore tropes, the work of the aforementioned authors, and the work of Terry Pratchett. The third chapter will start with an exploration of notable Discworld races and beings through which the relationship between body and soul can be explored. Afterwards, the dissertation will focus on a number of shape-shifting characters and/or groups of characters, which will be divided into “types” of shape-shifters named after Deleuze and Guattari’s concept of Becoming.
Dynamika przestrzeni i dynamika w przestrzeni: wpływ nowej fizyki oraz technologii na obrazowanie czasoprzestrzenne w wybranych utworach pisarzy amerykańskich z lat 40. i 50.
(2024) Borkiewicz, Klaudia; Stachura, Paweł. Promotor
Rozprawa stanowi próbę zgłębienia intermedialnej relacji między osiągnięciami naukowymi i technologicznymi z pierwszej poł. XX w. a literaturą, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu teorii względności Einsteina oraz eksploracji przestrzeni kosmicznej na kreowanie światów przedstawionych w wybranych utworach prozy amerykańskiej późnego modernizmu lat 40. i 50. XX w. Zmiana paradygmatu naukowego za sprawą przełomowej publikacji Einsteina z 1905 r. początkuje rewolucję naukowo-kulturową, a intensyfikacja działań popularyzujących naukę w latach 20. XX w. otwiera stały dialog między myślą ścisłą a naukami humanistycznymi. Dialog ten przeżywa szczególne ożywienie w latach 40. i 50. przyczyniając się do budowania nowej wrażliwości na percepcję czasu i przestrzeni w literaturze. Analiza wybranych utworów prozy amerykańskiej z lat 40. i 50. XX w. pozwala stwierdzić, że związek literatury z naukami ścisłymi sięga dalej niż wskazywałyby na to opracowania utworów science fiction powstałych we wskazanym okresie. Wybrane utwory wiodących amerykańskich autorów lat 40. i 50. XX w. noszą wyraźne znamiona wpływu nowej fizyki oraz technicyzacji życia i wojny na sposób kształtowania literackich światów wyobrażonych. Mechanizmy wpływu nauki na literaturę zostały zbadane przy pomocy narzędzi metodologicznych zaczerpniętych z „The order of discourse” Foucaulta. Subiektywna percepcja rzeczywistości, rozwarstwianie się światów przedstawionych na nakładające się na siebie, a mimo to autonomiczne czasoprzestrzenie z osobną ramą odniesień, czas jako fenomen wewnętrznie niespójny, alternatywne wymiary czasu, a także motyw ciała ludzkiego jako mikrokosmosu, stanowią główną oś tematyczną przedstawionych w dysertacji badań. The dissertation constitutes an attempt to explore the intermedial relationship between the new scientific and technological achievements from the first half of the 20th century and literature. Special focus is placed on the influence of Einstein’s Theory of Relativity and outer space exploration on the creation of literary space-time imagery in selected works of American late modernist prose of the 1940s and 1950s. The paradigm shift induced by Einstein’s groundbreaking publication from 1905 ignited both scientific and socio-cultural revolution initiating an ongoing dialogue between scientific thought and humanities. The dialogue enters the period of revival in the 1940s and 1950s with the Renaissance of the Theory of Relativity, which awakens new sensitivities in ordinary perception and literary representation space-time. The analysis of selected works of American prose from the 1940s and 1950s proves that the relationship between literature and science is internally complex and goes beyond the scope covered by the studies exploring science fiction texts from late modernist period. Selected works by some of the leading American authors of the 1940s and 1950s, exhibit characteristics of the influence of new physics and space exploration on literary space-time imagery. New scientific findings are brought into literature by discourse series oscillating around the Theory of Relativity and other related scientific advancements. Hence, the mechanisms of the influence of science on selected works of American late modernist prose is analyzed in the study within the conceptual framework of Foucauldian discourse analysis presented in "The order of discourse”. Subjective perception of space, stratification of the represented worlds into overlapping, yet autonomous space-times with separate frames of reference, time as an internally incoherent phenomenon, alternative dimensions of time, and the microcosm of human body constitute the main thematic axes of the research.
Życie codzienne na jedwabnym szlaku w świetle relacji Benedykta Polaka, Giovanniego da Pian del Carpine, Marca Polo i Ibn Battuty
(2024) Pempera, Ernest; Dymczyk, Rafał. Promotor
Praca doktorska koncentruje się na analizie sposobu, w jaki wybitni podróżnicy średniowieczni, tacy jak Ibn Batutta, Marco Polo, Giovanniego da Pian del Carpine i Benedykt Polak, postrzegali przedmioty codziennego użytku w trakcie podróży wzdłuż Jedwabnego Szlaku. Badanie to ma na celu przedstawienie indywidualnego podejścia i oryginalnej interpretacji, jaką podróżnicy przyjęli wobec otaczającego ich świata w trakcie swoich podróży. Mimo że opisywali te same przedmioty, ich spojrzenia często różniły się ze względu na odmienne kultury, z których pochodzili. Praca skupia się na kilku kluczowych obszarach, w tym relacjach podróżniczych jako źródle wiedzy, percepcji przedmiotów, oraz kontekście kulturowym. Analiza relacji podróżniczych poprzez przedmioty stanowi główne źródło informacji dotyczących życia codziennego na Jedwabnym Szlaku. Badanie skupia się także na tym, w jaki sposób podróżnicy opisywali i interpretowali przedmioty, z którymi mieli styczność, obejmując aspekty takie jak wartość, użyteczność, ymbolika i unikalność tych przedmiotów oraz ich wpływ na życie codzienne. Wyniki tej pracy doktorskiej dostarczają głębszego zrozumienia kulturowego kontekstu Jedwabnego Szlaku oraz sposobów, w jakie przedmioty stawały się integralną częścią życia codziennego na tym historycznym szlaku handlowym. Analiza perspektyw podróżników przyczynia się również do szerszych rozważań nad wpływem przedmiotów na naszą percepcję otaczającego nas świata oraz na naszą własną kulturę. The doctoral thesis focuses on analyzing how prominent medieval travelers such as Ibn Battuta, Marco Polo, Giovanni da Pian del Carpine, and Benedikt Polak perceived everyday objects during their journeys along the Silk Road. This study aims to present the individual approaches and original interpretations these travelers adopted regarding the world around them during their travels. Despite describing the same objects, their perspectives often differed due to their diverse cultural backgrounds. The thesis primarily centers on several key areas, including travel narratives as a source of knowledge, the perception of objects, and cultural context. Analyzing travel narratives through objects serves as the main source of information about daily life on the Silk Road. The study also delves into how travelers described and interpreted the objects they encountered, encompassing aspects such as value, utility symbolism, and uniqueness, as well as their impact on daily life. The results of this doctoral work provide a deeper understanding of the cultural context of the Silk Road and how objects became an integral part of daily life on this historical trade route. The analysis of travelers' perspectives also contributes to broader considerations regarding the influence of objects on our perception of the surrounding world and our own culture.
Oprogramowanie jako system operacyjny kultury. Między historią a praktykami współczesności
(2024) Paprzycka, Anna; Jelewska, Agnieszka. Promotor
Praca poświęcona została zagadnieniu kulturowego znaczenia oprogramowania. W oparciu o metaforę oprogramowania jako systemu operacyjnego kultury przedstawione zostało to, jak software rejestruje, przetwarza i aktualizuje zastane wartości kulturowe. Zawarte w dysertacji rozważania opierają się na dorobku rozwijającej się od początku XXI wieku dyscypliny software studies. Pierwszy rozdział pracy stanowi teoretyczne wprowadzenie przybliżające najważniejsze metodologie, kierunki badań i sylwetki badaczy i badaczek związanych z tą dyscypliną. W dalszej części pracy podjęte zostały rozważania na temat społecznego uwarunkowania procesów wytwarzania i interakcji z oprogramowaniem. Punktem wyjścia dla tych rozważań jest kategoria modelu, która wykorzystana została do tego, aby pokazać, jak psychologiczne treści podświadome wpływają najpierw na projektowanie technologii cyfrowych, a następnie na to, w jaki sposób użytkownicy wchodzą z nimi w interakcję. Kolejnym analizowanym problemem kulturowym jest kwestia wykorzystywania oprogramowania jako narzędzia kontroli społecznej i politycznej, co zostaje przedstawione na przykładzie mediów społecznościowych. W ostatniej części pracy zawarte zostały rozważania ekonomiczne, dotyczące kwestii kapitalizacji aktywności użytkowników, a także świadomej i nieświadomej pracy niematerialnej w sieci. Zwieńczenie tej części dysertacji stanowi przedstawienie alternatywnych form wytwarzania oprogramowania w systemie kapitalistycznym związane z ruchem wolnego oprogramowania, takich jak chociażby idea venture communism czy licencje copyleft i copyfarleft. Każdy rozdział poprzedzony został wprowadzeniem przybliżającym kontekst historyczny dla zagadnień w nim omawianych. Celem tych odwołań jest przedstawienie tego, że analizowane problemy kulturowe nie wynikają wyłącznie z działania oprogramowania, ale w pewnych aspektach rozwijały się jeszcze przed rozpoczęciem się epoki cyfrowej. The thesis is focused on the issue of the cultural significance of software. Based on the metaphor of software as a cultural operating system, it is presented how software registers, processes and updates existing cultural values. The considerations contained in the dissertation are based on the contributions of the software studies discipline, which has been developing since the beginning of the 21st century. The first chapter of the dissertation is a theoretical introduction providing an overview of the most important methodologies, research directions and profiles of researchers associated with this discipline. In the next part of the dissertation, considerations are undertaken on the social conditioning of the processes of production and interaction with software. The starting point for these considerations is the category of model, which was used to show how psychological subconscious content first influences the design of digital technologies and then how users interact with them. Another cultural problem analyzed is the issue of using software as a tool of social and political control, which is shown through the example of social media. The final part of the dissertation includes economic considerations, dealing with the issue of capitalization of user activity, as well as conscious and unconscious non-material labor online.The culmination of this part of the dissertation is the presentation of alternative forms of software production in the capitalist system associated with the free software movement, such as, for example, the idea of venture communism or copyleft and copyfarleft licenses. Each chapter is preceded by an introduction that provides a historical context for the issues discussed in it. The purpose of these references is to present the fact that the cultural problems analyzed are not solely due to the operation of software, but in some aspects developed even before the digital age began.
Funkcje i mechanizmy wewnątrzgrupowej komunikacji i koordynacji śpiewu podczas obrony terytorialnej u kolektywnie rozmnażającego się gatunku ptaka, wąsala perełkowanego (Trachyphonus margaritatus)
(2024) Issa, Mathieu Mahamoud; Osiejuk, Tomasz Stanisław. Promotor
Zachowania kooperatywnesą istotną cechą gatunków zwierząt żyjących w grupach a ich zrozumienie nadal stanowii wyzwanie dla poznania ewolucji relacji społecznych i koordynacji zadań wykonywanych w obrębie grup społecznych. Osobniki, które chcą współpracować w celu wspólnego działania muszą komunikować się wzajemnie o swoich intencjach w efekcie dochodząc jakoś do porozumienia. W mojej pracy doktorskiej badałem rolę komunikacji wewnątrzgrupowej w inicjowaniu duetów ichórów, które są formą wspólnego popisu wokalnego, w którym dwa lub kilka osobników śpiewa razem w skoordynowany sposób, przekazując wspólny meta-sygnał. W latach 2019-2023 przeprowadziłem kilka sesji badań terenowych w Dżibuti, gdzie zbierałem dane o zachowaniach wokalnych i innych zachowaniach społecznych wąsala perełkowanego (Trachyphonus margaritatus), gatunku ptaka spoza tzw. ptaków śpiewających (Oscines), który żyje w parach bądź małych grupach społecznych i broniących całoroczne terytoria. Ponieważ zachowania społeczne i repertuar wokalny tego gatunku są słabo zbadane, pierwszym celem mojej pracy było zebranie podstawowych danych dotyczących zachowań społecznych i wokalnych. Do ich zbadania wykorzystałem pasywny monitoring akustyczny, który pozwolił mi na opis codziennej aktywności wokalnej oraz repertuaru wokalnego wąsali perełkowanych. Udało mi się zidentyfikować cztery różne wokalizacje używane podczas interakcji wewnątrz grupy. Odkryłem również, że różne grupy wąsali były aktywne wokalnie głównie rano a nawoływania spajające, służące podtrzymaniu spójności grypy, były często używane przed rozpoczęciem popisu wokalnego w postaci duetu lub chóru. W drugiej części mojego projektu badawczego zbadałem, w jaki sposób wąsale perełkowane inicjują swoje wspólne popisy wokalne. Wiadome już było, że wąsale perełkowane inicjują duety i chóry z pomocą tzw. „głosów przed-duetowych” (opisywanych również jako głosy „chewp”) podczas swego rodzaju „ceremonii powitania”. Jednak natura tych wokalizacji i ich funkcje nie były znane. Nagrywałem kamerą wideo pokazy wąsali w kilku grupach podczas eksperymentów z odtwarzaniem ich śpiewu. Dzięki temu udało mi się szczegółowo opisać, w jaki sposób używają one swoich wokalizacji. Zbadałem również możliwość istnienia sygnału o charakterze multimodalnym. Głosy przed-duetowe mogły być potencjalnie specyficznym sygnałem, który służy jako sygnał rekrutujący osobniki (do wspólnego działania), albo jako sygnał porozumienia osobników do wspólnego rozpoczęcia duetu lub chóru. Udało mi się odnaleźć dwa rodzaje takich wokalizacji, które nazwałem „high chewp” i „low chewp”. Osobnik będący liderem, a więc inicjujący duet lub chór, wydawał większą liczbę głosów high chewpniż osobniki, które za nim podążały i dołączały do zainicjowanego pokazu. Odkryłem również, że osobnik będący liderem, czasami łączył wydawanie dźwięków z chewp z przyjmowaniem postawy ze specyficzną pozycją ogona. Połączenie sygnału dźwiękowego i wizualnego, stanowiło wewnątrzgrupowy sygnał multimodalny, który był pokazywany w celu zainicjowania popisu w postaci duetu lub chóru. Trzecia część mojego projektu skupiała się na zagadnieniach związanych z kontekstem kolektywnych popisów wokalnych i mechanizmach koordynacji śpiewu duetujących osobników. W tym celu wykorzystałem pasywny monitoring akustyczny i eksperymenty z playbackiem, dzięki czemu uzyskałem dane o codziennej aktywności wokalnej poszczególnych grup w zależności od tego w jakim kontekście socjalnym wydają one głosy. Odkryłem, że większość kooperatywnych pokazówwokalnych wykonywanych przez 11 monitorowanych grup wąsali, była wykonana w kontekście interakcji wokalnej z innymi grupami. Wszystkie z 10 grup testowanych w eksperymentach z playbackiem, odpowiadało na niego w sposób wskazujący na jego znaczenie we wspólnej obronie terytorialnej. Wreszcie, badania nad mechanizmami koordynacji śpiewu w duetach u wąsali, nie przyniosły jednoznacznego dowodu wskazującego na interaktywne dopasowywanie śpiewu w czasie między osobnikami duetującymi. Takiedopasowywanie, pozwalałoby na zwalnianie bądź przyspieszanie tempa wspólnej wokalizacji, zgodnie z rytmem partnera. Ptaki jedynie reagowały na rozpoczynanie bądź kończenie śpiewu przez partnera. Podsumowując, wyniki moich badań jednoznacznie pokazują, że u badanego gatunku głosyspójności oraz głosychewpsłużą do inicjowania kolektywnego pokazu wokalnego. Cooperative behaviour is a prominent feature among group living species and continues to pose challenges to our understanding about the evolution of social relationships and task coordination between members of a same social group. Individuals who are willing to cooperate to achieve a joined action need to communicate their intentions and somehow make a common agreement. In my PhD work, I investigated the role of intra-group communication in the initiation of duet and chorus songs which are a form of collaborative acoustic display in which several individuals sing together in a coordinated manner to deliver one meta-signal. I conducted several fieldwork sessions in Djibouti between 2019-2023 to collect data about the vocal and other social behaviour of the Yellow-breasted barbet (Trachyphonus margaritatus), a non-oscine bird species that lives in pairs or small social group and defend a territory year-round. Since the social behaviour and the vocal repertoire of the species as poorly studied, the first aim of my work consisted of gathering data regarding the social and vocal behaviour. To do so, I used passive acoustic monitoring to study the daily calling activity of the barbets as well as the vocal repertoire. I could identify four distinct vocalisations used during within-group interactions. I also found that the different group of barbets were vocally active mainly in the morning, the cohesion calls which might serve to maintain group cohesiveness were often used before the start of a duet or chorus display. In the second part of my research project, I investigated how barbets initiate their communal vocal displays. It is known that the Yellow-breasted barbet initiates its duet and chorus songs with "pre-duet notes" (also described as "chewp" notes) during a kind of "greeting ceremony". However, the nature of these vocalisations and the functions were unknown. I recorded with a video camera several group displays of barbets during playback experiments, in order to describe in detail the way they use such chewp notes. I also investigated the possible existence of a multimodal signal. The pre-duet notes could be a specific signal that serves either as recruitment signal or as mutual agreement between individuals to start a duet or chorus song. I found two variations of such vocalisations: the high chewp and the low chewp. The leading individual who initiated a duet or chorus emitted a higher number of high chewp notes than the followers who joined the display initiated by the leader. I also found that the leading individual sometimes combined the emission of chewp notes with a specific tail posture. The combination of acoustic and visual signal constituted an intra-group multimodal signal that was displayed to initiate duet and chorus songs. The third part of the project focused more on the contexts of the emission of collective vocal displays and the mechanisms of song coordination between duetters. To do so, I used passive acoustic monitoring and playback experiments to monitor the daily vocal activity of different groups according to several social contexts. I found that most of the collective vocal displays given by the 11 groups monitored were emitted in the context of a between-group vocal interaction and that all the 10 groups tested with playback stimulations reacted which suggested a function in joint territorial defense. Finally, the investigation of the mechanisms of song coordination in duetting barbets revealed no clear evidence of interactive timing adjustments in a way that the duetters could accelerate or slow down their rhythm of singing according to their partner’s rhythmic variations. The birds simply reacted when the partner started and stopped singing. Overall, these results highlighted that in this group living bird species, group members actively communicate using cohesion calls and chewp notes to initiate a collective vocal display.
Opracowanie i charakterystyka laminarnych heterostruktur polidopamina/półprzewodnik do wydajnych zastosowań fotokatalitycznych
(2024) Szewczyk, Jakub; Coy, Emerson. Promotor; Bechelany, Mikhael. Promotor
Fotokataliza heterogeniczna to klasa przemian chemicznych ciesząca się dużym zainteresowaniem. Jednak pomimo wielu wysiłków badawczych, istniejące systemy ograniczają się do skali laboratoryjnej. Właściwości fotokatalityczne TiO2 oraz ZnO od wielu lat są udoskonalane na różne sposoby, np. poprzez tworzenie funkcjonalnych heterozłączy z innymi materiałami. Jedną z bardzo obiecujących strategii jest produkcja heterostruktur organiczno/nieorganicznych, a szczególnie laminarnych, nanometrycznie cienkich kompozytów, gdzie dwa aktywne materiały mają ogromną powierzchnię styku. W tym kontekście, szczególnie ekscytująca jest polidopamina (PDA), która w połączeniu z materiałami półprzewodnikowymi tworzy funkcjonalne międzywierzchnie. Utlenianie dopaminy na granicy faz woda/powietrze prowadzi do utworzenia wielkoskalowych cienkich warstw o strukturze zbliżonej do 2D. Nigdy wcześniej, nie zastosowano tej formy PDA do konstrukcji fotokatalitycznych materiałów hybrydowych. Celem pracy było opracowanie wydajnego, wielkoskalowego, laminarnego nanokompozytu do fotokatalizy na bazie polidopaminy o strukturze zblizonej do 2D i półprzewodników nieorganicznych: TiO2 i ZnO. Praca składa się z sześciu powiązanych tematycznie artykułów naukowych, które zostały opublikowane w recenzowanych czasopismach międzynarodowych z bazy JCR o łącznym współczynniku wpływu wynoszącym 43.6. Sformułowałem cztery tezy badawcze, które znalazły potwierdzenie w wynikach badań. Na zakończenie przedstawiłem perspektywy na przyszłość, które mogą posłużyć jako wskazówka dla innych grup badawczych. Heterogeneous photocatalysis is a class of chemical transformations that is of great interest. However, despite significant research efforts, existing systems are limited to the laboratory scale. For many years, photocatalytic properties of TiO2 and ZnO have been improved in various ways, e.g. by creating functional heterojunctions with other materials. One of the very promising strategies is the production of organic/inorganic heterostructures, especially laminar, nanometrically thin composites, where two active materials have a huge interface surface. In this context, polydopamine (PDA) is particularly exciting, as it forms functional interfaces when combined with semiconductor materials. Oxidation of dopamine at the water/air interface leads to the formation of large-scale thin layers with a 2D-like structure. This form of PDA has never been used before to construct photocatalytic hybrid materials. The work aimed to develop an efficient, large-scale, laminar nanocomposite for photocatalysis based on polydopamine with a 2D-like structure and inorganic semiconductors: TiO2 and ZnO. The work consists of six thematically related scientific articles that were published in peer-reviewed international journals from the JCR database with a total impact factor of 43.6. I formulated four research theses that were confirmed by the research results. Finally, I presented prospects that may serve as guidance for other research groups.
Podejście do uczenia się studentów w instytucjach kształcenia nauczycieli w Izraelu i jego związek z wymiarem kulturowym, motywami wyboru kariery i doświadczeniem akademickim
(2024) Goldberg, Chen; Hejwosz-Gromkowska, Daria. Promotor; Mańkowska, Anna. Promotor pomocniczy
Celem niniejszej pracy doktorskiej jest scharakteryzowanie podejścia izraelskich studentów do uczenia się (approach to learning). Podejście studentów do uczenia się konceptualizuje ich sposoby uczenia się oraz kontekst, w którym odbywa się kształcenie. Koncentrując się na studentach z instytucji kształcących nauczycieli zauważono, że wymiary kulturowe odgrywają znaczącą rolę w ich podejściu do uczenia się, nakreślając motywy wyboru kierunku nauczycielskiego oraz postrzeganie ich doświadczeń akademickich w trakcie studiowania. Prezentowane badanie wpisuje się w kontekst interdyscyplinarny, ponieważ oparte zostało na teoriach pedagogicznych (np. szkolenie nauczycieli, podejście studentów do uczenia się i doświadczenia edukacyjne/akademickie), a także uwzględnia teorie i koncepcje socjologiczne (np. wymiary kulturowe Hofstede, społeczno-kulturowe motywy wyboru kariery). Istnieją trzy wyróżniające się podejścia do uczenia się. Surface Approach to Learning (Surface ATL) odnosi się do biernego/pobieżnego uczenia się, niezaangażowanego i bezrefleksyjnego, w którym stosowane są strategie minimalizujące wysiłek, takie jak uczenie się na pamięć, wybiórcze wykonywanie zadań, niewielkie zainteresowanie treścią przedmiotów. Deep Approach to Learning (Deep ATL) - drugie analizowane podejście do uczenia się, charakteryzuje się osobistym zaangażowaniem, chęcią zrozumienia zagadnień i znaczeniem zawodowym, w którym stosuje się głęboką strategię (tj. wyjaśnienie zjawisk za pomocą nauki, integrację pomysłów i koncepcji w ramach zadań i kursów, określanie ogólnych zasad). Achieving Approach to Learning (Achieving ATL) jest motywowane chęcią odniesienia sukcesu, osiągania wysokich ocen i konkurowania z innymi. Strategia polega na użyciu dowolnej techniki, która prowadzi do osiągania celów, nawet przy nierównym i zmiennym poziomie zrozumienia zagadnień. Ten typ podejścia do uczenia się służy jako wskaźnik późniejszej jakości uczenia się i osiągnięć akademickich, a także środek do lepszego zrozumienia procesu kształcenia nauczycieli. Zrozumienie izraelskiej edukacji oraz procesu kształcenia nauczycieli pozwala wskazać na istotne cechy przyszłych nauczycieli w Izraelu, kształt i charakter izraelskiego systemu edukacji oraz izraelskiego społeczeństwa jako całości. Takie zrozumienie jest konieczne w świetle wyzwań społeczno-kulturowych, przed którymi stoi Izrael współcześnie. Zróżnicowane kulturowo społeczeństwo Izraela (narodowo, etnicznie, jak i religijnie), może być czynnikiem przyczyniającym się do niestabilności przyszłości społeczeństwa, co wyraża się także niższymi wskaźnikami aktywności zawodowej, pogłębiającymi się różnicami społeczno-ekonomicznymi i zwiększonym ubóstwem. Różnice w edukacji Izraela odzwierciedlają się w istnieniu odrębnych systemów edukacji, z których niektóre są w mniejszym stopniu regulowane przez państwo, a wiele z nich odstaje w stosunku do oficjalnego systemu edukacji, głównie pod względem jakości i wyników edukacji. W celu złagodzenia wspomnianych wyzwań społecznych, Izrael musi dołożyć wszelkich starań, aby poprawić jakość edukacji, która przyczyni się do podniesienia jakości kapitału ludzkiego. Jestem przekonany, że aby lepiej zrozumieć izraelski system edukacji i jego zdolność do wspierania przyszłych potrzeb społeczeństwa izraelskiego, należy lepiej zrozumieć aktorów systemu edukacji – tj. nauczycieli – ich proces kształcenia i jakość uczenia się. Podejście studentów do uczenia się nie może ignorować empirycznego kontekstu, w którym odbywa się ich kształcenie, jak również, ich orientacja kulturowa i osobiste preferencje. W tym celu zastosowano ilościowe podejście badawcze, oparte na sprawdzonych kwestionariuszach i korelacyjnym wnioskowaniu statystycznym. Zbadano opinie 314 studentów z trzech pluralistycznych i świeckich instytucji kształcenia z północnego Izraela, które są reprezentatywne dla studentów w instytucjach kształcących nauczycieli w Izraelu. Opisowa analiza podejścia studentów do wyników uczenia się sugeruje hierarchię między trzema podejściami. Badani uzyskali wysokie wyniki w podejściu Achieving ATL, nieco niższe w Deep ATL i średnie w Surface ATL. Ponadto, chociaż nie udokumentowano istotnej korelacji między Deep ATL i Surface ATL, Achieving ATL przez studentów, są one dodatnio skorelowane z Deep ATL i odwrotnie, natomiast negatywnie skorelowane z Surface ATL. Wyniki badań stawiają (Achieving ATL) jako kluczowe podejście do uczenia się, ponieważ ucieleśnia niektóre z najbardziej pożądanych aspektów Deep ATL i zmniejsza niepożądane aspekty związane z Surface ATL. Wielokrotne analizy regresji liniowej sugerują, że studenci z Achieving i Deep ATL są podobni pod tym względem, że oba pozytywnie kojarzą się ze środowiskami uczenia się, które promują krytyczne myślenie. Tak więc krytyczne myślenie jest głównym empirycznym aspektem uczenia się akademickiego w celu promowania pożądanych aspektów uczenia się, takich jak wysoki poziom myślenia i umiejętność łączenia pojęć oraz budowania nowej wiedzy. Jednakże analizy sugerują również, że studenci zdobywający Deep ATL pokazują wewnętrzną motywację do nauki, Deep ATL nie jest związany z żadnym innym empirycznym aspektem uczenia się akademickiego, a zamiast tego wiąże się z postrzeganą wrodzoną zdolnością studentów jako motywatorem do wyboru kariery nauczycielskiej i negatywnie wiąże się z orientacjami kulturowymi związanymi z męskością (np. materializm i konkurencyjność). Ponieważ osiągnięcie ATL wiąże się z długoterminową orientacją kulturową i postrzeganym doświadczeniem akademickim promującym dostosowanie zawodowe (ale nie z żadnym subiektywnym motywem zostania nauczycielami), Achieving ATL powinno być postrzegane jako długoterminowe, strategiczne uczenie się, mające na celu promowanie dopasowania zawodowego. Badania pokazały, że Surface ATL studentów jest związany z ich osobistymi motywami przy wyborze kariery nauczycielskiej (tj. kariery, która pozwoli im przeznaczyć więcej czasu i zasobów na osobiste potrzeby oraz pragnienia). Jednak wspomaganie nauczania może pomóc w zmniejszeniu niektórych negatywnych aspektów przypisywanych Surface ATL. Wnioski z badania sugerują, że studentom trudno jest utrzymać wysoki poziom Deep ATL w miarę postępów w nauce i że niektóre różnice w Surface ATL można przypisać cechom etnicznym i religijnym badanych studentów (tj. muzułmanom i żydowskim ultraortodoksyjnym studentom), ale nie ich orientacji kulturowej. The aim of the present study is to characterize Israeli students’ approach to learning. Students’ approach to learning conceptualizes their learning intentions and the context in which learning takes place. Focusing on students in teachers training institutions, it is suggested that cultural dimensions play a significant role in their approach to learning as well are their motives for choosing to become teachers, and their perceived academic experience during their studies. The presented study may be regarded as multidisciplinary as it is located in pedagogy (e.g., teachers' training, students' Approach to Learning, and academic experience) while also considering theories and concepts from sociology (e.g., Hofstede's cultural dimensions, socio-cultural career choice motives). There are three distinguished approaches to learning. Surface Approach to Learning (Surface ATL) refers to passive learning, unengaged and unreflective, and in which strategies to minimize effort, such as rote learning, isolated task completion with little real interest in content, are used. Deep Approach to Learning (Deep ATL) is motivated by real personal interest, desire to understand, and vocational relevance in which deep strategy (i.e., relate ideas to evidence, integration of ideas and concepts across tasks and courses, identifying general principles) is used. Achieving Approach to Learning (Achieving ATL) is motivated by a desire to be successful, achieving high grades, and competing with others in which students’ strategy is to use any technique that achieves these goals, even with patchy and variable level of understanding. To this end, students’ approach to learning serves as a proxy for their subsequent learning quality and academic achievements, as well as a means for better understanding the teachers training process. Better understanding of Israeli teaching students and teachers' training process can shed light on some of the salient characteristics of future teachers in Israel, the nature of Israeli education system and Israeli society as a whole. Such an understanding is required in light of the socio-cultural challenges Israel is expected to face. Israel’s culturally diverse society, both nationally, ethnically, and religiously, is unsustainable and foreboding for Israel’s future with lower labor force participation rates, widening socio-economical gaps, and increased poverty. Disparities in Israel’s education are already evident with the existence of separate education systems, some of which are almost unregulated by the state and most of which lag behind the official education systems in their education quality and performance. To successfully mitigate its social challenges, and since culture and education are interrelated, Israel must improve its education to improve its human capital. Thus, it holds that to better understand Israel’s education system and its ability to support the future needs of Israeli society, one must better understand the agents of the education system – i.e., its teachers – their training process and learning quality. It is argued that students’ approach to learning cannot ignore the experiential context in which their studies take place, and similarly that their cultural orientation and personal preferences influence this experience. For this purpose, a quantitative research approach, based on validated questionnaires and correlational statistical inference was used. The sample consists of 314 students from three pluralistic and secular students’ training institutions in northern Israel, which are representative of sampling students in teachers’ training institutions in Israel. Descriptive analysis of students’ approach to learning scores suggests a hierarchy between the three approaches. Students scored high on the Achieving approach to learning, slightly lower on Deep ATL and medium on Surface ATL. Furthermore, while no significant correlation was documented between Deep ATL and Surface ATL, students’ Achieving ATL is positively correlated with Deep ATL and, conversely, negatively correlated with Surface ATL. These findings place Achieving ATL as a pivotal approach to learning, as it embodies some of Deep ATL’s most desirable aspects and diminishes undesirable aspects associated with Surface ATL. Multiple regression analyses suggest that students with Achieving and Deep ATLs are similar in that both positively associated with learning environments that promote critical thinking. Thus, critical thinking is the main experiential academic learning aspect to promote desirable aspects of learning such as high levels of thinking and the ability to connect concepts and build new knowledge. However, the analyses also suggest that students scoring Deep ATL embody an intrinsic motivation to learn, Deep ATL is not associated with any other experiential academic learning aspect and instead is associated with students’ perceived innate ability as a motivator for choosing a teaching career, and negatively associated with cultural orientations associated with masculinity (e.g., materialism and competitiveness). Conversely, as Achieving ATL is associated with cultural long-term orientation and perceived academic learning experience promoting professional alignment (but not with any subjective motive to become teachers), Achieving ATL should be better viewed as long-term, strategic oriented learning designed to promote professional alignment. Students’ Surface ATL was found to be associated with their personal utility motives for choosing teaching career (i.e., a career which will enable them to allocate more time and resources to personal needs and wants). However, supportive teaching may help in diminishing some of the negative aspects attributed to Surface ATL. Additional findings suggest that students find it hard to maintain high levels of Deep ATL as they progress with their studies and that some of the variation in students’ Surface ATL can be attributed to students’ ethnic and religious background characteristics (i.e., Muslims and Jewish ultra-Orthodox students), but not to their cultural orientation.
Zaprojektowanie oraz implementacja systemu automatycznej korekcji błędów i normalizacji wyjścia z systemu rozpoznawania mowy
(2024) Ziętkiewicz, Tomasz; Marciniak, Jacek. Promotor; Kubis, Marek. Promotor pomocniczy
Niniejsza rozprawa prezentuje zaproponowane przez autora metody automatycznej korekty błędów i normalizacji wyjścia z systemów rozpoznawania mowy. Przy ich opracowaniu brany był pod uwagę wdrożeniowy kontekst prowadzonych badań, które odbywały się z myślą o zastosowaniu opracowanych modeli w ramach systemów dialogowego. Praca przedstawia ten kontekst i specyfikę rozwoju modeli korekty ASR w środowisku przemysłowym. Zaproponowana w pracy metoda korekty błędów "Otaguj i popraw" traktuje problem korekty błędów jako problem tagowania sekwencji operacjami edycyjnymi. W pracy można znaleźć szczegółowy opis metody z uwzględnieniem użytego zbioru operacji edycyjnych, procesu generowania tagów operacji edycyjnych oraz metody ich aplikowania do poprawianego zdania. Zaprezentowane są wyniki licznych eksperymentów przeprowadzonych z jej użyciem na zróżnicowanych danych. Przedstawiono również metodę przywracania znaków interpunkcyjnych "Otaguj i przywróć", wzorowaną na metodzie "Otaguj i popraw". Opisane podejście do problemów korekty i normalizacji wyjścia z systemu rozpoznawania mowy charakteryzuje się możliwością precyzyjnej kontroli nad działaniem metody, a także możliwością łatwej interpretacji jego działania. Możliwość zastosowania z tą metodą dowolnych modeli tagowania sprawia, że można ją dostosować do środowiska, w którym metoda ma być wdrożona, poprzez wybór modeli o dopasowanych do środowiska wymaganiach obliczeniowych. Cechy te stanowią o użyteczności zaproponowanych metod w środowiskach produkcyjnych. Przedstawiono również zastosowanie zaproponowanej metody korekty błędów do badania wpływu błędów ASR na efektywność modeli NLU. This dissertation presents proposed methods for automatic error correction and normalization of speech recognition results. The development of these methods took into account the context of their deployment within dialogue systems. The paper presents this context and the specifics of the development of ASR correction models in an industrial environment. The "Tag and correct" error correction method proposed in the paper treats the problem of error correction as a problem of tagging sequences with editing operations. The paper offers a detailed description of the method including the set of edit operations used, the process of generating tags of edit operations, and a method of applying them to a sentence being corrected. The results of numerous experiments carried out on diverse datasets are presented. The "Tag and restore" method of restoring punctuation marks, inspired by the "Tag and correct" method, is also presented. The described approach to the problems of correction and normalization of output from a speech recognition system is characterized by the possibility of precise control over the operation of the method. The ability to use any tagging model within this method makes it adaptable to the environment in which the method is to be deployed, by selecting models with computational requirements that match the environment resources. These features account for the usefulness of the proposed methods in production environments. The application of the proposed error correction method to study the impact of ASR errors on the efficiency of NLU models is also presented.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie w prawie polskim a fiducie- sûreté w prawie francuskim
(2024) Głowacki, Włodzimierz; Gutowski, Maciej. Promotor
Przedmiotem pracy jest kompleksowa charakterystyka przewłaszczenia na zabezpieczenie, przedstawienie jego złożonej natury, jako czynności łączącej elementy rzeczowe i obligacyjne. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie prezentowana jest jako źródło zabezpieczenia odmiennego od tradycyjnych zabezpieczeń opartych na rzeczy cudzej, które wymaga autonomicznej regulacji uwzględniającej specyficzne elementy obligacyjne, które determinują jej fiducjarny, a tym samym powierniczy charakter. Punktem odniesienia dla powyższych rozważań jest francuska fiducie-sûreté unormowana w Code civil jako odrębny rodzaj zabezpieczenia rzeczowego opartego na transferze własności, zaliczanego do czynności fiducjarnych. Praca zawiera część historyczną poświęconą rzymskiej fiduciae cum creditore contracta, uznawanej za pierwowzór przewłaszczenia na zabezpieczenie oraz fiducie-sûreté. Część pracy poświęcona fiducie-sûreté przedstawia jej charakterystykę jurydyczną, skutki rzeczowe i obligacyjne oraz charakterystykę własności i majątku fiducjarnego, pokazuje zalety zabezpieczeń fiducjarnych z perspektywy procedur kolektywnych. W części poświęconej przewłaszczeniu na zabezpieczenie zawarte są rozważania terminologiczne, prezentacja modelu empirycznego umowy, jej charakterystyka podmiotowa i przedmiotowa oraz klasyfikacja. Szczegółowo przedstawione zostały skutki rzeczowe i obligacyjne umowy wraz z próbą odtworzenia elementów fiducjarnych, które chronią interesy przewłaszczającego. W podsumowaniu przedstawione zostały wnioski de lege lata, które uzasadniają konieczność unormowania jednolitego modelu umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie oraz propozycja kodeksowej regulacji przewłaszczenia na zabezpieczenie jako umowy nazwanej. The subject of the thesis is a comprehensive characterisation of the transfer of ownership title as collateral, presenting its complex nature as an activity that unites in rem and obligatory features. The transfer of ownership title as collateral contract is presented as a source of collateral different from the traditional types of collateral based on a third party’s object and therefore requires a separate regulation, in which specific obligations, which determine the fiduciary nature of this type of collateral – are taken into consideration. The point of reference for the above considerations is the French fiducie-sûreté, which is regulated in the Code civil as a separate type of tangible collateral based on the transfer of the ownership title, also classified as a superior category of fiduciary activity. The thesis contains a historical part on the Roman fiduciae cum creditore contracta, which is considered to be the prototype of the transfer of ownership title as collateral and also of the fiduta-sûreté. The fiducie-sûreté part of the thesis presents a juridical analysis of fiducie-sûreté, its in rem and obligatory effects, as well as the characteristics of fiduciary property and fiduciary assets. It also shows the advantages of fiduciary collateral from the perspective of collective proceedings. The part on the transfer of ownership title as collateral includes terminological deliberations, the presentation of the empirical model of the contract, its subject and object characteristics and its classification. The in rem and obligatory effects of the contract are presented in detail, as is the attempt to reconstruct the fiduciary constituent features that protect the interests of the transferor. Finally, de lege lata conclusions are presented which justify the need to unify the model of the transfer of ownership title as a collateral contract and a proposal is advanced for a regulation in the structure of the Civil Code itself, including the regulation of the transfer of ownership title as collateral as a nominate contract.
Rachunki sekwentowe dla trzech teorii niefregowskich
(2024) Tomczyk, Agata; Leszczyńska-Jasion, Dorota. Promotor; Chlebowski, Szymon. Promotor pomocniczy
Celem pracy jest przedstawienie trzech rachunków sekwentów dla trzech rozszerzeń aksjomatycznych Rachunku Zdaniowego z Identycznością (SCI). Formalizacje teorii WB, WT i WH w rachunkach sekwentowych opierają się na włączeniu dodatkowych reguł dla identyczności. Powstałe rachunki sekwentów to, kolejno, G3WB (gdzie sekwenty są dodatkowo etykietowane), G3WT i G3WH; w dwóch pierwszych dodana reguła jest formalizacją definicji logiki z wykorzystaniem operacji konsekwencji, natomiast w przypadku ostatniego wymienionego systemu, dodana reguła powstała z aksjomatu logiki WH. W powstałych systemach dowodowych problemem jest eliminacja reguł strukturalnych. W przypadku systemów powstałych przez dodanie reguł prawostronnych, tj. w G3WB i G3WT reguła cięcia może być wyeliminowana, ale wiąże się to z dodaniem do zbioru reguł reguły osłabiania; w przypadku G3WH mamy do czynienia z tą samą sytuacją, jako że rachunek ten jest rozszerzeniem G3WT. Analiza rachunków sekwentów uzupełniona jest o dostosowanie semantyki algebraicznej i wykazanie względem niej pełności i trafności trzech wspomnianych rachunków. Każdy rachunek oparty jest na innej semantyce algebraicznej, kolejno, algebrach Boole’a, topologicznych algebrach Boole’a i algebrach Henlego. W pracy wskazane są różnice w opisie semantycznym powstałych systemów sekwentowych, będące konsekwencją wykorzystania trzech wspomnianych algebr. The aim of the work is to present three sequent calculi for three axiomatic extensions of non-Fregean logic called Sentential Calculus with Identity (SCI). Theories WB, WT and WH are formalised as sequent calculi through the addition of different identity-dedicated rules, thus obtaining, respectively, G3WB (in this case the sequents are additionally labelled to control the application of rules), G3WT and G3WH. In the case of G3WB and G3WT the added rules refer to the definitions of theories through consequence operation, whereas for WH, the added rule is a formalization of an axiom. In the resulted proof systems the main problems are concerned with the admissibility of structural rules. Due to the addition of right-sided rules in G3WB and G3WT the cut rule can be eliminated provided the weakening rule is included in the set of rules; the same goes for G3WH since it is built upon G3WT. The mentioned analysis was accompanied by adapting algebraic semantics to sequents along with providing proofs for completeness and soundness with regard to these semantics, that is, respectively, Boole algebra, topological Boolean algebra and Henle algebra. The work indicates the differences within the semantic description of the resulted sequent calculi, which are stemming from the utilisation of the three mentioned algebraic systems.
Regulacja poczucia własnej wartości w narcystycznej patologii osobowości
(2024) Dolczewski, Michał; Soroko, Emilia. Promotor
Celem było opracowanie modelu procesu regulacji poczucia własnej wartości u osób z narcystyczną patologią osobowości, zweryfikowanie hipotez o różnicach między osobami z narcystyczną patologią osobowości i osób bez tej patologii w zakresie charakterystyk zaproponowanego modelu (przetwarzania doświadczenia emocjonalnego oraz funkcjonowania obronnego), poczucia własnej wartości jako cechy oraz charakterystyki temperamentu, a także opisanie przebiegu tego procesu w poszczególnych przypadkach różniących się patologią narcystyczną. Badania prowadzone były w podejściu mieszanym (ilościowe i jakościowe). Na podstawie zebranych danych ilościowych przeprowadzono analizę statystyczną w zakresie różnic międzygrupowych. W części jakościowej przeprowadzono wielokrotne studium indywidualnych przypadków wykorzystując dane zebrane z różnych źródeł (kwestionariusze oraz ilościowe i jakościowe analizy narracji). Wyniki badań ilościowych są częściowo spójne z wynikami uzyskanymi przez innych badaczy (w kontekście różnic w aktywności referencyjnej między badanymi grupami), pozwalają też wyprowadzić nowe hipotezy dotyczące badanego obszaru m.in. w zakresie funkcjonowania mechanizmów obronnych oraz znaczenia aktywności refleksyjnej. Studia przypadku pozwoliły zobaczyć analizowane charakterystyki procesu regulacji poczucia własnej wartości jako powiązane z innymi aspektami funkcjonowania psychicznego. The aim was to develop a model of the process of regulating self-esteem in people with narcissistic personality pathology, to verify the hypotheses about the differences between people with narcissistic personality pathology and people without this pathology in terms of the characteristics of the proposed model (processing of emotional experience and defensive functioning), selfesteem as a trait. and temperament characteristics, as well as describing the course of this process in individual cases with different narcissistic pathology. The research was conducted in a mixed approach (quantitative and qualitative). Based on the collected quantitative data, a statistical analysis was performed in terms of intergroup differences. In the qualitative part, multiple individual case studies were carried out using data collected from various sources. The results of quantitative research are partially consistent with the results obtained by other researchers (in the context of differences in referential activity between the studied groups), and they also allow to develop new hypotheses regarding the studied area, among others: in terms of the functioning of defense mechanisms and the importance of reflective activity. The case studies allowed us to see the analyzed characteristics of the self-esteem regulation process as related to other aspects of mental functioning.
Ewolucja polskiej przestrzeni powietrznej
(2024) Chwaściński, Łukasz; Ratajczak, Waldemar. Promotor
Transport lotniczy odpowiada za znaczną część przewozów pasażerskich w Polsce. Bezpośrednio po transformacji ustrojowej notuje się szybki rozwój portów lotniczych oraz wzrost liczby operacji lotniczych w polskiej przestrzeni powietrznej. Jest on możliwy dzięki rozwojowi infrastruktury nawigacyjnej, postępowi technologicznemu w lotnictwie i przekształceniom struktury przestrzeni powietrznej. Pomimo fundamentalnego znaczenia przestrzeni powietrznej dla rozwoju transportu lotniczego w literaturze brak jest opracowań jej dotyczących, a dostępne materiały źródłowe są bardzo ubogie. Prezentowana praca dotyczy rekonstrukcji struktury polskiej przestrzeni powietrznej w ujęciu geograficzno-historycznym w latach 1928-2023. Jej zasadnicza część jest próbą odtworzenia sieci dróg lotniczych i struktury przestrzeni powietrznej w różnych okresach ich funkcjonowania wraz z ich hipotetycznym kształtem i strukturą w przyszłości. Zidentyfikowano: typy stref, ich lokalizację, charakter użytkowania oraz określono podział na rodzaje przestrzeni powietrznej. Określono, że czynniki wpływające na strukturę przestrzeni powietrznej to: stopień rozwoju lotnictwa komunikacyjnego, sytuacja gospodarcza, liczebność oraz struktura sił zbrojnych, rozwiązania technologiczne w nawigacji lotniczej, sytuacja polityczna oraz procesy integracyjne w ramach międzynarodowych organizacji lotniczych i Unii Europejskiej. Praca poza celem głównym ma również cel uzupełniający, którym jest wykazanie współzależności pomiędzy kształtowaniem struktury przestrzeni powietrznej a zagospodarowaniem przestrzennym. Ustalono że, istnieje dwukierunkowe oddziaływanie pomiędzy tymi dwoma sposobami użytkowania przestrzeni. Działalność lotnicza wpływa na dopuszczalną wysokość zabudowy oraz jakość środowiska przyrodniczego m.in. poprzez oddziaływanie akustyczne. Równocześnie zagospodarowanie przestrzenne oddziałuje na strukturę i dostępność przestrzeni powietrznej oraz możliwość wykonywania operacji startów i lądowań na lotniskach. Air transport accounts for a significant part of passenger transport in Poland. Immediately after the political transformation, a rapid development of airports and an increase in the number of air operations in the Polish airspace were recorded. It is possible due to the development of navigation infrastructure, technological progress in aviation and transformations of the airspace structure. Despite the fundamental significance of airspace for the development of air transport, there are no studies on it in the literature and the available references are very limited. The historical documents were most often described as secret and have remained neither in archives, nor libraries. The dissertation is largely based on the materials collected by private individuals. The presented thesis concerns the reconstruction of the structure of Polish airspace from a historical geography point of view in the years 1928-2023. Its main part is an attempt to recreate the network of airways and the airspace structure in various periods of their operation, along with their hypothetical shape and structure in the future. For each of the defined periods, the conditions and limitations that had an impact on the airspace system are presented. The following were identified: the types of structures, their location and the characteristics of their use. The airspace types were defined as well. Factors determining the structure of airspace were identified as the level of development of traffic aviation, the economic situation, the number and structure of the armed forces, technological solutions in air navigation, the political situation and integration processes within international aviation organizations and the European Union. Apart from the main objective, the dissertation also has a complementary one, which is to demonstrate the interdependence between the development of airspace structure and spatial planning. It has been determined that there is a two-way interaction between these two ways of using space. Aeronautical activities affect the permissible height of buildings and the quality of the natural environment, among other things, through acoustic impacts. At the same time, land use affects the structure and availability of airspace and the ability to perform take-off and landing operations at airports. These days, with the increase in the number of flight operations performed in the vicinity of international airports, the importance of appropriate spatial planning, including the use of noise abatement procedures, increases. Some of them are related to the use of airspace. The paper includes an analysis of the applicability and effectiveness of such techniques.
Profilaktyka lęku przed matematyką. Eksperyment pedagogiczny
(2024) Karoń, Aleksandra Irena; Budajczak, Marek. Promotor
Tematem niniejszej rozprawy doktorskiej jest lęk matematyczny który został opisany z trzech perspektyw: biologicznej (neuronalnej), psychologicznej (emocjonalnej) i społecznej (kulturowej). Fobia matematyczna może mieć duży wpływ na wybory życiowe, w tym edukacyjne i zawodowe. Jest to argument za koniecznością wprowadzenia do edukacji powszechnej profilaktyki rozwoju fobii matematycznej. Dlatego w ramach niniejszej pracy doktorskiej przeprowadzono eksperyment pedagogiczny mający na celu taką profilaktykę. Ów eksperyment realizowano w jednej ze szkół podstawowych w Poznaniu, wśród dzieci w wieku 6-7 lat (w badaniu brały udział dwie klasy, trzecia była grupą kontrolną). Badanie polegało na rozwiązywaniu codziennych zadań wspierających rozwój kompetencji matematycznych, wyobraźni przestrzennej, kształtowaniu logicznego myślenia, wspomagania skupienia uwagi i pamięci roboczej. Wyniki eksperymentu nie są jednoznaczne, jednak można go powtórzyć na większej próbie badanych i ulepszyć w przyszłości. W pierwszym rozdziale rozprawy autorka definiuje lęk w ujęciu kulturowym, traktując fobię matematyczną jako jeden z typów fobii występujących w społeczeństwie. Następnie przechodzi do ogólnych uwag dotyczących lęku przed matematyką, podkreślając jego skomplikowaną etiologię. W tym rozdziale szczegółowo opisano biologiczne konotacje lęku matematycznego, zwrócono uwagę na niektóre badania z zakresu neuronauki, które opisują m.in. funkcje liczenia czy funkcjonowanie obszarów mózgu związanych z matematyką, np. efekt przenoszenia lub związane z fobią matematyczną zmiany w ciele migdałowatym. Opisano również związek pomiędzy wykonywaniem operacji matematycznych a pamięcią roboczą, efekt SNARC i Mentalną Linię Liczbową nie tylko w kontekście neuronowym, ale także kulturowym. W pierwszym rozdziale autorka zwraca także uwagę na związek lęku przed matematyką z motywacją oraz na stereotypy dotyczące matematyki i nauk ścisłych w ogóle, nie zapominając o wnioskach dotyczących ich konsekwencji. Rozdział pierwszy kończy podrozdział poświęcony językowi matematyki, ze szczególnym uwzględnieniem metafor i reprezentacji liczbowych. Rozdział drugi to autorska teoria przedstawiająca język matematyki jako jedną z gier językowych (co stanowi bezpośrednie nawiązanie do filozofii Ludwiga Wittgensteina). Rozdział ten stanowi filozoficzne uzasadnienie eksperymentu przeprowadzonego w ramach pracy doktorskiej. Autorka zadaje trzy ważne pytania: Jak liczby/liczby łączą się ze słowami? Jak matematyka łączy się ze światem? Jaki jest status ontologiczny bytów matematycznych? Rozdział drugi skupia się także na komunikacji zwierząt, rekonstrukcji psychogenezy języka przez Willarda Van Ormana Quine’a oraz zagadnieniach z zakresu neurolingwistyki. W tym rozdziale rozwijany jest także wątek metafor, który został poruszony w rozdziale pierwszym. Rozdział trzeci zawiera opis eksperymentalnego projektu badawczego. Szczegółowo opisano m.in. plan badań, metodologię eksperymentu. Ponadto w rozdziale tym opisano całą ścieżkę edukacyjną, uzasadniając merytorycznie jej sens. Ostatni (czwarty) rozdział pracy doktorskiej poświęcony jest analizie wyników badań. Analizie poddano wszystkie kwestionariusze, które uczestnicy i ich rodzice wypełnili w trakcie eksperymentu. Autorka uzasadnia także wybór kilku uczestników, których pracom przyjrzała się bliżej. Po analizie autorka dokonuje metaanalizy przebiegu eksperymentu, krytycznie oceniając niektóre jego elementy. Podkreśla także wartość edukacyjną zadań, które rozwiązywali uczestnicy badania oraz potencjał rozwinięcia realizowanych pomysłów w szerszej perspektywie, jako elementu szkolnej i przedszkolnej edukacji matematycznej. Sprawdzając założenia, autorka wprowadziła tymczasowy projekt edukacyjny w grupie dzieci w wieku przedszkolnym w wieku 3-4 lat. Pozytywną opinię na temat przebiegu projektu wyrazili nauczyciele uczący w tej grupie oraz wicedyrektorka placówki. The topic of this doctoral dissertation is the mathematical anxiety that has remaineddescribed from three perspectives: biological (neuronal), psychological(emotional) and social (cultural). Math phobia can have a major impact on life choices, including educational and professional. This is an argument for the need to introduce universal prevention of the development of mathematics phobia into education. Therefore, as part of this doctoral thesis, a pedagogical experiment aimed at such prevention was conducted. This experiment was carried out in one of the primary schools in Poznań, among children aged 6-7 (two classes participated in the study, the thirdwas the control group). The study involved solving everyday tasks supporting the development of mathematical competences, spatial imagination, shaping logical thinking, supporting attention and working memory. The results of the experiment are not clear, but it can be repeated on a larger sample of subjects and improved in the future.In the first chapter of the dissertation, the author defines fear from a cultural perspective,treating math phobia as one of the types of phobias that occurin society. She then moves on to general remarks regarding mathematics anxiety, emphasizing its complicated etiology. This chapter describes in detail the biological connotations of math anxiety and highlights some neuroscience research that describes, among others: counting functions or the functioning of brain areas related to mathematics, e.g. the transfer effect or changes in the amygdala related to math phobia. The relationship between performing mathematical operations and working memory, the SNARC effect, has also been describedand the Mental Number Line not only in a neural context, but also in a cultural context. In the first chapter, the author also draws attention to the relationship between fear of mathematics and motivation, and to stereotypes regarding mathematics and science in general, not forgetting the conclusions regarding their consequences. The first chapter ends with a subchapter devoted to the language of mathematics, with particular emphasis on metaphors and numerical representations.The second chapter is the author's theory presenting the language of mathematics as one of the language games (which is a direct reference to Ludwig's philosophy Wittgenstein). This chapter provides a philosophical justification for the experiment conducted as part of the doctoral thesis. The author asks three important questions: How do numbers/numbers connect to words? How does mathematics connect to the world? What is the ontological status of mathematical entities? Chapter two also focuses on animal communication and reconstruction psychogenesis of language by Willard Van Orman Quine and issues in the field of neurolinguistics. This chapter also develops the theme metaphors, which was touched upon in the first chapter.Chapter three describes the experimental research design.Described in detail, among others: research plan, experiment methodology. Moreover, this chapter describes the entire educational path, substantively justifying its meaning. The last (fourth) chapter of the doctoral thesis is devoted to the analysis of the results research. All questionnaires that participants and their parents completed during the experiment were analyzed. The author also justifies the selection of several participants whose works she took a closer look at. After the analysis, the author performs a meta-analysis of the experiment, critically assessing some of its elements. It also emphasizes the educational value of the tasks solved by the study participants and the potential to develop the implemented ideas in a broader perspective, as an element of school and preschool mathematics education. Checking the assumptions, the author introducedtemporary educational project in a group of preschool children aged 3-4. Positive opinions on the course of the project were expressed by teachers,vice-pricipal.
Postawy nauczycieli szkół podstawowych w sektorze arabskim w Izraelu wobec integracji uczniów ze specjalnymi potrzebami
(2024) Majadly, Enas; Jaskulska, Sylwia. Promotor
Celem pracy było zbadanie postaw nauczycieli w odniesieniu do integracji uczniów ze specjalnymi potrzebami. Materiał badawczy stanowią odpowiedzi na pytania kwestionariusza nauczycieli edukacji publicznej w szkołach podstawowych w sektorze arabskim w Izraelu. Wyniki badania potwierdzają wsparcie behawioralno-wartościowe nauczycieli z sektora arabskiego w integracji dzieci ze SPE w regularnych ramach szkoły, ale także ograniczenia w poziomie wiedzy nauczycieli na ten temat, a także osobistą niechęć nauczycieli do stosowania go w klasie. Postawy nauczycieli są powiązane z poziomem wykształcenia nauczycieli, tak, że nauczyciele o wyższym poziomie wykształcenia częściej mają mniejszą otwartość emocjonalną na integrację uczniów ze SPE w zwykłych warunkach, nauczyciele ci są często bardziej świadomi luki między oczekiwaniami udanej integracji a ich osobistą zdolnością do pomyślnego ukończenia takiego zadania. Proces własnej edukacji ma znaczący wpływ na postawy wobec integracji uczniów z SPE. Wyniki badania wskazują związek procesu szkoleniowego na poziom wiedzy i emocjonalno-subiektywną otwartość nauczycieli na integrację. Potrzebna jest zmiana w sposobie postrzega uczniów z SPE, nie tylko przez nauczycielki i nauczycieli, ale też ogół społeczeństwa. Konserwatywny i tradycyjny charakter społeczeństwa arabskiego rzutuje na postawy wobec tych osób i utrudnia włączenia w akceptowane ramy społeczne. Placówki kształcenia nauczycieli powinny poszerzyć zakres kursów i kształcenia praktycznego w zakresie pedagogiki specjalnej. The purpose of the study is to examine the perceptions of 250 teachers regarding the full inclusion of students with special needs. The research included obtaining comments from public education teachers in primary schools in the Arab sector in Israel. The findings of the study confirm the behavioral-value support of teachers from the Arab sector in the integration of children with SEN in normal frameworks, but also limitations in the level of teachers'knowledge of the subject, as well as personal reluctance of teachers to apply it in their classroom. The attitudes of teachers in the Arab sector are influenced by the level of education of the teachers, so that teachers with a higher level of education are more likely to have a lower emotional openness towards the integration of students with SEN in ordinary settings, when this means that these teachers are often more sober about the gap between the expectations of a successful integration and their personal ability to successfully complete such a project. The training process has a significant impact on teachers' attitudes towards the integration of students with SEN. The findings of the study indicate an indirect effect of this training process on the level of knowledge and the emotional-subjective openness of teachers towards integration, which is a product of the improvement in the behavioral and value support of teachers in the sector. To change the limiting perception towards students with SEN, A perceptual change that begins in education is required, but this also requires openness among the teachers themselves. Teachers’ training institutions should expand the range of courses and practical training in the field of special education.
Leksyka z zakresu pola tematycznego WYPOSAŻENIE WNĘTRZ DOMU WIEJSKIEGO w języku mieszkańców okolic Poddębic
(2024) Zagłoba, Katarzyna; Osowski, Błażej. Promotor
Celem rozprawy jest charakterystyka leksyki dotyczącej wyposażenia wnętrz wiejskich domów w języku mieszkańców okolic Poddębic (woj. łódzkie; pogranicze małopolsko-wielkopolskie) oparta na klasyfikacji tematycznej. Szczególną uwagę poświęcono frekwencji słów ogólnopolskich i dyferencyjnych oraz zróżnicowaniu pokoleniowemu. Materiał stanowią nagrane rozmowy z mieszkańcami pow. poddębickiego, które przeprowadzono na podstawie kwestionariusza (460 pytań). Z materiału wyekscerpowano 2779 leksemów dotyczących wyposażenia domów. Rozprawa składa się z trzech części i wprowadzenia. Część pierwsza przedstawia najważniejsze zagadnienia teoretyczne, metody i narzędzia badawcze wykorzystane w pracy. Opisano w niej m.in. najważniejsze klasyfikacje tematyczne, podstawowe terminy i stan badań. Drugą częścią jest „Część analityczna”, która zawiera analizę zebranego materiału z podziałem na 11 subpól tematycznych i 66 mikropól. W analizie skupiono się na znaczeniu słów w kontekstach oraz relacjach semantycznych. Wykorzystano też metodę ilościową do ukazania dynamiki zmian zachodzących w języku. Ostatnią część stanowi „Zakończenie” będące podsumowaniem przeprowadzonych badań. Zawiera także refleksje na temat opisu dawnych i współczesnych desygnatów oraz zmian zachodzących w języku i kulturze mieszkańców wsi. The aim of the thesis is to describe the lexis concerning the furnishings of rural houses in the language of the inhabitants of the Poddębice area (Łódź voivodeship; Małopolska-Wielkopolska borderland) based on thematic classification. Special attention was paid to the frequency of general and differential words and generational differentiation. The material consists of recorded interviews with residents of Poddębice district, which were conducted on the basis of a questionnaire (460 questions). From the material, 2779 lexemes concerning home furnishings were extracted. The thesis consists of 3 parts and an introduction. The first part presents the main theoretical issues, methods and research tools used in the work. It describes, a.o. the most important thematic classifications, basic terms and the state of research. The second part is the “Analytical Part”, which contains an analysis of the collected material divided into 11 thematic subfields and 66 microfields. The analysis focuses on the meaning of words in the contexts and semantic relationships. A quantitative method was also used to show the dynamics of changes occurring in the language. The last part is the “Conclusion” which is a summary of the research conducted. It also includes reflections on the description of ancient and modern designators and the changes taking place in the language and culture of villagers.
Zastosowanie zbiorów wypukłych do minimalnej reprezentacji różnic funkcji wypukłych w sensie Zalgallera
(2024) Kolassa, Robert; Grzybowski, Jerzy. Promotor
W rozprawie przedstawiono nowe podejście do znajdowania minimalnej reprezentacji różnic funkcji wypukłych (dc-funkcji) w sensie Zalgallera. Zastosowano wyniki badań Palaschke i Urbańskiego nad minimalnymi quasiróżniczkami Demyanova i Rubinova. W szczególności wprowadzono pojęcie maksymalnej pary zbiorów wypukłych ze wspólnym stożkiem recesji oraz powiązano takie pary z minimalnymi reprezentacjami danych dc-funkcji. W tym celu zastosowano dualność Minkowskiego. Ponadto zbadano własności dodawania i odejmowania Minkowskiego w rodzinie wypukłych zbiorów domkniętych o wspólnym stożku recesji. W rezultacie przedstawiono algorytm znajdowania maksymalnej pary równoważnej danej parze. Rozpatrywana jest również minimalna reprezentacja dc-funkcji, która jest zawężeniem różnicy funkcji podliniowych (ds-funkcji) do zwartego zbioru wypukłego. Wprowadzono pojęcie pary L-minimalnej, gdzie L jest zwartym zbiorem wypukłym. Pokazano, że minimalna reprezentacja w sensie Zalgallera zawężonej ds-funkcji odpowiada L-minimalnej parze zwartych zbiorów wypukłych. Udowodniono istnienie i jednoznaczność pary L-minimalnej równoważnej danej parze. Zaprezentowane w rozprawie nowe podejście może być pomocne w udzieleniu odpowiedzi na pytania postawione przez Zalgallera. The thesis presents a new approach to finding the minimal representation of the difference of convex functions (dc-functions) in the sense of Zalgaller. The results of research by Palaschke and Urbański on minimal quasidifferentials of Demyanov and Rubinov are applied. In particular, the notion of a maximal pair of convex sets with a common recession cone is introduced and related to a minimal representation of a given dc-function. Minkowski duality is applied for this purpose. Moreover, the properties of the Minkowski addition and subtraction in a family of closed convex sets with a common recession cone are investigated. As a result, an algorithm for finding the maximum pair equivalent to a given pair is presented. The minimal representation of a dc-function, which is a restriction of the difference of sublinear functions (ds-functions) to a convex compact set, is also examined. The concept of an L-minimal pair is introduced, where L is a convex compact set. It is showed that the minimal representation in the sense of Zalgaller of the restricted ds-function corresponds to the L-minimal pair of compact convex sets. The existence and uniqueness of an L-minimal pair equivalent to a given pair is proved. The new approach presented in the dissertation may be helpful in answering the questions posed by Zalgaller.

Browse

Recent Submissions