Doktoraty 2010-2025 /dostęp otwarty/
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Wyzwania terytorializacji polityki rozwoju województwa wielkopolskiego związane z adaptacją i łagodzeniem zmian klimatu(2025) Kaczmarek, Patryk Grzegorz; Churski, Paweł. PromotorJednym z najważniejszych (lecz niejedynym) wyzwań rozwojowych jest zmiana klimatu i jej efekty oddziałowujące na społeczeństwo i gospodarkę. Jest to globalne wyzwanie charakteryzujące się dużym zróżnicowaniem przestrzennym w zakresie wpływu na społeczeństwo oraz gospodarkę. Celem głównym przeprowadzonego postępowania badawczego, które zostało opisane w pracy, jest identyfikacja oraz ocena działań samorządu w zakresie prowadzenia polityki rozwoju związanej z adaptacją i mitygacją zmian klimatu na terytoriach podatnych na zmiany klimatu. W pierwszym etapie przeprowadzone zostały studia literaturowe, które pozwoliły uporządkować aktualny stan wiedzy na temat wpływu zmian klimatycznych na zróżnicowanie przestrzenne rozwoju społeczno-gospodarczego oraz ukierunkowanie działań interwencyjnych polityki rozwoju, w tym polityki regionalne. Pozwoliło to na opracowanie modelu teoretyczno-koncepcyjnego wpływu zmian klimatu na rozwój społeczno-gospodarczy oraz politykę rozwoju. W drugim etapie postępowania udało się zaproponować autorski sposób wyboru jednostek przestrzennych, które można uznawać za podatne na zmiany klimatu ze względu na ich cechy społeczno-ekonomiczne. W trzecim etapie postępowania badawczego operacjonalizacja wypracowanego modelu pozwoliła przeprowadzić przegląd i ocenę lokalnych polityk klimatycznych w zakresie ich programowania oraz sposobu realizacji. Na podstawie wyników uzyskanych podczas przeprowadzonego postępowania badawczego udało się również wypracować zestaw rekomendacji dla programowania i realizacji terytorializacji polityki rozwoju związanej z adaptacją i łagodzeniem skutków zmian klimatu. One of the most important (but not the only) development challenges is climate change and its effects on society and the economy. This is a global challenge characterized by large spatial differentiation in terms of its impact on society and the economy. The main objective of the conducted research procedure, which was described in the paper, is to identify and assess the activities of local governments in the scope of conducting development policy related to adaptation and mitigation of climate change in territories susceptible to climate change. In the first stage, literature studies were conducted, which allowed to organize the current state of knowledge on the impact of climate change on the spatial differentiation of socio-economic development and to direct intervention activities of development policy, including regional policies. This allowed to develop a theoretical and conceptual model of the impact of climate change on socio-economic development and development policy. In the second stage of the procedure, it was possible to propose an original method of selecting spatial units that can be considered susceptible to climate change due to their socio-economic characteristics. In the third stage of the research procedure, the operationalization of the developed model allowed to conduct a review and assessment of local climate policies in terms of their programming and the method of implementation. Based on the results obtained during the research procedure, it was also possible to develop a set of recommendations for the programming and implementation of territorial development policy related to adaptation and mitigation of the effects of climate change.Item Zrozumienie interfejsu między polidopaminą a nanocząstkami metali i tlenków metali w kierunku zastosowań fotokatalitycznych(2024) Aguilar-Ferrer, Daniel; Coy, Emerson. Promotor; Bechelany, Mikhael. PromotorPolidopamina (PDA) to niedawno odkryty polimer biomimetyczny, znakomity do zastosowania w inżynierii powierzchni, biomedycynie i remediacji środowiska. Udowodniono, że PDA tworzy heterozłącza z różnymi półprzewodnikami nieorganicznymi, poprawiając ich właściwości fotokatalityczne poprzez zwiększenie separacji nośników ładunków i zmniejszenie szybkości ich rekombinacji. W niniejszej pracy, PDA połączono z tetrapodami ZnO, tworząc stabilny nanokompozyt (ZnOT/PDA), którego interfejs został poddany badaniom charakteryzującym wydajność fotodegradacji Rh6G. W porównaniu do czystego ZnOT, wykazał on poprawioną aktywność fotokatalityczną dla różnych stężeń barwników organicznych oraz bardzo niewielki spadek wydajności w trakcie 3 kolejnych cyklów fotodegradacji. Ponadto, tę aktywność fotokatalityczną połączono z działaniem ultradźwięków, dążąc do wywołania piezoelektryczności ZnO, aby wzmocnić separację ładunków fotogenerowanych nośników ładunku i tym samym jeszcze bardziej poprawić wydajność fotodegradacji. Efekt ten wystąpił jednak tylko w przypadku ZnOT. Złożony mechanizm na interfejsie, gdzie warstwa PDA blokuje ten efekt- przy użytej częstotliwości i mocy sonikacji- odkrywa nowy obszar badań, wymagający dalszych eksperymentów. Oprócz półprzewodników, PDA była również łączona z materiałami plazmonicznymi w celu poprawy ich właściwości fotokatalitycznych. Mechanizm odpowiadający za niniejszy efekt nie został jednak dogłębnie zbadany i opisany w literaturze. W związku z tym, tutaj również zsyntezowano kilka nanokompozytów, składających się z nanopręta złota (AuNR) pokrytego powłokami PDA o różnych grubościach. Po wyznaczeniu nanokompozytów z optymalną grubością warstwy PDA (AuNRs/PDA6) przeprowadzono pełne badanie właściwości ich interfejsów. Mianowicie, przeanalizowano ich wydajność i stabilność w reakcji fotodegradacji Rh6G podczas naświetlania lampą UV-VIS i laserem NIR przy różnych gęstościach mocy. Dodatkowo zbadano wzrost temperatury próbek i porównano wszystkie dane eksperymentalne z wynikami teoretycznymi uzyskanymi w programie COMSOL Multiphysics. Ponadto, zachowanie gorących elektronów zbadano za pomocą femtosekundowej spektroskopii absorpcji przejściowej, a produkcję reaktywnych form tlenu analizowano przy użyciu zmiataczy (z ang. scavengers). Ostatecznie nasze wyniki wykazały, że komplementarne połączenie plazmonicznego złota z PDA skutkuje wystąpieniem silnego efektu fototermicznego, w którym PDA zapewnia powolną termalizację, zwiększając wydajność transferu nośników ładunku i redukując szybkość ich rekombinacji. Polydopamine (PDA) is a recently discovered biomimetic polymer with outstanding applications in surface engineering, biomedicine, and environmental remediation. It has been proven to create heterojunctions with several semiconductors, ameliorating their photocatalytic behavior by boosting charge separation and decreasing the recombination rate. Here, PDA was combined with ZnO tetrapods creating a stable composite (ZnOT/PDA) whose interface was studied toward Rh6G degradation. It showed an improved photocatalytic behavior for different organic dye concentrations and a negligible yield decrease for 3 consecutive cycles. Moreover, this photocatalytic behavior was combined with ultrasounds aiming to, by triggering ZnO piezoelectricity, ameliorate the charge separation of the photogenerated charge carriers improving even more the photodegradation. However, it only worked for bare ZnOT, a complex situation where the PDA layer blocks the effect, at the used frequency and sonication power, unveils a new area of study where further steps must be taken. Apart from semiconductors, PDA has also been combined with plasmonic materials to improve their characteristics. However, the mechanism leading to that behavior has not been deeply explored in the literature. Hence, here, several nanocomposites constituted by a gold nanorod (AuNR) covered by different PDA-thickness shells were synthesized. Once the nanocomposites with the optimal PDA layer thickness were discovered (AuNRs/PDA6), they underwent a complete interface study. Their performance and stability towards Rh6G degradation were analyzed when illuminated with a UV-VIS lamp and NIR laser for several power densities. Besides, the temperature increment of the samples was studied and all the experimental data was compared with a theoretical study carried out with COMSOL multiphysics. Moreover, the hot electron behavior was studied by femtosecond transient absorption spectroscopy and the production of reactive oxygen species was analyzed by using scavengers. Finally, our results demonstrated that the combination of the plasmonic properties of Au with the properties of PDA resulted in a strong photo-thermal effect where the PDA provides slow thermalization, enhancing the charge carrier transfer and reducing the recombination rate.Item Uwarunkowania i zmienność wybranych procesów eolicznych na obszarze środkowego Spitsbergenu (Dolina Ebby)(2024) Rymer, Krzysztof; Rachlewicz, Grzegorz. PromotorW niniejszej pracy przedstawiono wyniki pomiarów tempa depozycji eolicznej dla jednej z dolin polodowcowych położonej na środkowym Spitsbergenie (Dolina Ebby). Badania prowadzone były podczas ośmiu sezonów letnich (2012–2018 i 2022), a także opierają się na datowaniach AMS 14C i OSL osadów niweo-eolicznych i eolicznych. Stosunkowo silne zależności (r2 = 0,71, p = 0,017) zaobserwowano pomiędzy średnią temperaturą powietrza, a wartością średniej depozycji eolicznej, co może wskazywać na kluczowe znaczenie materiału fluwioglacjalnego jako materiału źródłowego. Pomiary wykonane w sezonie letnim 2022 wykazały, że tempo depozycji eolicznej było niskie na początku sezonu, mogło jednak dochodzić do poziomu 25,4 g·m-²·dzień-1 pod koniec sezonu. Tempo depozycji niweo-eolicznej oszacowano dla okresu od XI wieku, poprzez małą epokę lodową, do drugiej połowy XX wieku i wykazano, że ma ono dość stałą wartość 0,05 cm rocznie. Od tego czasu tempo depozycji niweo-eolicznej wzrosło do 0,3 cm rocznie, co może być związane ze wzrostem temperatury powietrza i spowodowanymi tym panarktycznymi zmianami środowiskowymi. Dodatkowo przeprowadzono analizę obtoczenia i zmatowienia ziaren kwarcu (o średnicy 0,8–1,0 mm) zebranych z pułapek eolicznych. Na podstawie uzyskanych wyników można wywnioskować, że świeży materiał jest włączany w obieg z dwóch głównych źródeł – osadów morenowych i rzecznych, a następnie ulega on redystrybucji eolicznej, szczególnie biorąc pod uwagę tunelowy charakter dolin poglacjalnych. This study presents the results of aeolian deposition rates measured and calculated for one of the central Spitsbergen postglacial valleys (Ebba Valley). The results are based on eight summer season field campaigns (2012–2018 and 2022), as well as on AMS 14C and OSL dating of niveo-aeolian and aeolian sediments. Interestingly strong relationships (r2 = 0.71, p = 0.017) between mean air temperature and mean aeolian deposition were observed, possibly indicating the importance of the source material delivered to the valley by glaciofluvial processes. Measurements performed in the summer season 2022 revealed that aeolian deposition rates were low at the start of the season, but peaked at 25.4 g·m-²·day-1 towards the end of the season. Niveo-aeolian deposition rates were estimated for the period since the 11th century, through the Little Ice Age, till the second half of the 20th century and revealed a rather constant value of 0.05 cm per year. Since then, the niveo-aeolian deposition rate has significantly increased and equalled 0.3 cm per year, which may be related to rising air temperatures and associated pan-Arctic environmental changes. Additionally, analysis of rounding and matting of quartz grains (with a diameter of 0.8–1.0 mm) collected from aeolian deposition traps was performed. The results highlights the importance of a fresh sediment supply from two main sources, moraines and rivers, and their subsequent aeolian redistribution, particularly in a wind-channelled valley environment.Item Kopule w badaniach relacji zmiennych hydro-meteorologicznych oraz zagrożenia i ryzyka powodziowego w zlewni górnej Nysy Kłodzkiej(2023) Perz, Adam Edmund; Wrzesiński, Dariusz. Promotor; Budner, Waldemar. PromotorProblematyka badawcza rozprawy dotyczy zarówno relacji opadów atmosferycznych i odpływów rzecznych w ujęciu średniorocznym, jak i relacji opadów atmosferycznych i przepływów lub stanów wody w analizie zdarzeń ekstremalnych – wezbrań – w kontekście zagrożenia i ryzyka powodziowego. W pracy wykorzystane zostały nie tylko zmienne hydrologiczne, ale także meteorologiczne i ekonomiczne. Obejmują one m.in. przepływ i odpływ rzeczny, parametry fal wezbraniowych, sumy opadów atmosferycznych i potencjalne straty powodziowe. Głównym celem rozprawy jest ustalenie w ujęciu probabilistycznym siły związków i ich zróżnicowania w czasie i przestrzeni między zmiennymi hydrologicznymi, meteorologicznymi oraz ekonomicznymi w zlewni górnej Nysy Kłodzkiej. Pracę doktorską stanowi zbiór czterech artykułów, opublikowanych w recenzowanych czasopismach naukowych z Impact Factor. Przeprowadzone badania dotyczą zarówno kształtowania się najważniejszych elementów bilansu wodnego tego obszaru i formowania jego zasobów wodnych, jak i zagrożenia i ryzyka powodziowego. The research topics included in the dissertation concern both the relationship of precipitation and river runoff in average annual terms, as well as the relationship of precipitation and discharges or water levels in the analysis of extreme events (floods) in the context of flood hazard and risk. Not only hydrological, but also meteorological and economic variables are used in the studies. These include e.g. river discharge and runoff, flood wave parameters, precipitation totals and potential flood losses. The main objective of the dissertation is to determine, in probabilistic terms, the strength of relationships and their differentiation in time and space between hydrological, meteorological and economic variables in the upper Nysa Kłodzka catchment. The doctoral thesis is a collection of four articles published in peer-reviewed scientific journals with Impact Factor. The conducted research concerns both shaping the most important elements of the water balance in that area, formation of its water resources, as well as flood hazard and risk.Item Współczesne zespoły zabudowy mieszkaniowej w strefach podmiejskich w Polsce w świetle koncepcji zrównoważonego rozwoju(2024) Rosenkiewicz, Krzysztof; Mierzejewska, Lidia. PromotorCelem głównym rozprawy jest opracowanie i weryfikacja modelu zrównoważonego osiedla podmiejskiego. W aspekcie teoretycznym praca ma na celu powiązanie wypracowanego modelu z koncepcją poprawy przedmieść (retrofit). Część empiryczna jest oparta na studiach przypadków obszarów zabudowy mieszkaniowej w strefach podmiejskich miast dużych, jak i małych: Osady Leśnej w Dąbrówce k. Poznania, Osiedla Książenice k. Warszawy, Osiedla Moczkowo k. Barlinka oraz Czołowa-Kolonii k. Koła, dla ukazania różnorodności zjawiska. W wymiarze aplikacyjnym zostały zaproponowane rozwiązania w kierunku uzyskania wyższego poziomu zrównoważenia osiedli. W postępowaniu badawczym zastosowano szereg metod zarówno ilościowych, jak i jakościowych, łącząc uzyskane wyniki. Opis studiów przypadków był oparty na wieloletnich obserwacjach uczestniczących, pomiarach, analizach, a także wsparty badaniami opinii mieszkańców. Część empiryczna pracy była przyczynkiem do weryfikacji niektórych propozycji teoretycznych i ich korekt. W wyniku postępowania badawczego wykazano zróżnicowanie badanych zespołów zabudowy w kontekście koncepcji zrównoważonego rozwoju, w tym opracowanego modelu. Stwierdzono, że w niektórych przypadkach uzyskanie wyższego poziomu rozwoju nie jest możliwe, co powinno być przedmiotem zainteresowania polityk publicznych. Ujawniły się też różnice między stanowiskami teoretycznymi i praktycznymi rozwiązaniami wypracowanymi za granicą, a sytuacją obserwowaną w Polsce. Dodatkowy owoc pracy to przetłumaczenie szeregu specjalistycznych terminów anglojęzycznych na język polski. The primary aim of this dissertation is to develop and validate a model of a sustainable suburban settlement. The theoretical aspect of the work seeks to link the developed model with the concept of suburban improvement (retrofit). The empirical part is based on case studies of residential areas in suburban zones of both large and small cities: Osada Leśna in Dąbrówka near Poznań, Osiedle Książenice near Warsaw, Osiedle Moczkowo near Barlinek, and Czołowa-Kolonia near Koło, to showcase the diversity of the phenomenon. In the practical dimension, solutions were proposed to achieve a higher level of sustainability in settlements. The research process utilized a range of both quantitative and qualitative methods, integrating the obtained results. The case studies were based on long-term participant observations, measurements, analyses, and were further supported by surveys of residents’ opinions. The empirical part of the dissertation contributed to verifying and adjusting some of the theoretical proposals. The research demonstrated the diversity of the studied residential complexes in the context of the concept of sustainable development, including the proposed model. It was found that in some cases, achieving a higher level of development is not feasible, which should be a focus of public policies. Additionally, discrepancies emerged between theoretical perspectives, practical solutions developed abroad, and the situation observed in Poland. An additional outcome of this work was the translation of numerous specialized English terms into Polish.Item Wybrane polskie muzea historyczne po 1989 roku stanowią przestrzeń (prze)budowy relacji społecznych. Od „muzeum świątyni” do „muzeum rzeźby społecznej”(2024) Olejniczak, Mariola; Skórzyńska, Izabela. PromotorPraca analizuje wyzwania współczesnych muzeów i rolę edukacji muzealnej w kształtowaniu relacji społecznych. Skupia się na polskich muzeach po 1989 roku, szczególnie na inkluzyjnych praktykach. Badania obejmują analizę literatury naukowej, dokumentów prawnych i programów muzealnych oraz badania terenowe. Autorka bada, jak muzea angażują różnorodne grupy społeczne w kreowanie muzeum jako "rzeźby społecznej". Praca składa się z ośmiu rozdziałów, obejmujących m.in. teorię muzeum, kontekst prawny, metody badań i analizę praktyk edukacyjnych. Zróżnicowane źródła informacji, takie jak archiwa muzealne, literatura naukowa i dokumenty prawne, są kluczowe dla jej kompleksowego podejścia. Praca koncentruje się na zrozumieniu ewolucji muzealnictwa i edukacji po 1989 roku, ze szczególnym uwzględnieniem roli muzeum jako platformy budującej relacje społeczne i promującej uczestnictwo różnorodnych grup społecznych w życiu kulturalnym. The dissertation analyzes the challenges contemporary museums face and the role of museum education in shaping social relations. It focuses on Polish museums after 1989, particularly their inclusive practices. The research includes a review of scholarly literature, legal documents, and museum programs, as well as field studies. The author examines how museums engage various social groups in creating the museum as a "social sculpture." The dissertation consists of eight chapters, covering museum theory, legal context, research methods, and analysis of educational practices. Crucial to its comprehensive approach are diverse sources of information, such as museum archives, scholarly literature, and legal documents. The thesis concentrates on understanding the evolution of museology and education after 1989, with particular emphasis on the role of the museum as a platform shaping social relations and promoting the participation of various social groups in cultural life.Item Edukacja w zakresie języka ojczystego w opiniach rodzin i nauczycieli polonijnych mieszkających na terenie Holandii(2024) Steur, Agnieszka; Kuszak, Kinga. Promotor; Mańkowska, Anna. Promotor pomocniczyPraca analizuje rolę edukacji języka ojczystego wśród polskich rodzin mieszkających w Holandii oraz jej wpływ na tożsamość kulturową dzieci polonijnych. W oparciu o badania ankietowe i wywiady z rodzicami, nauczycielami oraz dziećmi, autorka bada powody niskiego uczestnictwa w edukacji języka polskiego i identyfikuje kluczowe wyzwania: ograniczony dostęp do szkół polonijnych, presję na asymilację oraz różnice w systemach edukacyjnych Polski i Holandii. Teoretyczne podstawy pracy opierają się na hipotezie Sapira-Whorfa (wpływ języka na percepcję rzeczywistości) oraz teorii Pierre’a Bourdieu (język jako narzędzie władzy symbolicznej). W wyniku badań autorka wnioskuje, że edukacja języka ojczystego pozytywnie wpływa na rozwój intelektualny i emocjonalny dzieci, ale wymaga wsparcia instytucjonalnego i społecznego. Praca zawiera rekomendacje dla szkół polonijnych, nauczycieli oraz rodziców dotyczące praktycznego wspierania dwujęzyczności i kulturowej tożsamości młodego pokolenia Polonii. This dissertation examines the role of mother-tongue education among Polish families living in the Netherlands and its impact on the cultural identity of Polish diaspora children. Based on surveys and interviews with parents, teachers, and children, the study explores the reasons for the low participation in Polish language education and identifies key challenges, such as limited access to Polish schools, pressure toward assimilation, and differences between Polish and Dutch educational systems. The theoretical foundation relies on the Sapir-Whorf hypothesis (the influence of language on perception) and Pierre Bourdieu’s theory (language as a tool of symbolic power). Findings indicate that mother-tongue education has a positive impact on the intellectual and emotional development of children but requires institutional and community support. The dissertation offers practical recommendations for Polish schools, teachers, and parents to better support bilingualism and the cultural identity of the young Polish diaspora.Item Identyfikacja i charakterystyka rho-niezależnych terminatorów transkrypcji u bakterii oraz ich udziału w odpowiedzi na stres antybiotykowy(2024) Kosiński, Jan; Żywicki, Marek. PromotorZmiany w strukturach drugorzędowych RNA mogą wpływać na proces ekspresji genów, a jednym z efektów może być przedwczesna terminacja transkrypcji. Warunkowa terminacja transkrypcji odgrywa istotną rolę w odpowiedzi bakterii na różnorodne bodźce środowiskowe, w tym działanie antybiotyków. Identyfikacja mechanizmów regulatorowych opartych na warunkowej terminacji transkrypcji, które mają znaczenie kliniczne, wymaga kompleksowej adnotacji terminatorów transkrypcji oraz analizy ich roli w odpowiedzi na stres antybiotykowy. W niniejszej pracy przedstawiono narzędzia bioinformatyczne do wykrywania i adnotacji rho niezależnych terminatorów transkrypcji u bakterii. Wykorzystują one dane z sekwencjonowania 3’ końców RNA oraz całkowitego sekwencjonowania RNA. Analiza szerokiego zestawu publicznie dostępnych danych pozwoliła na utworzenie obszernego atlasu terminatorów bakteryjnych, w tym dla Staphylococcus aureus. Rozprawa kompleksowo porównuje terminatory, ujawniając ich znaczną zmienność w strukturze drugorzędowej, kompozycji nukleotydowej oraz lokalizacji genomowej między analizowanymi taksonami. Praca przedstawia również miejsca warunkowej terminacji transkrypcji u Staphylococcus aureus, zaangażowane w regulację ekspresji genów w odpowiedzi na stres antybiotykowy. Changes in RNA secondary structures can influence gene expression processes, and one effect can be premature transcription termination. Conditional transcription termination plays a significant role in bacterial responses to various environmental stimuli, including the action of antibiotics. Identifying regulatory mechanisms based on conditional transcription termination, which are clinically significant, requires comprehensive annotation of transcription terminators and analysis of their role in response to antibiotic stress. In this thesis, bioinformatic tools for detecting and annotating rho-independent transcription terminators in bacteria are presented. These tools utilize data from 3’-end RNA sequencing and total RNA sequencing. Analysis of a wide range of publicly available data allowed for the creation of an extensive atlas of bacterial terminators, including those for Staphylococcus aureus. The dissertation comprehensively compares terminators, revealing their significant variability in secondary structure, nucleotide composition, and genomic location among the analyzed taxa. It also identifies sites of conditional transcription termination in Staphylococcus aureus involved in regulating gene expression in response to antibiotic stress.Item Krystalograficzne i kwantowochemiczne badania rozkładu gęstości elektronowej oraz analiza ́ topologiczna oddziaływań w kryształach ́ molekularnych(2024) Pyziak, Mikołaj; Kubicki, Maciej. PromotorNiekowalencyjne oddziaływania międzycząsteczkowe są przedmiotem szczególnego zainteresowania chemików, fizyków chemicznych i farmakologów odkąd tylko zrozumiano rolę, jaką pełnią drobne niuanse rozkładu elektronów w dziedzinach nauki takich, jak chemia supramolekularna lub projektowanie leków. Dla większości dziedzin chemii, rozpoznawanie przyczyn i skutków wariacji w rozkładzie elektronów stało się nieodzowne. Dla ciał stałych możliwym jest obliczenie rozkładu gęstości elektronowej na podstawie sposobu rozpraszania promieniowania rentgenowskiego, jeśli tylko substancja naświetlana zorganizowana jest w sposób periodyczny. Przy dostatecznie dobrej jakości danych, zmierzone zostać mogą˛ szczegółowe osobliwości rozkładu gęstości ładunku istotne dla własności tworzonych oddziaływań międzycząsteczkowych. W przedstawianej pracy użyte zostały wysokorozdzielcze dane rentgenograficzne, na podstawie których rozwiązane i udokładnione zostały modele cząsteczkowe uwzgledniające szczegółową zmienność gęstości ładunku nadając im sens chemiczny i fizyczny. W udokładnianiu wysokorozdzielczym zastosowano multipolowy model Hansena-Coppensa, otrzymując w ten sposób reprezentacje molekuły będącą bazą do topologicznej analizy rozkładu gęstości elektronowej przy pomocy teorii atomów w cząsteczkach R.Badera. Za podstawę pracy został wybrany zestaw cząstek zawierających naukowo cenne oddziaływania międzycząsteczkowe. Związki te zawierają w swoich kryształach molekularnych interesujące przypadki silnych wiązań wodorowych, nietypowych wiązań halogenowych oraz chalkogenowych. W celu dalszego pogłębienia wiedzy i zrozumienia tych oddziaływań, wysokorozdzielcze badania rentgenograficzne wsparte zostały szeregiem kwantowochemicznych badań tychże systemów, rozszerzając możliwy wgląd w wybrane oddziaływania międzycząsteczkowe. Wiele z badanych związków posiadało w swej strukturze co najmniej jeden atom siarki, pierwiastek znany ze sprawiania trudności podczas wysokorozdzielczego udokładniania. Trudności te zostały z sukcesem pokonane, pozwalając na szczegółowy wgląd w topologię rozkładu gęstości oddziaływań obejmujących atom siarki. Zidentyfikowano i zbadano wzajemne wiązanie S··· S, dowodząc że taki angażujący dziurę σ kontakt może w rzeczy samej być wiązaniem międzycząsteczkowym. Podobnie, interakcja atomów chloru zależąca od drobnych zmienności w ich gęstości elektronowej została zidentyfikowana, zanalizowana i modelowana in silico. Analiza topologiczna rozkładu gęstości elektronowej prowadzona była zarówno w oparciu o dane dyfrakcyjne, jak i kwantowochemiczne. Oba podejścia wspierały i uzupełniały się˛ wzajemnie. Dane zebrane przy pomocy tych metod stanowiły podstawę˛ do zbudowania lepszego zrozumienia charakteru badanych oddziaływań niekowalencyjnych, jak również pozwalały na krzyżowa˛ weryfikacje˛ otrzymywanych wyników. W ramach tej pracy naukowej potwierdzono wzajemne wspieranie się oraz wzajemną weryfikacje˛ krystalograficznych i kwantowochemicznych modeli rozkładu gęstości elektronowej jako prawidłową i cenną strategię badawczą. Większość z badanych systemów była modelowana na podstawie danych rentgenograficznych odbiegających od idealnych, jednak pozwalających na otrzymanie wiarygodnych wyników pod wymogiem ostrożnego, rozsądnego udokładniania i kreatywnego podejścia do napotykanych problemów. Owocem tego procesu jest nowa, wieloetapowa procedura oparta o synergię metod obliczania rozkładu gęstości w oparciu o dane rentgenograficzne oraz obliczenia kwantowochemiczne. Opracowana procedura ma w sobie potencjał umożliwienia badań gęstościowych dla szerokiej grupy kryształów molekularnych dotychczas uważanych za niedostatecznie dobrej jakości na potrzeby wysokorozdzielczych badań dyfraktometrycznych. Noncovalent interatomic interactions are of prime interest for chemists, chemical physicists and pharmacologists ever since we understood the role which fine aspects of electron distribution play in branches of science like supramolecular chemistry or drug design. For the majority of branches of chemistry, recognizing causes and effects of variations in charge density distribution became indispensable. In solids, it is possible to derive charge density distribution from X-ray beam scattering if the irradiated substance is organised periodically. For sufficiently high quality data, the fine features of charge density distribution relevant for intermolec- ular interactions properties can be measured. In this work, high resolution X-ray diffraction data was used as basis for solving and refining molecular models that incorporated the variations in charge density in physically and chemically meaningful manner. Hansen-Coppens multipolar model was used in high-resolution refinement, obtaining a molecule representation that was further studied using topological analysis in conjunction with Bader’s atoms-in-molecules theory. A set of compounds that contain scientifically valuable cases of intermolecular interactions was chosen. These compounds contain research-worthy cases of strong hydrogen bonds, atypical halogen bonds, and chalcogen bonds. In order to further deepen the understanding of these interactions, high-order X-ray data refinement was supplemented with a series of quantum chemical studies of these systems, widening the possible scientific insight on chosen intermolecular interactions. Many of chosen compounds contained at least one sulphur atom, a chemical element notorious for challenging when present in system undergoing high-order refinement. The challenge has been successfully overcome, allowing for detailed insight into charge density topology of interactions containing sulphur. Reciprocal S··· S bond was found and analysed, proving that such σ -hole involving contact can be indeed binding. Similarly, an interaction of chlorine atoms depending on fine variations in charge density was identified, analysed and finally modelled in silico. Topological analysis of charge density distribution was based on both diffraction data as well as on quantum chemical studies, with two approaches supporting and com- plementary to each other. Data collected using these methods was used to build a better understanding of studied noncovalent interactions nature, as well as to cross verify the obtained results. During this work, mutual support and testability of crystallographic and quantum chemical approaches to charge density modelling was confirmed as a viable and valuable approach. Most of studied systems were modelled basing on less-than-perfect data sets that, whilst allowing for obtaining credible results, required careful and creative problem solving. In this process, a novel multistep procedure basing on synergy between diffraction and quantum chemical based charge density appproximation was applied. The developed procedure has the potential of enabling charge density studies for a plethora of molecular crystals that were previously considered insufficient for detailed diffraction data based analysis.Item Zakres pamięci roboczej a regulacja emocji(2024) Kaczmarek, Lech; Parobkiewicz-Jasielska, Aleksandra. PromotorNiniejsza praca podejmuje tematykę zależności pomiędzy pamięcią roboczą a strategiami regulacji emocji. Pierwsze z przeprowadzonych badań (N = 65) miało na celu zweryfikowanie, czy osoby o większej pojemności pamięci roboczej częściej deklarują stosowanie strategii regulacji emocji, które silnie angażują zasoby poznawcze. Otrzymane wyniki wskazały na częstsze używanie strategii wiążących się ze zmianą sposobu oceny i myślenia o sytuacjach emocjonalnych przez osoby o lepszych wynikach w teście pamięci (Jasielska i in., 2015). Na podstawie rezultatów z badania pierwszego przeprowadzono badanie drugie (N = 92), które miało eksperymentalnie sprawdzić związki pomiędzy pamięcią roboczą a procesem regulacji emocji. Proces regulacji emocji obserwowano na trzech komponentach: fizjologicznym, doświadczeniowym i ekspresyjnym. Hipoteza mówiąca o mniejszym natężeniu przeżywanych emocji u uczestników z wyższymi wynikami w teście pamięci operacyjnej nie została potwierdzona. Analizowane parametry zmienności rytmu serca (LF i HF) nie dały jednoznacznych wyników. W pracy przedstawiono możliwe przyczyny braku oczekiwanych różnic. Zakładana mniejsza intensywność przeżywanych emocji przez osoby o większej pojemności pamięci roboczej została potwierdzona. Osoby te deklarowały odczuwanie takich emocji jak wstręt i smutek z mniejszym natężeniem, a także bardziej dystansowały się od treści emocjonalnych. Hipoteza, zakładająca wyrażanie mniejszego natężenia przeżywanej emocji przez osoby o wyższych wynikach w teście pamięci, znalazła potwierdzenie. Większą ilość epizodów ekspresji afektu zaobserwowano u osób o mniejszej pojemności operacyjnej pamięci roboczej. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na zróżnicowanie przebiegu procesów regulacji emocji pomiędzy osobami o większej i mniejszej pojemności operacyjnej pamięci roboczej. Różnice te są szczególnie widoczne w strategiach regulacji emocji polegających na przeformułowaniu lub zmianie oceny sytuacji emocjonalnej. Strategie te wymagają dokonywania operacji na materiale emocjonalnym przy jednoczesnym przechowywaniu treści w pamięci. Za wykonywanie podobnych zadań na materiale werbalno-liczbowym odpowiedziana jest pamięć robocza. Wskazuje to na podobieństwo obydwu mechanizmów. W niniejszej pracy otrzymane wyniki interpretowane są w kontekście głównych teorii pamięci roboczej oraz procesu regulacji emocji. This study focuses on the relationship between working memory and emotion regulation strategies. The first conducted study (N = 65) aimed to verify whether individuals with higher working memory capacity more frequently report using emotion regulation strategies that heavily engage cognitive resources. Results indicated a more frequent usage of strategies involving changes in appraisal of emotional situations among individuals with higher memory test score. Based on the findings from the first study, a second study was conducted (N = 92) to experimentally examine the relationships between working memory and the process of emotion regulation. The process of emotion regulation was measured across three components of emotion: physiological arousal, conscious experience, and expressive behaviors. The hypothesis suggesting lower intensity of physiological arousal among participants with higher scores on the working memory test was not confirmed. The analyzed parameters of heart rate variability (LF and HF) did not yield conclusive results. Possible reasons for the lack of expected differences are discussed in the study. The postulated lesser intensity of experienced emotions among individuals with greater working memory capacity was confirmed. These individuals reported experiencing emotions such as disgust and sadness with lower intensity and also exhibited greater emotional distancing. The hypothesis suggesting less intense expression of experienced emotions by individuals with higher scores on the working memory test was confirmed. A greater number of expressive behaviors were observed among individuals with lower working memory capacity. Results of the conducted studies indicate differences in the processes of emotion regulation between individuals with higher and lower working memory capacity. These differences are particularly evident in emotion regulation strategies involving cognitive reappraisal or change in the evaluation of emotional situations. These strategies require operating on emotional material while simultaneously storing content in memory. Working memory is responsible for performing similar tasks with verbal-numerical content, suggesting the similarity of both mechanisms. The results are interpreted in relation to major working memory and emotion regulation theories.Item Mediacja jako alternatywna forma rozwiązywania konfliktów wśród młodzieży w Gruzji – perspektywa socjopedagogiczna(2024) Bibiluri, Megi; Cybal-Michalska, Agnieszka. Promotor; Jankowiak, Barbara. Promotorka pomocniczaPrezentowana praca koncentruje się na praktyce stosowania mediacji, ze szczególnym uwzględnieniem mediacji rówieśniczych. Przedstawia dostępną wiedzę o rozwoju tej dziedziny w Gruzji na podstawie szczegółowej analizy realizowanych projektów. W pracy zebrano teoretyczne podstawy mediacji i jej praktyczne zastosowania w tym państwie. Duże znaczenie ma też wypracowanie rekomendacji dotyczących mediacji rówieśniczych w systemie edukacji formalnej i pozaformalnej w Gruzji. Praca doktorska składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy z nich wprowadza w podejmowaną tematykę. Zawarto w nim genezę alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów. przybliżono różne podejścia w definiowaniu mediacji. W drugim rozdziale przedstawiono formalnoprawne zasady funkcjonowania mediacji w Gruzji. Kolejny rozdział ukazuje mediację jako szczególną formę rozwiązywania konfliktów wśród młodzieży, jej rodzaje oraz możliwe sposoby jej prowadzenia. Ostatni rozdział pracy doktorskiej poświęcony jest analizie działalności praktycznej mającej na celu rozwój mediacji w Gruzji. Opisując działania prowadzone przez autorkę w zakresie rozwoju mediacji w Gruzji, autorka w czwartym rozdziale koncentruje się na omówieniu trzech projektów, mających kluczowe znaczenie dla rozwoju mediacji w Gruzji. Projekty realizowano przy wykorzystaniu polskich doświadczeń mediacyjnych i z udziałem polskich ekspertów. The doctoral dissertation presented here focuses on the practice of mediation, with particular emphasis on peer mediation. Dissertation presents the available knowledge about the development of this field in Georgia based on a detailed analysis of implemented projects. The dissertation brings together the theoretical foundations of mediation and its practical applications in the country. Also of great importance is the development of recommendations for peer mediation in the formal and non-formal education system in Georgia. The dissertation consists of four chapters. The first one introduces the subject matter under consideration. It contains the genesis of alternative dispute resolution. Different approaches in defining mediation are approximated. The second chapter presents the formal-legal principles of mediation in Georgia. The next chapter shows mediation as a special form of conflict resolution among young people, its types and possible ways of conducting it. The last chapter of the dissertation is devoted to the analysis of practical activities aimed at the development of mediation in Georgia. Describing the activities carried out by the author in the development of mediation in Georgia, the author in the fourth chapter focuses on discussing three projects of key importance for the development of mediation in Georgia. The projects were implemented using Polish mediation experience and with the participation of Polish experts. Wydział Studiów EdukacyjnychItem Konsekwencje przemian społecznych i kulturowych na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski(2024) Słowiński, Marcin Rafał; Main, Izabella. PromotorW pracy podejmuję pytania podstawowe: kim byli zasiedlający Ziemie Zachodnie i Północne Polski, skąd pochodzili, dlaczego tam przybyli a następnie jakie to miało skutki w kontekście integracji, zakorzeniania się oraz budowania tożsamości zarówno wtedy, jak również w kolejnych pokoleniach. Owe pytania umiejscawiam w układzie zależności czynników związanych z procesami integracyjnymi i tożsamościowymi oraz obszarami dotyczącymi ogólnie rozumianego rozwoju (społecznego, kulturowego, gospodarczego) tj. innowacyjności gospodarczej/regionalnej, przestępczości i ruchliwości społecznej analizowanych przeze mnie w odniesieniu do kapitałów społecznego, kulturowe i kreatywnego. To sprawia, że możliwe będzie uzyskanie względnie całościowego obrazu konsekwencji przemian społecznych i kulturowych, które miały miejsce w regionach osiedleńczych Polski po II wojnie światowej, In my doctora! dissertation, I address fundamental questions: who were the settlers of the Western and Northern Lands of Poland, where did they come from, why did they come there, and what were the consequences in the context of integration, rooting, and identity building, both then and in subsequent generations. I place these questions within the framework of the relationships between factors related to integration and identity processes and areas concerning generally understood development (social, cultural, economic), i.e. economic/regional innovation, crime, and social mobility, analyzed in relation to social, cultural, and creative capitals. This allows me to obtain a relatively complete picture of the consequences of the social and cultural transformations that took place in the settlement regions of Poland after World War II.Item Selektywny humanitaryzm w polskiej polityce azylowej i jego wpływ na działalność międzynarodowych organizacji humanitarnych w kontekście kryzysów migracyjnych w Polsce w latach 2021-2023(2024) Bogucewicz, Magdalena; Potyrała, Anna. PromotorW rozprawie podjęto analizę problemu badawczego w obrębie polskiej polityki azylowej oraz reakcji państwa na kryzysy migracyjne w latach 2021-2023. Celem badawczym przeprowadzonych rozważań było sprecyzowanie przyczyn i przejawów podwójnych standardów w dostępie do procedur związanych z udzielaniem ochrony międzynarodowej w Polsce oraz określenie w sposób empiryczny ich wpływu na działalność INGOs w kontekście kryzysów migracyjnych na polskiej granicy z Białorusią i Ukrainą. W badaniach wprowadzono pojęcie selektywnego humanitaryzmu, odnoszące się do zróżnicowanego dostępu do procedur ubiegania się o ochronę międzynarodową oraz pomocy humanitarnej. The dissertation analyzes the research problem within Polish asylum policy and the state's response to migration crises in the years 2021-2023. The research aim was to clarify the causes and manifestations of dual standards in access to procedures related to granting international protection in Poland, and empirically determine their impact on the activities of INGOs in the context of migration crises on Poland’s borders with Belarus and Ukraine. The concept of selective humanitarianism was introduced in the study, referring to the differentiated access to procedures for seeking international protection and humanitarian assistance.Item Ocena chemoindykacyjna geoekosystemów jako informacja diagnostyczna środowiska przyrodniczego Wolińskiego Parku Narodowego(2024) Wyka, Łukasz; Zwoliński, Zbigniew. PromotorPraca doktorska ocenia geoekosystemy Wolińskiego Parku Narodowego (WPN) za pomocą chemoindykacji, analizując parametry chemiczne wody, gleby i biomasy roślinnej. Badania wykazały zróżnicowanie chemiczne między stanowiskami i porami roku, wynikające z lokalnych warunków geomorfologicznych i hydrologicznych. Dyskusja dotyczy dynamiki procesów geochemicznych, wpływu antropopresji oraz prognoz zmian środowiskowych. Wnioski podkreślają znaczenie chemoindykacji jako narzędzia wspierającego ochronę i zarządzanie WPN oraz rozwój monitoringu geoekosystemów. The doctoral thesis assesses the geoecosystems of Wolin National Park (WPN) using chemoindication by analyzing the chemical parameters of water, soil, and plant biomass. The study revealed chemical variability between sites and seasons, driven by local geomorphological and hydrological conditions. The discussion focuses on the dynamics of geochemical processes, the impact of anthropopressure, and forecasts of environmental changes. The conclusions highlight the importance of chemoindication as a tool supporting the protection and management of WPN and the development of geoecosystem monitoring.Item Studenci Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1919-1939(2024) Bucholz, Andrzej; Molik, Witold. PromotorW niniejszej dysertacji przedstawiono portret demograficzno-społeczny studentów Uniwersytetu Poznańskiego, ich warunki bytowe i proces kształcenia w latach 1919-1939. W ramach portretu demograficzno-społecznego ukazano stan liczebny oraz podział według płci, wieku, przynależności narodowej, wyznania, jak i pochodzenia społecznego oraz terytorialnego. Warunki bytowe opisano zaś z położeniem szczególnego nacisku na: koszt studiów, stypendia, sytuację mieszkaniową, opiekę zdrowotną, stołówki i stowarzyszenia samopomocowe. Zaprezentowano też zasady zostania akademikiem, reguły funkcjonowania słuchaczy w ramach Alma Mater Posnaniensis oraz organizację nauczania, tok studiów, relacje między kadrą profesorską a studentami. Przedmiotem tej pracy są wyłącznie studenci zwyczajni w rozumieniu ustaw o szkołach akademickich z 13 lipca 1920 roku i 15 marca 1933 roku. Poza obszarem zainteresowania autora pozostali więc wolni słuchacze oraz doktoranci. Dolną granicę chronologiczną stanowi 1919 rok, w którym utworzono Uniwersytet Poznański, a górną jest atak Niemiec na Polskę 1 września 1939 roku. Te dwie daty wyznaczają ramy funkcjonowania Alma Mater Posnaniensis w dwudziestoleciu międzywojennym. This dissertation presents a demographic and social portrait of the students of the University of Poznań, their living conditions and educational process in the years 1919-1939. The demographic and social portrait shows the number of students and their breakdown by gender, age, nationality, religion, as well as social and territorial origin. The living conditions are described with particular emphasis on the cost of studies, scholarships, housing, health care, canteens and self-help associations. Also presented are the rules for becoming a student, the rules for the functioning of students within Alma Mater Posnaniensis and the organisation of teaching, the course of study, the relationship between the professorial staff and the students. The subject of this work is exclusively ordinary students within the meaning of the Acts on Academic Schools of 13 July 1920 and 15 March 1933. Free students and doctoral students therefore remain outside the author's area of interest. The lower chronological boundary is 1919, the year in which the University of Poznan was founded, and the upper one is the German attack on Poland on 1 September 1939. These two dates set the framework for the functioning of Alma Mater Posnaniensis in the interwar period.Item Efekty działania nikotyny i acetamiprydu na Drosophila melanogaster i Drosophila suzukii(2024) Lewandowska-Wosik, Anetta; Chudzińska, Ewa. PromotorNeonikotynoidy to klasa insektycydów - pochodnych nikotyny - które są szeroko stosowane w ochronie roślin. Są rozpuszczalne w wodzie, więc ich obecność nie ogranicza się do miejsc aplikacji i niezamierzenie stają się częścią pożywienia, co czyni je niebezpiecznymi dla innych organizmów. Obecnie jedynym preparatem z grupy neonikotynoidów zatwierdzonym do zwalczania Drosophila suzukii jest acetamipryd. Celem rozprawy doktorskiej było zbadanie skutków długotrwałego stresu wywołanego kontaktem z subletalnymi dawkami neurotoksycznych insektycydów na przykładzie D. melanogaster i D. suzukii. Otrzymane wyniki umożliwiły stwierdzenie, że subletalne stężenie testowanych pestycydów obniża kondycję owadów i ma działanie neurotoksyczne. Przeprowadzenie wielopokoleniowych hodowli pokazało, że w kolejnych generacjach nasilenie negatywnych objawów jest zróżnicowane w zależności od zastosowanej substancji toksycznej oraz od badanego gatunku. Większą wrażliwością cechowała się D. suzukii, ale w pokoleniu F10 zaobserwowano, że rozwinęła się odporność na niskie stężenia acetamiprydu. Przeprowadzone badania pozwalają na lepsze zrozumienie działania testowanych insektycydów, a analiza ich skuteczności obserwowana przez kilka pokoleń owadów przynosi nowe informacje i pozwala szerzej spojrzeć na kształtowanie się adaptacji poprzez nabywanie oporności. Może to być wskazówką przy określeniu „złotego środka” między koniecznością ochrony zbiorów przed D. suzukii a koniecznością ochrony organizmów niebędących celem działania insektycydów, w tym także ludzi. Neonicotinoids are a class of insecticides - nicotine derivatives - that are widely used in plant protection. They are water-soluble, so their presence is not limited to the application sites, and they unintentionally become part of food, which makes them dangerous to other organisms. Currently, the only neonicotinoid preparation approved for the control of Drosophila suzukii is acetamiprid. The aim of the doctoral dissertation was to investigate the effects of long-term stress caused by contact with sublethal doses of neurotoxic insecticides on the example of D. melanogaster and D. suzukii. The obtained results allowed us to state that sublethal concentrations of the tested pesticides reduce the condition of insects and have a neurotoxic effect. Conducting multi-generational breeding showed that in subsequent generations the intensity of negative symptoms varies depending on the toxic substance used and the species tested. D. suzukii was more sensitive, but in the F10 generation it was observed that resistance to low concentrations of acetamiprid had developed. The conducted studies allow for a better understanding of the action of the tested insecticides, and the analysis of their effectiveness observed over several generations of insects provides new information and allows for a broader look at the formation of adaptation through the acquisition of resistance. This may be an indication in determining the "golden mean" between the need to protect crops from D. suzukii and the need to protect organisms that are not the target of insecticides, including humans.Item Polska prasa w Poznańskiem wobec Żydów w latach 1914-1922(2024) Filipowska, Karolina Maria; Makowski, Krzysztof A. PromotorNiniejsza rozprawa stanowi próbę zrekonstruowania postawy polskiej prasy z Poznańskiego wobec Żydów w latach 1914-1922. W swoich rozważaniach przyjęłam założenie, że w XIX wieku, wskutek oddziaływania specyficznych okoliczności, ukształtował się w Poznańskiem szczególny typ Polaka, reprezentującego szczególny stosunek do Żydów. Podjęte badania przede wszystkim miały odpowiedzieć na pytanie, kim byli dla tutejszych Polaków miejscowi Żydzi. Czy dostrzegano ich zróżnicowanie i czy te różnice wpływały w jakiś sposób na postawy wobec poszczególnych grup? Czy postrzegano ich jako Żydów polskich, niemieckich, Niemców wyznania mojżeszowego albo po prostu Niemców? Czy pisano o nich inaczej niż o Żydach spoza Poznańskiego, zwłaszcza o Żydach z Królestwa Polskiego i Galicji? Czy w omawianym okresie da się zauważyć w prasie jakąkolwiek zmianę stosunku miejscowych Polaków do Żydów? Czy, zgodnie z rozpowszechnianymi w historiografii i publicystyce tezami, Polacy z Poznańskiego nie darzyli Żydów sympatią? Czy niechęć ta dotyczyła stereotypowego wyobrażenia „Żyda zmitologizowanego”, czy również „Żyda rzeczywistego”, konkretnego człowieka. Ważna jest też kwestia stosunku Polaków z Poznańskiego do antysemityzmu. Jednym z istotnych celów mojej pracy jest skonfrontowanie odpowiedzi na powyższe pytania, które znalazłam w literaturze przedmiotu, z tymi, które wyłaniają się z analizy prasy. This dissertation is an attempt to reconstruct the attitude of the Polish press from Poznania towards Jews in the years 1914-1922. In my considerations, I assumed that in the 19th century, as a result of unique circumstances, a specific type of Pole was formed in Poznania, representing a special attitude towards Jews. My research was primarily intended to answer the question: who the local Jews were to the local Poles. Was their diversity noticed and did it in any way influence attitudes towards individual groups? Were they perceived as Polish Jews, German Jews, Germans of the Mosaic faith or simply Germans? Were they written about differently than Jews from outside Poznania, especially from the Kingdom of Poland and Galicia? Was any change in the attitude of local Poles towards Jews noticeable in the press during the period under discussion? Did the Poles from Poznania have no sympathy for Jews, according to the theses spread in historiography and journalism? Was this reluctance about the stereotypical image of the "mythologized Jew" or also about the "real Jew", a specific person? The issue of the attitude of Poles from Poznania towards anti-Semitism is also important. One of the significant goals of my work is to confront the answers to the above questions, which I found in the literature on the subject, with those that emerge from the analysis of the press.Item Zachowanie flory wschodnioafrykańskiej: znaczenie obszarów chronionych(2024) Gereau, Roy Emile; Wiland-Szymańska, Justyna. PromotorInwentaryzacje bioróżnorodności pokazują, że tropikalna Afryka wschodnia jest ważnym obszarem docelowym dla skutecznej ochrony przyrody w skali światowej, z dużą ilością informacji na temat zagrożeń dla przetrwania gatunków i ich siedlisk, w formie ocen Czerwonej Listy. Strefa ta jest również miejscem rozwiniętej sieci obszarów chronionych (PA). System leśnych rezerwatów przyrody (NFR) Tanzanii zapewnia skuteczną ochronę dużej części flory roślin naczyniowych tego kraju. Decyzje dotyczące priorytetów ochrony in situ i ex situ są kluczowe dla planowania ich zabezpieczenia i mogą być oparte na znanych rozmieszczeniach gatunków i możliwych zagrożeniach oraz informacjach o obszarach chronionych, w których występują. W Tanzanii dane te są dostępne ze znanych i sprawdzonych źródeł, co umożliwia podejmowanie tych decyzji w celu promowania skutecznej i zrównoważonej ochrony przyrody. Znaczenie obszarów chronionych w zachowaniu roślin tropikalnej Afryki wschodniej potwierdzają przykłady gatunków o przetrwaniu zależnym od ochrony i zrównoważonym zarządzaniu populacjami i siedliskami, które są w nich zapewnione. Badanie wskazuje również, że utrzymanie zmienności genetycznej rzadkich gatunków roślin i ochrona populacji taksonów opornych na długoterminowe przechowywanie nasion są możliwe wyłącznie in situ. Existing biodiversity inventories show tropical eastern Africa to be a globally important target area for effective nature conservation, with a high level of knowledge of threats to the survival of species and their habitats in the form of Red List assessments and a robust network of protected areas (PAs), with Tanzania’s system of Nature Forest Reserves (NFRs) providing effective protection to a large proportion of the country’s vascular plant flora. Global Biodiversity Hotspots and Key Biodiversity Areas provide valuable means of organizing conservation priorities and planning, but depend on the regulatory stability of PAs to provide tangible conservation benefits. Decisions about in-situ and ex-situ conservation priorities are central to conservation planning and can be based on species’ known distribution and threats and information about the PAs in which they occur. In Tanzania, these data are available from known and tested sources, enabling these decisions to be made in the furtherance of effective and sustainable nature conservation.Item Tożsamość poza terytorium. Karaimi, Ormianie i Tatarzy w Polsce: reintegracje wspólnot etnicznych(2024) Graczyk, Longin; Pomieciński, Adam. PromotorPraca jest etnograficznym studium obejmującym kilkunastoletnie obserwacje współczesnych przejawy tworzenia społeczności Ormian, Karaimów i Tatarów w Polsce. Opisany został proces „zmagań” z tożsamością ludzi odwołujących się do swojego pochodzenia, poczucia przynależności i współtworzenia wspólnoty. Zjawisko analizowane jest pojęciami etniczności, tożsamości kulturowej, wspólnoty i społeczności etnicznej, terytorium, rzeczywistości wirtualnej i ich wzajemnych powiązań w procesie reintegrowania wspólnot etnicznych. Przedstawione zostały przypadki działań i aktywności przejawiające się w „techmedialnym” zapośredniczeniu i społecznym „spektaklu codzienności”, wskazujące, że tożsamość podlega ulega nieustannej redefinicji, a wspólnoty reintegracji. Badania realizowane były w perspektywie antropologii doświadczenia - współuczestniczenia w swoistym procesie reintegracji karaimskich, ormiańskich i tatarskich wspólnot. W tych procesach istotną rolę pełnią symboliczne, ideologiczne i komunikacyjne pojmowania swojego etnosu. „Punktami zwrotnymi” dla opisywanych wspólnot byłą nagła deterytorializacja i niespodziewana reterytorializacja, z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej (cyfrowej komunikacji). W studium opisane zostały różnorodne zabiegi i aktywności reintegrujące w rzeczywistości realnej i wirtualne: od tworzenia ikonicznych miejsc i stron internetowych, symbolicznych domen i społecznościowych komunikatorów, panteonu znaczących postaci, po dyskursy religijne, światopoglądowe i „spektakle społeczne”. The work is an ethnographic study covering several years of observations of contemporary manifestations of the creation of the Armenian, Karaite and Tatar community in Poland. The process of "struggling" with the identity of people referring to their origin, sense of belonging and co-creation of the community is described. The phenomenon is analyzed with the concepts of ethnicity, cultural identity, community and ethnic community, territory, virtual reality and their mutual connections in the process of reintegration of ethnic communities. Cases of actions and activities manifested in "techmedia" mediation and the social "spectacle of everyday life" are presented, indicating that identity is subject to constant redefinition and communities are reintegrated. The research was carried out in the perspective of the anthropology of experience - co-participation in a specific process of reintegration of Karaite, Armenian and Tatar communities. In these processes, symbolic, ideological and communicative understandings of one's ethnos play an important role. The “turning points” for the described communities were sudden deterritorialization and unexpected reterritorialization, using virtual reality (digital communication). The study describes various reintegration procedures and activities in real and virtual reality: from the creation of iconic places and websites, symbolic domains and social messengers, a pantheon of significant figures, to religious and ideological discourses and “social performances”. Wydział Antropologii i KulturoznawstwaItem Doświadczenie braku w liryce kobiet urodzonych w latach 70. i 80. XX wieku(2024) Wielanek-Wojtowska, Paulina; Łuszczykiewicz, Piotr. PromotorTematem pracy doktorskiej jest “Doświadczenie braku wliryce kobiet urodzonych w latach 70. i 80. XX wieku”.Praca podzielona jest na trzy zasadnicze części. Wprowadzonych badaniach korzystam z dorobku hermeneutów, zwłaszcza z myśli przedstawiciela hermeneutyki radykalnej, którym jest John Caputo. W pierwszym rozdziale wyjaśniam co oznacza słowo brak i w jaki sposób można to pojęcie rozumieć. Staram się dokonać dokładnej analizy tego pojęcia w ujęciu lingwistycznym. Opisuję także, w jaki sposób kategoria braku funkcjonuje w filozofii. Rozważania te rozpoczynam od myśli filozofów starożytnych. Najbardziej skupiam się na tym, czym jest i co oznacza brak w filozofii nowożytnej, np. w dziełach Marquarda. Wyjaśniam także, czym jest pojęcie pustki i w jaki sposób to pojęcie funkcjonuje w kulturze. Odnoszę się również do Pisma Świętego oraz do rozważań filozofów i ojców Kościoła a także świętych. Chcę wyjaśnić również, czym jest istotna dla kategorii braku - kategoria śladu. Sięgam więc między innymi po myśli prof. Andrzeja Zawadzkiego i prof. Barbary Skargi. W tym rozdziale wyjaśniam też, czym jest są nostalgia i melancholia. Rozdział drugi poświęcam kategorii pokolenia. Staram się wyjaśnić, czym jest pokolenie literackie i w jaki sposób pojęcie to zmieniało swoje znaczenie. Wskazuję, że w ostatnich, latach badacze i krytycy literatury najnowszej niechętnie używają tego terminu. Staram się dociec przyczyn tego zjawiska. Próbuję jednak wykazać przydatność tego terminu w moich badaniach i ukazać możliwość rehabilitacji tegoż pojęcia. W tym rozdziale poruszam również pewne kwestie, ukazuję problemy i zjawiska, które - moim zdaniem - pozwalają myśleć o opisywanych poetkach w kategoriach pokolenia rozproszonego. Jednym z tych zagadnień, istotnych z perspektywy prowadzonych przeze mnie badań - jest zjawisko, które określam “paradoksem braku w świecie nadmiaru”. Wyjaśniam też, dlaczego nazywam poetki ostatnimi dziewczętami PRL-u. W rozdziale trzecim przedstawiam, w jaki sposób poetki opisują rozmaite doświadczenia braku, np. brak, nieobecność drugiego człowieka, brak wartości, Boga, śmierć, utratę dzieciństwa, niewinności; utratę dziecka - doświadczenie śmierci, aborcji, czy poronienia. Staram się wskazać, w jaki sposób poetki piszą o doświadczeniu braku, utraty, nieobecności. Próbuję pokazać, jakiego języka i jakich środków stylistycznych, chwytów retorycznych używają, by wyrazić tytułowy brak. The topic of doctoral thesis is “Experience of lack in women’s lyric poetry born in the seventies and eighties of XX century”. The thesis is divided into three chapters. During conducting my research I use the literary output of hermeneutics, especially I was inspired by John Caputo who was a representative of radical hermeneutics. In the first chapter I explain the meaning of the word lack and how it could be understandable in various ways. I am trying to carry out a close analysis this phenomenon in the context of linguistic. I am also describing how the lack definition works in philosophy. I start my ponderation from the ancient philosophers’ thoughts. I mainly focus on the meaning of the word lack in modern philosophy, for example in Marquarda’s creation. I explain additionally, what means nothingness and how this term rolls in culture. I as well refer to the Bible or to the considerance of philosophers Church’s fathers and Saints. I would like to explain too what is the trace category. I reach for prof. Andrzeja Zawadzkiego i prof. Barbary Skargi’ thoughts. Moreover I define the definition of nostalgia and melancholy in this chapter. The second chapter is devoted to the generation’s category. I am trying to illustrate what is the literary generation and how this concept has changed its significance. I justify that recently researchers and critics of modern literature have used this term willingly. I am struggling to find out the reasons of this apparition. However I am striving to show the usefulness of this terminology in my researches. In this chapter likewise I concentrate on some issues that show problems and uniqueness that in my opinion let think about described poetesses in the category of distracted generation. One of the most important issue in my thesis is a phenomenon that I call “lack ‘paradox in the world ‘excess”. I also explain why I call poetesses the PRLU girls. Anther essential concern is justification why I focus only on woman and why I totally exclude the poets ‘works in my doctoral thesis. The third chapter is the most crucial part of my dissertation. In this part I present how artists describe different experience of lack for example: absence od another person, lack of value, God, death, child and childhood’s loss, innocence’s decline-the experience of death, abortion and miscarriage. I am trying to present how the poetesses write about their experience of lack, loss and absence. I am undertaking to demonstrate which language and stylistic devises they use to express their definition of lack.