Poezja przełomu XVII i XVIII wieku. Perspektywa estetyczno-literacka

Abstract

Przedmiotem niniejszej rozprawy jest zwrócenie uwagi na specyfikę przełomu XVII i XVIII wieku w polskiej literaturze późnego baroku. Ścieżkę prowadzonych analiz i kompozycję pracy wyznaczają sylwetki i utwory pisarzy przełomu XVII i XVIII wieku. W przeważającej większości są nimi twórcy świeccy, mający w swym dorobku przede wszystkim poezję religijną. Warto także zauważyć, że tytułowy „przełom XVII i XVIII wieku” reprezentowany jest przez dzieła powstałe jednak w okresie około trzydziestu lat. Datami granicznymi jest zatem twórczość Remigiusza Suszyckiego, którego dzieło, czyli Pieśni nabożnych część pierwsza, zostało opublikowane w 1697 roku (później jako cykl trzyczęściowy). Z kolei cezurą określającą datę końcową opisywanego kręgu literatury jest na pewno Dźwięk na wdzięk opatrzności Boskiej, wydany przez Piotra Franciszka Alojzego Łoskiego w 1724 roku. Nie oznacza to jednak, że przyjęte tu obramowania periodyzacyjne w jakiś sposób zamykają dyskusję nad poezją przełomu XVII i XVIII wieku. Są raczej propozycją spojrzenia na literaturę tego czasu poprzez ukazanie sylwetek i specyfiki omawianych tu dzieł.

The aim of this dissertation is to draw attention to the specificity of the turn of the 17th and 18th centuries in Polish late Baroque literature. The path of the conducted analysis and the composition of the dissertation are determined by the profiles and works of writers of the turn of the 17th and 18th centuries. For the most part, they are secular authors, having in their output primarily religious poetry It is also worth noting that the „turn of the 17th and 18th centuries” of the title is represented by works created, however, over a period of about thirty years. The cut-off date, therefore, is the work of Remigiusz Suszycki, whose work, Pieśni nabożnych część pierwsza, was published in 1697 (later as a three-part cycle). On the other hand, the caesura defining the end date of the described circle of literature is certainly the Dźwięk na wdzięk opatrzności Boskiej, published by Piotr Franciszek Alojzy Łoski in 1724. This does not mean, however, that the periodization framework adopted here somehow closes the discussion of the poetry of the late 17th and early 18th centuries. Rather, they are a proposition to look at the literature of the time by showing the profiles and specifics of the works discussed here.