Browsing by Author "Fedorowicz, Magdalena. Promotor"
Now showing 1 - 2 of 2
Results Per Page
Sort Options
Item Dobra wiara podatnika w konstrukcji wspólnego systemu podatku od wartości dodanej(2018) Grzybowski, Paweł; Fedorowicz, Magdalena. PromotorW dobrej wierze pozostaje wyłącznie podatnik, który nie wiedział lub przy zachowaniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o tym, że uczestniczy w transakcji, która wiąże się z nadużyciem lub oszustwem w zakresie podatku od wartości dodanej. Pogląd taki wyraża Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w odpowiedzi na zjawisko wykorzystywania konstrukcji VAT w działaniach przestępczych. Zgodnie z zasadą zakazu nadużycia prawa nikt nie może powoływać się na przepisy prawa Unii w celu popełnienia przestępstwa lub nadużycia przysługujących mu uprawnień. Trybunału w stworzonej przez siebie koncepcji uznał jednak, że pozbawionym prawa do realizacji określonego uprawnienia (np. prawa do odliczenia) powinien zostać wyłącznie podatnik, który sam dokonał przestępstwa lub nadużycia, lub który wiedział lub powinien był wiedzieć, że uczestniczy w przestępstwie lub nadużyciu. Istotna pozostaje zatem w tym zakresie przesłanka dobrej wiary. Orzecznicza koncepcja dobrej wiary w kształcie prezentowanym przez Trybunał jest dalece niedookreślona. Trybunał nie rozstrzyga kiedy oraz w jaki sposób dochodzić dobrej wiary podatnika. Prezentowana rozprawa formułuje odpowiedzi na postawione pytania. W toku przeprowadzonych badań wyznaczono normatywną granicę stosowania koncepcji Trybunału oraz wskazano w jaki sposób dochodzić okoliczności świadczących o posiadaniu statusu dobrej wiary. Rezultat ten osiągnięty został po skonfrontowaniu orzeczniczych tez Trybunału z normatywną konstrukcją zakładaną dla wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.Item Wykładnia zgodna Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług(2021) Wiatrowski, Roman; Fedorowicz, Magdalena. PromotorU podstaw pracy tkwi założenie, że prawidłowej wykładni przepisów dotyczących podatku od towarów i usług nie można dokonać bez uwzględnienia wykładni unijnych przepisów dotyczących podatku od wartości dodanej. Prowadzi to do powstawania w procesie stosowania prawa podatkowego przez sądy krajowe sytuacji konfliktowych, które muszą być rozstrzygane według jasnych i przejrzystych reguł kolizyjnych. Konflikty te sądy krajowe rozwiązują przy wykorzystaniu wykładni zgodnej. Konieczność uwzględniania prawa unijnego w dokonywaniu wykładni przepisów prawa krajowego doprowadziło do sformułowania szczególnej dyrektywy interpretacyjnej, którą jest zasada wykładni zgodnej z prawem unijnym. Dyrektywa ta oznacza wymóg wyboru spośród dwóch lub większej ilości hipotez interpretacyjnych, tej której rezultat w największym stopniu zgodny jest z prawem europejskim. Zasada wykładni zgodnej została zdefiniowana przez Trybunał Sprawiedliwości, który wymaga by sądy krajowe czyniły wszystko co leży w zakresie ich kompetencji, uwzględniając wszystkie przepisy prawa krajowego i stosując uznane w porządku krajowym metody wykładni, by zapewnić pełną skuteczność dyrektywy i dokonać rozstrzygnięcia zgodnego z realizowanymi przez nią celami. Obowiązek dokonywania wykładni zgodnej ma zastosowanie w tym dziedzinach prawa krajowego, na które oddziałuje prawo unijne. Taka sytuacja zachodzi najczęściej wówczas, gdy normy prawa unijnego powinny być przedmiotem transpozycji do prawa krajowego. Przykładem takich norm prawa unijnego, które wymagają transpozycji do prawa krajowego pozostają normy w zakresie podatku od wartości dodanej, gdzie normy prawa unijnego wynikają z dyrektyw regulujących ten podatek a w szczególności z dyrektywy 112. Przedmiotem pracy jest zbadanie w jaki sposób i z jakim skutkiem NSA realizuje zasadę wykładni zgodnej rozstrzygając sprawy w zakresie krajowego podatku od towarów i usług. W tym celu konieczne było skonstruowanie modelu wykładni zgodnej od strony teoretycznej, a następnie jej odzwierciedlenie w jej praktycznym stosowaniu przez Naczelny Sąd Administracyjny. Jedną z funkcji wykładni zgodnej jest wyznaczenie etapów procesu stosowania prawa. W tym kontekście konieczne jest rozróżnienie z jednej strony wykładni prawa unijnego i związanej z nią metody wykładni oraz z drugiej – wykładnię prawa krajowego zgodnie z prawem unijnym (wykładnię zgodną sensu stricto). W świetle sformułowanego modelu ta pierwsza (wykładnia prawa unijnego) jest lokowana na etapie ustalenia wzorca wykładni, który podlega wielu szczególnym uwarunkowaniom związanym z wykładnią norm prawa unijnego. W szeroko rozumianym procesie stosowania prawa etap ustalenia wzorca wykładni zgodnej, poprzedza ustalenie czy dana regulacja prawa krajowego podpada pod zakres zastosowania prawa unijnego. Drugi etap wykładni zgodnej to etap wykładni zgodnej (sensu stricto) czyli etap dokonywania wykładni prawa krajowego zgodnie z prawem unijnym. W pracy zbadano realizację obowiązku wykładni zgodnej przez NSA tj. zarówno etap ustalania wzorca wykładni jak i etap wykładni prawa krajowego w toku dokonywania wykładni zgodnej sensu stricto. W pracy podjęto próbę scharakteryzowania wzorca wykładni zgodnej na gruncie unijnego podatku od wartości dodanej, po to, aby sprawdzić, czy wzorzec o takiej samej treści ustalony został również przez Naczelny Sąd Administracyjny. Wymagało to skierowania uwagi na szereg zasadniczych z punktu widzenia prawa unijnego zagadnień, takich jak uwarunkowania, zasady i metody wykładni prawa unijnego, znaczenie orzecznictwa TS dla ustalenia treści normy prawa unijnego oraz, co pozostaje z tym związane, znaczenie procedury prejudycjalnej dla wykładni prawa unijnego. U podstaw pracy tkwi założenie, że pierwszy etap procesu dokonywania wykładni zgodnej tj. ustalania wzorca wykładni w mniejszym stopniu zależy od praktyki interpretacyjnej sądów administracyjnych niż drugi etap tej wykładni. Jest tak dlatego, że w dokonywaniu wykładni prawa unijnego NSA wykorzystuje dorobek i doświadczenie Trybunału zarówno w zakresie dyrektyw interpretacyjnych, jak i gotowych wyników wykładni prawa unijnego. W dokonywaniu wykładni przepisów w zakresie podatku od wartości dodanej Trybunał Sprawiedliwości szczególną rangę nadał zasadą podatku od wartości dodanej. Dlatego ważne było przedstawienie orzecznictwa TS w zakresie podatku wartości dodanej w ujęciu tych zasad. W pracy ze szczególną uwagą przeanalizowano również krajowy etap procesu wykładni zgodnej, czyli aktywność Naczelnego Sądu Administracyjnego polegającą na stosowaniu metod wykładni w celu sformułowania krajowej decyzji interpretacyjnej zgodnej z treścią wzorca unijnego. W tym zakresie istotne było zagadnienie kryteriów służących do wyłonienia przez sąd odpowiednich metod wykładni prawa krajowego tj. przepisów dotyczących podatku od towarów i usług w odniesieniu do wykładni przepisów unijnych w zakresie podatku od wartości dodanej. Występujące w krajowej kulturze prawnej odrębności w zakresie krajowych przepisów dotyczących podatku od towarów i usług nie dotyczą jednak metod wykładni, bo te są uniwersalne dla całego systemu prawnego, w tym poszczególnych jego gałęzi i dziedzin. Chodzi o specyfikę procesu wykładni spowodowaną przede wszystkim: właściwościami tekstów prawnych, charakterem norm prawnych, cechami konstrukcji prawnych, na których wspierają się określone regulacje, a także nastawieniem i oczekiwaniami wobec rezultatów wykładni. Przejawia się to m.in. w doborze odpowiednich metod wykładni spośród tych uniwersalnych oraz zmiennej częstotliwości używania tych metod. Teza badawcza zakładała, e wykorzystywanie w dokonywaniu wykładni zgodnej orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wywiera istotny wpływ na wybór metod wykładni, które Naczelny Sąd Administracyjny stosuje w interpretacji przepisów podatku od towarów i usług. Praca miała również dowieść, że stosowanie przez Naczelny Sąd Administracyjny wykładni zgodnej jest powszechnie stosowanym narzędziem pozwalającym uwzględnić zasady orzecznicze Trybunału w zakresie podatku od wartości dodanej i w konsekwencji zapewnić efektywność dyrektywy 112. Badania obejmą swoim zakresem wybrane orzecznictwo Trybunału oraz orzeczenia krajowych sądów administracyjnych, które zapadły po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, tj. od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. (zarówno na gruncie ustawy o VAT z 1993r. jak i ustawy o VAT z 2004r.). Przyjęcie takiego zakresu czasowego badań wynika z założenia, że stan prawny obowiązujący w Polsce od dnia 1 maja 2004 r. winien uwzględniać nie tylko prawo unijne, ale także orzecznictwo Trybunału, które składało się na acquis communautaire. W badaniach przeanalizowano około 300 orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości oraz około 350 orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wynik tych badań pozwolił stwierdzić nie tylko zgodność ustalonego przez Naczelny Sąd Administracyjny wzorca wykładni prawa unijnego z wykładnią, której dokonuje Trybunał Sprawiedliwości, ale również ustalić pewne elementy treści tego wzorca charakterystyczne dla podatku od wartości dodanej. Jeżeli chodzi o drugi etap wykładni zgodnej, to analiza orzecznictwa NSA, pokazała, że Sąd ten nie ogranicza wykładni przepisów krajowych do wykładni językowej, ale szczególną rolę nadaje się wykładni systemowej lub celowościowej.