Dobra wiara podatnika w konstrukcji wspólnego systemu podatku od wartości dodanej

Abstract

W dobrej wierze pozostaje wyłącznie podatnik, który nie wiedział lub przy zachowaniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o tym, że uczestniczy w transakcji, która wiąże się z nadużyciem lub oszustwem w zakresie podatku od wartości dodanej. Pogląd taki wyraża Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w odpowiedzi na zjawisko wykorzystywania konstrukcji VAT w działaniach przestępczych. Zgodnie z zasadą zakazu nadużycia prawa nikt nie może powoływać się na przepisy prawa Unii w celu popełnienia przestępstwa lub nadużycia przysługujących mu uprawnień. Trybunału w stworzonej przez siebie koncepcji uznał jednak, że pozbawionym prawa do realizacji określonego uprawnienia (np. prawa do odliczenia) powinien zostać wyłącznie podatnik, który sam dokonał przestępstwa lub nadużycia, lub który wiedział lub powinien był wiedzieć, że uczestniczy w przestępstwie lub nadużyciu. Istotna pozostaje zatem w tym zakresie przesłanka dobrej wiary. Orzecznicza koncepcja dobrej wiary w kształcie prezentowanym przez Trybunał jest dalece niedookreślona. Trybunał nie rozstrzyga kiedy oraz w jaki sposób dochodzić dobrej wiary podatnika. Prezentowana rozprawa formułuje odpowiedzi na postawione pytania. W toku przeprowadzonych badań wyznaczono normatywną granicę stosowania koncepcji Trybunału oraz wskazano w jaki sposób dochodzić okoliczności świadczących o posiadaniu statusu dobrej wiary. Rezultat ten osiągnięty został po skonfrontowaniu orzeczniczych tez Trybunału z normatywną konstrukcją zakładaną dla wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. In good faith remains only a taxpayer who did not know, or with due diligence, could not find out that he is involved in a transaction that involves fraud in value added tax. This opinion is expressed by the Court of Justice of the European Union in response to the phenomenon of using VAT structures in criminal activities. In accordance with the principle of the prohibition of abuse of rights, no one may rely on EU law to commit a criminal offense or abuse of his rights. However, in the concept he created the Court found that the only person who would be deprived of the right to exercise a certain right (eg. the right to deduct) should be a taxpayer who himself committed a crime or abuse, or who knew or should have known that he was involved in a crime or abuse. Therefore, the premise of good faith remains valid in this respect. The adjudicational concept of good faith in the shape presented by the Tribunal is largely undefined. The Tribunal does not decide when and how to assert a taxpayer's good faith. The presented dissertation formulates answers to the questions posed. In the course of the conducted research, the normative limit of application of the Court's concept was set and it was indicated how to assert the circumstances that testify to having the status of good faith. This result was achieved after confronting the Court's judgments' thesis with the normative construction assumed for a common value added tax system.