Doktoraty 2010-2024 /dostęp ograniczony, możliwy z komputerów w Bibliotece Uniwersyteckiej/
Permanent URI for this collection
Prace doktorskie są archiwizowane obligatoryjnie zgodnie z Zarządzeniem nr 110/2009/2010 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 20 listopada 2009 roku w sprawie gromadzenia i udostępniania przez Bibliotekę Uniwersytecką w repozytorium AMUR rozpraw doktorskich bronionych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Dostęp do pełnego tekstu niektórych prac doktorskich, zgodnie z podpisaną przez autora pracy licencją może zostać ograniczony. Oznacza to, że pełen tekst pracy będzie dostępny dla uprawnionych użytkowników tylko z komputerów na terenie Biblioteki Uniwersyteckiej.
Browse
Recent Submissions
Item Status prawny działalności pszczelarskiej(2024) Różański, Krzysztof; Budzinowski, Roman. PromotorCel pracy stanowi określenie statusu prawnego działalności pszczelarskiej i udzielenie odpowiedzi pytanie: czy ochrona i wsparcie tej działalności przez prawodawcę są wystarczające? Realizacja tak określonego celu, uzasadniała przyjęcie trzech następujących założeń wyjściowych: a) działalność pszczelarska z perspektywy agrobiologicznej stanowi jeden z rodzajów działalności rolniczej i chociażby z tego względu powinna być traktowana przez ustawodawcę w sposób uprzywilejowany; b) ze względu na swoisty charakter działalności pszczelarskiej oraz funkcje jakie pełni ona dla gospodarki (w tym przede wszystkim rolnictwa) i środowiska, działalność ta powinna być w szczególny sposób chroniona oraz wspierana przez ustawodawcę; c) realizacja celu pracy wymaga przeanalizowania prawodawstwa unijnego, wybranych państw członkowskich UE oraz ustawodawstwa krajowego. W pracy została sformułowana następująca hipoteza badawcza: działalność pszczelarska stanowi jeden z rodzajów działalności rolniczej, która jest wprawdzie w coraz większym stopniu chroniona i wspierana przez prawodawcę, aczkolwiek zarówno stopień jej ochrony jak i wsparcia jest wciąż niewystarczający. Przeprowadzone w dysertacji rozważania potwierdziły trafność postawionej hipotezy badawczej. The aim of the work is to determine the legal status of apicultural activity and to answer the question: is the protection and support of this activity by the legislator sufficient? The realisation of such a defined objective justified the adoption of the following three initial assumptions: a) the apicultural activity, from the agrobiological perspective, is one of the types of agricultural activity and, at least for this reason, should be treated by the legislator in a privileged way; b) due to the specific nature of the activity of apicultural activity and the functions it provides for the economy (including, above all, agriculture) and the environment, this activity should be specifically protected and supported by the legislator; c) the realisation of the objective of the work requires the analysis of the legislation of the EU, selected EU Member States and national legislation. The following research hypothesis was formulated in the dissertation: the apicultural activity is one of the agricultural activities which, although it is increasingly protected and supported by the legislator, both the degree of its protection and support is still insufficient. The considerations carried out in the dissertation confirmed the accuracy of the research hypothesis.Item Ochrona prawa do prywatności w polskim procesie karnym, w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej(2024) Dobrzańska, Sara; Gerecka-Żołyńska, Anna. PromotorNiniejsza rozprawa poświęcona jest problematyce ochrony prawa do prywatności w polskim procesie karnym, w świetle orzecznictwa dwóch europejskich sądów: Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W pracy badaniu poddano kształt podstawowych instytucji procesu karnego, które pozostają w ścisłym związku ze sferą prywatną jednostek, przez pryzmat standardu europejskiego, zdekodowanego w oparciu o orzecznictwo ETPC i TSUE. Podjęte rozważania dowodzą, że obecny kształt normatywny regulacji karnoprocesowej, w części, nie pozostaje zgodny z europejskimi standardami dopuszczalności ograniczenia analizowanego prawa jednostki. Drugim, ze zidentyfikowanych źródeł naruszeń prawa do prywatności w procesie karnym, jest wadliwa praktyka organów stosujących prawo. Niedoskonałym, choć cennym narzędziem do konwalidowania aktualnego stanu rzeczy, wydaje się być upowszechnienie znajomości orzecznictwa sądów europejskich, zarówno wśród organów tworzących jak i stosujących prawo a przede wszystkim uwzględnianie a nie ignorowanie wskazań z niego płynących. This dissertation addresses the issue of the protection of the right to privacy in Polish criminal process, in the light of the case law of two European courts: the European Court of Human Rights and the Court of Justice of the European Union. The dissertation examines the shape of the fundamental institutions of the criminal process, which are closely related to the private sphere of individuals, through the prism of the European standard, decoded based on the case law of the ECHR and the CJEU. The considerations undertaken prove that the current normative shape of criminal procedural regulation is, partially, not consistent with European standards of admissibility of limiting the analyzed individual right. The second identified source of violations of the right to privacy in criminal proceedings is the faulty practice of law enforcement authorities. An imperfect, although valuable tool for validating the current state of affairs seems to be the dissemination of knowledge of the case law of European courts, both among the bodies creating and applying the law and, above all, the taking into account and not ignoring the indications coming from it.Item Ceramika świadectwem kontaktów ponadregionalnych. Miejsce dolin Wardaru i Strumy w sieci powiązań kulturowych Macedonii Centralnej w późnej epoce brązu(2024) Bahyrycz, Cezary; Czebreszuk, Janusz. PromotorNiniejsza praca doktorska skupia się na badaniach nad ceramiką naczyniową z późnej epoki brązu w regionie Macedonii Centralnej, koncentrując się na jej roli jako świadectwa kontaktów ponadregionalnych. Praca jest wynikiem analizy dostępnych materiałów z badań terenowych, wykopaliskowych, kwerend literaturowych z różnych regionów, oraz analiz przestrzennych. Macedonia Centralna, leżąca na styku Bałkanów i Egei, była strefą peryferyjną lub marginalną w systemie światowym epoki brązu, co miało wpływ na rozwój jej kultury materialnej, a widoczne jest zwłaszcza w najbardziej powszechnie występującym materiale archeologicznym – fragmentach naczyń ceramicznych. Praca ukazuje, w jaki sposób ceramika może dostarczyć informacji o kontaktach kulturowych między tymi regionami. W rozprawie przeanalizowane zostały trzy kategorie naczyń ceramicznych: ceramika mykeńska, malowana matową farbą oraz nacinana i inkrustowana. Badania obejmują materiały ze stanowisk archeologicznych zlokalizowanych w dolinach Wardaru i Strumy, które były ważnymi szlakami komunikacyjnymi i miejscami interakcji kulturowych w późnej epoce brązu w tej górzystej części południowo-wschodnich Bałkanów. Te doliny rzeczne, ze względu na swoje strategiczne położenie, prawdopodobnie pełniły rolę korytarzy wymiany kulturowej, czyniąc je kluczowymi obszarami do badania w kontekście kontaktów ponadregionalnych. W pracy omówione są kwestie chronologii i organizacji osadnictwa w późnej epoce brązu. Mimo wpływów z południowego świata mykeńskiego, osady zachowały swoje lokalne tradycje, co znajduje odzwierciedlenie w unikalnym charakterze ich produkcji ceramicznej. Metodyka pracy opiera się na tradycyjnych technikach badawczych, takich jak analiza techno-stylistyczna ceramiki, uzupełniając ją analizami przestrzennymi. Próbę badawczą stanowiły naczynia i fragmenty zgromadzone w zbiorach między innymi: Muzeum Brytyjskiego w Londynie, Muzeum Archeologicznego w Salonikach, Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach, Regionalnego Historycznego Muzeum w Błagojewgradzie. Wzięto pod uwagę fragmenty zebrane zarówno podczas jednych z pierwszych działań badawczych w regionie – podczas I wojny światowej i latach 20. XX wieku, jak również nowsze materiały gromadzone w trakcie postępów prac systematycznych badań powierzchniowych w Grecji i Bułgarii. Dodatkowo, jako uzupełnienie informacji płynących z analiz ceramicznych – zastosowano serię analiz przestrzennych, wykonanych dla obszaru południowo-wschodnich Bałkanów, z zastosowaniem narzędzi systemu informacji geograficznej – GIS. Pozwoliło to na lepsze zrozumienie funkcji osad w przestrzeni w kontekście kontaktów kulturowych. Praca zawiera analizę rozwoju wytwórczości ceramicznej w Macedonii Centralnej, w tym wpływów północnych i południowych. Poddane badaniu zostało jak lokalna ceramika była kształtowana przez te wpływy, jednocześnie zachowując swoje unikalne cechy. Wyróżnione kategorie naczyń ceramicznych odgrywały kluczową rolę w analizie kontaktów kulturowych, pokazując, jak lokalne społeczności integrowały wpływy zewnętrzne w swojej produkcji. Ukazano, które regiony w sieci powiązań Macedonii Centralnej były kluczowe z punktu widzenia interakcji interregionalnych. Pod koniec późnej epoki brązu, w regionie północnej Egei, nie odnotowano znaczących przerw w osadnictwie, co sugeruje stabilny rozwój kultury materialnej, mimo zewnętrznych wpływów. W Macedonii Centralnej nie zarejestrowano obecności zinstytucjonalizowanych centrów politycznych, co odróżnia ten region od bardziej zaawansowanych cywilizacyjnie obszarów Grecji południowej. Dalsze badania, w tym bardziej zaawansowane analizy chemiczne i petrograficzne, mogłyby dostarczyć dodatkowych informacji i pogłębić zrozumienie dynamiki kulturowej w tej części świata. Praca podkreśla również znaczenie badań nad rytuałami pogrzebowymi, które w Macedonii Centralnej są wciąż słabo zbadane. Brak formalnych praktyk pogrzebowych odróżnia ten region od sąsiednich obszarów, w których rytuały pogrzebowe były bardziej rozwinięte. Dalsze badania nad tym aspektem mogą dostarczyć nowych informacji o społecznych i kulturowych strukturach regionu. Na zakończenie przedstawiono perspektywę na przyszłość, sugerując, że włączenie nowoczesnych technik analitycznych, takich jak analiza chemiczna i petrograficzna, mogłoby znacznie wzbogacić zrozumienie ceramiki z Macedonii Centralnej i jej roli w ponadregionalnych kontaktach kulturowych. This doctoral dissertation focuses on the study of pottery from the Late Bronze Age in the Central Macedonia region, emphasizing its role as evidence of interregional interactions. The research is the result of analyzing available materials from fieldwork surveys, excavations, literature queries from various regions, and digital spatial analyses. Central Macedonia, located at the intersection of the Balkans and the Aegean, was a peripheral or marginal zone in the world-system theory of the Bronze Age, which influenced the development of its material culture. This influence is particularly visible in the most commonly found archaeological material—fragments of ceramic vessels. The dissertation demonstrates how ceramics can provide information about cultural contacts between these regions. The study analyzes three categories of ceramic vessels: Mycenaean pottery, matt-painted pottery, and incised and encrusted pottery. The research includes materials from archaeological sites located in the Vardar and Struma valleys, which were important communication routes and sites of cultural interactions during the Late Bronze Age in this mountainous part of the southeastern Balkans. These river valleys, due to their strategic location, likely served as corridors for cultural exchange, making them key areas for studying interregional contacts. The dissertation discusses issues of chronology and settlement organization during the Late Bronze Age. Despite influences from the southern Mycenaean world, the settlements retained their local traditions, which is reflected in the unique character of their ceramic production. The methodology of the work is based on traditional research techniques, such as techno-stylistic analysis of ceramics, complemented by spatial analyses. The research sample consists of vessels and fragments collected in the collections of institutions such as the British Museum in London, the Archaeological Museum of Thessaloniki, Aristotle University of Thessaloniki, and the Regional Historical Museum in Blagoevgrad. The study takes into account fragments collected during some of the earliest research activities in the region—during World War I and the 1920s, as well as more recent materials gathered during systematic surface surveys in Greece and Bulgaria. Additionally, to complement the information derived from ceramic analyses, a series of spatial analyses was conducted for the southeastern Balkans using Geographic Information System (GIS) tools. This allowed for a better understanding of the function of settlements in the spatial context of cultural contacts. The dissertation includes an analysis of the development of ceramic production in Central Macedonia, including northern and southern influences. The research examines how local ceramics were shaped by these influences while maintaining their unique characteristics. The highlighted categories of ceramic vessels played a crucial role in analyzing cultural contacts, showing how local communities integrated external influences into their production. The study identifies which regions in the Central Macedonia network were key from the perspective of interregional interactions. By the end of the Late Bronze Age, no significant breaks in settlement continuity were recorded in the northern Aegean region, suggesting a stable development of material culture despite external influences. In Central Macedonia, no institutionalized political centers were recorded, distinguishing this region from the more advanced southern Greek areas. Further research, including more advanced chemical and petrographic analyses, could provide additional information and deepen the understanding of cultural dynamics in this part of the world. The dissertation also highlights the importance of studies on burial rituals, which in Central Macedonia are still poorly understood. The lack of formal burial practices distinguishes this region from neighboring areas, where burial rituals were more developed. Further research on this aspect may provide new information on the social and cultural structures of the region. Finally, the dissertation presents a future perspective, suggesting that the inclusion of modern analytical techniques, such as chemical and petrographic analysis, could significantly enhance the understanding of Central Macedonian ceramics and their role in interregional cultural contacts. Wydział ArcheologiiItem Ustanowienie zastawu umownego na prawach udziałowych nieinkorporowanych w papierach wartościowych materialnych(2024) Wojech, Tomasz; Sokołowski, Tomasz. PromotorRozprawa stanowi opracowanie z zakresu prawa rzeczowego zagadnienia ustanowienia w drodze umowy zastawu na prawach udziałowych nieinkorporowanych w tradycyjnych (materialnych) papierach wartościowych. Praktyczne wykorzystanie zastawu na prawach względnych w postaci praw udziałowych jest duże, ponieważ spółki są strukturami służącymi prowadzeniu działalności gospodarczej, a prawa udziałowe w tych spółkach są nośnikami wartości rynkowej, stanowiąc ważne zabezpieczenie dla wierzycieli. Charakter prawny umowy o ustanowienie zastawu na prawach udziałowych niepowiązanych z papierami wartościowymi materialnymi nie był dotychczas przedmiotem odrębnego opracowania. Zagadnienie ma doniosłe znaczenie na gruncie teorii prawa, rozważań dogmatycznych i praktyki obrotu gospodarczego. W pracy szczegółowo przedstawiono: uzasadnienie wyboru tematu i jego praktyczne znaczenie, uwagi terminologiczne w zakresie kluczowych pojęć, scharakteryzowano cechy przedmiotu obciążenia i cechy umowy o ustanowienia zastawu na prawach udziałowych niepowiązanych z nośnikiem materialnym, zakres czynności dodatkowych (tzw. konstytutywnych czynności następczych względem zgodnych oświadczeń woli), a nadto przedstawiono wnioski pracy. Praca stanowi również wkład w rozwój teorii prawa rzeczowego, w szczególności w zakresie pojęć charakterystycznych dla obrotu prawami oderwanymi od nośników materialnych. The dissertation is a study in the field of property law of the issue of contractual establishing a pledge of share rights which are not embodied in traditional (material) securities. The practical use of pledge on relative rights in the form of share rights is wide, because companies are structures for conducting business, and share rights in these companies are market value carriers, providing important collaterals for creditors. The legal nature of the pledge agreement on share rights which are not embodied in material securities has not yet been the subject of a separate study. The issue is important in terms of legal theory, dogmatic considerations and business practice. The dissertation presents in details: the justification for the choice of the topic and its practical significance, terminological remarks on key concepts, characterization of the features of the subject of the encumbrance and the features of the contract on the establishment of a pledge on share rights unrelated to the material medium, the scope of additional actions (the so-called constitutive actions subsequent to the consensual declarations of intent), and, moreover, the basic conclusions of the dissertation. The dissertation is also a contribution to the development of the theory of property law, particularly regarding the transactions of rights which are not embodied in traditional securities.Item Strategie perswazyjne w korespondencji Teodoreta z Cyru(2024) Nadobnik, Wojciech; Ilski, Kazimierz. PromotorCelem rozprawy jest analiza strategii perswazyjnych stosowanych w zachowanych listach Teodoreta, biskupa Cyru(393-460?), ze szczególnym uwzględnieniem jego kontaktów z poganami. Autor rozprawy stara się zbadać wzorce komunikacji i metody perswazji występujące w tym podzbiorze listów Teodoreta. Główna hipoteza pracy zakłada, że biskup, zamiast stosować tradycyjną apologetykę, starał się przedstawić chrześcijaństwo jako źródło nowej przynależności społecznej, utraconej przez jego korespondentów po zakazaniu publicznego kultu pogańskiego. Dowód podzielony jest na cztery etapy przedstawione w czterech rozdziałach. Pierwszy rozdział zawiera ogólne informacje o Teodorecie, jego listach i korespondentach. Drugi rozdział stanowi prozopograficzny przegląd sylwetek czternastu korespondentów Teodoreta, mający na celu ustalenie ich przynależności religijnej. Trzeci rozdział podsumowuje wzorce komunikacji obecne w listach do pogan i łączy je z główną hipotezą. Czwarty rozdział ma na celu potwierdzenie tego związku poprzez przedstawienie aluzji do obrzędu chrztu (rozumianego jako ryt przejścia niezbędny do uzyskania przynależności chrześcijańskiej) obecnych w listach Teodoreta do pogan. The aim of the dissertation is to investigate persuasive strategies employed in the extant letters of Theodoret, bishop of Cyrrhus (393-460?) with a particular focus on his communication with pagans. Author of the dissertation tries to investigate pattern of communication and modes of persuasion present in this subsection of Theodoret’s letters. The main hypothesis states that the bishop, instead of intellectual appeal, tried to present Christianity as a source of new social affiliation, lost after prohibition of pagan cult. The hypothesis is advanced in four stages split into four chapters. The first chapter provides general information about Theodoret, his letters and his correspondents. The second chapter undertakes of prosopographical survey of fourteen correspondents to establish their religious affiliation. The third chapter summarizes patterns of communications in the letters to pagans and connects these patterns to the main hypothesis. The fourth chapter aims to validate this connection by presenting allusions to baptism (which stands as rite de passage required to gain Christian affiliation) present in Theodoret’s letters to pagans.Item Mieszkańcy Pleszewa w XVI wieku(2024) Stępniak-Lis, Milena; Jasiński, Tomasz. PromotorRozprawa doktorska stanowi efekt wieloletnich badań archiwalnych, których głównym celem było stworzenie bazy danych istotnych z punktu wiedzenia historii mniejszych miast Polski na przykładzie XVI–wiecznego Pleszewa. Służący temu obszerny wykaz 2408 mieszkańców miasta i jego okolic oraz osób mających powiązania z tym ośrodkiem powstał w oparciu o analizę zapisek z ksiąg miejskich Pleszewa znajdujących się w zbiorach Archiwum Państwowego w Poznaniu. Zakres chronologiczny rozprawy obejmuje lata 1520–1600. Badania te uzupełniają zapiski z ksiąg ziemskich i grodzkich kaliskich i poznańskich oraz akt sądów kościelnych, źródła podatkowe dla województwa kaliskiego oraz wykopaliska archeologiczne i materiały kartograficzne. Praca ta jest próbą odpowiedzi na pytanie w jakim stopniu zachowane akta umożliwiają poznanie przeszłości i specyfiki danego ośrodka. Poszczególne zagadnienia w tym zakresie omówiono w czterech rozdziałach, w których omówiono kolejno: obraz miasta w XVI w., jego ustrój, strukturę społeczną, socjotopografię, gospodarkę i kulturę oraz dokonano rekonstrukcji jego ówczesnego rozplanowania przestrzennego. W części podsumowującej zakreślono kolejne postulaty badawcze na przyszłość, które można odnieść do historii innych mniejszych miast w Polsce. Całość uzupełniają załączone aneksy, fotografie, tabele i mapy. The doctoral thesis is a result of long-term archival research. The main scope of these studies was to create a database, which is important from the point of view of the history of Polish towns, based on the 16th-century Pleszew. The comprehensive list of 2408 inhabitants of town and its suburbs, and other peoples connected whit this municipality, was based on the analysis of city books of records from the Pleszew found in the State Archives in Poznań. The chronological area of the dissertation covers the years 1520–1600. The research is complemented by informations, which are included in the court books of Kalisz and Poznań, in the church court records, tax records of Kalisz Province, as well as archaeological excavations and cartographic materials. This is an attempt to answer the question about scope of knowledge about the past of towns and their inhabitants, which is contained in the archival materials. Some issues are discussed in four chapters, which present as follows: the Pleszew in 16th century, its administration, social structure, sociotopography, economy and culture. Moreover, the paper contains the reconstruction of spatial structure of the town. The summary section presents the future research postulates, which can be related to the history of many other smaller towns in Poland. The dissertation is complemented by annexes, photographs, tables and maps.Item Badania użyteczności internetowego partycypacyjnego systemu informacji geograficznej wspierającego proces planowania przestrzennego(2024) Młodkowski, Marek; Jankowski, Piotr. PromotorW niniejszej rozprawie doktorskiej zaprezentowano wyniki badań użyteczności Geodyskusji aplikacji internetowego partycypacyjnego systemu informacji geograficznej wspierającego proces planowania przestrzennego. Aplikacja ta została zaprojektowana w ramach prowadzonych badań nad metodami PPGIS, a następnie zastosowana w procesie konsultacji społecznych nad Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego pt. “Park Kasprowicza” w Poznaniu. W procesie tworzenia Geodyskusji wykorzystano podejście zorientowane na użytkownika oraz metodykę zwinnego programowania skupiające się na jak najszybszym dostarczeniu odbiorcy gotowych do przetestowania funkcji. Na tym etapie badań skoncentrowano się na potrzebach potencjalnych użytkowników Geodyskusji. Na dalszym etapie prac badawczych skupiono się na użyteczności panelu administracyjnego Geodyskusji. Badania zostały skoncentrowane na panelu administracyjnym, ponieważ to dzięki niemu osoby organizujące konsultacje będą mogły tworzyć i zarządzać procesami konsultacji przy użyciu Geodyskusji. Finalnym etapem prac badawczych było zbadanie użyteczności i efektywności wyników konsultacji społecznych przeprowadzonych za pomocą Geodyskusji dla projektantów MPZP oraz organizatorów konsultacji społecznych. This doctoral dissertation presents the results of research on the usability of Geodiscussion, an online application of participatory geographic information system (PPGIS) which supports the spatial planning process. The Geodyskusja application was designed as part of the conducted research and was subsequently used in the public consultation process for the Local Spatial Development Plan (MPZP) titled "Kasprowicz Park” in Poznań. The development of Geodiscussion employed a user-centered design approach and agile programming methodologies focusing on delivering ready-to-test features to users as quickly as possible. At this stage of the research, attention was focused on the needs of potential Geodiscussion users. Among all stakeholder groups, the emphasis was placed on those interested in providing feedback on urban space management, with less attention given to those who receive this feedback. In the next stage of the research, the focus was on the usability of the Geodiscussion administrative panel. The research concentrated on the administrative panel because it enables those organizing consultations to create and manage consultation processes using Geodiscussion. The final research stage involved assessing the usability and effectiveness of the results of public consultations conducted via Geodiscussion for the designers of MPZP and the organizers of public consultations.Item Przemiany społeczne i kulturowe na terenie prowincji Osroene w późnym antyku(2024) Jędrzejewska, Daria; Ilski, Kazimierz. PromotorW połowie III wieku po Chr. Osroene została ostatecznie włączona do Cesarstwa Rzymskiego, co wiązało się z utratą władzy przez lokalną dynastię Abgarydów. Królewski dwór w Edessie, pozostający pod silnym wpływem Arsakidów, już za panowania Abgara Wielkiego stał się znaczącym ośrodkiem literackiej kultury syryjskiej; wśród lokalnej arystokracji pojawiło się także wcześnie zainteresowanie chrześcijaństwem. W kolejnych wiekach przynależność Osroene do świata rzymskiego pogłębiała się na poziomie politycznym, administracyjnym i społecznym, przy jednoczesnym zachowaniu elementów kulturowej odrębności. W niniejszej pracy została podjęta próba zdefiniowania charakteru prowincji Osroene przez zarysowanie tła historycznego; próbę zdefiniowania geograficznych granic; oraz ukazanie roli poszczególnych ośrodków oraz ich powiązań z centrum – Edessą. Główny cel pracy stanowi prześledzenie obrazu lokalnej kultury zarówno w ujęciu społecznym, jak i przez definicję poszczególnych toposów obecnych w warstwie literackiej. Do najważniejszych należą: narracja o nawróceniu króla Abgara, św. Tomasz jako patron Edessy, motyw miasta niezwyciężonego, oraz zdefiniowanie odrębności małej ojczyzny w ujęciu biblijnym. Wszystkie te motywy wpłynęły na formowanie się lokalnej tożsamości mieszkańców Osroene, przyczyniając się do ugruntowania i rozwoju szerszego horyzontu kultury syryjskiej. In the middle of the 3rd century AD, Osrhoene was finally incorporated into the Roman Empire, resulting in the loss of power of the local Abgarid dynasty. The royal court in Edessa, strongly influenced by the Arsacids, had already become a significant centre of Syriac literary culture during the reign of Abgar the Great; there was also an early interest in Christianity among the local aristocracy. In the following centuries, Osrhoene's affiliation to the Roman world deepened at the political, administrative and social levels, while retaining elements of cultural distinctiveness. This thesis attempts to define the character of the province of Osrhoene by showing its historical background, describing the geographical boundaries, as well as highlighting the role of neighbouring cities and their links with Edessa. The main aim was to trace the signs of local culture both in social terms and through the definition of the various topoi present in the literary layer. Among the most important are: the narrative of the conversion of king Abgar, St Thomas as patron saint of Edessa, the concept of an invincible city, and a "little homeland" described in biblical terms. All these themes influenced the formation of the local identity of the people of Osrhoene, which contributed to the consolidation and development of the broader horizon of Syriac culture.Item Uwarunkowania dynamiki spływu powierzchniowego w świetle terenowych badań eksperymentalnych(2024) Czuchaj, Aleksandra; Marciniak, Marek. Promotor; Majewski, Mikołaj. Promotor pomocniczyW warunkach obserwowanych zmian klimatycznych i wzrastającej antropopresji zauważalna jest zwiększona częstotliwość występowania zdarzeń ekstremalnych. Opady atmosferyczne coraz częściej cechują się dużym natężeniem i krótkim czasem trwania. Krótkotrwałe, intensywne opady deszczu stanowią zagrożenie na obszarach zurbanizowanych, gdyż mogą przyczyniać się do generowania powodzi błyskawicznych. Spływ powierzchniowy na skutek intensywnych opadów deszczu może formować się na obszarach zurbanizowanych ze względu na ich znaczne uszczelnienie. Niniejsza praca miała na celu rozpoznanie warunków występowania spływu powierzchniowego i jego dynamikę w zależności od kategorii opadu, typu pokrycia powierzchni terenu oraz początkowych warunków wilgotnościowych gruntu. Pierwszym etapem było rozpoznanie warunków pluwialnych na obszarze badań. Szczególną uwagę poświęcono opadom ekstremalnym na obszarze aglomeracji poznańskiej. Następnie zaprojektowano i wykonano terenowe stanowisko badawcze wraz z symulatorem opadu. Trzecim etapem badań było zaplanowanie i przeprowadzenie serii eksperymentów terenowych, umożliwiających zbadanie dynamiki spływu powierzchniowego podczas zróżnicowanych opadów deszczu. Ostatnim etapem była interpretacja danych pozyskanych w terenie poprzez obliczenie bilansu wodnego stanowiska badawczego w ujęciu objętościowym i procentowym. Opracowano również krzywe dynamiki spływu powierzchniowego, a następnie opisano je za pomocą zestawu zdefiniowanych odpowiednio deskryptorów. In the conditions of observed climate changes and increasing anthropopressure, an increased frequency of extreme events is noticeable. Precipitation is increasingly characterized by high intensity and short duration. Short-term, intense rainfall poses a threat in urbanized areas as it may contribute to generating flash floods. As a result of intense rainfall surface runoff may form in urban areas due to their significant percentage of impermeable landcovers. This research aimed to identify the conditions of surface runoff and its dynamics depending on the rainfall category, type of landcover and initial soil moisture conditions. The first stage was the identification of pluvial conditions in the study area. Particular attention was paid to extreme rainfall in the Poznań agglomeration. Then, a field research station with a rainfall simulator was designed and constructed. The third stage of the research was to plan and conduct a series of field experiments to investigate the dynamics of surface runoff during various rainfall events. The last stage was the interpretation of data obtained in the field by calculating the water balance of the research station in volume and percentage terms. Surface runoff dynamics curves were also developed and then described using a set of appropriately defined descriptors.Item Wykorzystanie zasobów ustrukturyzowanych w neuronowych modelach języka(2024) Turski, Michał; Graliński, Filip. PromotorWiększość badań w dziedzinie przetwarzania języka naturalnego koncentruje się na przetwarzaniu tekstu. Choć ten paradygmat jest bardzo skuteczny w wielu zastosowaniach, takich jak tłumaczenie maszynowe, automatyczne podsumowywanie i systemy dialogowe, nie potrafi w pełni wykorzystać bogactwa wielu dokumentów tworzonych przez i dla ludzi. Dokumenty przekazują znaczenie nie tylko przez warstwę tekstową, ale także poprzez swoją strukturę i cechy wizualne. Kluczowym wyzwaniem podejmowanym w tej pracy jest proponowanie rozwiązań rozszerzających najnowsze modele języka o wykorzystanie informacji strukturalnych celem poprawy jakości przetwarzania dokumentów. Niniejsza rozprawa składa się z pięciu prac naukowych w domenie rozumienia dokumentów i jest podzielona na dwie główne sekcje. Pierwsza sekcja dotyka problemu oceny modeli rozumienia dokumentów. Druga sekcja tej pracy podejmuje różne wyzwania w domenie rozumienia dokumentów, proponując innowacyjne rozwiązania mające na celu poprawę jakości modeli. Podsumowując, ta praca przyczynia się do rozwoju modeli rozumienia dokumentów, umożliwiając lepsze przetwarzanie i analizę dokumentów o bogatej strukturze. The majority of research in the field of Natural Language Processing is focused on processing plain text. While this paradigm is highly effective for numerous use cases, such as machine translation, summarization, and chatbots, it fails to fully harness the richness of many texts created by and for humans. Documents, on the other hand, convey meaning not only through their textual content but also through their structure and visual features. A key challenge tackled by this thesis is to develop solutions that combine recent advancements in language modeling with structural information to improve the processing and comprehension of documents. This thesis comprises five scientific papers in the domain of document understanding, divided into two main sections. The first section focuses on evaluating document understanding models. The second section of this thesis tackles various challenges in the document understanding domain, proposing innovative solutions to enhance model performance. Overall, this thesis contributes to the development of more accurate and useful document understanding models, enabling improved processing and comprehension of rich, structured documents.Item Reprezentacje rodziny we współczesnych fińskich i polskich seriach książek obrazkowych dla dzieci(2024) Ciaś, Kinga; Mrozewicz, Bolesław. PromotorRodzina przechodzi głębokie zmiany w wielu społeczeństwach na całym świecie, co znajduje odzwierciedlenie we współczesnej literaturze dziecięcej. Celem rozprawy było zrekonstruowanie i porównanie reprezentacji rodziny we współczesnych fińskich i polskich seriach książek obrazkowych o życiu codziennym bohatera dziecięcego. Cel ten wymaga postawienia m.in. następujących pytań badawczych: Jakie są podobieństwa i różnice w wizualnych i werbalnych reprezentacjach rodziny między polskimi i fińskimi książkami obrazkowymi? Kim są reprezentowani członkowie rodziny? Aby odpowiedzieć na postawione pytania badawcze, zastosowano podejście socjokrytyczne, a dokładniej - Multimodalną Analizę Dyskursu z metodami korpusowymi. Metody ilościowe zostały wykorzystane jako narzędzie wspierające dalszą analizę jakościową ikonotekstów. Na podstawie zarysowanej analizy zrekonstruowano reprezentację rodziny w analizowanym materiale badawczym. Wyróżniono cztery podstawowe modele konstruowania wizerunku rodziny: 1. model przeglądowy z naciskiem na różnorodność rodziny (wiele równorzędnych rodzin w książce); 2. model informacyjny; 3. model fokalizujący się na rodzinie; 4. model rodziny w tle. Wyniki badań pokazują, że rodzina w fińskich książkach obrazkowych jest rodziną nuklearną składającą się z rodziców (najczęściej matki i ojca, czasem dwóch matek) z dziećmi (często więcej niż trojgiem, niekoniecznie wspólnymi dziećmi przedstawionych rodziców). Rodzina w polskich książkach obrazkowych jest wielopokoleniowa i rozszerzona - dziadkowie oraz ciotki z wujkami odgrywają ważną rolę we wspieraniu rodziny głównego bohatera. Fińskie serie książek obrazkowych wykazują większą różnorodność etniczną przedstawianych rodzin. The family is undergoing profound changes in many societies around the world, which is reflected in contemporary children's literature. The purpose of this dissertation was to reconstruct and compare representations of the family in contemporary Finnish and Polish picturebook series about the daily life of a child protagonist. This goal requires posing the following research questions: What are the similarities and differences in visual and verbal representations of the family? Who belongs to the family? The study used Multimodal Discourse Analysis with corpus linguistic methods. Quantitative methods were used as a tool to support further qualitative analysis of the iconotexts. Based on the outlined analysis, the representation of the family in the analyzed research material was reconstructed. Four basic models of family image construction were distinguished: 1. an overview model with an emphasis on diversity (many equivalent families in the book); 2. an information model; 3. a focalizing model on the family; 4. a background family model. The results of the study show that the family in Finnish picturebooks is a nuclear family consisting of parents (usually mother and father, sometimes two mothers) with children (often more than three, not necessarily common children of the parents depicted). The family in Polish picturebooks is multi-generational and extended – grandparents, aunts and uncles play an important role in supporting the main character's family. Finnish picturebook series show more ethnic diversity in the families depicted.Item Prawne aspekty scalania i podziału nieruchomości(2024) Przychodzka-Gorzelańczyk, Tatiana; Suchoń, Aneta. Promotor; Kruś, Maciej. Promotor pomocniczyTematem niniejszej pracy są prawne aspekty scalania i podziału nieruchomości przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne i leśne. Celem niniejszej pracy było wskazanie ewolucji scalania, określenie funkcji, elementów konstrukcyjnych, a szerzej kształtu prawnego instytucji scalania i podziału nieruchomości oraz próba udzielenia odpowiedzi na pytania, czy i w jakim stopniu regulacje prawne dotyczące tejże instytucji mogą być skutecznym instrumentem kształtowania przestrzeni na obszarze miast. W jakim stopniu zatem realizuje ona cele założone przez ustawodawcę oraz uwzględnia wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem. Niniejsza rozprawa została podzielona na osiem rozdziałów, w których autorka porusza wiele wątków problemowych. Rozdział pierwszy rozprawy obejmuje rozważania wstępne. Rozdział drugi poświęcony został kształtowaniu się regulacji prawnych w zakresie scalania gruntów oraz scalania i podziału nieruchomości. W celach porównawczych zestawiono instytucję scaleniowo-podziałową i scaleniową z perspektywy historycznej. W rozdziale trzecim z kolei wskazano na pewne aspekty scalania gruntów w wybranych państwach europejskich. Przeprowadzona w tym zakresie analiza przykładowo podanych podobnych regulacji prawnych, umożliwiła ich porównanie z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami polskimi. Rozdział czwarty zawiera rozważania dotyczące scaleń i podziałów nieruchomości jako instrumentu kształtującego przestrzeń. W rozdziale tym przedstawiono podstawowe cele analizowanej instytucji, podkreślając jednocześnie jej powiązanie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Autorka porusza w tym miejscu również zagadnienia dotyczące scaleń i podziałów nieruchomości w aspekcie miejscowego planu rewitalizacji oraz zgodności analizowanej instytucji z Konstytucją. Nadto w tej części pracy wskazano na instytucję scaleniowo-podziałową jako instrument zrównoważonego rozwoju miast. W rozdziale piątym zamieszczono katalog poszczególnych etapów postępowania scaleniowo-podziałowego. Rozważania obejmują także aspekty geodezyjne oraz kwestie dotyczące finansowania postępowań scaleniowo-podziałowych. Dokonano również analizy uchwały scaleniowo-podziałowej, zwracając uwagę na kwestie własnościowe, ewidencyjne oraz dotyczące praw i obowiązków uczestników procedury. Rozdział szósty rozprawy dotyczy konsekwencji prawnych uchwały scaleniowo-podziałowej. Poruszono tutaj również kwestię dopłat, odszkodowań oraz opłat adiacenckich, związanych ze wzrostem wartości nieruchomości w procedurze scaleniowo-podziałowej. Rozdział siódmy stanowi egzemplifikację problemów praktycznych związanych z instytucją scaleniowo-podziałową. Autorka wskazała m.in. przykłady scaleń i podziałów nieruchomości oraz scaleń gruntów, których gminy podjęły się w różnym czasie, w różnych rejonach Polski. W tym celu wykorzystano przykłady z orzecznictwa, jak i praktyki wybranych gmin tj. Łomży i Lipnicy Wielkiej. Rozdział ósmy rozprawy stanowią rozważania końcowe, na które składa się podsumowanie, ocena analizowanej regulacji oraz określenie postulatów de lege ferenda. Przeprowadzone przez autorkę badania i analiza pozwoliła na sformułowanie wielu istotnych wniosków w podsumowaniu pracy. Geneza instytucji scaleniowo-podziałowej jak i instytucji scaleniowej oraz kształtowanie się regulacji prawnych potwierdziły, że scalania i podziały nieruchomości nawiązują swoją ideą do scalania gruntów. Konkludując, instytucja scaleniowo-podziałowa nie jest w obecnym kształcie prawnym skutecznym instrumentem kształtowania przestrzeni na obszarze miast (wsi). Problem w szczególności stanowi brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na obszarach większości gmin, niezbędnych do wszczęcia postępowania. Czynnikiem, który z kolei wzbudza wśród uczestników analizowanej procedury najwięcej kontrowersji jest wycena nieruchomości. Poza tym należy zwrócić uwagę na skomplikowany charakter postępowania scaleniowo-podziałowego. Procedury odwoławcze dotyczące scaleń i podziałów potrafią przedłużać się ( trwać) latami. W opinii autorki istnieje konieczność wprowadzenia nowego modelu scaleń i podziałów nieruchomości. Działania te przyczynią się w dalszej perspektywie do większej popularności analizowanej instytucji, a w szczególności jej częstszego wykorzystywania przez gminy w praktyce i tym samym do realizacji zasad zrównoważonego rozwoju. The subject of this thesis is the legal aspects of consolidation and subdivision of real properties designated in local spatial development plans for purposes other than those related to agriculture and forestry. The purpose of this thesis was to show the evolution of consolidation, to determine the functions, structural elements and, more broadly, the legal form of the institution of consolidation and subdivision of real properties, and to make an attempt at answer the questions of whether and to what extent the legal regulations concerning this institution can be an effective instrument of shaping space in urban areas. To what extent, therefore, it fulfils the objectives set by the legislator and takes into account the challenges of sustainable development. This dissertation was divided into eight chapters, in which the author addresses many problem threads. Chapter One of the dissertation covers introductory considerations. Chapter Two is devoted to the formation of legal regulations on land consolidation as well as on consolidation and subdivision of real properties. For comparative purposes, the consolidation-subdivision institution and the consolidation institution were juxtaposed from a historical perspective. Next, Chapter Three shows a number of aspects of land consolidation in selected European countries. An analysis of similar example legal regulations carried out in this scope, enabled their comparison with the Polish regulations currently effective in this area. Chapter Four contains considerations on land consolidations and subdivisions of real properties as an instrument of shaping space. This chapter presents the basic objectives of the analysed institution, while, at the same time, emphasising its connection with the local spatial development plan. The author also addresses here issues concerning real property consolidations and subdivisions in the aspect of the local revitalisation plan and the compliance of the analysed institution with the Constitution. In addition, this part of the thesis shows the consolidation-subdivision institution as an instrument of sustainable urban development. In Chapter Five provides a catalogue of the various stages of the consolidation and subdivision proceedings. The considerations also include geodetic aspects and issues concerning the financing of consolidation and subdivision proceedings. There is also an analysis of the consolidation-subdivision resolution adopted by the commune council, where close attention is paid to the issues of ownership, identification as well as the issues concerning the rights and obligations of the participants in the procedure. Chapter Six of the dissertation deals with the legal consequences of the consolidation-subdivision resolution adopted by the commune council. It also addresses the issue of surcharges, compensation and betterment fees related to the increase in the value of real property in the consolidation-subdivision procedure. Chapter Seven constitutes an exemplification of practical problems related to the consolidation-subdivision institution. The author showed, inter alia, examples of real property consolidations and subdivisions as well as land consolidations which communes undertook at different times in different regions of Poland. For this purpose, examples from judicature and the practices of selected communes, i.e. Łomża and Lipnica Wielka, were used. Chapter Eight of the dissertation consists of final considerations, which include a summary, an evaluation of the analysed regulation and determination of de lege ferenda proposals. The research and analysis conducted by the author allowed to formulate many important conclusions in the summary of the thesis. The genesis of the consolidation-subdivision institution as well as the consolidation institution and the development of legal regulations confirmed that the consolidation and subdivision of real properties refer in their idea to land consolidation. In conclusion, the consolidation-subdivision institution in its current legal form is not an effective instrument of shaping space in urban (rural) areas. In particular, the problem lies the lack of local spatial development plans in the areas of most communes, which are necessary to initiate the proceedings. Whereas the factor that arouses the most controversy among the participants of the analysed procedure is the valuation of real property. In addition, close attention should be paid to the complicated nature of the consolidation-subdivision proceedings. Appeals procedures for consolidations and subdivisions can be extended (lasting) for years. In the opinion of the author, there is a need to introduce a new model of real property consolidations and subdivisions. In the long run, these actions will contribute to a greater popularity of the analysed institution, and, in particular, to its more frequent practical use by communes. This, in turn, will aid in the implementation of the principles of sustainable development.Item Dane Polskiej Bibliografii Literackiej jako dane badawcze. Perspektywa humanistyki cyfrowej i studium przypadku(2024) Eichler, Jakub; Dominas, Konrad. PromotorPraca przedstawia zasoby Polskiej Bibliografii Literackiej jako źródła otwartych danych badawczych, łącząc tematykę literaturoznawczą z opisem zastosowania kompetencji oraz praktyk informatycznych i informacji naukowej. PBL to bibliografia dziedzinowa, rozwijana jako baza danych. Dokumentuje produkcję kulturalną w obszarze literatury, filmu i teatru. Pierwsza część pracy relacjonuje poszukiwanie pola badawczego dla humanistyki cyfrowej i referuje stan badań w dwóch zakresach: humanistyka cyfrowa jako całość oraz dane badawcze w humanistyce. Druga część zawęża zakres działania do projektu cyfrowego z wykorzystaniem danych bibliograficznych, jako dowodu na użyteczność przedstawionych źródeł. Głównym wytworem pracy jest zbiór danych (dataset) związany z przekładami twórczości J. L. Borgesa na język polski. Forma pracy łączy interdyscyplinarny szkic teoretycznoliteracki z elementami raportowania oraz dokumentacji pracy projektowej: odwołuje się do opowiadania za pomocą danych (data storytelling). Z jednej strony opiera się na narracji, z drugiej na zbieraniu i analizie faktów wyrażonych poprzez dane. Formułowane są hipotezy odnośnie uprawiania kształtu literaturoznawstwa w przyszłości. Przywołane zostają konteksty z obszarów komunikacji, kultury mediów i zarządzania. Praca porusza również wątki zaangażowania społecznego humanistyki i jej wpływu na życie społeczne. The work focuses on presenting the resources of the Polish Literary Bibliography (PBL) as a source of open research data, combining literary topics with a description of the application of IT and scientific information competences and practices. PBL is a domain bibliography developed as a database. It documents cultural production in the areas of literature, film and theatre. The first part reports on the search of a research field for digital humanities and informs on the state of research in two areas: digital humanities as a whole and research data in the humanities. The second part narrows the scope to a minimal digital literary project using bibliographic data as evidence of the usefulness of the presented sources. The main output is a dataset related to Polish translations of works by J. L. Borges. In its form, the work combines an interdisciplinary literary theory essay with elements of reporting and documentation of project work. It refers to data storytelling. On the one hand it is based on narrative and on the other on the collection and analysis of facts expressed through data. Hypotheses are also formulated regarding the development of literary studies in the future. Non-literary contexts mentioned include areas such as communication, media culture and management. The work also touches on the social responsibilities of humanities and humanities’ impact on social life.Item Outsourcing jako element polityk oświatowych(2024) Szymczak, Sławomir; Rosalska, Małgorzata. PromotorProblematyka outsourcingu, jako elementu polityki oświatowej, została przeanalizowana w odniesieniu do dwóch głównych obszarów relacji pojęć „outsourcing” i „edukacja” w praktyce edukacyjnej. Obszary te zostały zdefiniowane jako outsourcing edukacji i outsourcing w edukacji. Celem przedstawionych badań jest charakterystyka zjawiska outsourcingu w polityce oświatowej, pod kątem założonych i rzeczywistych funkcji obecnych w systemie edukacji i jego instytucjach. Problematyka outsourcingu edukacji, mimo znacznego zastosowania w praktyce, nie została dotychczas szczegółowo omówiona w polskiej literaturze z zakresu polityki edukacyjnej. W rozprawie szeroko opisano narastające w Polsce zjawisko outsourcingu edukacji. Także w opiniach respondentów, outsourcing ten staje się bardziej powszechny i ma coraz większe znaczenie dla systemu edukacji. Jest to szczególnie istotne w dobie dynamicznych przemian gospodarczych, a także wyzwań stojących przed zarządzaniem oświatą w obliczu zbliżającego się kryzysu demograficznego w Polsce i ciągłych problemów z finansowaniem edukacji przez państwo. Zdaniem respondentów należy spodziewać się, że skala outsourcingu (w) edukacji będzie miała coraz większe znaczenie w przyszłości. The issue of outsourcing as an element of educational policies discussed in the present dissertation was analysed with respect to two main areas of the relationship between the concepts of "outsourcing” and “education" in educational practice. These areas were defined as outsourcing of education and outsourcing in education. The aim of the presented research was to characterize the phenomenon of outsourcing in educational policies, in terms of foreseen and actual functions present in the education system and its educational institutions. The issue of education outsourcing, despite its wide application, has not yet been discussed in detail in the Polish literature on educational policy. The dissertation broadly discusses the current and growing phenomenon of education outsourcing in Poland. Also, in the opinions of respondents, this outsourcing is becoming more common and more important. This is particularly important at a time of dynamic economic changes, as well as the challenges facing education management in the face of a looming population crisis in Poland and constant problems in the financing of education by the state. According to the respondents, it is expected that the scale of education outsourcing will also become more important in the future.Item Opracowanie metody poboru próbek i analizy wybranych zanieczyszczeń środowiska za pomocą urządzeń pomiarowych sprzężonych z bezzałogowym statkiem powietrznym(2024) Adamski, Michał; Dąbrowska, Agata. PromotorRozprawa doktorska miała na celu opracowanie oraz optymalizację skutecznej metody analizy próbek powietrza pobieranych za pomocą aparatury sprzężonej z bezzałogowym statkiem powietrznym (BSP), ze szczególnym uwzględnieniem związków karbonylowych, w tym aldehydów. Związki te odgrywają kluczową rolę jako markery zanieczyszczenia powietrza, ponieważ ich obecność jest powszechna zarówno w wyniku działalności człowieka, jak i naturalnych procesów atmosferycznych. Wysoka toksyczność aldehydów, zwłaszcza formaldehydu i acetaldehydu, sprawia, że ich monitorowanie ma bezpośrednie znaczenie dla zdrowia publicznego. Ponadto związki karbonylowe są wysoce polarne i labilne, co stanowi wyzwanie w kontekście ich precyzyjnej analizy, wymagając zaawansowanych technik analitycznych. Opracowano i zintegrowano aparaturę do pobierania próbek powietrza z BSP, a także zoptymalizowano metodykę pobierania próbek gazowych. Kluczowym elementem pracy było zastosowanie zaawansowanych technik chromatograficznych oraz metod przygotowania próbek, takich jak derywatyzacja i dyspersyjna mikroekstrakcja ciecz-ciecz (DLLME) i jej modyfikacja (DLLMESFO). Proces derywatyzacji umożliwił przekształcenie lotnych związków karbonylowych w bardziej trwałe i łatwe do analizy pochodne, natomiast technika DLLME-SFO pozwoliła na efektywną ekstrakcję analitów przy minimalnym zużyciu rozpuszczalników. W laboratorium przeprowadzano szczegółową analizę chemiczną pobranych próbek z wykorzystaniem metod chromatografii gazowej w układzie z selektywnym detektorem wychwytu elektronów (GC-ECD). W ramach realizacji badań stosowano czujniki elektrochemiczne, które umożliwiały pomiary w czasie rzeczywistym. Wyniki pomiarów były porównywane z wynikami uzyskiwanymi techniką chromatograficzną w laboratorium stacjonarnym. The dissertation aimed to develop and optimise an effective method for the analysis of air samples collected with an unmanned aerial vehicle (BSP)-coupled apparatus, with a particular focus on carbonyl compounds, including aldehydes. These compounds play a key role as markers of air pollution, as their presence is widespread both as a result of human activities and natural atmospheric processes. The high toxicity of aldehydes, especially formaldehyde and acetaldehyde, makes their monitoring of direct relevance to public health. In addition, carbonyl compounds are highly polar and labile, which poses a challenge for their precise analysis, requiring advanced analytical techniques. A BSP air sampling apparatus was developed and integrated, and the gas sampling methodology was optimised. A key element of the work was the application of advanced chromatographic techniques and sample preparation methods, such as derivatisation and dispersive liquid-liquid microextraction (DLLME) and its modification (DLLME-SFO). The derivatisation process allowed the conversion of volatile carbonyl compounds into more stable and easily analysable derivatives, while the DLLME-SFO technique allowed efficient extraction of analytes with minimal solvent consumption. In the laboratory, detailed chemical analysis of collected samples was performed using gas chromatography methods in a selective electron capture detector (GC-ECD) system. Electrochemical sensors were used in the implementation of the study, which allowed real-time measurements. The results of the measurements were compared with those obtained using the chromatographic technique in a benchtop laboratory.Item Polityka dynastyczna Piastów od X do połowy XII wieku w kontekście środkowoeuropejskim. Studium genealogiczno-porównawcze(2024) Wojtczak, Jakub; Dobosz, Józef. PromotorW pracy przeanalizowano małżeństwa zawarte przez członków dynastii Piastów, zarówno mężczyzn, jak i kobiet, od początków państwowości aż do wejścia w życie ustawy sukcesyjnej księcia Bolesława III Krzywoustego w 1138 roku. Małżeństwa dynastyczne były jednym z kluczowych narzędzi międzynarodowej polityki średniowiecznej Europy. Miały szczególne znaczenie zarówno dla stabilności politycznej, jak i dla wzmocnienia władzy i wpływów danego rodu. Często służyły jako środek do umocnienia sojuszy między różnymi państwami i dynastiami. Praca jest podzielona na trzy główne części. Pierwsza część obejmuje przegląd źródeł użytecznych do badań nad genealogią Piastów, uzupełniony o przegląd literatury na ten temat. Oprócz badań nad pierwszą polską dynastią, w tej części przedstawiono również stan badań nad genealogią czeskich Przemyślidów, węgierskich Arpadów, ruskich Rurykowiczów i niemieckich rodów. Druga część pracy poświęcona jest studium genealogiczno-politycznemu, w którym omawiane są poszczególne małżeństwa zawarte przez dynastię Piastów. Wbrew dominującemu trendowi w historiografii, małżeństwa te nie są omawiane chronologicznie, lecz według podziału terytorialnego. Najpierw przybliżono hipotetycznie istniejące małżeństwa zawarte przed panowaniem księcia Mieszka I. Następnie analizowane są małżeństwa zawarte z poszczególnymi dynastiami: Przemyślidów, Arpadów, skandynawskich władców, Rurykowiczów oraz z członkami niemieckich rodów książęcych i hrabiowskich. Na końcu przedstawiono hipotezy dotyczące małżeństw zawartych przez Piastów, o których nie mamy pewnych informacji. W przypadku każdego Piasta i Piastówny najpierw uwzględniono dane genealogiczne o danej osobie, starając się określić daty życia i filiacji. To samo dotyczyło małżonka lub małżonki. Następnie analizowano okoliczności polityczne, które przyczyniły się do zawarcia danego mariażu. W ostatnim rozdziale przeprowadzono analizę porównawczą i statystyczną. Zwrócono uwagę na imiona pierwszych Piastów, próbując odpowiedzieć na pytanie, skąd dane imię zostało przyjęte przez dynastię i które imiona przetrwały oraz były częściej nadawane w późniejszych czasach. Ponadto analizowano długość życia, liczbę potomków oraz uwzględniono kierunek polityki dynastycznej prowadzonej przez danego Piasta. Całą pracę zamyka zakończenie, będące próbą podsumowania wszystkich ustaleń zawartych w pracy doktorskiej, oraz spis tabel i bibliografia podzielona na źródła i literaturę. This dissertation analyzes the marriages contracted by members of the Piast dynasty, both men and women, from the beginnings of statehood until the enactment of the succession law by Duke Bolesław III Wrymouth in 1138. Dynastic marriages were one of the key tools of international politics in medieval Europe. They were of particular importance both for political stability and for strengthening the power and influence of a given lineage. They often served as a means to solidify alliances between different states and dynasties. The dissertation is divided into three main parts. The first part comprises an overview of sources useful for studying the genealogy of the Piasts, supplemented by a review of the literature on this topic. In addition to research on the first Polish dynasty, this section also presents the state of research on the genealogy of the Czech Přemyslids, the Hungarian Árpáds, the Russian Rurikids, and German noble families. The second part of the dissertation is dedicated to a genealogical-political study in which the individual marriages contracted by the Piast dynasty are discussed. Contrary to the prevailing trend in historiography, these marriages are not discussed chronologically but according to territorial division. First, the hypothetically existing marriages contracted before the reign of Duke Mieszko I are introduced. Subsequently, the marriages contracted with various dynasties: the Přemyslids, Árpáds, Scandinavian rulers, Rurikids, and members of German princely and comital families are analyzed. Finally, hypotheses concerning marriages contracted by the Piasts, for which we do not have certain information, are presented. For each Piast and Piast princess, genealogical data about the person was first considered, with an effort to determine life dates and filiations. The same applies to the spouse. Subsequently, the political circumstances that contributed to the conclusion of the given alliance supported by the marriage were analyzed. In the last chapter, a comparative and statistical analysis was conducted. Attention was paid to the names of the first Piasts, attempting to answer the question of where a given name was adopted by the dynasty and which names survived and were more frequently given in later times. Furthermore, the lifespan, number of offspring, and the direction of the dynastic policy pursued by the given Piast were analyzed. The entire dissertation concludes with a summary of all the findings contained in the doctoral dissertation, followed by a list of tables and a bibliography divided into sources and literature.Item Weryfikacja narodowościowa w Wielkopolsce w latach 1945-1950(2024) Józefiak, Jakub; Jankowiak, Stanisław. PromotorPraca skupia się na przedstawieniu procesu pozbawiania obywatelstwa polskiego osób narodowości niemieckiej w Polsce w latach 1945-1950 w Wielkopolsce i jest podzielona na pięć rozdziałów. Pierwszy wyjaśnia kluczowe pojęcia dla idei narodu i skupia się na przedstawieniu kontekstu historycznego. Autor prezentuje nowy porządek w powojennej Europie, który doprowadził do masowych wysiedleń po 1945 r. Drugi rozdział charakteryzuje sytuację Niemców w Polsce w latach 1945-1950. Trzeci rozdział jest poświęcony instytucji obywatelstwa jako takiej oraz w kontekście wysiedleń Niemców. Czwarty rozdział prezentuje wszystkie wersje procesu pozbawiania obywatelstwa polskiego Niemców oraz opisuje rolę organów państwa w nim uczestniczących. W piątym rozdziale dysertacji autor przedstawia wyniki badań oraz odpowiedzi na pytanie jakie zachowanie potwierdzało związki jednostki z narodem niemieckim. Katalog nie był zamknięty. Do najbardziej popularnych zachowań potwierdzających związki z niemieckością należały: posługiwanie się językiem niemieckim w domu i w miejscach publicznych; dobrowolna przynależność do organizacji niemieckich; służba w armii niemieckiej, związki rodzinne z osobami uważanymi powszechnie za wrogów Polaków oraz przede wszystkim samo zachowani wobec Polaków. The thesis is focused on process of depriving Germans of civil rights in Poland in years 1945-1950 in Greater Poland and is divided into five chapters. First chapter explains key concepts for idea of nation and focuses on historical background. Author explains a new order in postwar Europe which led to massive resettlements after 1945. Second chapter characterize situation of Germans in Poland in years 1945-1950. Third chapter is dedicated to the institution of citizenship in general and in context of expulsion of the German population. Fourth chapter presents all variants of the process which lead to deprivation Germans of polish citizenship and characterize all state authorities involved. In the fifth chapter of thesis presents author presents the result of scientific research and answers the question: what kind of behaviour confirmed attachment to German nationality. The catalogue wasn't definite. Local organs had much freedom in interpretation. The most popular behaviour which express attachment to German nationality were: speaking German in home and in public; voluntary membership in German organisation; serving in German army; family relationship with person commonly recognize as enemy of Poles and most of all attitude towards Poles.Item Częstość i fazowość występowania zjawisk lodowych na rzekach Przymorza w aspekcie zmian klimatycznych i oddziaływań antropogenicznych w latach 1951-2015(2024) Łukaszewicz, Jan Tadeusz; Graf, Renata. PromotorCelem pracy było określenie cech zmieniającego się reżimu termiczno-lodowego rzek Przymorza i analiza tych zmian. Przedmiotem badań była identyfikacja form zjawisk lodowych utrzymujących się na rzekach oraz stopnia ich zróżnicowania w latach 1951-2015. Szczegółowej analizie poddano czas trwania, częstość i fazowość występowania zjawisk lodowych. Zastosowanie analiz statystycznej, geostatystycznej i przestrzennej danych umożliwiło opracowanie modeli opisujących rozkład przestrzenny i czasowy zjawisk lodowych oraz relacje zachodzące między nimi, a czynnikami je warunkującymi, jak również modeli prognostycznych. Określono zmiany struktury zlodzenia rzek spowodowane wyraźnym wzrostem udziału sezonów, w których wskaźnik Oscylacji Północnoatlantyckiej NAO znajdował się w pozytywnej fazie cyklu. Opisano czynniki, które znacznie skróciły czas trwania zjawisk lodowych lub doprowadziły do ich całkowitego zaniku na wybranych odcinkach rzek. Zdefiniowano w jakiej skali i jakie zjawiska występują w obecnych warunkach klimatycznych najczęściej. Na podstawie przeprowadzonej analizy opracowano obszerną bazę danych o zjawiskach lodowych na rzekach Przymorza. The aim of the work was to determine the features of the changing thermal and ice regime of the Coastal rivers and to analyze these changes. The subject of the research was to identify the forms of ice phenomena occurring on rivers and the degree of their diversity in the years 1951-2015. The duration, frequency and phasing of ice phenomena were analyzed in detail. The use of statistical, geostatistical and spatial analyzes of data enabled the development of models describing the spatial and temporal distribution of ice phenomena and the relationships between them and the factors conditioning them, as well as forecast models. Changes in the ice structure of rivers were determined due to a significant increase in the share of seasons in which the NAO North Atlantic Oscillation index was in the positive phase of the cycle. The factors that significantly shortened the duration of ice phenomena or led to their complete disappearance on selected river sections were described. It was defined on what scale and what phenomena occur most often in current climatic conditions. Based on the analysis, an extensive database of ice phenomena on the rivers of the Coast was developed.Item Mity dotyczące dziecka i dzieciństwa. Studium socjopedagogiczne(2024) Kiszka, Monika Anna; Segiet, Katarzyna. PromotorW społecznej świadomości pojawia się wiele przekonań na temat dziecka i dzieciństwa. Często wzajemnie się one różnią, bowiem istnieje trudność zrozumienia tego „innego” świata. Powodem może być to, że człowiek dorosły wynosi z tego okresu fragmentaryczne i różnorodne wspomnienia. W tworzeniu wiedzy o dzieciństwie i w relacji dorosłego z dzieckiem widoczne jest trzymanie się odwiecznych mitów, które automatycznie przejmujemy z pokolenia na pokolenie i nie poddajemy ich weryfikacji. Często je rozbudowujemy, a nawet na bieżąco tworzymy. Konieczność „odmitologizowania” potocznej refleksji o dziecku i dzieciństwie jest ważnym zadaniem stojącym dziś przed pedagogami i osobami dorosłymi. Zasadniczym założeniem przedłożonej pracy jest zbadanie wiedzy i ustalenie faktów dotyczących dziecka i dzieciństwa oraz mitów funkcjonujących w potocznej refleksji dorosłych. Myślenie mityczne stanowi ważny obszar analizy poznawczej, który pozostaje nadal nieodkryty. W opisywanej koncepcji badań zasadniczą rolę odgrywają mity, czyli fałszywe założenia lub półprawdy obecne w opinii publicznej. W tej narracji mit traktowany jest jako iluzyjność czy błędna prawda na temat dziecka i dzieciństwa funkcjonująca w potocznej refleksji dorosłych. Mit jest często reakcją na coś mało znanego i niezrozumiałego. Każdy z nich jednak jest próbą wyjaśnienia lub ustosunkowania się wobec czegoś. Występowanie zaś mitycznego myślenia w funkcjonowaniu każdego człowieka stanowi niezaprzeczalny fakt i zapewnia mu jednocześnie poczucie bezpieczeństwa i podejmowanie aktywności w rzeczywistości społecznej. Nasuwa się wniosek, że potrzebom obecnych czasów jest odnalezienie oraz opis obiektywnych prawd dotyczących dzieciństwa, które pozostają w sprzeczności z oficjalnymi prawdami dyskursów publicznych. Mityczne myślenie o dzieciństwie utrwala schematyczne sposoby postępowania dorosłych wobec dzieci. Ważną rolę odgrywają wyobrażenia zapośredniczone z mitów, a w konsekwencji konstytuujące miejsce oraz status społeczny dzieci. Prezentowane badania strategicznie oparto na fundamentalnych założeniach pedagogiki społecznej i wynikającym z tego epistemologicznym paradygmacie zarówno w sferze poznawczej, jak i metodologicznej. Badaniami objęto 350 osób dorosłych. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, która była procedurą wiodącą, natomiast grupowe studium przypadku w liczbie sześciu stanowiło strategię dopełniającą. Głównym efektem przeprowadzonych badań jest próba wskazania rekomendacji i konieczności „odmitologizowania” potocznej refleksji o dziecku i dzieciństwie, która jest odpowiedzią na potrzebę zmiany myślenia o dziecku oraz dzieciństwie. In human consciousness, there are existing beliefs about child and childhood. They are different from each other because adults have problems with understanding children's world. The main reason for this is that adults have fragmented memories from their childhood. Myths have a powerful influence on creating knowledge about childhood and relationship-building between children and adults. Myths are also seen as generational knowledge. Adults accept this type of knowledge and never get it under verification. Myths are usually extended and even created by adults. It is essential to start demythologizing the colloquial reflection about child and childhood. This unique mission applies to pedagogues and adults. The subject of my doctoral dissertation was myths about children and childhood. This study aimed to explore the knowledge and facts about children and childhood. Furthermore, the main goal was to explore myths about children and childhood that existed in a colloquial human consciousness. Mythical thinking is a significant field of cognitive analysis which is still undiscovered. The prime assumption about myths is that they are untrue or half-facts that are still a part of human consciousness. My doctoral dissertation comprehends myths as oppositional to scientific thoughts about child and childhood. It is important to emphasize that myths are also erroneous truths about child and childhood. Myths are often used when adults come upon a situation unknown to them, but they can also be seen as an adult's reaction to searching or taking a position. It is essential to point out that mythical thinking, which is a part of human consciousness, is an undeniable fact. The main reason adults use mythical thinking is that it comforts them and is a security blanket for them. What is more, mythical thinking helps adults to be active. In virtue of the above thesis, it is essential to conclude that exploring and describing objective thoughts about childhood is necessary. Those thoughts will need to be consistent with public discourses. Mythical thinking about childhood is the main reason that strengthens the formulaic relationship between adults and children. The fundamental strategy of this showcase research was based on social pedagogy and her epistemological paradigm. The research of this doctoral dissertation was carried out among 350 adults. The diagnostic survey had the lead role, but the group case study was used as a complement to that. The most important effect of the presented research was an attention to presentational recommendation and the process of demythologizing the colloquial reflection about child and childhood, which is a response to the need to change ways of thinking about children and childhood.Item Dyskurs pedagogiczny w kobiecej prozie rosyjskiej XXI wieku w aspekcie genderowym(2024) Terno-Jeleńska, Weronika; Popiel-Machnicki, Wawrzyniec. PromotorNiniejsza rozprawa poświęcona jest charakterystyce dyskursu pedagogicznego w kobiecej prozie rosyjskiej XXI wieku w aspekcie genderowym. Głównym celem pracy stała się analiza-interpretacja czterech dzieł współczesnej literatury rosyjskiej autorstwa kobiet, a więc: noweli "Okolicznik czasu" (2012) Anny Matwiejewej; dziennika-życiorysu "Jak dziennik. Opowiadania nauczycielki" (2012) Mariny Aromsztam; współczesnej powieści "Nauczycielka" (2013) Natalji Tierientjewej; powieści-dziennika "Choinka. Ze szkoły z miłością, lub Dziennik nauczycielki" (2013) Olgi Kamajewej. Rozprawa składa się z trzech rozdziałów, Wstępu, Zakończenia, Streszczenia w języku rosyjskim, polskim i angielskim i Bibliografii. This dissertation is devoted to the characteristics of pedagogical discourse in Russian women's prose of the 21st century in the gender aspect. The main purpose of the work was the analysis-interpretation of four works of modern Russian literature by female authors, that is: the novella "The of four works of modern Russian literature by female authors, that is: the novella "The Circumstance of Time" (2012) by Anna Matveeva; the life diary "Like a diary. Stories of the teacher" (2012) by Marina Aromshtam; the contemporary novel "Teacher" (2013) by Natalya Terenteva; the diary novel "Christmas Tree. From School with Love, or Diary of a Teacher" (2013) by Olga Kamaeva.The dissertation consists of three chapters, Introduction, Conclusion, Summary in Russian, Polish and English and Bibliography. Диссертация посвящена характеристике педагогического дискурса в русской женской прозе XXI века в гендерном аспекте. Основной целью работы стал анализ-интерпретация четырех произведений современной русской литературы женского авторства, то есть: новеллы "Обстоятельство времени" (2012) Анны Матвеевой; дневника-жизнеописание "Как дневник. Рассказы учительницы" (2012) Марины Аромштам; современного романа "Училка" (2013) Натальи Терентьевой; романа-дневника "Елка. Из школы с любовью, или Дневник учительницы" (2013) Ольги Камаевой. Диссертация состоит из трех глав, Введения, Заключения, Резюме на русском, польском и английском языках и Библиографии.