Profil kognitywny eksperta kryminalistyki

Abstract

Opinia biegłego jest kluczowym dowodem w sprawach sądowych, jednak obecny model selekcji biegłych nie gwarantuje wysokiej jakości opinii. Aby zminimalizować błędy w pracy biegłych, stosuje się różne narzędzia selekcyjne, takie jak analiza CV, testy osobowości, wywiady, a także testy zdolności poznawczych. Celem pracy była analiza, czy istnieje profil kognitywny eksperta kryminalistyki, który określa zdolności poznawcze sprzyjające wykonywaniu zadań związanych z porównywaniem śladów kryminalistycznych. Badano również, czy istnieją zdolności poznawcze uniwersalne dla wszystkich ekspertów oraz specyficzne dla poszczególnych specjalności. W badaniu uczestnicy rozwiązywali testy mierzące zdolności poznawcze, a następnie zadania z zakresu porównywania podpisów i śladów daktyloskopijnych. Stwierdzono korelacje istotne statycznie. Wyniki badań sugerują, że dzięki odpowiedniej selekcji kandydatów na biegłych możliwe jest wybranie osób z lepszymi predyspozycjami poznawczymi, które będą rzadziej popełniały błędy w zadaniach z zakresu porównywania śladów kryminalistycznych. W przyszłości warto rozszerzyć badania o profile kognitywne ekspertów z innych dziedzin kryminalistyki.

The expert opinion is one of the most important means of evidence. The current model of expert witnesses does not guarantee the high quality of their opinions. In order to minimize the number of mistakes made at each stage of expertise, candidates for forensic experts are selected using tools such as biographical data analysis (CV), personality tests, preliminary tasks, and questionnaire interviews. The main research objective of this thesis was to find an answer to the question of whether there is a cognitive profile of a forensic expert that would determine cognitive abilities crucial to the performance of evidence comparison. In addition, this work sought an answer to the question of whether there are cognitive abilities that are universally beneficial (i.e. for experts in every forensic discipline) and abilities that are specifically beneficial (i.e. for experts in certain specialties). In the study probands solved tests measuring cognitive abilities as well as fingerprint and signature comparison tasks. Significant correlations were observed. The results of the study suggest that with the proper selection of candidates for forensic experts, it is possible to select people with better cognitive aptitude who will make mistakes less often in evidence examinations. In future studies, research should be conducted towards determining the cognitive profiles of experts in other fields of forensic science.