Browsing by Author "Judkowiak, Barbara. Promotor"
Now showing 1 - 3 of 3
Results Per Page
Sort Options
Item ,,Król z narodem, naród z królem”? Polski władca jako figura seria dyskursu politycznego w dramatach oświecenia polskiego (1760-1792)(2024) Śrama, Marcin; Judkowiak, Barbara. PromotorCelem niniejszej pracy było dokonanie charakterystyki reprezentacji literackich przekształceń idei monarchicznej realizowanych na gruncie dramatu w dobie oświeceniowego teatru narodowego jako znaczącego (obok czasopiśmiennictwa) kanału komunikacyjnego służącego dyskusji, która dotyczyła między innymi projektów reformy ustrojowej i postulatów odnośnie roli króla w państwie. Zrealizowano to poprzez interpretację pojawiających się w kolejnych dramatach figur monarchy, które nawiązywały do opisów znanych z europejskiej myśli filozoficznopolitycznej począwszy od czasów Arystotelesa przez św. Tomasza z Akwinu, hiszpańskich teoretyków monarchii z XVI i XVII wieku po autorów oświecenia polskiego (np. Cezar Pyrrhys de Varille, Stanisław Konarski). Kolejne rozdziały poświęcone są dramatom: ,,Władysław pod Warną" (Wacława Rzewuskiego – 1760 i Juliana Ursyna Niemcewicza – 1787), ,,Casimir le Grand" Jeana Baptiste’a Dubois (1775), ,,Kazimierz Wielki" Juliana Ursyna Niemcewicza (1792) i ,,Zygmunt August" Józefa Wybickiego (1783). The aim of this paper was to characterize the representation of literary transformations of the monarchical idea realized on the basis of drama in the era of enlightenment national theatre as a significant (next to periodicals) communication channel for discussion, which concerned, among other things, projects of political reform and postulates concerning the role of the king in the state. This was achieved through the interpretation of the figures of the monarch appearing in dramas, which referred to descriptions known from the European philosophical and political thought, starting from the times of Aristotle, through st. Thomas Aquinas, Spanish theoreticians of monarchy from the 16th and 17th centuries, to authors of the Polish Enlightenment (e.g. Caesar Pyrrhys de Varille, Stanisław Konarski). The chapters are devoted to the dramas: Władysław at Varna (by Wacław Rzewuski – 1760 and Julian Ursyn Niemcewicz – 1787), Casimir le Grand by Jean Baptiste Dubois (1775), Casimir the Great by Julian Ursyn Niemcewicz (1792) and Zygmunt August by Józef Wybicki (1783).Item Mityczno-baśniowe źródła wizji świata w romansie polskim XVI wieku - zmiana w długim trwaniu(2019) Bobrowska, Aleksandra; Judkowiak, Barbara. PromotorRozprawa poświęcona jest wizji świata zawartej w polskim romansie XVI wieku. Za główny przedmiot badań obrano romanse rycerskie stanowiące przekłady dzieł europejskiego średniowiecza. Poszukiwano w nich względnie stałego (sięgającego poza ramy epoki literackiej, a nawet wykraczającego trwałością poza granice formacji) zespołu przekonań i wyobrażeń o otaczającym świecie, ukształtowanych zarówno pod wpływem przekazywanych międzypokoleniowo tradycji, jak i opartych na podstawach naukowych. Szczególną uwagę poświęcono pierwotnym źródłom romansowego światopoglądu mitowi i baśni. Na potrzeby rozważań zostały one zdefiniowane jako wyobrażeniowo-narracyjne wzorce myślenia operujące swoistymi dla każdej z form systemami organizowania i interpretowania doświadczenia. Analiza wybranych utworów służyła odsłonięciu owych pierwotnych matryc poznawczych na poziomie fabularnym oraz narracyjnym i zbadaniu przekształceń, jakim były one poddawane. W tym celu przeanalizowano kreację romansowej czasoprzestrzeni, sposób przedstawienia bohatera oraz ład przejawiający się w rzeczywistości bohaterów romansu. Rozważania zamykają dywagacje nad trwałością wizji świata opartej na mitycznych i baśniowych źródłach w obliczu przemian kulturowych zachodzących w XVI wieku.Item „O rymotwórstwie i rymotwórcach”. Ignacy Krasicki między starożytnikami i nowożytnikami(2011-05-11T10:21:42Z) Zielaskowska, Ewa; Judkowiak, Barbara. PromotorRozprawa jest próbą monograficznego opracowania dzieła Ignacego Krasickiego zatytułowanego O rymotwórstwie i rymotwórcach, które zostało wydane w 1803 roku. Na kwestie poruszone w pracy składają się zarówno problemy tekstologiczne, genetyczne i gatunkowe, jak i badawczy ogląd zawartości myślowej dzieła, które sytuuje się w panoramie przeobrażeń świadomościowych w XVIII wieku owocujących ostatecznym kryzysem Wielkiej Teorii klasycznego piękna i autonomizacją estetyki (relatywistycznej i subiektywistycznej w istocie). Właściwym układem odniesienia dla zagadnień poruszanych w środkowych rozdziałach pracy wydał się spór starożytników z nowożytnikami. Stał się on pryzmatem, który pozwolił obserwować szerokie spektrum problemów, a jednocześnie zorganizować analityczną refleksję nad – odzwierciedlającymi się w dziele Krasickiego – przemianami stylu myślenia o literaturze, sztuce i estetyce. Z drugiej strony omawiane kwestie porządkowane i motywowane były relacjami wewnątrztekstowymi dzieła. Wyodrębnienie czterech funkcji instancji nadawczej oraz ich analiza pozwoliły skonstatować, iż w dziele O rymotwórstwie i rymotwórcach najważniejszą rolę pełnią dwie z nich: teoretyk oraz krytyk literatury. Przyjęta podwójna perspektywa oglądu dzieła miała na celu sprawdzenie, jakim klasykiem był Krasicki w kontekście przemian o szerszym znaczeniu w perspektywie wykraczającej poza jego epokę – pozwalającej sytuować się nawet wobec pytań o narodziny nowoczesności