Browsing by Author "Marciniak, Arkadiusz. Promotor"
Now showing 1 - 5 of 5
Results Per Page
Sort Options
Item Archeologia amerykańska w świetle zarządzania dziedzictwem kulturowym: geneza, prawo, praktyka(2011-07-04T12:54:37Z) Paris, Antoni; Marciniak, Arkadiusz. PromotorOd wielu lat trwa w Polsce i na świecie dyskusja nad wymogami i standardami, które stworzyłyby efektywny i odpowiedni system ochrony i konserwacji zabytków. Niniejsza praca stawia sobie za cel zaprezentowanie rozwiązań problemów, z jakimi boryka się współczesna archeologia i konserwatorstwo, przyjętych w Stanach Zjednoczonych i jest próbą ich podsumowania. Jest to zagadnienie o tyle ważkie, iż we współczesnym świecie konserwacja dziedzictwa kulturowego czy naturalnego jest nieodzownym elementem regionalnych bądź lokalnych strategii ekorozwoju. Dobrym przykładem takiego planowania w Stanach Zjednoczonych są działania konserwatorskie podejmowane na mocy Państwowej ustawy o zachowaniu dóbr historycznych. Ustawa ta przyczyniła się w dużej mierze do przekształcenia archeologii z dyscypliny czysto badawczej w zarządzającą dziedzictwem archeologicznym. Poprzez ukazanie aktualnego stanu organizacji ochrony zabytków w USA, a także przedstawienie rozwoju instytucji konserwacji i ochrony zasobów archeologicznych i historycznych oraz przesłanek ich tworzenia w kontekście przemian polityczno-społecznych, praca niniejsza może być pomocna w zrozumieniu rzeczywistego stanu zarządzania dziedzictwem kulturowym w USA oraz – co za tym idzie – uświadomić przyczynę braku zaangażowania tego kraju w propozycjach unifikacji legislacyjnych w dziedzinie ochrony dóbr kultury na świecie. W pracy wykorzystano większość dostępnej literatury tematu, łącznie z najnowszymi pozycjami, aby rzetelnie zobrazować aktualnie toczące się w USA istotne dyskusje na tematy związane z zarządzaniem zasobami kulturowymi. Opierałem się nie tylko na publikacjach książkowych i archeologicznych periodykach, ale też i na specjalistycznych biuletynach Służby Parków Narodowych, agend rządowych oraz – przy omawianiu prawnej problematyki ochrony dziedzictwa kulturowego – archiwach spraw sądowych. Przedstawione przykłady obrazujące omawianą w pracy problematykę zaczerpnąłem w dużej mierze z Florydy, stanowiącej obszar mojej zawodowej działalności, niemniej jednak starałem się także o ilustracje z terenów innych stanów, by możliwie wyczerpująco przedstawić dane zagadnienia.Item Osadnictwo z epoki żelaza i okresu hellenistycznego w Çatalhöyük w kontekście regionalnym Środkowej Anatolii(2020) Hordecki, Jędrzej; Marciniak, Arkadiusz. PromotorÇatalhöyük jest doskonale znanym stanowiskiem neolitycznym. W trakcie intensywnie zakrojonych badań prowadzonych przez ponad 25 lat odnalezionych zostało tam wiele pozostałości po osadnictwie późniejszym niż neolityczne. Problematyka późnego osadnictwa nigdy nie doczekała się pogłębionej analizy i kompleksowego opracowania. Przedmiotem mojej dysertacji jest osadnictwo z epoki żelaza i okresu hellenistycznego w Çatalhöyük w kontekście regionalnym środkowej Anatolii. Pierwszym celem pracy jest przeprowadzenie szczegółowej analizy nawarstwień po-chalkolitycznych, które zostały odkryte na stanowisku. Drugim celem jest kompleksowa analiza rozpoznanych przemian osadniczych w kontekście regionalnym. Najważniejszym elementem pracy jest rozdział poświęcony interpretacji nawarstwień post-chalkolitycznych odnalezionych na stanowisku. Przedstawiam w nim rozwój osadnictwa w kolejnych okresach I tys. p.n.e. W rozdziale tym zebrane zostały wszystkie zaprezentowane wcześniej informacje dotyczące obiektów osadniczych i ich stratygrafii. Rozpoznane zmiany w czasie zostały odniesione do przemian jakie zachodziły w tym okresie na obszarze środkowej Anatolii. Moja dysertacja stanowi ważny wkład do dyskusji na osadnictwem w epoce żelaza i okresie hellenistycznym w Anatolii. Prezentowane wyniki dotyczą bowiem nie dużych miast i doskonale przebadanych stanowisk, ale stanowiska o charakterze wiejskim. Jak pokazują jednak wyniki mojej pracy, osady w Çatalhöyük mogą być w bezpośredni sposób łączone z wydarzeniami historycznymi. Ponadto w pewnym zakresie pozwalają na uszczegółowienie i reinterpretację dotychczasowego stanu wiedzy. Stanowią również ważny przyczynek do dalszych prac nad zagadnieniem osadnictwa w okresach epoki żelaza i hellenistycznym w środkowej Anatolii, które są rozpoznawane na mniejszych stanowiskach.Item Performatywny i rytualizacyjny charakter kultu Dionizosa w archaicznej i klasycznej Grecji na przykładzie malarstwa wazowego(2015-12-17) Kajda, Kornelia; Marciniak, Arkadiusz. PromotorRozprawa ma na celu przeanalizowanie informacji na temat rytuałów dionizyjskich i ich możliwego wpływu na społeczeństwo greckie. Jej podstawowym zadaniem jest analiza sposobów upodmiotowienia osób podporządkowanych (kobiet) w starożytnej Grecji (w okresie archaicznym i klasycznym). Istotny aspekt pracy stanowi prześledzenie samego procesu upodmiotowienia. Ten temat jest badany za pomocą koncepcji performatywności i rytualizacji. Poniższa praca bada sposoby prezentowania postaci dionizyjskich i ich działań w malarstwie wazowym czarno- i czerwono-figurowym i porównuje je do społecznych sposobów funkcjonowania poszczególnych kształtów waz attyckich. Dodatkowo w pracy analizowane są zmiany zachodzące w czasie w sposobie przedstawiania wyznawców Dionizosa w malarstwie wazowym i ich możliwy wpływ na postrzeganie kultu Dionizosa w społeczeństwie greckim. Praca opiera się na dwóch okresach historycznych starożytnej Grecji: archaicznym (750-500 p.n.e.) oraz klasycznym (500-323 p.n.e.).Item Społeczne i gospodarcze znaczenie muszli Dentalium łowców zbieraczy z terenu południowego Lewantu(2013-09-20) Kurzawska, Aldona; Marciniak, Arkadiusz. Promotor; Bar-Yosef Mayer, Daniella E. PromotorPrzedmiotem pracy jest znaczenie społeczne i gospodarcze muszli Scaphopoda ze stanowisk późno epi-paleolitycznych na terenie południowego Lewantu. Muszle scaphopoda, zwane Dentalium, znajdywane są na stanowiskach archeologicznych tego terenu począwszy od okresu górnego paleolitu (45 - 20,000 cal. BP). Ich użycie z upływem czasu systematycznie wzrasta. Najbardziej znane są z okresu późnego epipaleolitu (14,500 – 11,500 cal. BP), a najliczniej występują w grobach. W ciągu trzech faz istnienia społeczności kultury natufijskiej, w poszczególnych jej okresach (wczesnym, późnym i końcowym), doszło do znaczących zmian, które miały również odzwierciedlenie w sposobie wykorzystania muszli Dentalium. We wczesnym okresie natufijskim paciorki były długie i występowały zarówno w warstwach osadniczych jak i w grobach. W późniejszych fazach paciorki na niektórych stanowiskach były krótsze i zniknęły z grobów. Wykorzystanie muszli scaphopoda do produkcji paciorków było powszechne w okresie późnego plejstocenu dla grup łowiecko- zbierackich o podobnej organizacji społecznej. Paciorki funkcjonowały w kulturze natufijskiej nie tylko jako ozdoba, ale przede wszystkim jako medium w komunikacji społecznej, symbol tożsamości, przynależności do danej grupy czy terytorium. Ponadto związane były z organizacją społeczną mobilnych grup łowców-zbieraczy. W momencie gdy ludzie z początkiem okresu neolitu zdecydowali się na osiadły tryb życia, ich wykorzystanie straciło na znaczeniu na korzyść innych materiałów i innych gatunków muszli. Nowym ozdobom nadali nowe znaczenia.Item Transformatywny charakter systemu wyobrażeń społeczeństw Południowo-Środkowej Anatolii w okresie 6500-5500 p.n.e.(2019) Filipowicz, Patrycja; Marciniak, Arkadiusz. PromotorNiniejsza praca jest poświęcona kwestii pochodzenia systemu wyobrażeń z Regionu Jezior w południowo-środkowej Turcji w okresie Późnego Neolitu i Wczesnego Chalkolitu. Punktem wyjścia do rozważań jest osada Çatalhöyük w środkowej Anatolii. We wczesnym neolicie wyróżniały ją domostwa bogato zdobione malowidłami i rzeźbami. Istniał swoisty kanon symboli i motywów. Osada ulegała stopniowym przemianom, zmniejszając swój rozmiar i u schyłku 7 tysiąclecia została opuszczona. Rozpad Çatalhöyük, początek masowej migracji i pojawienie się osad w Regionie Jezior są mniej więcej równoczasowe. Upadek neolitycznego świata nie oznaczał jednak końca sfery wyobrażeniowej. Wizerunki znane ze ścian Çatalhöyük zaczęły pojawić się w Regionie Jezior. W celu prześledzenia obecności i dynamiki zmian sfery wyobrażeniowej, dane uzyskane w trakcie wykopalisk z czterech intensywnie przebadanych stanowisk archeologicznych (ceramika, figurki, pieczęcie stemplowe) zostały przeanalizowane w oparciu o semiotykę Charlesa Peirce’a. Analizy pokazały, iż wczesnochalkolityczny system znaków i wyobrażeń zbudowany był z replik znaków wczesnoneolitycznych. Społeczności Regionu Jezior czerpały z tradycji Çatalhöyük w celu odwołania się i podkreślenia związków z przeszłością i miejscem pochodzenia. Wraz z upływem czasu, formy motywów ulegały stopniowej stylizacji i wskutek tego utraciły swe pierwotne znaczenie.