Browsing by Author "Osiejuk, Tomasz S. Promotor"
Now showing 1 - 6 of 6
Results Per Page
Sort Options
Item Czynniki kształtujące bogactwo gatunkowe ptaków w mozaice górskich lasów deszczowych Zachodniej Afryki(2021) Skierczyńska, Anna Magdalena; Osiejuk, Tomasz S. PromotorPrzedmiotem badań niniejszej rozprawy była awifauna lasów oraz czynniki wpływające na jej rozmieszczenie i występowanie w lasach pierwotnych (Kilum Ijim) oraz pofragmentowanych (Mendongbou) w obrębie gór Bamenda Highlands. Łącznie podczas badań stwierdziłam 137 gatunków ptaków, w tym 14 o tzw. ograniczonym zasięgu (endemicznych) oraz 60 obecnych na nagraniach automatycznych, co stanowiło trzon dalszych analiz. Wyodrębniłam także 15 gatunków pospolitych w trzech typach lasu, dla których wykonałam opis preferencji siedliskowych. W pracy wykazałam m.in., że 1) dwie powierzchnie nie różnią się znacząco ogólnym bogactwem gatunkowym, jednak istnieją wyraźne różnice w częstości stwierdzeń poszczególnych gatunków, zwłaszcza w różnych typach lasu; 2) analizowane gatunki pomimo podobnie wysokiej częstości stwierdzeń w lasach przedstawiają całe spektrum preferencji siedliskowych i potencjalnej odporności na postępującą fragmentację lasów, przy czym ich endemizm nie odgrywa tu wyraźnej roli. Natomiast najistotniejszymi czynnikami wpływającymi na rozmieszczenie wybranych gatunków był typ lasu, nachylenie stoku, ekspozycja stoku, wielkość płata leśnego, jego wewnętrzna struktura pionowa, a także sąsiedztwo niektórych typów siedlisk otwartych. Poszczególne gatunki charakteryzowało szerokie spektrum odpowiedzi na poszczególne czynniki siedliskowe, co pozwoliło do pewnego stopnia określić skalę wpływu postępującej fragmentacji lasów na omawianych przedstawicieli awifauny leśnej.Item Funkcje głosów u duetującego ptaka tropikalnego, dzierzyka żółtobrzuchego (Laniarius atroflavus)(2021) Wheeldon, Amie; Osiejuk, Tomasz S. PromotorZbadałam repertuar wokalizacji duetującego dzierzyka żółtobrzuchego, endemicznego gatunku ptaka żyjącego wyłącznie górski lasach deszczowych zachodniej Afryki. Opisałam naturalną aktywność głosową badanego gatunku, co pozwoliło na wykazanie dominującej aktywności wokalnej samców oraz na wykorzystanie zróżnicowanego repertuaru, specyficznego dla każdej płci. Następnie przeprowadziłam eksperymentalne wtargnięcia w terytoria z wykorzystaniem playbacku duetów bądź śpiewu solo samców i samic. Wyniki pokazały, że wokalizacje samic są prawdopodobnie wykorzystywane głównie do komunikacji wewnątrz pary, podczas gdy samce używają śpiewu do obrony terytorium i swojej partnerki. Kolejna seria eksperymentów została wykorzystana do oceny agresywnego znaczenia różnych typów wokalizacji samców. Wyniki sugerują, że samce są w stanie sygnalizować agresywną motywację zarówno poprzez dopasowywanie typów śpiewu do rywala, jak również poprzez używanie konkretnego typu typ wokalizacji. Wreszcie, zbadałam właściwości propagacyjne różnych typów wokalizacji dla odmiennych typów siedlisk, aby lepiej ocenić funkcje śpiewu i głosów. Typy śpiewu samców przenoszą się dalej niż samic, co zwiększa prawdopodobieństwo, że ich odbiorcami są sąsiedzi i obcy, podczas gdy głównymi odbiorcami wokalizacji samic są najprawdopodobniej ich partnerzy. Abiotyczne źródło hałasu, jakim są liczne strumienie przecinające lasy górskie, ma również negatywny wpływ na propagację sygnałów, co jest istotne ze względu na zmiany siedliskowe wywołane przez człowieka, zachodzące w tym konkretnym regionie.Item Komunikacja dźwiękowa u derkacza Crex crex(2010-10-14T15:25:55Z) Ręk, Paweł; Osiejuk, Tomasz S. PromotorW trakcie czterech sezonów rozrodczych badano komunikację głosową samców derkacza (Crex crex) podczas konfliktów terytorialnych. Derkacze wykorzystują dwa typy głosów: chrapliwe derkanie o bardzo wysokiej amplitudzie oraz gardłowe pianie o niskiej amplitudzie. W kolejnych eksperymentach otrzymano następujące wyniki. 1) Wewnętrzna struktura sylab derkania (PPD), zawierająca informacje o tożsamości samca, ulega niewielkim zmianom po przejęciu przez gęste środowisko i, co ważne, zmianom mniejszym niż ponad roślinnością. Wynik ten wskazuje, że PPD może pełnić funkcje w indywidualnym rozpoznawaniu się samców. 2) Derkanie cechuje się charakterystycznym rozmieszczeniem sylab (rytmem). Wykazano, że rytm jest sygnałem konwencjonalnym agresywnej motywacji. Kod zawarty w rytmie bazuje na składni semantycznej o zmienności przypominającej prosty kod Morsea. 3) Pianie stanowi odpowiednik cichych piosenek ptaków śpiewających. Samce pieją, gdy znajdują się blisko siebie, informując o groźbie ataku. Sposób reakcji odbiorcy na pianie i zachowanie nadawcy dowodzą, że pianie jest sygnałem wiarygodnym, stabilizowanym koszem odwetu. 4) Rytm derkania, częstość piania oraz poziom agresji nie zależą od poziomu testosteronu. Niemniej derkacze przestają piać i są mniej agresywne, jeśli mają blokowane receptory androgenów. Wyniki te wskazują na jedynie permisywne znaczenie androgenów dla agresji samca.Item Zmiany w systemach komunikacji akustycznej ptaków jako bioindykatory zmian w środowisku(2016) Szymański, Paweł; Osiejuk, Tomasz S. PromotorFragmentacja siedlisk jest obecnie jedną z głównych przyczyn spadku liczebności populacji ptaków krajobrazu rolniczego. W kontekście ich ochrony, niezwykle istotne jest wypracowanie skutecznych metod monitoringu w celu zarządzania populacjami zagrożonych gatunków. W pierwszej części rozprawy wykazałem, że zmiany wzorców współdzielenia repertuarów wśród samców trznadla Emberiza citrinella i ortolana E. hortulana są dobrym wskaźnikiem fragmentacji populacji badanych gatunków. Wyniki niniejszych badań jednoznacznie pokazują, że monitoring cechy kulturowej (śpiewu) może być skutecznym, tanim oraz wiarygodnym wskaźnikiem zmian w populacjach i alternatywą dla metod opartych na długoterminowej kontroli liczebności populacji. Niezwykle istotnym zagrożeniem dla populacji ptaków jest także gwałtowny rozwój energii wiatrowej, ponieważ nowoczesne turbiny produkują hałas, który maskuje śpiew ptaków. By możliwe było określenie w jakim stopniu hałas farm wiatrowych wpływa na komunikację dźwiękową ptaków, potrzeba wiarygodnych wskaźników oddziaływania. W drugiej części rozprawy wykazałem, że zmiany w śpiewie skowronka Alauda arvensis są dobrym wskaźnikiem wzrostu poziomu natężenia hałasu w środowisku. Badania te pokazały, że analiza parametrów akustycznych śpiewu ptaków może służyć jako system wczesnego ostrzegania zanim obserwowany jest spadek liczebności populacji oraz być stosowana jako narzędzie bioindykacyjne podczas planowania działań mających na celu ochronę gatunków ptaków.Item Zmienność geograficzna śpiewu wodniczki (Acrocephalus paludicola)(2014-01-27) Glapan, Jakub; Osiejuk, Tomasz S. PromotorW latach 2008–2011 dokonałem nagrań śpiewu samców wodniczki Acrocephalus paludicola w czterech odległych geograficznie i ekologicznie odmiennych populacjach (Polska: Pomorze Zachodnie, Dolina Biebrzy; Białoruś, Węgry). Na podstawie zebranego materiału nagraniowego dokonałem pierwszego wieloaspektowego opisu zmienności geograficznej śpiewu samców u tego steonotopowego i promiskuitycznego gatunku ptaka. Różnice w śpiewie badałem na kilku poziomach, opisując wielkość i skład jakościowy repertuaru sylab tworzących strofy, testując różnice na poziomie organizacji czasowej śpiewu, jego składni oraz rozkładu energii w domenie częstotliwości. Wszystkie aspekty zmienności śpiewu przeanalizowałem w kontekście ich potencjalnego zróżnicowania ze względu na pochodzenie ptaków z różnych populacji. Wyniki, które uzyskałem pokazały, że obserwowana na różnych poziomach zmienność geograficzna śpiewu może być efektem równoczesnego działania wielu czynników, które niekoniecznie muszą wzajemnie się wykluczać. Obserwowana zmienność w parametrach organizacji czasowej i składni śpiewu wskazuje na podłoże genetyczne, natomiast zróżnicowanie na poziomie parametrów spektralnych można tłumaczyć różnicami w ekologii populacji (charakterystyka zajmowanych siedlisk). Analiza składu repertuarów typów sylab wskazuje na to, że populacje duże i stabilne posiadają więcej cech śpiewu o charakterze dialektów. Odmienna genetycznie i ekologicznie oraz najbardziej pofragmentowana populacja pomorska wykazywała największy poziom zmienności typów sylab, co odzwierciedla jej pofragmentowany charakter i niestabilność.Item Zmienność i funkcje głosu derkacza Crex crex(2013-10-11) Budka, Michał; Osiejuk, Tomasz S. PromotorW trakcie czterech sezonów lęgowych (2009 – 2012) badałem akustyczną komunikację samców derkacza (Crex crex). Skupiłem się na zmienności i funkcjach terytorialnego głosu, a w szczególności na: mikro i makro-geograficznej zmienności, rozpoznawaniu sąsiadów i ptaków obcych oraz akustycznym sygnalizowaniu wielkości ciała. Wyniki poszczególnych rozdziałów pracy są następujące. (1) Samce różnią się istotnie między populacjami pod względem czasowych parametrów głosu oraz rozkładu energii sygnału w zakresie częstotliwości. Brak jest istotnych różnic w wewnętrznej pulsacyjnej strukturze sylab (PPD). Geograficzna zmienność głosu ma łagodne przejścia, z większymi różnicami w głosie występującymi pomiędzy oddalonymi niż sąsiednimi populacjami. (2) Zmienność głosu występuje również w skali mikrogeograficznej, jednak brak jest spójnego wzorca we wszystkich analizowanych populacjach. Najbliżsi sąsiedzi mają bardziej, mniej, lub tak samo podobny głos jak ptaki oddalone. Podobieństwo głosu niektórych charakterystyk wzrasta wraz ze zwiększaniem odległości między ptakami podczas gdy innych maleje. (3) Samce derkacza wykorzystują głos do rozpoznawania sąsiadów i ptaków obcych. Testowane ptaki odpowiadały bardziej agresywnie na playback nieznanego ptaka obcego niż znanego sąsiada. (4) Pomimo, iż PPD ma mniejszą zmienność wewnątrz- niż między-osobniczą oraz jest stałe w trakcie życia ptaka, eksperymentalne badanie pokazało, że samce derkacza nie używają PPD do indywidualnego rozpoznawania sąsiadów i ptaków obcych lub, że nie używają jedynie PPD. (5) Częstotliwości formantów mają mniejszą zmienność wewnątrz- niż między-osobniczą, oraz posiadają duży potencjał do indywidualnego kodowania. Przez to, teoretycznie, mogą być wykorzystywane do rozpoznawania osobników. Jednocześnie częstotliwości formantów są słabą wskazówką wielkości ciała nadawcy. (6) Samce derkacza są zdolne do percepcji informacji kodowanej w częstotliwościach formantów i wykorzystują ją do rozpoznawania sąsiadów i ptaków obcych na podstawie głosu.