Browsing by Author "Przychodniak, Zbigniew. Promotor"

Now showing 1 - 2 of 2
  • Item
    Między romantyzmem a biedermeierem. Przemiany świadomości literackiej w Polsce i w Niemczech w XIX wieku
    (2015-05-19) Kubiak, Jacek; Przychodniak, Zbigniew. Promotor
    Osią rozważań jest wskazanie paralelizmu sytuacji ruchu narodowego, a także procesu historycznoliterackiego w Polsce i w Niemczech w 1. połowie XIX w. Oba społeczeństwa (przy wszystkich różnicach) znajdowały się jeszcze w przedindustrialnej fazie rozwoju. W obu społeczeństwach dominowały jeszcze reguły porządku stanowego, a literatura musiała określić się wobec skrajnego dylematu: albo wprzęgnąć się w zadania rewolucyjnej emancypacji społecznej, negującej tradycyjne role literatury i ideały estetyczne oraz wieszczącej zwrot w stronę nowych gatunków literatury agitacyjnej i żurnalistycznej, albo też – to przeciwstawny wariant - wystąpić w imię ideałów społeczeństwa stanowego oraz klasycznej triady piękna, miłości i dobra w sferze ideałów estetycznych. Dramatyzm tej alternatywy staje się w pełni zrozumiały na tle gwałtownych przemian rynku literackiego, umasowienia odbiorcy, ekspansji form dziennikarskich i pojawiających się w okresie rewolucji lipcowej haseł „końca epoki sztuki”. Zagadnienia te rozważam m.in. na przykładach z zakresu krytyki literackiej (rozprawa Mochnackiego „O rewolucji w Niemczech”, tekst Juliana Klaczki o Heinem), w analizach powieści Kraszewskiego i studium Kraszewskiego o Hipolicie Cegielskim. Ważną inspiracją całego wywodu jest monografia Friedricha Senglego „Biedermeierzeit” i niemiecka tradycja badań nad biedermeierem literackim.
  • Item
    Miłość - przemoc - władza. Świat postaci kobiecych w dramatach Juliusza Słowackiego
    (2011-04-28T11:25:21Z) Palicka, Agnieszka; Przychodniak, Zbigniew. Promotor
    Miłość, przemoc, władza określają sposób istnienia postaci w dramatycznym świecie. Powyższe kategorie umożliwiają opis charakteru relacji pomiędzy mężczyznami i kobietami (męskością i kobiecością). Analizuję różne rodzaje miłości (hedonistyczną, sentymentalną, androgyniczną), ukazuję uczucia wyidealizowane, uwznioślone oraz miłość „demoniczną” – opartą na pożądaniu, związaną z destrukcją świata dramatu i śmiercią bohaterów Wskazuję znaczenie dominacji mężczyzn nad kobietami: ojca, męża, kochanka oraz króla, magnata, księdza. Władza nierzadko wiąże się z męską przemocą w przestrzeni intymnej, prywatnej, rodzinnej oraz publicznej. To przede wszystkim przemoc uczuciowa, psychiczna, niekiedy także fizyczna, seksualna. Słowacki nie idealizuje swoich bohaterów w tym sensie, że ukazuje skomplikowane relacje międzyludzkie, w których pojawia się na przykład miłość podporządkowana ekonomii, „kupiona” lub związana ze zbrodnią. Juliusz Słowacki przedstawia różnorodne typy kobiece, komplikuje literackie biografie swoich postaci, które zwykle są niejednoznaczne, obarczone swoją grzesznością, uwikłane w relacje z mężczyznami.