Praktyka Teoretyczna 2011, nr 3
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Kto ma prawo do biopolis? Agamben, Negri i spór o metropolię(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Juskowiak, PiotrW wykładzie poświęconym „kwestii miejskiej” Giorgio Agamben charakteryzował nowoczesne przeobrażenia przestrzenne w terminach przechodzenia od miasta, jako tradycyjnej formy organizacji przestrzennej, do metropolii. Proces ten zbiegał się, zdaniem włoskiego filozofa, z narodzinami biopolityki, specjalizującej się w produkowaniu i zarządzaniu nagim życiem. Metropolia w Agambenowskiej optyce to przestrzeń nierozróżnialności, materializacja, na wzór obozu, stanu wyjątkowego, obszar delokalizującej lokalizacji, kojarzony przez reprezentantów studiów miejskich z neoliberalnym miastem zerowej tolerancji. Dokonana przez Agambena negatywna analiza (miejskiej) biopolityki natra$a na swego rodzaju rewers w postaci refeksji nad metropolis autorstwa Antonia Negriego i Michaela Hardta. Podobny punkt wyjścia - opis wystawionej na mechanizmy biowładzy metropolii, przekonanie o jej bezgraniczności i heterotopiczności, zniesieniu różnicy między przestrzenią prywatną i publiczną - prowadzi autorów Multitude do przeciwstawnych, afirmatywnych, z uwagi na odmienne ujęcie biopolityki, wniosków. Zdaniem Negriego stosunek wielości do metropolii przypomina dawną relację klasy robotniczej do fabryki. Multitude zawiązuje się dziś głównie w miastach, celując w ich demokratyczne przeobrażenie. Przejmuje prawo do miasta, realizowane w akcie jego nieustannej reprodukcji. W niniejszym szkicu wskazuję na punkty przecięcia i podstawowe różnice obecne w charakteryzowanych wyżej wizjach biopolis Argumentuję, iż przedsiębrany w jej ramach opór, związany z kulturową produktywnością miejskich podmiotów, polega na ustanowieniu miejsca w analizowanym przez Agambena nie-miejscu władzy suwerennej.Item Metropolia(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Hardt, Michael; Negri, Antonio; Juskowiak, PiotrNiniejszy artykuł stanowi fragment czwartego rozdziału ostatniej książki Michaela Hardta i Antonia Negriego Commonwealth, w znacznie większej mierze niż ich poprzednie prace zainteresowanej wątkami miejskimi. Zawarta w nim propozycja to próba ujęcia współczesnego miasta w kategoriach biopolitycznych, co odróżniałoby je od wcześniejszych form organizacji przestrzennej, np. miasta przemysłowego i pozwalało na przejście od formy miejskiej do formy metropolitalnej. Główna teza tekstu głosi, że z uwagi na zachodzące współcześnie zmiany na gruncie produkcji i pracy, metropolia zajmuje miejsce zarezerwowane wcześniej dla fabryki („metropolia jest tym dla wielości, czym fabryka dla klasy robotników przemysłowych”). Staje się zarazem nieograniczonym ścianami obszarem produkcji tego, co wspólne, jak i obiektem kontestacji ogniskującej się w obliczu władzy imperialnej i kapitalistycznego wyzysku. Autorzy analizują w tym miejscu również dwie kolejne jakości de&niujące metropolię: kwestie nieprzewidywalnych spotkań oraz organizacji oporu (w formie miejskich rebelii zwanych żakeriami). Gdy ująć te cechy wspólnie, przekonują Hardt i Negri, należy zgodzić się z tezą, że metropolia jest miejscem, w którym wielość znajduje swój dom.Item The Politics of Life Itself(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Rose, Nikolas; Kowalczyk, Agnieszka; Szlinder, MaciejArtykuł ten analizuje współczesną biopolitykę w świetle często cytowanej wskazówki Michela Foucaulta, że dzisiejsza polityka koncentruje się na „życiu samym”. Sugeruje on, że ostatnie osiągnięcia w naukach o życiu, biomedycynie i biotechnologii mogą być z pożytkiem analizowane w odniesieniu do trzech aspektów. Pierwszy z nich dotyczy logiki kontroli, drugi – reżimu prawdy w naukach o życiu, a trzeci – technologii siebie. We współczesnej biopolityce oznacza to odpowiednio politykę ryzyka, politykę molekularną i etopolitykę. Artykuł sugeruje, że w tych trzech aspektach ludzie stali się „indywidualnościami somatycznymi”: osobowość coraz częściej jest de'niowana w terminach cielesności, a między naszym postępowaniem i biologią zostają ustanowione nowe, bezpośrednie relacje. Jednocześnie ta somatyczna i cielesna jednostka zostaje zmuszona do wybierania, bycia przezorną i odpowiedzialną oraz narażona na eksperymenty i zakwestionowanie. Wszystkie te elementy składają się na politykę „życia samego”.Item Poza paradygmat immunizacji: biopolityka w projekcie filozoficznym Roberta Esposita(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Ratajczak, MikołajCelem tekstu jest rekonstrukcja wybranych wątków z twórczości Roberta Esposita, które w opinii autora budują rdzeń omawianej koncepcji filozoficznej. Rekonstrukcja ta oscyluje wokół pojęć komunizacji, immunizacji, nowoczesności oraz biopolityki, a jej zadaniem jest uchwycenie wewnętrznego związku między tymi terminami. Elementem wiążącym komunizację i immunizację jest negatywność, która zarazem umożliwia wspólnotowe życie, jak i stanowi zagrożenie dla jej członków. Z racji faktu, że dialektyka między komunizacją i immunizacją dotyczy, na najbardziej radykalnym poziomie, relacji między życiem i śmiercią, problematyka wspólnoty okazuje się być nieodłączna od zagadnienia biopolitykItem Życie jako moc deterytorializacji (Pragnienie-produkcja i żywa praca I – Deleuze i Guattari)(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Bednarek, JoannaCelem artykułu jest przedstawienie wprowadzonej przez Deleuze’a i Guattariego kategorii życia jako produkcji; stanowi ona afirmatywne i dzięki temu otwierające nowe perspektywy ujęcie problematyki biopolitycznej. Nacisk zostaje położony na bezpośrednio społeczny i polityczny charakter życia jako produkcji; omówione zostaje też stawanie-się-mniejszościowym jako strategia oporu wobec kapitalizmu.Item Wychowanie do niedojrzałości albo od biopolityki do psychowładzy(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Żychliński, ArkadiuszJedną z charakterystycznych „chorób ponowoczesności” jest infantia, czyli niedojrzałość. Diagnozę tę łatwiej pojąć, jeśli uwzględnimy znamienną zmianę: o ile w ujęciu Michela Foucaulta klasyczna biopolityka sprowadza się do biowładzy, sprawowanej nad społecznościami w celu zinstrumentalizowania ich jako „maszyn produkcyjnych”, o tyle w ujęciu Bernarda Stieglera biopolitykę zastąpiła w dzisiejszych czasach w społeczeństwach Zachodu psychowładza, instrumentalizująca społeczności jako „maszyny konsumpcyjne”. Niniejszy artykuł rekonstruuje formy realizacji i konsekwencje owej ponowoczesnej psychowładzy, oraz szuka odpowiedzi na pytanie, jak można jej przeciwdziałać.Item 20 tez o obaleniu metropolii(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Tarì, Marcello; Ratajczak, MikołajMetropolia jako uogólniona forma biopolitycznej władzy i opresji ma się ku końcowi. Wielość form miejskiego oporu, heterogeniczne pojedynczości rzucające wyzwanie wertykalnym strukturom władzy przybliżają na do komunizmu, który nadchodzi. Współdzielenie przestrzeni, środków produkcji, afektów zrewolucjonizuje metropolitalny porządek. Czy miejskie bunty i formy biopolitycznego oporu przekształcą się w praktyki zmierzające do uwolnienia „potencji-nie-bycia-rządzonym”? Jak i gdzie? Odpowiedz na to pytanie jest już krokiem na tej drodze.Item Od obozów dla uchodźców do osiedli grodzonych. Biopolityka i koniec miasta(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Bülent, Diken; Juskowiak, PiotrArtykuł opisuje sytuację osób ubiegających się o azyl, będących materializacją zaproponowanej przez Giorgia Agambena kategorii homo sacer – ostatecznego przedmiotu biopolityki, którego życie odarte jest z kulturowych i politycznych form. Uwaga autora skupia się na społeczno- -przestrzennych mechanizmach unieruchamiających potencjalnych azylantów w ramach „nie-miejsc” takich jak ośrodki dla uchodźców, w których wiodą oni życie wpisane w permanentny stan wyjątkowy i ośrodki zatrzymań, gdzie tra(ają przymusowo i bez wyroku. W celu przedstawienia systematycznego ujęcia owego unieruchomienia, artykuł odwołuje się do pojęcia obozu. W dalszej kolejności wskazuje na istotne zbieżności między przestrzeniami dla uchodźców i innymi, bardziej pożądanymi współczesnymi obozami (np. osiedlami grodzonymi), co prowadzi do problematyzacji pojęć takich jak miasto czy polityka. Podsumowując, omawiane są tu konsekwencje „obozu” jako zarazem pozytywnej formy władzy, jak i ograniczenia wolności, w odniesieniu do dyskusji o „końcu miasta” i (nie)możliwości oporu przeciwko lub ucieczki od obozów.