Przegląd Politologiczny, 2024, nr 3

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/10593/27876

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 10 of 10
  • Item
    Women’s political activity and leadership in the Maghreb countries. A post-Arab Spring perspective
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Syliwoniuk-Wapowska, Agnieszka
    The Maghreb states and their societies share many similarities, nevertheless, the level of political activity of women and the scale of female political leadership is not one of them. Women’s participation in political life is highly diversified and differs significantly among the countries of the region. The key aim of the article is to outline and analyse the scope and forms of women’s political activity and leadership in the four Maghreb countries: Algeria, Libya, Morocco and Tunisia. The paper focuses on women’s presence in the parliament and in the government as well as their political leadership, including party leadership. The analysis is based on critical review of scientific literature, analytical studies and news presented by reputable media outlets. For the purpose of showing both similarities and differences between the four states comparative approach is adopted. Major changes that took place in Maghreb’s political sphere during the last decade are recalled in the paper as well as social and cultural context in which they are located. Historical perspective is also taken into consideration in the course of the analysis. Państwa Maghrebu oraz ich społeczeństwa wykazują wiele podobieństw, jednak nie zaliczają się do nich poziom aktywności politycznej kobiet oraz skala przywództwa politycznego kobiet. Partycypacja kobiet w życiu politycznym jest wysoce zdywersyfikowana i różni się znacząco w zależności od państwa regionu. Głównym celem artykułu jest zarysowanie i poddanie analizie zakresu oraz form aktywności politycznej kobiet oraz przywództwa politycznego kobiet w czterech państwach Maghrebu: Algierii, Libii, Maroku oraz Tunezji. W artykule uwaga została skupiona na obecności kobiet w parlamentach i rządach państw regionu oraz ich przywództwie politycznym, w tym także przywództwie partyjnym. Krytycznej analizie poddana została literatura przedmiotu, analizy oraz informacje przedstawione w cieszących się dobrą opinią serwisach informacyjnych. W celu ukazania zarówno podobieństw, jak i różnic pomiędzy państwami w artykule zastosowano podejście porównawcze. Kluczowe zmiany, które zaszły w Maghrebie na przestrzeni ostatniej dekady zostały przywołane w artykule i usytuowane w kontekście społecznym i kulturowym. W pracy uwzględniona została także perspektywa historyczna.
  • Item
    The Riddle of the Middle: Questioning the Interpretation of the Mixed or Middle-Class Regime of Aristotle’s Politics
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Bates, Clifford Angell
    This paper challenges the argument of the middle-class regime as the embodiment of the mixed regime and is presented as the best regime in practice, or the best regime in most cities. Instead of an account of the best practical regime, that is, of a specific regime form, Aristotle gives one an account on how regimes can achieve moderation and harmony – that is stability through ensuring the role of the meso, the middle, which is between the wealthy and the poor. Aristotle, in his account of this middle and its superiority to either the wealthy and the poor, we navigate through the meaning of what the middle element truly is. So, instead of an account of a specific regime type, we get an account of what moderates and stabilizes regimes generally. Niniejszy artykuł kwestionuje argument, że reżim klasy średniej jest ucieleśnieniem reżimu mieszanego i jest przedstawiany jako najlepszy reżim w praktyce lub najlepszy reżim w większości miast. Zamiast opisu najlepszego praktycznego reżimu, to znaczy konkretnej formy reżimu, Arystoteles przedstawia opis tego, w jaki sposób reżimy mogą osiągnąć umiarkowanie i harmonię – to znaczy stabilność poprzez zapewnienie roli mezo, środka, który znajduje się pomiędzy bogatymi i biednymi. Arystoteles w swoim opisie tego środka i jego wyższości nad bogatymi i biednymi, poruszamy się po znaczeniu tego, czym naprawdę jest element środkowy. Tak więc zamiast opisu konkretnego typu reżimu otrzymujemy opis tego, co ogólnie rzecz biorąc łagodzi i stabilizuje reżimy.
  • Item
    ‘I represent a country that wants peace.’ Compassionate leadership in Maia Sandu’s address on the 77th Session of the UN General Assembly
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Wawrzyński, Patryk
    The paper discusses the case study of Moldovan President Maia Sandu’s speech in the general debate during the 77th Session of the United Nations General Assembly in September 2022 in the context of the war in Ukraine. It considers compassionate leadership as a communicative strategy in political crisis management and investigates the congruency between the contents of narrative and nonverbal immediacy as its measure in political communication. The presented study is based on data collected with a content analysis of the address and the automated coding of facial expressiveness with FaceReader 9 (Noldus IT) in the recording of Sandu’s speech. The timeline analysis compared the narrative with the intensity of neutrality, basic emotions, sympathy, pain, attention, emotional arousal, valence, and the RPPG-estimated heart rate, describing displayed emotionality, motivation, and physiological stress. The standardized results suggest increased nonverbal signaling of emotions, oriented towards surprise, considered a substitute expression of compassionate responsiveness, sympathy, and sadness, while violent emotions (anger, disgust, and contempt) were marginalized. Moreover, the analysis provided evidence of the consistent, verbal, and nonverbal presence of core assets of compassionate leadership in Sandu’s address to the UN General Assembly. Artykuł przedstawia studium przypadku wystąpienia Prezydent Mołdawii Mai Sandu w czasie debaty na 77. Sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych we wrześniu 2022 roku w kontekście wojny w Ukrainie. Podejmuje się zagadnienie przywództwa opartego na współczuciu jako strategii komunikacyjnej zarządzania kryzysem politycznym, badając spójność treści narracji i bezpośredniości niewerbalnej jako jego wyznacznika w komunikacji politycznej. Badanie wykorzystuje dane zgromadzone w analizie treści wystąpienia i automatycznym kodowaniu ekspresji mimicznych z użyciem systemu FaceReader 9 (Noldus IT) do analizy nagrania wypowiedzi Sandu. Analiza linii czasowej pozwoliła porównać opowieść z intensywnością neutralności, emocji podstawowych, sympatii, bólu, uwagi, pobudzenia emocjonalnego, wektora emocjonalnego oraz estymacji tętna (RPPG), dokładnie opisując ujawnione sygnały odczuwanych emocji, motywacji i stresu fizjologicznego. Ustandaryzowane wyniki wskazują na podwyższoną sygnalizację emocji, zorientowaną na zaskoczenie – uznane za zastępczą ekspresję dla współczucia – sympatię i smutek, podczas gdy emocje przemocowe (gniew, obrzydzenie i pogarda) były ograniczone. Ponadto, analiza dostarczyła dowodów na spójną, werbalną i niewerbalną, obecność w wystąpieniu Sandu kluczowych zasobów przywództwa opartego na współczuciu.
  • Item
    Parliamentary volatility in Dáil Éireann – unfreezing the Irish party system?
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Domagała, Katarzyna
    The article provides an analysis of the phenomenon of parliamentary volatility during three consecutive terms of Dáil Éireann (2007–2011, 2011–2016 and 2016–2020). The study encompasses all personnel changes in the Irish parliament, including party-switching and replacements resulting from the expiration of mandates before the completion of the parliamentary term. To provide a broader context of the analysis, the article includes an overview of the main features of the Irish party system. The study demonstrates that from the perspective of classical systemic analysis, both types of fluctuations did not lead to significant changes in the party system or disrupt parliamentary arithmetic. More than half of the party-switching cases were a consequence of breaking party discipline. However, such formal provisions were not the primary cause of the second type of fluctuation – the expiration of mandates before the completion of the term. Artykuł zawiera analizę zjawiska chwiejności wewnątrzparlamentarnej w trakcie trzech kolejnych kadencji Dáil Éireann (2007–2011, 2011–2016 i 2016–2020). Badanie obejmuje wszystkie zmiany personalne w irlandzkim parlamencie, w tym zmianę afiliacji partyjnej oraz zastępstwa wynikające z wygaśnięcia mandatów przed zakończeniem kadencji parlamentarnej. Aby dostarczyć szerszego kontekstu analizy, artykuł zawiera przegląd głównych cech irlandzkiego systemu partyjnego. Badanie pokazuje, że z perspektywy klasycznej analizy systemowej oba rodzaje fluktuacji nie doprowadziły do istotnych zmian w systemie partyjnym ani nie zakłóciły arytmetyki parlamentarnej. Ponad połowa przypadków zmiany partii była konsekwencją złamania dyscypliny partyjnej. Formalne przepisy regulujące pracę parlamentarzystów nie były główną przyczyną drugiego rodzaju fluktuacji – wygaśnięcia mandatów przed zakończeniem kadencji.
  • Item
    The Challenge of the Transition to Renewable Energies: A Geopolitical Approach in the Light of the International Competition for Rare Earth Elements
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Zerniz, Amal
    This article aims to analyze the geopolitical dimensions of the transition to renewable energies in light of the international competition over securing access to rare earth elements (REEs), referred to as new geopolitical foundations that give the countries possessing them a geopolitical advantage. The study addressed three elements representing the geopolitics of REEs in renewable energy supply chains, global economic powers’ strategies to ensure access to them based on China’s dominant position in their markets as well as the geopolitics of international competition to secure access to REEs. The article concluded that the rising demand for REEs sparks a worldwide “mineral war,” in which global economic powers line up to secure access to these strategic resources necessary to build a future for clean energy. However, challenges remain significant and complex given their interconnection with the current international energy security mechanisms after many regions with large REEs reserves have become theatres of geopolitical tensions. Niniejszy artykuł ma na celu analizę geopolitycznych wymiarów przejścia na odnawialne źródła energii w świetle międzynarodowej konkurencji o zabezpieczenie dostępu do metali ziem rzadkich (REE), określanych jako nowe fundamenty geopolityczne, które dają krajom je posiadającym przewagę geopolityczną. Badanie dotyczyło trzech elementów reprezentujących geopolitykę REE w łańcuchach dostaw energii odnawialnej, strategii globalnych potęg gospodarczych mających na celu zapewnienie dostępu do nich w oparciu o dominującą pozycję Chin na ich rynkach, a także geopolityki międzynarodowej konkurencji o zabezpieczenie dostępu do REE. Artykuł zakończył się wnioskiem, że rosnący popyt na REE wywołuje światową „wojnę mineralną”, w której globalne potęgi gospodarcze ustawiają się w kolejce, aby zabezpieczyć dostęp do tych strategicznych zasobów niezbędnych do zbudowania przyszłości dla czystej energii. Jednak wyzwania pozostają znaczące i złożone ze względu na ich powiązanie z obecnymi międzynarodowymi mechanizmami bezpieczeństwa energetycznego po tym, jak wiele regionów z dużymi rezerwami REE stało się teatrami napięć geopolitycznych.
  • Item
    Iran’s Asymmetric Interventionism: The Analysis of the Proxy Warfare Strategy Since 2011
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Kanan, Ahmadzada
    The aim of this article is to examine and evaluate Iran’s indirect military intervention through the utilization of local non-state actors in the conflict zones of the Middle East. Particular attention was paid to the gray zone confrontation between Iran and the U.S.-led alliance after the outbreak of the Arab Spring in 2011. What are the characteristics of Iran’s proxy warfare (PW) dynamics, and to what extent has this strategy been effective in attaining its objectives? In this regard, PW theory has been chosen as the main theoretical framework, with its most recent advances in the literature. The paper argues that Iran’s adoption of PW strategy ultimately aims a) to reduce perceived threats originating from the U.S.-led alliance, b) deter potential military interventions on its soil, and c) render the U.S. presence in the Middle East burdensome with the ultimate aim of its withdrawal from the region over the long term. Moreover, it contends that although it comes at a cost and poses significant risks for Tehran, this strategy demonstrated effectiveness within the context of Iran’s prioritized principles. A primary contributing factor to Iran’s effective implementation of this strategy lies in its partnership style with its clients. Indeed, besides their strategic objectives, the main factor ensuring the resilience of the proxy alliance is the ideological affinity between the Iranian regime and the client forces. Celem artykułu jest zbadanie i ocena pośredniej interwencji wojskowej Iranu poprzez wykorzystanie lokalnych aktorów niepaństwowych w strefach konfliktu na Bliskim Wschodzie. Szczególną uwagę zwrócono na konfrontację w szarej strefie między Iranem a sojuszem pod przywództwem USA po wybuchu Arabskiej Wiosny w 2011 r. Jakie są cechy dynamiki irańskiej wojny zastępczej (WZ) i w jakim stopniu strategia ta była skuteczna w osiągnięciu swoich celów? W związku z tym jako główne ramy teoretyczne wybrano teorię WZ, wraz z jej najnowszymi osiągnięciami w literaturze. W artykule argumentuje się, że przyjęcie przez Iran strategii WZ ostatecznie ma na celu: a) ograniczenie dostrzeganych zagrożeń pochodzących ze strony sojuszu pod przywództwem USA; b) powstrzymanie potencjalnych interwencji wojskowych na jego terytorium oraz c) uczynienie obecności USA na Bliskim Wschodzie uciążliwą; c) uczynić obecność USA na Bliskim Wschodzie uciążliwą, mając na celu ostateczne wycofanie się z regionu w perspektywie długoterminowej. Ponadto utrzymuje, że chociaż wiąże się to z kosztami i stwarza znaczne ryzyko dla Teheranu, strategia ta wykazała skuteczność w kontekście priorytetowych zasad Iranu. Głównym czynnikiem przyczyniającym się do skutecznej realizacji tej strategii przez Iran jest partnerski styl Iranu wobec klientów. W rzeczywistości oprócz celów strategicznych głównym czynnikiem zapewniającym odporność sojuszu zastępczego jest pokrewieństwo ideologiczne między reżimem irańskim a siłami klienta.
  • Item
    Geopolitical Implications of Oil Price Forecasts: An Analysis of the Club of Rome’s Report on Global Growth Limits and Market Realities
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Kwiatkiewicz, Piotr; Melnarowicz, Krzysztof; Sobków, Robert
    The report by the Club of Rome experts from 1972 indicated the possibility of a relatively short-term global raw material supply deficit, including energy resources. According to the authors of this document, the growing demand for resources coupled with diminishing available reserves was the cause. The anticipated outcome was a dynamic, exponential increase in commodity prices, including crude oil, in the perspective of the coming decades. The purpose of this article is to demonstrate whether the forecasts of the Club of Rome’s report from over half a century ago, regarding the rise in oil prices, are reflected in the actual market situation and to attempt to determine the potential direction of changes in the barrel prices of this commodity. The authors of the article adopted the hypothesis that the price of crude oil might not necessarily increase exponentially as global resources are depleted. As a result of the analysis of nominal and real prices of WTI crude oil after the publication of the Club of Rome’s report, i.e., from 1973 to the end of 2022 (a period of 50 years), the fundamental conclusions contained in the report have not been confirmed. A significantly different course of changes in crude oil prices in the specified period was indicated, compared to what was predicted in the report. Raport ekspertów Klubu Rzymskiego z 1972 r. wskazywał na możliwość stosunkowo krótkotrwałego globalnego deficytu podaży surowców, w tym zasobów energetycznych. Według autorów tego dokumentu przyczyną był rosnący popyt na zasoby w połączeniu ze zmniejszającymi się dostępnymi rezerwami. Przewidywanym rezultatem był dynamiczny, wykładniczy wzrost cen surowców, w tym ropy naftowej, w perspektywie nadchodzących dekad. Celem tego artykułu jest wykazanie, czy prognozy raportu Klubu Rzymskiego sprzed ponad pół wieku dotyczące wzrostu cen ropy naftowej znajdują odzwierciedlenie w rzeczywistej sytuacji rynkowej oraz próba określenia potencjalnego kierunku zmian cen baryłek tego surowca. Autorzy artykułu przyjęli hipotezę, że cena ropy naftowej niekoniecznie musi wzrosnąć wykładniczo w miarę wyczerpywania się światowych zasobów. W wyniku analizy cen nominalnych i realnych ropy naftowej WTI po opublikowaniu raportu Klubu Rzymskiego, tj. od 1973 r. do końca 2022 r. (okres 50 lat), nie potwierdziły się podstawowe wnioski zawarte w raporcie. Wskazano na istotnie odmienny przebieg zmian cen ropy naftowej w podanym okresie, w porównaniu z przewidywaniami w raporcie.
  • Item
    The United States of America in the face of the SARS-CoV-2 coronavirus pandemic
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Michałowska, Paulina
    The United States experienced an abundance of significant events in the year 2020 – the crisis of Donald Trump’s administration and the presidential election, mass racial protests, economic problems, and above all, the emergence and spread of the SARS-CoV-2 coronavirus pandemic. The USA was one of the first countries where cases of COVID-19 were confirmed. Moreover, the number of patients quickly reached alarming levels. The coronavirus pandemic has left its mark on American society, the economy, and international relations. The aim of this article is to present the problem of the development of the coronavirus pandemic in the United States of America and its impact on politics and policy. In addition, we will analyze the problem of the US maintaining its superpower status in the context of the image crisis caused by the COVID-19 pandemic. The article adopts research methods based on tracking events, their evaluation, qualitative and critical analysis of texts, and conducting comparative evaluations. The following research questions will make it possible to achieve this goal: what was the course of the coronavirus pandemic in the United States? What problems did it cause, and what problems have been exacerbated? What actions did the Trump and Biden administrations take to combat the spread of the virus? What were the effects of the government’s actions? How has the pandemic affected the international position of the U.S.? Rok 2020 w Stanach Zjednoczonych obfitował w ważne wydarzenia – kryzys administracji Donalda Trumpa i wybory prezydenckie, masowe protesty rasowe, problemy gospodarcze, a przede wszystkim rozwój pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. USA były jednym z pierwszych krajów, w których potwierdzono przypadki zachorowań na COVID-19. Ponadto liczba chorych szybko osiągnęła poziom alarmujący. Pandemia koronawirusa odcisnęła piętno na amerykańskim społeczeństwie, gospodarce i stosunkach międzynarodowych. Celem artykułu jest przedstawienie problemu rozwoju pandemii koronawirusa w Stanach Zjednoczonych Ameryki i jej wpływu na politykę. Ponadto zostanie przeanalizowany problem utrzymania statusu supermocarstwa przez USA w kontekście kryzysu wizerunkowego wywołanego pandemią COVID-19. W artykule zastosowano metody badawcze oparte na śledzeniu zdarzeń, ich ocenie, jakościowej i krytycznej analizie tekstów oraz przeprowadzaniu ocen porównawczych. Osiągnięciu założonego celu umożliwią następujące pytania badawcze: jaki był przebieg pandemii koronawirusa w Stanach Zjednoczonych? Jakie problemy wywołała, a które pogłębiły? Jakie działania podjęła administracja Trumpa, a później Bidena, aby zwalczyć rozprzestrzeniającego się wirusa? Jakie efekty przyniosły działania władz? Jak pandemia wpłynęła na międzynarodową pozycję USA?
  • Item
    Analysis of the International Isolation Policy Against Northern Cyprus
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Ramazan, Safa
    The conflict in Cyprus remains unresolved in the realm of international conflict resolution. Following Turkey’s military intervention and the establishment of the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC), the international community, particularly the European Union, implemented isolation and embargo measures against the TRNC. These policies have persisted for over 40 years, causing the Turkish Cypriot community to live under isolation. Only Turkey recognizes Northern Cyprus as an independent nation, and since its declaration in 1983. Many international institutions, such as the Universal Postal Union, the International Civil Aviation Organization, and the International Air Transport Association, refuse to engage with the Turkish Cypriot community. Exports and flights from Northern Cyprus are dependent on Turkey, and direct international flights are banned. Additionally, Turkish Cypriots encounter embargoes in sports and cultural fields, where they are prohibited from playing in international matches or competitions, and some international musicians’ concerts in Northern Cyprus have been canceled. This study aims to explore the impact of the isolation and embargo policies enforced after the 1974 intervention on Northern Cyprus and peace negotiations. It argues that the isolation policies target the community rather then political actors and these long-term strict isolation is not good for any actor in the region. Konflikt na Cyprze pozostaje nierozwiązany w obszarze międzynarodowego rozwiązywania konfliktów. Po interwencji militarnej Turcji i utworzeniu Tureckiej Republiki Północnego Cypru (TRNC), społeczność międzynarodowa, zwłaszcza Unia Europejska, wprowadziła środki izolacji i embarga wobec TRNC. Te polityki utrzymują się od ponad 40 lat, sprawiając, że społeczność cypryjskich Turków żyje w izolacji. Tylko Turcja uznaje Północny Cypr za niepodległe państwo, od jego ogłoszenia w 1983 roku. Wiele międzynarodowych instytucji, takich jak Światowy Związek Pocztowy, Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego i Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego, odmawia współpracy z cypryjską społecznością turecką. Eksport i loty z Północnego Cypru zależą od Turcji, a bezpośrednie loty międzynarodowe są zakazane. Dodatkowo, cypryjscy Turcy napotykają na embarga w dziedzinie sportu i kultury, gdzie jest im zabroniony udział w międzynarodowych meczach czy zawodach, a niektóre koncerty międzynarodowych muzyków na Północy Cypru zostały odwołane. Celem tej pracy jest zbadanie wpływu polityki izolacji i embarga narzuconych po interwencji w 1974 roku na Północnym Cyprze oraz na negocjacje pokojowe. Argumentuje się, że polityki izolacji są skierowane przeciwko społeczności, a nie aktorom politycznym, i że długotrwała surowa izolacja nie jest korzystna dla żadnego aktora w regionie.
  • Item
    Criminal Policy on Prevention and Combating of Espionage Activity in Poland. An Aanalysis Illustrated with the Statutory Amendments Adopted in 2023
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Remigiusz, Rosicki
    The research problem addressed in the text concerns the criminal policy concerned with preventing and combating espionage offences in Poland in 1998–2023. A criminal policy is understood as a particular form of legal policy, encompassing the programming of anti-crime measures through penalties and other legal measures, criminalisation and decriminalisation regulations, and the deliberate creation of penal provisions. The main objective of the analysis is to juxtapose the previous legislation with the new legal solutions criminalising and penalising further types of espionage, which were introduced in 2023. The consequence of the comparative purpose thus defined is the presentation of an assessment of the new solutions from the perspective of penal policy. The analysis is based on two approaches: the dogmatic and the historical-comparative one. The dogmatic approach focuses on the analysis of the penal law provisions themselves and their interpretation, while the historical-comparative approach juxtaposes the current provisions with the earlier changes following the diachronic perspective. The study aims to answer questions about the differences between the current and previous legislation concerned with the criminalisation of espionage, and to assess the effectiveness of the 2023 amendments. Problem badawczy w tekście dotyczy polityki kryminalnej w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępstwom szpiegostwa w Polsce w latach 1998–2023. Polityka kryminalna jest rozumiana jako szczególna forma polityki prawa, obejmująca programowanie działań przeciwdziałających przestępczości poprzez kary i inne środki prawne, regulacje dotyczące penalizacji i depenalizacji oraz celowe tworzenie przepisów karnych. Głównym celem analizy jest dokonanie porównania poprzedniego stanu prawnego z nowymi rozwiązaniami prawnymi, kryminalizującymi i penalizującymi kolejne typy szpiegostwa a wprowadzonymi w 2023 roku. Konsekwencją tak przyjętego celu komparatystycznego jest prezentacja oceny nowych rozwiązań w perspektywie polityki karnej. Analiza opiera się na dwóch podejściach: dogmatycznym i historyczno-porównawczym. Podejście dogmatyczne koncentruje się na analizie samych przepisów prawa karnego oraz ich interpretacji, podczas gdy podejście historyczno-porównawcze porównuje obecne przepisy z wcześniejszymi zmianami zgodnie z perspektywą diachroniczną. Badanie ma na celu odpowiedzieć na pytania dotyczące różnic między obecnym a poprzednim stanem prawnym, dotyczącym kryminalizacji szpiegostwa oraz ocenę skuteczności wprowadzonych zmian z 2023 roku.