Rocznik Integracji Europejskiej, 18/2024

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/10593/28198

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 20 of 24
  • Item
    Polska Ludowa (PRL) wobec tureckich starań o akcesję do EWG w latach 1946–1987
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Barabasz, Adam
    Zasadniczym celem artykułu było przedstawienie stanowiska Polski Ludowej (PRL) wobec starań Turcji o członkostwo w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej w latach 1946–1987. W artykule zweryfikowano hipotezy: po zakończeniu II wojny światowej, w obliczu zagrożenia radzieckiego oraz faz rozwoju „zimnej wojny” Turcja stała się czołowym punktem strategii USA na Bliskim Wschodzie i z punktu widzenia bloku wschodniego była traktowana jako południowo-wschodnia flanka Sojuszu Północnoatlantyckiego; – przeszkodą na drodze do zacieśnienia współpracy między Ankarą z Brukselą były: niestabilna sytuacja polityczna w Turcji, częste zamachy stanu w kraju oraz zmiany rządów z cywilnych na wojskowe; – dla Polski Ludowej (PRL) większe zagrożenie stanowiło członkostwo Turcji w NATO, aniżeli współpraca i integracja Ankary z EWG. The aim of the article was to present the position of the Polish People’s Republic towards establishing arrangements in the European Economic Community in the years 1946–1987. The article verified the following hypotheses: after the second World War II, in connection with this caused and the development phase of the “Cold War”, which is attacked by the USA in the Middle East, and from a private eastern point of view, was treated as the south-eastern flank of the North Atlantic Alliance; – the obstacles to strengthening cooperation between Ankara and Brussels were: an unstable political system in Turkey, coup, and the change of government from civilian to military; – For the Polish People’s Republic, Turkey’s membership is more important in NATO, instead of Ankara’s cooperation and integration with the EEC.
  • Item
    Europejski Obszar Edukacji – przesłanki powstania i konteksty funkcjonowania
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Szewior, Krzysztof
    Publikacja jest poświęcona Europejskiemu Obszarowi Edukacji, skupia się na społecznych źródłach jego powstania, na płaszczyznach działania, prezentuje różne perspektywy analizy. EEA jest traktowany jako jeden z rynków UE, jego (u)tworzenie jest dopełnieniem procesów integracyjnych i społecznych. UE poprzez EEA i własną politykę edukacyjną realizuje cele społeczno-polityczne i edukacyjne. W ramach celów edukacyjnych skupia się na standaryzacji, jakości kształcenia, zasobach ludzkich. Cele społeczno-polityczne odnoszą się do inkluzji społecznej, promocji postaw obywatelskich, wsparcia rynku pracy, modernizacji. Przyszły rozwój EEA będzie powiązany z ewolucją UE, a pogłębienie procesów integracji będzie zwiększać rolę instytucji unijnych w wyznaczaniu celów edukacyjnych i budowaniu struktur transnarodowych. Zastosowano metodę badawczą właściwą dla nauk politologicznych, w szczególności wykorzystano dane statystyczne, dokumenty oraz raporty instytucji unijnych. The publication is devoted to the European Education Area, focuses on the social sources of its creation, on the levels of action, and presents different perspectives of analysis. The EEA is treated as one of the EU’s markets, its (u)creation is a complement to integration and social processes. Through the EEA and its own education policy, the EU pursues socio-political as well as educational goals. The educational objectives focus on standardisation processes, quality of education, human resources. The socio-political objectives relate to social inclusion, promotion of citizenship, labour market support, transformation processes. The future development of the EEA will be linked to the evolution of the EU, and the deepening of integration processes will increase the role of EU institutions in setting educational goals and building transnational structures. The research method appropriate for political science was used, in particular statistical data, documents and reports of EU institutions.
  • Item
    Udział kobiet w życiu politycznym Albanii – bariery i ograniczenia
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Podgórzańska, Renata
    Polityczne zaangażowanie obywateli postrzegane jest jako wyraz świadomości przynależnych im praw, zdolności do korzystania z mechanizmów demokratycznych, poszanowania reguł, zdolności do wpływania na rzeczywistość społeczno-polityczną. Interesującym studium przypadku jest Albania, państwo przez lata cechujące się niedemokratycznym systemem politycznym, słabe gospodarczo, represyjne, a które od lat wdraża demokratyczne mechanizmy sprawowania władzy. Następstwem zapoczątkowanego u progu lat 90. XX wieku procesu transformacji politycznej były daleko idące zmiany obejmujące również upodmiotowienie społeczeństwa i jego polityczne zaktywizowanie. Celem artykułu jest określenie czynników współcześnie warunkujących poziom i charakter zaangażowania politycznego kobiet, analiza wpływu kwot wyborczych na udział kobiet w polityce oraz zdiagnozowanie wyzwań i barier związanych z udziałem kobiet w polityce. Artykuł koncentruje się na identyfikacji zarówno formalnych, jak i nieformalnych przeszkód, które hamują pełne uczestnictwo kobiet w polityce, pomimo istnienia ram prawnych mających na celu promowanie równouprawnienia. Kluczowe pytanie badawcze brzmi: jakie są główne bariery i ograniczenia udziału kobiet w życiu politycznym Albanii i w jaki sposób wpływają one na efektywność wprowadzonych mechanizmów równouprawnienia? W artykule na podstawie analizy istniejących badań i literatury dotyczącej sytuacji politycznej kobiet w Albanii założono, iż system kwot w Albanii jest skuteczny w zwiększaniu liczbowej reprezentacji kobiet, ale nie eliminuje ograniczeń strukturalnych i kulturowych, które hamują ich rzeczywisty wpływ na politykę. Ponadto przyjęto, iż pomimo formalnych zobowiązań na rzecz równości płci, patriarchalne normy społeczne nadal ograniczają aspiracje polityczne kobiet, prowadząc do ich marginalizacji w procesach decyzyjnych, a brak odpowiednich zasobów ekonomicznych i instytucjonalnych jest jednym z głównych czynników ograniczających pełne uczestnictwo kobiet w polityce Albanii. The political involvement of citizens is seen as an expression of their awareness of their rights, their ability to use democratic mechanisms, their respect for the rules, their ability to influence the socio-political reality. An interesting case study is Albania, a state for years characterised by a non-democratic political system, economically weak, repressive, but which has been implementing democratic governance mechanisms for years. The process of political transformation initiated at the beginning of the 1990s was followed by far-reaching changes that also included the empowerment of society and its political activism. The aim of the article is to identify the factors currently determining the level and nature of women’s political involvement, to analyse the impact of electoral quotas on women’s political participation and to diagnose the challenges and barriers related to women’s political participation. The article focuses on identifying both formal and informal barriers that inhibit women’s full participation in politics, despite the existence of legal frameworks designed to promote gender equality. The key research question is: what are the main barriers and constraints to women’s political participation in Albania and how do they affect the effectiveness of the gender equality mechanisms put in place? Based on an analysis of existing research and literature on the political situation of women in Albania, the article assumes that the quota system in Albania is effective in increasing women’s numerical representation, but that it does not eliminate the structural and cultural constraints that inhibit their real influence in politics. Furthermore, it was assumed that despite formal commitments to gender equality, patriarchal social norms continue to limit women’s political aspirations, leading to their marginalisation in decision-making processes, and that the lack of adequate economic and institutional resources is one of the main factors limiting women’s full participation in Albanian politics.
  • Item
    Polska perspektywa aktywnego uczestnictwa w europejskiej strategii na rzecz równouprawnienia płci
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Płachecka, Agata
    Celem artykułu jest zaprezentowanie najważniejszych obszarów, w których na przestrzeni ostatnich 20 lat podejmowano w Polsce działania na rzecz zwiększania świadomości potrzeb równego traktowania w odpowiedzi na standardy wprowadzane w tym zakresie przez Unię Europejską. Analizie poddano najważniejsze działania w tym zakresie wynikające z 20-letniego członkostwa Polski w Unii Europejskiej, które podjęto na rzecz zwalczania nierówności płci w różnych obszarach życia społecznego takich jak: rynek pracy, decyzyjność polityczna czy edukacja. W artykule zaprezentowano główne obszary europejskiej polityki na rzecz równouprawnienia płci z wyraźnym wyeksponowaniem poziomu ich realizacji na poziomie krajowym. The aim of this article is to present the most important areas in which, over the last 20 years, efforts have been made in Poland to raise awareness of the need for equal treatment in response to standards introduced in this area by the European Union. It analyzes the most important activities in this area resulting from Poland’s 20-year membership in the European Union, which were undertaken to combat gender inequality in various areas of social life such as the labor market, political decision-making and education. The article presents the main areas of European gender equality policy with a clear emphasis on the level of their implementation at the national level.
  • Item
    Cross-border Governance, De-Bordering and Re-Bordering in Border Twin Towns and Cities. Europe in Comparative Perspective
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Jańczak, Jarosław
    Together with post 1989 wave of globalization, and proliferation of local cross-border cooperative initiatives, border twin towns and cities – urban settlements located directly on state borders and having a similar neighbor on the other side – began to play a role as collaboration and integration laboratories. Inter-state relations have been tested there in micro-scale, combining different legal, cultural, economic and social systems in everyday interactions. This paper’s aim is to outline the challenges related to governing cross-border settlements in Europe in the context of European integration, and to compare them with non-European cases, representing other trends and regularities. North America and Africa were chosen as revealing two alternative models. The governance approaches form a theoretical context for the analyses. The main questions of the analysis are: what are the tools and models for governing BTTaCs? How do European and non-European cases differ? What are the reasons for the various models of cross-border governance in BTTaCs in different global regions? The investigation focuses on the multi-level character of the governance of BTTaCs, where joint management of the public sphere has to involve not only the administrative structure of the divided towns, but also non-governmental organizations and the inhabitants, as well as businesses, states and international levels. Wraz z falą globalizacji po 1989 roku i rozprzestrzenianiem się lokalnych inicjatyw współpracy transgranicznej, graniczne miasta bliźniacze – ośrodki miejskie położone bezpośrednio przy granicach państw i posiadające podobnego sąsiada po drugiej stronie – zaczęły odgrywać rolę laboratoriów współpracy i integracji transgranicznej. Relacje międzypaństwowe zostały tam przetestowane w mikroskali, łącząc w codziennych interakcjach różne systemy prawne, kulturowe, gospodarcze i społeczne. Celem artykułu jest zarysowanie wyzwań związanych z zarządzaniem rozliczeniami transgranicznymi w Europie w kontekście integracji europejskiej oraz porównanie ich z przypadkami pozaeuropejskimi, reprezentującymi inne tendencje i prawidłowości. Jako przykłady alternatywnych modeli wybrano Amerykę Północną i Afrykę. Model governance zastosowany został jako kontekst teoretyczny dla analizy. Główne pytania analizy brzmią: jakie są narzędzia i modele zarządzania transgranicznego w granicznych miastach bliźniaczych? Czym różnią się przypadki europejskie i pozaeuropejskie? Jakie są przyczyny różnych modeli zarządzania transgranicznego w granicznych miastach bliźniaczych w różnych regionach świata? Badanie koncentruje się na wielopoziomowym charakterze zarządzania (multi level governance), gdzie wspólne zarządzanie sferą publiczną musi obejmować nie tylko strukturę administracyjną podzielonych miast, ale także organizacje pozarządowe, mieszkańców, przedsiębiorstwa oraz poziomy państwowy i międzynarodowy.
  • Item
    Zrównoważony rozwój energetyczny w polityce współpracy rozwojowej Austrii
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Paterek, Anna
    Artykuł poddaje analizie sposób forsowania zrównoważonego gospodarowania energią w austriackiej współpracy rozwojowej zarówno w ramach współpracy wielostronnej, jak i bilateralnej, koncentrując się na jej koncepcyjnych założeniach oraz praktycznej realizacji. Analiza opiera się na hipotezie zakładającej realizację austriackiej pomocy rozwojowej jako integralnego składnika polityki zagranicznej i współpracy międzynarodowej, a także adaptacji jej założeń do niestabilnych uwarunkowań środowiska zewnętrznego. The article analyzes the approach to promoting sustainable energy management in Austrian development cooperation, both within multilateral and bilateral frameworks, focusing on its conceptual assumptions and practical implementation. The analysis is based on the hypothesis that Austrian development aid is implemented as an integral component of foreign policy and international cooperation, with its principles being adapted to the unstable conditions of the external environment.
  • Item
    Populistyczna krytyka reprezentacji demokratycznej wobec kwestii integracji europejskiej. Przypadek partii PiS i VOX
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Polakowski, Marcin
    Artykuł analizuje populistyczną krytykę Unii Europejskiej przez hiszpańską partię VOX i polskie Prawo i Sprawiedliwość (PiS). Badanie opiera się na teoretycznym ujęciu populizmu jako krytyki demokratyczno-liberalnej reprezentacji politycznej, wskazując na wspólne cechy tak rozumianego prawicowego populizmu w zakresie krytyki integracji europejskiej. Wyniki wskazują, że VOX i PiS wykazują sceptycyzm wobec integracji europejskiej, argumentując, że UE ogranicza suwerenność narodową oraz zagraża tradycyjnym wartościom. Obie partie krytykują elity unijne jako odległe od potrzeb „zwykłych ludzi” i promujące agendy o charakterze globalistycznym. Różnice historyczne i społeczne między Hiszpanią a Polską nie wpływają znacząco na wspólną prawicowo-populistyczną narrację tych partii wobec UE. W ramach wniosków podkreślone zostaje, że krytyka UE jest centralnym elementem współczesnego prawicowego populizmu, stanowiąc wyraz sprzeciwu wobec ograniczania narodowej suwerenności i demokratycznej reprezentacji. The article analyzes the populist criticism of the European Union by the Spanish party VOX and the Polish Law and Justice party (PiS). The study is grounded in a theoretical framework of populism as a critique of democratic-liberal political representation, highlighting shared characteristics of right-wing populism in this context concerning European integration. The findings indicate that VOX and PiS exhibit skepticism toward European integration, arguing that the EU undermines national sovereignty and threatens traditional values. Both parties criticize EU elites as being detached from the needs of “ordinary people” and promoting globalist agendas. Historical and social differences between Spain and Poland do not significantly affect the shared right-wing populist narrative of these parties regarding the EU. In conclusion, the study emphasizes that criticism of the EU is a central element of contem- porary right-wing populism, reflecting opposition to the erosion of national sovereignty and democratic representation.
  • Item
    Analiza polskiej i niemieckiej pomocy rozwojowej w latach 2004–2022
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Rabczun, Aleksandra Anna
    W artykule przeanalizowano pomoc rozwojową udzieloną przez Polskę i Niemcy w latach 2004–2022, umiejscowioną w szerszych ramach polityki rozwojowej Unii Europejskiej (UE). Dysproporcje rozwojowe między narodami pozostają kluczowym problemem, ukształtowanym przez wieloaspektowe procesy globalizacji, które wpływają zarówno na przemiany społeczne, jak i gospodarcze w krajach rozwijających się. Celem tego badania jest porównanie wkładu Polski i Niemiec w pomoc rozwojową po największym rozszerzeniu UE w 2004 r. i ocena ich. Analiza wykorzystuje podejście opisowe, integrując przegląd literatury z danymi statystycznymi na temat oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) w celu zidentyfikowania wzorców i zmian w dystrybucji pomocy i priorytetach. Podkreśla motywacje stojące za wkładami krajów-donatorów, które wykraczają poza altruizm, obejmując interesy ekonomiczne, polityczne i społeczne. Artykuł bada ewolucję polityki pomocy rozwojowej w Polsce i Niemczech, odnotowując znaczny wzrost wolumenu pomocy, szczególnie w odpowiedzi na globalne kryzysy, takie jak konflikt na Ukrainie w 2022 r. Główne wnioski ujawniają, że podczas gdy Niemcy konsekwentnie przekraczały międzynarodowy cel przeznaczania 0,7% swojego dochodu narodowego brutto (DNB) na ODA od 2015 r., Polska wykazała znaczny wzrost w swoich wkładach pomocowych, choć z niższego poziomu bazowego. Badanie podkreśla znaczenie skoordynowanego podejścia UE w celu zwiększenia skuteczności pomocy rozwojowej i zaleca dalsze dostosowanie strategii krajowych do globalnych celów zrównoważonego rozwoju. Oba kraje stosują też odmienną strukturę sektorową pomocy rozwojowej. Pierwsza postawiona w tekście hipoteza jest zweryfikowana negatywnie, a druga pozytywnie. Przeprowadzona analiza porównawcza wypełnia lukę badawczą dotyczącą pomocy rozwojowej UE po 2004 r. i dostarcza spostrzeżeń na temat strategicznych interesów napędzających polską i niemiecką pomoc zagraniczną, przyczyniając się do dyskursu na temat poprawy skuteczności pomocy w promowaniu globalnego rozwoju. This article examines development assistance provided by Poland and Germany in the years 2004–2022, placed within the broader framework of European Union (EU) development policy. Development disparities between nations remain a key issue, shaped by multifaceted globalization processes that affect both social and economic transformations in developing countries. The aim of this study is to compare and assess the contributions of Poland and Germany to development assistance after the largest EU enlargement in 2004. The analysis uses a descriptive approach, integrating a literature review with statistical data on official development assistance (ODA) to identify patterns and changes in aid distribution and priorities. It highlights the motivations behind donor country contributions that go beyond altruism to include economic, political, and social interests. The article examines the evolution of development aid policy in Poland and Germany, noting significant increases in aid volumes, particularly in response to global crises such as the conflict in Ukraine in 2022. The main findings reveal that while Germany has consistently exceeded the international target of spending 0.7% of its gross national income (GNI) on ODA since 2015, Poland has shown significant growth in its aid contributions, albeit from a lower baseline. The study underlines the importance of a coordinated EU approach to increase the effectiveness of development aid and recommends further alignment of national strategies with the global SDGs. Both countries also use different sectoral structures of development aid. The first hypothesis presented in the text is verified negatively, while the second one is verified positively. The comparative analysis conducted fills a research gap on EU development aid since 2004 and provides insights into the strategic interests driving Polish and German foreign aid, contributing to the discourse on improving aid effectiveness in promoting global development.
  • Item
    Ekologizacja rolnictwa w Niemczech i Polsce w ramach Europejskiego Zielonego Ładu
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Miecznikowska-Jerzak, Justyna
    Celem artykułu jest analiza skuteczności działań, które są podejmowane w Niemczech i w Polsce, aby przeprowadzić ekologizację rolnictwa zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu. Omówione zostaną wyzwania oraz ograniczenia związane z realizacją celów klimatyczno-środowiskowych w rolnictwie obu państw. W pierwszej części wyjaśniono koncepcję rolnictwa ekologicznego, wskazując zalety, jak i słabości oraz różnice względem rolnictwa intensywnego. Następnie ogólnie scharakteryzowano sektor rolny w Niemczech i Polsce. W dalszej kolejności zwrócono uwagę na występujące podobieństwa i różnice, a także łatwość lub trudność w przeprowadzeniu ekologizacji, którą zakłada EZŁ. W artykule odniesiono się do przyjętych w Niemczech i Polsce planów strategicznych dla Wspólnej Polityki Rolnej. Przyjęta hipoteza badawcza zakłada, że Niemcy i Polska znacząco różnią się poziomem ambicji przy realizacji unijnych celów środowiskowych, co jest pochodną uwarunkowań ekonomicznych i społecznych rolnictwa w obu państwach, które determinują wyznaczane zadania, a tym samym tempo i zakres wdrażania zielonej transformacji. The purpose of this article is to analyze the effectiveness of measures that are being taken in Germany and Poland to carry out the greening of agriculture in accordance with the European Green Deal. Challenges and constraints to the implementation of climate-environmental goals in the agriculture of both countries will be discussed. In the first part, the concept of organic agriculture is explained, pointing out the advantages, as well as the weaknesses and differences from intensive agriculture. Then the agricultural sector in Germany and Poland was generally characterized. In the following section, attention was paid to the similarities and differences that exist, as well as the ease or difficulty of carrying out greening, which is assumed by European Green Deal. The article refers to the strategic plans adopted in Germany and Poland for the Common Agricultural Policy. The adopted research hypothesis assumes that Germany and Poland significantly differ in the level of ambition in the implementation of EU environmental goals, which is a derivative of the economic and social conditions of agriculture in both countries, which determine the tasks set, and thus the pace and scope of implementation of the green transition.
  • Item
    Wolna Partia Demokratyczna w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Kruk, Aleksandra
    W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku Wolna Partia Demokratyczna poparła liberalizm gospodarczy i społeczny. Program wyborczy FDP stanowił kontynuację wcześniejszych celów politycznych i reakcję na potrzeby modernizacji polityki europejskiej. Wolna Partia Demokratyczna broniła w kampanii wyborczej tożsamości programowej pomimo wzrostu społecznego poparcia dla ugrupowań protestu. Kampania wyborcza Wolnej Partii Demokratycznej odbywała się w sposób tradycyjny oraz z wykorzystaniem internetu, poprzez prezentowanie w mediach wydarzeń wyborczych oraz aktywność w mediach społecznościowych. Liberałowie osiągali zróżnicowane wyniki na terytorium Niemiec, ostatecznie zdobywając 5 mandatów w Parlamencie Europejskim i przystępując do frakcji Renew Europe. In the 2024 European Parliament elections, the Free Democratic Party supported economic and social liberalism. The FDP’s electoral program was a continuation of previous political goals and a response to the needs of modernizing European politics. The Free Democratic Party defended its programmatic identity in the election campaign, despite the increase in public support for the protest groups. The election campaign of the Free Democratic Party took place in a traditional way and with the use of the Internet, through the presentation of election events in the media and activity in social media. The Liberals achieved mixed results on German territory, ultimately winning 5 seats in the European Parliament and joining the Renew Europe.
  • Item
    AfD o Unii Europejskiej i Europie w 2024 r. Analiza treści programów wyborczych
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Wiliński, Mateusz
    Wybory, które odbyły się w Niemczech w 2024 r. potwierdziły rosnącą popularność AfD, która stopniowo umacnia swoją pozycję na scenie politycznej RFN. Proces ten szczególnie widoczny jest we wschodniej części kraju, gdzie partia cieszy się wyższym niż ogólnoniemieckie poparciem. Celem niniejszego opracowania jest analiza wybranych treści programów wyborczych tej partii przygotowanych przed wyborami do Parlamentu Europejskiego oraz wyborami krajowymi w Brandenburgii, Saksonii i Turyngii, dotyczących kwestii unijnych i europejskich. The elections held in Germany in 2024 confirmed the growing popularity of the AfD, which is gradually strengthening its position on the political scene in Germany. This process is particularly visible in the eastern part of the country, where the party enjoys higher than general German support. The aim of this study is to analyze selected content of the party’s election programs prepared before the elections to the European Parliament and the state elections in Brandenburg, Saxony and Thuringia, concerning EU and European issues.
  • Item
    Polityka energetyczna koalicji rządowej SPD/Sojusz 90/Zieloni/FDP w warunkach Zeitenwende (2022–2024)
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Molo, Beata
    Celem artykułu jest analiza i wyjaśnienie problemów polityki energetycznej rządu koalicji SPD/Sojusz 90/Zieloni/FDP kreowanej i realizowanej w warunkach Zeitenwende w latach 2022–2024. Ogłoszona 27 lutego 2022 r., w reakcji na wojnę napastniczą Rosji na Ukrainie, przez kanclerza Olafa Scholza Zeitenwende stanowi istotną cezurę w polityce energetycznej Niemiec. Artykuł koncentruje się na wysiłkach rządu federalnego RFN na rzecz zrównoważenia dwóch celów trójkąta polityki energetycznej, tzn. zapewnienia bezpieczeństwa dostaw i ochrony klimatu. The aim of the paper is to analyse and explain the problems of the energy policy of the SPD/Alliance 90/Greens/FDP coalition government created and implemented in the conditions of Zeitenwende in 2022–2024. The Zeitenwende announced on February 27, 2022 by Chancellor Olaf Scholz in response to Russia’s aggressive war in Ukraine, is a significant turning point in Germany’s energy policy. The article focuses on the efforts of the German Federal Government to balance the two goals of the energy policy triangle, i.e. ensuring security of supply and climate protection.
  • Item
    Ewolucja niemieckiej polityki bezpieczeństwa cybernetycznego w latach 2011–2024
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Mickiewicz, Piotr
    Celem artykułu jest ukazanie zakresu i procesu ewolucji niemieckiej polityki bezpieczeństwa cybernetycznego w kontekście zaleceń opracowywanych przez instytucje UE. Wykazano w nim, że odporność cyfrowa RFN jest osiągana poprzez skorelowane działania organów federalnych państwa i aktorów korzystających z systemów i sieci teleinformatycznych, zwłaszcza ze sfery biznesu, nauki i edukacji. W jej kreowaniu uwzględniane są zalecenia instytucji UE, które stanowią jeden z elementów prawnych i organizacyjnych pozwalających na stworzenie systemu zapewniającego określony poziom bezpieczeństwa cybernetycznego. Przyjmowane rozwiązania w pełni wpisują się w unijną strategię cyberbezpieczeństwa, co pozwala państwu niemieckiemu współkreować unijną politykę w tym zakresie. Dotyczy to zwłaszcza działań na rzecz wdrożenia dyrektywy NIS 2. Natomiast państwo niemieckie nie zamierza się angażować, a wręcz dąży do ograniczenia zakresu potencjalnych wspólnotowych przedsięwzięć ofensywnych o charakterze polityczno-militarnym, nawet jeżeli przyjąć one by miały charakter działań wyprzedzających. The purpose of the article is to show the scope and process of evolution of Germany’s cybersecurity policy in the context of recommendations being developed by EU institutions. It shows that Germany’s digital resilience is achieved through the correlated actions of the state’s federal bodies and actors using ICT systems and networks, especially from the spheres of business, science and education. In its creation, the recommendations of EU institutions are taken into account, which are one of the legal and organizational elements that allow the creation of a system to ensure a certain level of cyber security. The solutions adopted are fully in line with the EU cyber security strategy, which allows the German state to co-create the EU policy in this area. This is especially true of the efforts to implement the NIS 2 Directive. In contrast, the German state does not intend to get involved, and in fact seeks to limit the scope of potential Community offensive ventures of a political-military nature, even if they were to be adopted as pre-emptive measures.
  • Item
    Neonazizm jako wyzwanie dla demokracji europejskich w czasach kryzysów (przykład sieci Blood and Honour)
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Malendowicz, Paweł
    Przedmiotem artykułu jest neonazizm jako nurt myśli politycznej i ruch polityczny. Neonazizm jest analizowany na przykładzie sieci Blood & Honour. Celem analizy jest wskazanie głównych elementów myśli neonazistowskiej, ze szczególnym uwzględnieniem jej warstwy krytycznej, a także określenie stopnia zagrożenia, jakie może powodować aktywność Blood & Honour dla społeczeństw i państw demokratycznych. W tym celu autor zastosował jakościową analizę aspektową opartą na krytycznej analizie źródeł – świadectw myśli politycznej, danych liczbowych oraz prostych informacji o przejawach aktywności tej organizacji i jej członków. Zastosowana została także analiza oparta na celowo dobranych kryteriach (logikach) służących określeniu możliwych zagrożeń związanych z aktywnością tej sieci. The subject of the article is neo-Nazism as a current of political thought and political movement. Neo-Nazism is analyzed on the example of the Blood & Honour network. The aim of the analysis is to indicate the main elements of neo-Nazi thought, with particular emphasis on critical elements, as well as to determine the degree of threat that the Blood & Honour activity may cause for societies and democratic states. The author used a qualitative aspect analysis based on a critical analysis of sources – evidence of political thought, numerical data and simple information about the activities of this organization and its members. An analysis based on criteria (logic) was also used to determine possible threats related to the activity of this network.
  • Item
    Chrześcijańska tożsamość Europy dziś (perspektywa teorii sekularyzacji)
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Stachowiak, Paweł
    Europejski Zachód od lat stanowi przykład potwierdzający słuszność podstawowego założenia teorii sekularyzacji, wiążącego rozwój technologiczny, gospodarczy i kulturowy społeczeństw z ich odchodzeniem od religijnej wizji świata i człowieka. Czy obecna faza zmian zachodzących w sferze tożsamości europejskiej jest kolejnym naturalnym etapem procesów sekularyzacyjnych? Jak są one interpretowane w różnych ujęciach teoretycznych? Próba refleksji nad tymi problemami jest zadaniem niniejszego tekstu. Autor uznaje, że chrześcijaństwo może pozostać żywym składnikiem tożsamości europejskiej pod warunkiem, że zaakceptuje swoją rolę jako jednej z wielu „rozległych doktryn” (określenie Taylora) konstytuujących tę tożsamość. Jeśli tak się nie stanie, potwierdzi się zapewne podstawowa teza teorii sekularyzacji, wiążąca technologiczną, obyczajową, moralną i kulturową modernizację nie tylko z upadkiem tradycyjnych form religijności, ale także z usychaniem głębszych – chrześcijańskich – korzeni europejskiej tożsamości. The European West has been an example for years confirming the correctness of the basic assumption of the theory of secularization, linking the technological, economic and cultural development of societies with their departure from the religious vision of the world and man. Is the current phase of changes taking place in the sphere of European identity another natural stage of secularization processes? How are they interpreted in various theoretical approaches? An attempt to reflect on these problems is the task of this text. The author recognizes that Christianity can remain a living component of European identity provided that it accepts its role as one of the many “vast doctrines” (Taylor’s term) constituting this identity. If this does not happen, the basic thesis of the theory of secularization will probably be confirmed, linking technological, moral, moral and cultural modernization not only with the collapse of traditional forms of religiousness, but also with the withering of the deeper – Christian – roots of European identity.
  • Item
    Polityka historyczna Prawa i Sprawiedliwości na przykładzie wybranych zagadnień dotyczących upamiętnienia Holokaustu w świetle rekomendacji instytucji Unii Europejskiej
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Gawlas-Zajączkowska, Agnieszka
    W artykule przedstawiono podstawowe założenia prawicowej polityki historycznej realizowanej w Polsce przez rząd Prawa i Sprawiedliwości w latach 2005–2007, a następnie 2015–2023, na podstawie analizy programów politycznych i artykułów publikowanych przez przedstawicieli tego nurtu. Opisano wybrane elementy sposobu realizacji tej polityki w zakresie upamiętniania historii Holokaustu, ze szczególnym uwzględnieniem decyzji i wydarzeń, które wydają się być niezgodne z demokratycznymi standardami europejskimi i wskazują, że polityka historyczna rządu PiS była realizowana bez poszanowania badań naukowych i prowadzona w sposób ideologiczny. W ostatniej części artykułu przedstawiono podstawowe działania instytucji Unii Europejskiej dotyczące zasad upamiętniania historii Holokaustu oraz reakcje przedstawicieli IHRA na wydarzenia w Polsce. The article presents the basic assumptions of right-wing historical policy implemented in Poland by the Law and Justice government in 2005–2007 and then 2015–2023, based on the analysis of political programs and articles published by representatives of this trend. Then, selected elements of the method of implementing this policy in the field of commemorating the history of the Holocaust were described, with particular emphasis on decisions and events that seem to be inconsistent with democratic European standards and indicate that the historical policy of the Law and Justice government was implemented without respect for scientific research and conducted in an ideological manner. The last part of the article presents the basic recommendations and guidelines of the European Union institutions regarding the principles of commemorating the history of the Holocaust, as well reactions of IHRA representatives to events in Poland.
  • Item
    Główne problemy polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej w programach niemieckich partii politycznych w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Kosman, Michał M.
    Celem artykułu jest omówienie wybranych aspektów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej w programach głównych niemieckich partii politycznych przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Po krótkim wprowadzeniu dokonana została analiza programów następujących partii: Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD), Sojuszu ‘90/Zieloni, Wolnej Partii Demokratycznej (FDP), wspólnego programu Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU) i Unii Chrześcijańsko-Społecznej (CSU), Alternatywy dla Niemiec (AfD), Lewicy i Sojuszu Sahry Wagenknecht (BSW). Szczególną uwagę poświęcono takim elementom programowym, jak ocena zmieniającego się układu sił politycznych na świecie, stosunek do polityki Rosji w kontekście inwazji na Ukrainę, stosunek do polityki Chińskiej Republiki Ludowej, sojusz transatlantycki czy koncepcje zmian odnośnie do trybu podejmowania decyzji w ramach WPZiB. Ponadto uwzględniono problematykę imigracji do UE – ta tematyka w sensie traktatowym wprawdzie mieści się w ramach Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości, jednak przez liczne siły polityczne traktowana jest jako problem mający swe źródła w zewnętrznym otoczeniu UE i jeden z kluczowych czynników wpływających na bezpieczeństwo UE. W refleksjach końcowych zamieszczone zostały w formie tabelarycznej wyniki wyborów do PE na obszarze Niemiec oraz dokonane zostało podsumowanie i porównanie poddanych analizie programów poszczególnych formacji politycznych. The aim of the article is to describe selected aspects of the Common Foreign and Security Policy of the European Union in the programs of the main German political parties before the elections to the European Parliament. After a short introduction, the programs of the following parties were analyzed: SPD, Alliance ‘90/The Greens, FDP, the joint program of the CDU and CSU, AfD, the Left and the Sahra Wagenknecht Alliance. Particular attention was paid in the study to such program elements as the assessment of the changing of international balance of power, the attitude towards Russia’s policy in the context of the invasion of Ukraine, the attitude towards the policy of the People’s Republic of China, the transatlantic alliance and the concepts of changes regarding the decision-making procedure under the CFSP. In addition, the issue of immigration to the EU was taken into account - although this topic in the treaties falls within the Area of Freedom, Security and Justice, many political forces treat it as a problem originating in the external environment of the EU and as one of the key factors affecting EU security. The final reflections include the results of the European Parliament elections in Germany in tabular form and a summary and comparison of the analyzed programs of individual political formations.
  • Item
    European policy in the coalition agreements of political parties in Germany – continuation or change after the 2021 elections?
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Bielawska, Agnieszka
    The article aims to provide an overview of the European policies of two successive German government coalitions: the CDU, CSU and SPD, as well as the SPD, Alliance 90/die Grünen and FDP, as defined in their respective 2018 and 2021 coalition agreements. To this end, a comparative method was used in the article, making it possible to present the views of the CDU/ CSU and SPD coalition and the SPD, B90/die Grünen and FDP on European policy, and point out the differences and similarities between them. Content analysis was also employed to examine and interpret the government coalition agreements of 2018 and 2021, which were the main research material. The article was divided into several sections corresponding to the content of the two documents and to the research questions posed in their analysis. The study made it possible to verify the hypothesis that the European policies presented in the March 2018 and December 2021 coalition agreements are similar, which means that the Olaf Scholz government continues to deepen integration and expand the European Union. Artykuł ma na celu przybliżenie polityki europejskiej dwóch następujących po sobie niemieckich koalicji rządowych: CDU, CSU i SPD oraz SPD, Sojuszu 90/Zielonych i FDP, która określona została w zawartych przez partie umowach koalicyjnych z 2018 i 2021 r. W związku z powyższym, podczas pisania artykułu użyta została metoda porównawcza, dzięki której przybliżone zostały poglądy koalicji CDU/CSU i SPD oraz SPD, B90/die Grünen i FDP dotyczące polityki europejskiej oraz wskazane zostały różnice i podobieństwa owych poglądów. Wykorzystana została również analiza treści, która umożliwiła zbadanie i zinterpretowanie rządowych umów koalicyjnych z lat 2018 i 2021, które były głównym materiałem badawczym. Artykuł podzielony został na kilka części odpowiadających zawartości obu dokumentów oraz postawionym w ramach ich analizy pytaniom badawczym. Rezultatem badań było zweryfikowanie hipotezy, że polityka europejska zaprezentowana w umowach koalicyjnych z marca 2018 i grudnia 2021 r. jest zbliżona, co oznacza, że rząd Olafa Scholza kontynuuje pogłębianie integracji i rozszerzanie Unii Europejskiej.
  • Item
    Monumentalizm w architekturze jako element legitymizacji władzy w europejskich systemach autorytarnych i totalitarnych. Trwałość i zmienność symboli politycznych
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Żyromski, Marek
    W przeciwieństwie do demokratycznych systemów politycznych, w przypadku reżimów autorytarnych i totalitarnych kwestia symboli władzy i propagandy poprzez monumentalne formy sztuki i architektury jest bardzo istotna. Począwszy od tradycji Imperium Rzymskiego, zwłaszcza w czasach jego największego znaczenia w I i II wieku n.e., niektórzy dyktatorzy (głównie faszystowscy, a w mniejszym stopniu także komunistyczni) próbowali podkreślić legitymizację swojej władzy (lub nawet po prostu siły) poprzez sztukę, architekturę, a nawet całe kompleksy architektoniczne. Zarówno niektórzy cesarze rzymscy, jak i Mussolini czy Hitler budowali liczne pomniki, łuki triumfalne, kolumny, a nawet tak użyteczne budynki jak biblioteki, rynki czy łaźnie (termy). Każdy taki pomnik lub budynek nosił specjalną inskrypcję, która przedstawiała imię władcy lub dyktatora, który zamówił taki pomnik. In sharp contrast to the democratic political systems in case of authoritarian and totalitarian regimes the question of symbols of power and propaganda through monumental forms of art and architecture is very important one. Starting with the tradition of Roman Empire, especially in time of its greatest importance in the first and second centuries A.D., some dictators (mostly fascist and to a lesser degree also communist ones) tried to underline the legitimization of their power (or even simply force) through art, architecture or even whole architectural complexes. Both some Roman emperors and Mussolini or Hitler built many monuments, triumphal arches, columns or even such the useful buildings as libraries, markets or baths (termae). Each such the monument or building bore the special inscription which presented the name of a ruler or dictator who commissioned such the monument.
  • Item
    Bezpieczeństwo zbiorowe – pium desiderium cywilizacji
    (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2024) Sierpowski, Stanisław
    Intencją autora jest zasygnalizowanie ewolucji bezpieczeństwa zbiorowego – jako emanacji oczekiwań – cywilizacji w minionym wieku kładąc nacisk na doświadczenie Ligi Narodów i okresu międzywojennego oraz procesy nam współczesne w kontekście działalności ONZ na tym polu. Ogląd ten jawi się pesymistycznie i pod pewnymi istotnymi względami obecne 10-lecie zdaje się przypominać roszady międzynarodowe, które prowadziły do konfrontacji zbrojnej w 1939 roku. Najpoważniejszym elementem aktualnej dekompozycji międzynarodowych jest perspektywa kolejnego Monachium (1938 r.) najbardziej widoczna w odniesieniu do Ukrainy. Nacisk na żądania od członków NATO 5% udziału na wydatki wojskowe (ma się rozumieć, że chodzi tylko o obronne!), zapowiada tłok na rynku handlu bronią, który zasili wszelki sprzęt wojskowy z ewentualnej nadprodukcji w skali globalnej oraz koniecznego opróżniania magazynów ze starszych modeli. Jej sprzedaż – nawet rozdawnictwo – jest zawsze korzystniejsze, niż utylizacja na miejscu... To także bardzo zła perspektywa. Uroczysta cisza jest w sprawach rozbrojenia czy ograniczeniu zbrojeń, natomiast wrzawa towarzyszy powszechnemu dozbrajaniu wszystkich, których dotyczy równowaga strachu. Kosztem oczywistych wyrzeczeń społecznych świat godzi się na formułę: Si vis pacem, para bellum… The author’s intention is to signal the evolution of collective security – as an emanation of expectations - of civilization in the past century, emphasizing the experience of the League of Nations and the interwar period, as well as contemporary processes in the context of the UN’s activities in this field. This view seems pessimistic and in some important respects the current decade seems to resemble the international reshuffles that led to the armed confrontation in 1939. The most serious element of the current international decomposition is the prospect of another Munich (1938), most visible in relation to Ukraine. The emphasis on demands from NATO members for a 5% share in military spending (it goes without saying that this is only about defense!), heralds a crowd on the arms trade market, which will feed all military equipment from possible overproduction on a global scale and the necessary emptying of warehouses from older models. Its sale – even distribution – is always more profitable than its disposal on site... This is also a very bad prospect. There is solemn silence in matters of disarmament or limitation of armaments, while commotion accompanies the universal rearming of all those affected by the balance of fear. At the cost of obvious social sacrifices, the world agrees to the formula: Si vis pacem, para bellum…