Artykuły naukowe (WAiK)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Mem nie może przecież wiecznie trwać? Ulotność nowych lapidarności a potrzeba pamięci(Narodowe Centrum Kultury, 2024) Juda, ŁukaszNiniejszy artykuł stanowi refleksję nad napięciem powstającym między efemerycznością nowych lapidarności, zwłaszcza memów internetowych, a potrzebą pamięci o nich, którą odczuwają użytkownicy współczesnych mediów społecznościowych. W pierwszej części autor analizuje i wskazuje przyczyny owej efemeryczności: algorytmiczne porządkowanie treści w mediach społecznościowych, ogromną ilość twórców i ich (wy)tworów oraz dynamikę ponowoczesnej codzienności, którą za pomocą nowych lapidarności na bieżąco starają się komentować użytkownicy. W drugiej części artykułu opisane zostają zaś praktyki oporu przed biernym zapominaniem, powodowanym tego typu ulotnością treści. Ulotność lapidarnych form medialnych oddziałuje bowiem na użytkowników, ale nie pozostaje też bez ich odpowiedzi. Autor poddaje analizie facebookową grupę „Klasykawka”, poświęconą pielęgnacji pamięci o najważniejszych dla użytkowników internetowych artefaktach i zjawiskach. Zajmuje ona, w przekonaniu autora, wyjątkowe miejsce w pejzażu praktyk pamięciotwórczych o artefaktach cyberkultury. Jest bowiem tworzona kolektywnie, oddolnie, a ponadto ulokowana w miejscu, które ową ulotność współkonstruuje. This article reflects on the tension arising between the ephemerality of new concise media forms, particularly memes, and users’ need to remember them in contemporary social media. In the first part, the author examines the causes of this ephemerality and identifies the following as the primary factors: the algorithmic ordering of content in social media, the vast number of creators and their creations and the dynamic nature of postmodern life, which users continuously comment on through these concise media forms. The second part of the article explores practices that are to resist the passive forgetting due to content transience. The fleeting nature of concise media forms not only impacts users but also prompts their response. The author analyses the Facebook group Klasykawka, dedicated to preserving the memory of significant artifacts and phenomena for internet users. The group, in the author’s view, occupies a unique position in the landscape of memory-forming practices related to cyberculture artifacts. Created collectively as a bottom-up initiative, the group itself belongs to a place that contributes to the transient nature of cyberculture artifacts.Item Wyzwanie TikToka. Performatywny wymiar współczesnych mediów audiowizualnych(2024) Juda, ŁukaszW artykule zaproponowano analizę aplikacji TikTok przez pryzmat teorii performatyki, ze szczególnym uwzględnieniem ogólnej teorii performansu autorstwa Jona McKenziego. Aplikacja TikTok została przedstawiona jako złożony przedmiot badań, który konstytuuje się w ramach dynamicznych i wieloaspektowych relacji między trzema kluczowymi grupami aktorów: użytkownikami, technologiami i organizacjami. Autor przyporządkowuje te grupy do paradygmatów performatyki zaproponowanych przez McKenziego. Wskazuje, że poszczególni aktorzy muszą jednocześnie działać w ramach różnych paradygmatów, mierząc się ze specyficznymi dla nich wyzwaniami: technologicznej sprawności, organizacyjnej wydajności i kulturowej skuteczności. Analizując konkretne przykłady, autor pokazuje, że technologie, organizacje i użytkownicy są wzajemnie powiązani, a ich działania współzależne, co tworzy złożoną sieć relacji, w której granice między poszczególnymi paradygmatami zacierają się. Płynie stąd wniosek, że pełna analiza współczesnych mediów społecznościowych wymaga uwzględnienia wszystkich tych elementów. W drugiej części artykułu autor analizuje cyrkulujące w aplikacji trendy, ujmując je jako dyskursywne idee, które wzywają do przyjmowania wobec nich postaw przekładających się na konkretne działania. Analizowane przykłady, takie jak popularny taniec z serialu „Wednesday” czy trend #gentleminions, ukazują, jak TikTok nie tylko kształtuje treści wewnątrz swojej platformy, ale także wpływa na szersze konteksty kulturowe. Trendy te bowiem wykraczają dalece poza ramy samej aplikacji, angażując coraz większą i bardziej zróżnicowaną grupę aktorów, którzy nie mogą pozostawać wobec nich obojętni.Item O krótkich formach medialnych w (cyber)kulturze(Narodowe Centrum Kultury, 2024) Karol Jachymek, Urszula Sawicka, Łukasz JudaItem ‘Watch and do what I do’: ethnographic fieldnotes from the online salsa class(Taylor & Francis, 2022-10-27) Ana, RuxandraRestrictions on movement and requirements for social distancing during the COVID-19 pandemic have triggered an almost total shift to digital creation, teaching, and promotion in the field of dance. By employing an (auto)ethnographic lens, this article explores collective and individual embodied knowledge acquired through online dance classes, with a particular focus on Cuban social dance genres. Music and dance were core components of the Cuban tourism industry, an important pillar of the Cuban economy which was brought to a halt by the pandemic. Dancers’ participation in the global dance market through transition to online dancing was hindered by the struggles of everyday life in Cuba, yet their resilience and resourcefulness allowed them to transform their previous routines and pedagogies following the same mechanisms that lead to the emergence of a Cuban dance market in the first place. The article reflects upon the disruptions of old dynamics and emergence of new ones, by focusing on shifting methodologies of Cuban dance, strategies for monetizing creative labour, and the female dancing body as transformative space.Item Salsa and the (Eternal) City. Rethinking the pleasure periphery(Taylor & Francis Group, 2023-08-10) Ana, RuxandraThis article takes as a starting point one of the classic metaphors in tourism studies, the ‘pleasure periphery’, in order to examine how the embodied labour of subaltern bodies establishes a regime of recognition, visibility, and value. Situated at the intersections of transnational migration, social mobility, and bodily work, this analysis follows the professional and personal trajectories of Cuban dancers in Europe. I discuss the various forms of exclusion that emerge at the intersection of dance consumerism, assumptions about migrant belongings, and hierarchies of performance practices. The ‘pleasure periphery’ serves as a spatial and symbolic metaphor that gives insight into the pivotal role of Cuban dance and music for the transnational dance scene, while shedding light on how peripheralization is reshaped and reproduced in migratory contexts. The transnational contexts of dance labour bring into focus the tensions between its emancipatory potential for Cuban performers and the perpetuation of consumption patterns and business strategies that reify peripherality on various levels (spatial, symbolic, and affective). The article is based on ethnographic fieldwork conducted in Havana, Cuba, and Rome, Italy among Cuban professional dancers and dance educators.Item Lapidarne formy wideo jako nowy obszar oddolnych praktyk muzycznych(Narodowe Centrum Kultury, 2022-09) Łukasz, JudaThis article analyses the musical layer of the currently extremely popular short videos, circulating in cyberspace, for example, on TikTok. As a new sphere of musical practices, these forms are attracting increasingly larger audiences, with active users recruiting particularly from among the youngest. As a result, prosumers have been given an unprecedented opportunity to create short, emergent, sound-based messages using primarily popular music. The article describes the growing ties between music and other media components due to media convergence, while also highlighting the role of music in the process of media divergence. The methods of mixing musical and extra-musical meanings as part of the bottom-up remix cul- ture are also analysed. The processes described in the text lead to the emergence of grassroots musical cyberpractices as part of a new multimedia form where the reformulated fragmented popular music – this highly intersubjective artifact of intermedia culture inseparably linked with image – plays a dominant role. As one of the most significant novelties in the recent development of cyberculture, this trend appears to be overcoming the visual centricity of the contemporary web, which has been repeatedly described in the literature of the subject.Item Umuzykalniający potencjał aplikacji TikTok w kontekście instytucjonalnej edukacji muzycznej(Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, 2022-12) Łukasz, JudaArtykuł traktuje o umuzykalniającym potencjale, jaki kryją w sobie współczesne audiowizualne media społecznościowe. Uwzględnia też stan systemowej edukacji muzycznej prowadzonej w szkołach. Autor weryfikuje tezę, czy aplikacje, w których cyrkulują lapidarne formy wideo (np. aplikacja TikTok) mogą przyczyniać się do umuzykalnienia młodzieży. W tym celu przytacza konkretne przykłady praktyk muzycznych, które mają miejsce w tych przestrzeniach. Jako główny punkt odniesienia traktuje relacje instytucjonalnie prowadzonej edukacji muzycznej z popkulturą, stojącą w centrum treści cyrkulujących we współczesnych mediach.Item Elektroniczna performatywność. John Cage i Nam June Paik(2013-04) Krawczak, MichałItem #Jaramniewiara. Ewangelizacja online na platformie TikTok(Wydawnictwo Naukowe ATH, 2021) Juda, ŁukaszArtykuł przedstawia wyniki badania współczesnych form ewangelizacji zapośredniczonej medialnie poprzez aplikację Tik-Tok, przeprowadzonego w styczniu i lutym 2021. Aplikacja Tik-Tok wydana została w 2016 roku, a globalny wzrost zainteresowania nią datować należy na rok 2017. Zarówno osoby duchowne, jak i świeccy członkowie wspólnoty katolickiej dostrzegli w niej miejsce, w którym skutecznie głosić można Ewangelię w czasie pandemii spowodowanej wirusem COVID-19, która utrudniła znacząco kontakt księży z wiernymi oraz wiernych między sobą. Ta innowacyjna platforma medialna stawia przed użytkownikami specyficzne wyzwania, którym ewangelizatorzy muszą sprostać improwizując rozwiązania, przetwarzając i tworząc wzory zachowań wykorzystywane następnie przez innych użytkowników. Celem artykułu jest uchwycenie i analiza tychże zachowań zarówno wśród świeckich, jak i duchownych ewangelizatorów. Część teoretyczna zaś za cel stawia sobie nakreślenie historycznych uwarunkowań ewangelizacji zapośredniczonej medialnie i przedstawienie historii powstawania oraz sposobów funkcjonowania aplikacji, jaką jest Tik-Tok.Item Experimental Practices: Humanities and Arts in the Process of Modeling Knowledge for Data-Based Society(Global University Network for Innovation (GUNi), 2019-12) Jelewska, Agnieszka; Krawczak, Michał