Polska skolonizowana, Polska zorientalizowana. Teoria postkolonialna wobec "innej Europy"

Abstract

Współczesne badania nad Europą Środkowo-Wschodnią w wielu przypadkach powielają orientalistyczne klisze oświeceniowej episteme. Na przykładzie prac m.in. Larry’ego Wolffa i Tony’ego Judta autor demonstruje utajony orientalizm w podejściu zachodniej humanistyki do historii i kultury narodów i grup etnicznych położonych pomiędzy Niemcami a Rosją. Ufundowane na apriorycznie uznanym autorytecie zachodniej akademii, podejście to nie bierze pod uwagę w dostatecznym stopniu roli odegranej przez hegemona i pogłębia marginalizację badanych społeczeństw, co prowadzi do utrwalenia kompleksu niższości, charakterystycznego dla wszystkich populacji postkolonialnych.

In numerous instances, in contemporary studies in East Central Europe, the orientalising clichés of the Enlightenment episteme still continue to proliferate. In works by Larry Wolff and Tony Judt the author recognizes examples of latent orientalism in the approach of Western humanities towards history and cultures of the nations and ethnic groups between Germany and Russia. Founded upon the a priori authority of the Western academia, such approach leaves the role of the hegemon out of account. This contributes to further marginalization of these societies, which in turn leads to the cementing of the inferiority complex, so characteristic for all postcolonial populations.