Leopold Tyrmand jako idol. Sposoby kreowania mitu twórcy w kulturze PRL-u

Loading...
Thumbnail Image

Date

2018

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Title alternative

Leopold Tyrmand as an idol. Ways to create the author’s myth in popular culture of Polish People’s Republic

Abstract

Popularność Tyrmanda, dziś i ponad pół wieku temu, nie jest związana z jakością artystyczną jego książek, ale z jego stylem życia i biografią. To styl życia dandysa, opisującego ukochane rodzinne miasto, Warszawę, zwalczającego komunizm elegancją minionej epoki i zamiłowaniem do jazzu. Podzieliłam moją pracę na dwie części. Pierwsza dotyczy kultury w powojennej Polsce (polityka kulturalna), ale chciałbym się skupić przede wszystkim na koncepcji idola funkcjonującego w kulturze popularnej. Zakładam, że zrozumienie tej koncepcji w kraju, w którym kultura była tak silnie związana z polityką, różniło się od tego z krajów zachodnich, gdzie kultura oznaczała również przemysł. W socjalistycznej Polsce koncepcja idola nie była ideologicznie akceptowana, ale podejmowano próby stworzenia podobnych ról, choć posługiwano się inną terminologią (socjalistyczny bohater pracy, honorowy aktywista, przywódca itp.). W ten sposób socjalizm wytworzył własnego idola. Różnił się on od zachodniego tak samo, jak socjalistyczna kultura masowa pozostała odmienna od zachodniej kultury popularnej. Druga część mojej pracy to analiza narzędzi autokreacji Tyrmanda, nie tylko literackich. Stąd moje zainteresowanie światem otaczającym autora - ulicą, kawiarnią, mieszkaniem – miejscami, w których przebywali ludzie, decydujący kto i co staje się popularne. Wielu badaczy literatury zgadza się, że autobiografizm jest podstawową cechą twórczości Tyrmanda. Wydaje się, że jedna i ta sama osoba pojawia się we wszystkich jego książkach. Osoba, która (choć ma różne imiona) jest bardzo podobna do samego autora. Literaturoznawcy nie mają również wątpliwości, że literatura była głównym narzędziem do tworzenia mitu pisarza. Chcę dodać opis jeszcze drugiego narzędzia - stylu życia Tyrmanda.
The popularity of Tyrmand nowadays as well as over half a century ago, is not connected with the artistic quality of his books, but with his lifestyle and biography. The lifestyle of a dandy, describing his beloved hometown Warsaw, fighting communism with the elegance of the previous era and with his love of jazz. I would like to divide my work into two parts. The first one is going to concern culture in the post war Poland (political culture), but I would like to focus mainly on the concept of an idol functioning in the popular culture. I assume, that understanding this concept in a country, where culture was so strongly connected with politics, differed from the one of the western countries, where culture also meant industry. In the socialist Poland, the concept of an idol, was not ideologically accepted, however there were attempts to create similar roles, though using a different terminology (socialist labour hero, honoured activist, leader etc.) In this way, socialism produced its own idol. It varied from the western idol in the same way as socialist mass culture remained different from western popular culture. The second part of my work is the analysis of Tyrmand’s auto creation tools, not only the literary ones. Thus my interest in the world surrounding the author – a street, a café, a flat – where people, deciding who and what becomes popular, lived. Numerous authors agree that autobiographism has been a fundamental feature of Tyrmand’s work. That it seems as if one and the same person has been appearing in all of his books. A person who, though having various names, is so similar to the author himself. The authors also have no doubt that literature was the main tool to create the myth of the writer. I want to add a description of the second tool – Tyrmand’s lifestyle and ways of living.

Description

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej

Sponsor

Keywords

idol, autokreacja, kultura popularna, auto-creation, socrealizm, popular culture, socrealism, moda, fashion

Citation

ISBN

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego