Książki/rozdziały (WAiK)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item "Bracia z nieprzyjacielem prawa podzielili..." Kilka uwag na temat pewnego happeningu, imaginarium zdrady oraz mechanizmów politycznej debaty we współczesnej Polsce(Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM, 2022) Kurek, KrzysztofW Katowicach, przedstawiciele środowisk narodowych zorganizowali polityczny happening pod hasłem „Stop współczesnej Targowicy. Manifestacja w obronie wartości narodowych i patriotycznych”. Sześciu działaczy organizacji narodowych podtrzymywało wysokie na około 2 metry atrapy szubienic, na których zawieszono tablice korkowe z przypiętymi do nich zdjęciami europosłanek i europosła. Napiętnowani przez narodowców politycy poparli wcześniej rezolucję w sprawie naruszania zasad praworządności i pogarszającego się stanu demokracji w Polsce [procedura 2017/2931 (RSP)]. Prokuratura umorzyła śledztwo w tej sprawie, a w uzasadnieniu stwierdziła, iż był to pokojowy happening, który symbolicznie odwoływał się do wydarzeń, jakie rozegrały się w trakcie powstania kościuszkowskiego z 1794 roku i zostały utrwalone na obrazie Wieszanie zdrajców in effigie przypisywanym J. P. Norblinowi. Wykorzystując współczesne materiały prasowe i opracowania oraz historyczne relacje uczestników insurekcji autor próbuje odpowiedzieć na pytanie o sens zestawienia ze sobą tak odmiennych wydarzeń, a także rekonstruuje przebieg publicznych egzekucji, jakie zorganizowano w Warszawie w maju, czerwcu i wrześniu 1794 roku. Słowa kluczowe: polityczny performans, dzieje pojęcia „narodowej zdrady”, konfederacja targowicka, publiczne egzekucje w czasie powstania 1794, spory polityczne w Polsce po 1989 roku.Item Elsensee-Rusałka. Spektrokartografie środowiska(Poznańskie Studia Polonistyczne, 2021) Jelewska, Agnieszka; Krawczak, MichałItem Występy gościnne Heleny Modrzejewskiej w Poznaniu w 1880 roku z perspektywy publikacji "Dziennika Poznańskiego"(Wydawnictwo Księgarnia Akademicka w Krakowie, 2021) Kurek, KrzysztofThe subject matter of this work concerns the articles and reviews - with an introduction and extended editorial commentary - published on the pages of "Dziennik Poznański" in connection with the guest performances of Helena Modjeska in Poznań in February 1880. Arranged in chronological order, the press texts not only show extraordinary emotions caused by the visit of the outstanding artist, but also allow to understand social and political contexts of the describet events. Printed for the first time, the texts constitue the valuable source material not only for historians of the theatre but also for explorers of the history of Poznań in the 19th century.Item Okolice widowisk. Studia i szkice(Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM w Poznaniu; Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 2021) Kurek, KrzysztofBadacze zgodnie twierdzą, że granice oddzielające widowiska od rzeczywistości są płynne i trudne do ustalenia. Patrice Pavis w swoim Słowniku terminów teatralnych zauważył, iż rzeczywistość „może w każdej chwili stać się widowiskiem, jeśli tylko nada się jej charakter ostensywny, a więc uczyni się z niej zobiektywizowany przedmiot oglądu, wobec którego obserwator usytuowany jest na zewnątrz, przestając być w ten sposób zaangażowanym w nią bezpośrednio uczestnikiem”. Ta niestabilna granica nie zawsze pozwala oddzielić codzienne rutynowe zachowania (indywidualne i zbiorowe) od rozwijającej się w czasie i posiadającej własną strukturę „akcji”. Niemożliwe jest dziś także podważenie tezy, iż istnieje gęsta sieć relacji łączących różne formy widowisk (nie tylko kulturowych) z aktywnością społeczno-polityczną, z duchową i kulturową tradycją, z uwarunkowaniami natury ekonomicznej i obyczajowej. W szkicach i studiach zebranych w tym tomie autor podjął próbę ukazania złożonego charakteru tych powiązań w różnych okresach historycznych, od średniowiecza aż do początków dwudziestego stulecia. Pracy nad książką towarzyszyło przekonanie, iż niektóre widowiska należy postrzegać jako swoistą manifestację zbiorowej i indywidualnej egzystencji, jako emanację napięć społecznych, rytmu codziennego życia, praktyk religijnych, politycznych konfliktów i niepodległościowych aspiracji, a także przemian mentalnych określonych zbiorowości. W takim podejściu kryje się także nadzieja, iż dzięki rekonstrukcji i opisowi niektórych form widowisk możliwe jest choćby zbliżenie się do zjawisk słabo reprezentowanych lub całkowicie nieobecnych w historycznych narracjach. Piszącemu te słowa bliski jest pogląd wybitnego polskiego dramaturga Mariana Pankowskiego, który podkreślał, że „jakie by były szumne i szerokie gościńce Historii, liczyć ma się nie Historia, ale człowiek, wpisany na krótko między niebo i ziemię”. Teksty zebrane w tym tomie powstały w latach 2013-2019. Jeden z nich ukazuje się po raz pierwszy. Artykuły wcześniej opublikowane zostały w tym wydaniu poszerzone, przeredagowane i wzbogacone nowymi materiałami źródłowymi. Niezwykle ważnym uzupełnieniem poszczególnych fragmentów książki jest ikonografia, która pochodzi ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego, Cyfrowego Repozytorium Lokalnego w Poznaniu, Biblioteki Raczyńskich, Biblioteki Uniwersyteckiej UAM, Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, Miejskiej Biblioteki Publicznej im. A. Asnyka w Kaliszu oraz zbiorów autora.Item Pandemia, Poznań, 1918-1920(Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne, 2021) Kurek, KrzysztofThe article discousses the depicitions of the Spanish Flu pandemic from 1918-1920 in Poznan press. The author places his considerations in the broad social and cultural context of kontemporary knowledge about flu, presents the theories on the origins of the pandemic and comments on the medical publications from the 1918-1920 period. Screening the press from the period, easily noticeable becomes the relatively low number (compared with the number of infections and deaths) of reports on the Spanish flu that failed to present the true scale of the danger. The image of reality presented in the press of that period was dminated by current politics, situation on the war fronts, social and economic challenges, food supplies to civilians and the ending of World War I. The common experience od death and illness due to warfare resulted in lack of dramatic reactions of the press.Item Teatr Polski w Poznaniu jako scena narodowa? Kilka uwag o życiu teatralnym miasta w latach 1875-1918.(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2021) Kurek, KrzysztofArtykuł zawiera rozważania dotyczące szczególnej roli Teatru Polskiego w Poznaniu, który w dobie zaborów był postrzegany jako Scena Narodowa wszystkich Polaków żyjących pod pruskim zaborem. Przywołane materiały prasowe ukazują swoistą sieć zależności wpływających na oblicze artystyczne i społeczny wizerunek polskiej sceny funkcjonującej w sercu pruskiej twierdzy. Twórcy związani z Teatrem Polskim musieli uwzględniać nie tylko własne aspiracje artystyczne, lecz także przeciwstawiać się na różne sposoby polityce germanizacyjnej.Item Kilka uwag o aktorskiej legendzie Heleny Modrzejewskiej(Biblioteka Raczyńskich, 2018) Kurek, KrzysztofTekst zawiera uwagi dotyczące legendy aktorskiej Heleny Modrzejewskiej . Autor wskazuje najważniejsze elementy kształtujące artystyczną świadomość wybitnej aktorki i próbuje opisać zjawiska, które zadecydowały o Jej polskiej i amerykańskiej karierze.Item O związkach Heleny Modrzejewskiej z Poznaniem - wybrane konteksty i źródłowe świadectwa(Wydawnictwo Księgarnia Akademicka w Krakowie, 2020) Kurek, KrzysztofSummary: Relations between Helena Modjeska and Poznań - Selected Context and Source Reports. Helena Modjeska's relations with the city of Poznań and Greater Poland should be viewed as an important element of the biography of this great Polish actres (1840-1909). These relations should be analysed from multiple standpoints, especially from the professional, private, social and political perspectives. This article attempts to show the unique and intricate network of connections mainly in a context of written accounts that were published in the Polish-language press of nineteenth-century Poznań. The choice of this particular group of source materials is intentional and deliberate. Strangely enough, the authors of hitherto published studies on the local daily newspapers such as "Dziennik Poznański" or "Kurier Poznański", and when they did so, most of these accounts were discussed only superficially. The available press source materials and the following analysis make it possible though to recreate the atmosphere and emotions surrounding Modjeska's guest stage performances.Item "Meteor, który na chwilkę na scenie naszej zabłysnął..." Okolicznościowe wiersze, toasty i przemówienia opublikowane w prasie poznańskiej w związku z występami gościnnymi Heleny Modrzejewskiej w latach 1880-1903(Wydawnictwo Księgarnia Akademicka w Krakowie, 2019) Kurek, KrzysztofThe paper discusses guest performances of the Polish theatrical actress Helena Modjeska in Poznań in 1880, 1890, 1895, and 1903. Based mainly on contemporary press accounts, the author attempts to recapture a unique atmosphere that accompanied these performances. The Polish audience was enthralled by Modjeska's appearances on the stage of the Polish Theatre in Poznań and many local newspapers published extensive accounts of the events and the actress herself received spontaneuos and warn reception. The first part of the paper presents descriptions of the response and attitudes of theaudiences that brilliantly epitomise the 19th century phenomenon of theatrical stardom. Celebrations accompanying Modjeska's visit to Poznań reverberated far beyond Poznań's theatrical community and the walls of the Polish Theatre where she set the stage on fire with her electrifying personality. Grateful spectators would organise formal receptions in honour of the great actress at the Bazar Hotel or banquet venues of a number of other hotels in the town. Poznań-based press published occasional poems and transcribed acclamatory addresses delivered at these events as well as toasts spoken during formal gatherings. The next section of the paper aims to show several such reports (handpicked from a large number) that are the best evidence of the unprecedented and inimitable atmosphere of those days.Item Teatr poznański w podróży (1870-1900). Repertuary występów i źródła do dziejów sceny polskiej w zaborach pruskim i rosyjskim(Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2019) Kurek, KrzysztofPodstawowym celem tej książki jest możliwie najpełniejsza, wykraczająca zdecydowanie poza dotychczasowy stan badań, oparta na możliwie szerokiej bazie źródłowej rekonstrukcja nie tylko repertuarów, lecz także tras objazdów realizowanych przez zespół poznański w ostatnim trzydziestoleciu XIX wieku. Służyć temu ma m. in. sama kompozycja tomu umożliwiająca Czytelnikowi nie tylko wielopoziomową lekturę, lecz również zapoznanie się z bogatą i w większości nieznaną materią źródłową, która ustanawia porządek faktograficzny, a przede wszystkim przybliża koloryt epoki i społeczne konteksty działalności zespołów teatralnych.Item Video-Remediations: From Transmission Medium to Data Landscape. Three Phases of Video-Remediations(Peter Lang - Veda, 2019) Jelewska, Agnieszka; Krawczak, MichałThe chapter reflects on the impact of video and video art from the 1960s on contemporary art forms a cultural paradigm of dynamic reality. Originally, the video format was remediating the reality of TV and film production and initiating a democratization of the medium, till the 1990s and further, when video, we argue, started a revolution that emancipated digital devices after which they themselves became a part of a digital world in which we live in. From then on remediations happen not only within the media, but also on a deeper, interconnected levels of digital reality. If one cannot talk about mediations without remediations, then every mediation is always already remediating the mediated world.