Problematyka żydowska w prasie i publicystyce obozu narodowego w Polsce w latach 1930-1939

Abstract

Prasa i publicystyka narodowa lat trzydziestych poświęcała zagadnieniom żydowskim bardzo dużą uwagę, określaną później jako żydocentryzm. W sposób szczególny pochylano się nad rolą społeczności żydowskiej w dziejach świata i Polski. Równie istotne było przedstawianie udziału Żydów we współczesnym życiu politycznym i społecznym. Narodowcy wskazywali na ich silne związki z komunizmem. Aspektem szczególnie istotnym dla opisu sytuacji wewnętrznej były relacje społeczności żydowskiej ze stronnictwami na polskiej scenie politycznej. Podkreślano wrogość z jaką Żydzi zwalczali wpływy katolicyzmu. Szeroko wypowiadano się o szkodliwym wpływie Żydów na gospodarkę Polski. Niemniej negatywnie opisywano udział Żydów w polskiej kulturze. Konsekwentnie przeciwstawiano się obecności żydowskich uczniów oraz studentów w polskich szkołach powszechnych, średnich i na wyższych uczelniach. W prasie i publicystyce narodowej dużą uwagę poświęcano antysemityzmowi. Recenzowano przeciwżydowskie działania antysemitów zagranicznych, w szczególności hitlerowców. Jednakże za najbardziej rozwinięty i przemyślany uważano antysemityzm obozu narodowego. Obraz społeczności żydowskiej wyłaniający się z tekstów publicystycznych i prasowych był jednoznacznie negatywny. Wizerunek antysemityzmu natomiast idealizowano, sam antysemityzm traktując jako kluczowy element nowoczesnego światopoglądu nacjonalistycznego.

The press and nationalist political commentary of the 1930s devoted considerable attention to Jewish issues. Particular attention was paid to the role of the Jewish community in the history of the world and Poland. Equally important was presenting the participation of Jews in contemporary political and social life. Nationalists pointed to strong links between communism and Jews. Another aspect of describing the internal situation was relations with the parties on the Polish political scene. In the press and political commentary, nationalists spoke widely about the harmful effects of Jews on the Polish economy. Nevertheless, the press and nationalistic writings negatively described the influence of Jews on Polish culture. The image of anti-Semitism in the press and nationalist writings was also crucial. Nationalist journalists and writers reviewed anti-Jewish activities of foreign anti-Semites, with particular emphasis on anti-Semitism of the Nazis, although the anti-Semitism of the nationalist camp was considered the most developed and well thought-out, among the anti-Jewish thought in the world. The image of the Jewish community emerging from journalistic and political texts was clearly negative. The image of anti-Semitism was idealized, on the other hand, treating anti-Semitism itself as a key element of the modern nationalist worldview.