Przegląd Politologiczny, 2023, nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Specyfika źródeł do badań politologicznych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023) Sielezin, Jan RyszardArtykuł dotyczy wykorzystania źródeł w badaniach politologicznych, oceny ich przydatności, interpretacji m.in. w aspekcie krytyki wewnętrznej i zewnętrznej. Oprócz klasycznych źródeł: dokumentalnych, akt parlamentu, sądowych, administracyjnych, wojskowych, partii politycznych i ruchów społecznych wykorzystuje się inne źródła. Przykładowo źródła narracyjne: dzienniki, kroniki, pamiętniki, wspomnienia, autobiografie oraz źródła epistolarne. Dokumenty te wzajemnie się uzupełniają i należy je badać pod kątem pochodzenia, autentyczności, wiarygodności. Krytyka źródeł ma na celu m.in. wyeliminowanie dokumentów nieprzydatnych o wątpliwej wartości. W XXI w. znaczącą rolę w badaniach odgrywają źródła internetowe: blogi, vlogi, wpisy na Twitterze, Facebooku, dokumenty audiowizualne o różnym poziomie ogólności i uszczegółowienia. Ich wiarygodność i użyteczność uzależniona jest od czynności krytycznych i wykazania przydatności w badaniach.Item Dlaczego jest tak źle, skoro jest tak dobrze? O demokracji w Polsce w opiniach respondentów i pewnej tendencji do wyrazistej władzy(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023) Scheffs, ŁukaszRefleksja nad demokracją w ogóle, jak i konkretnym jej przypadkiem, zawsze nastręcza wielu problemów. Rozpoczynają się one już na etapie próby odpowiedzi na pytanie: o jakiej w zasadzie demokracji myślimy? Jaki fundament aksjo-normatywny znajduje się u podstaw systemu, który w naszej (zapewne subiektywnej) ocenie spełnia kryteria demokracji sui generis? Każda z intelektualnych prób uchwycenia fenomenu demokratycznego tylko w jakiejś mierze odpowiada na nurtujące nas pytania o: sens, znaczenie, przyszłość i potencjalny upadek systemu. Przedłożony tu szkic jest jedynie próbą prezentacji opinii badanych grup respondentów nt. systemu i determinant ustroju demokratycznego w Polsce oraz konfrontacji występujących w przywoływanych tu analizach opinii z ogólną koncepcją dekapilaryzacji władzy. Zawarte w tym opracowaniu spostrzeżenia pozostają efektem rekonstrukcji dokonanej na podstawie dostępnej literatury przedmiotu i danych wtórnych, pochodzących z badań prowadzonych przez innych autorów, najczęściej w ramach szerszych programów (projektów) badawczych. W tym znaczeniu praca ma charakter przyczynkarski, deskryptywny, a same jej rozważania mieszczą się w nurcie konstruktywistycznym współczesnych nauk społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem nauk o polityce i administracji.Item Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony UE w perspektywie teoretycznej, praktycznej i agencyjno-instytucjonlanej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023) Piechowicz, MichałArtykuł ten analizuje ewolucję polityki bezpieczeństwa UE, czyli sfery, która była uznawana przez dziesięciolecia integracji za kompetencję państw członkowskich. Stąd rozwadze poddano z jednej strony mechanizmy zapewniające udział w procesach decyzyjnych organów reprezentujących interesy ponadnarodowe (tj. Komisja Europejska, Europejska Agencja Obrony, Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa), przy jednoczesnej gwarancji decyzyjnej dla rządów państw członkowskich (m.in. w ramach Rady). W pierwszej części dyskusja dotyczy roli Traktatu w procesie kształtowania Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO) oraz dylematów dotyczących np. poszukiwania konsensusu negocjacyjnego, jak również znaczenia poziomu inwestycji w sferze bezpieczeństwa dla możliwości realizacji założonych celów. Następnie omówione są teoretyczne podstawy integracji omawianej polityki, oraz związane z tym wyzwania interpretacyjne. Trzecia część to analiza sfery instytucjonalno-agencyjnej związanej z zarządzaniem WPBiO, jak również mechanizmów decyzyjnych oraz źródeł finansowania podjętych działań i projektów. Dodatkowo, ukazana jest rola PESCO, czyli stałej współpracy strukturalnej, jako nowej koncepcji praktycznego realizowania założeń traktatowych i celów strategicznych UE w sferze bezpieczeństwa i obrony.Item Changing the Importance of Poland in the Security Policy of the United States in the Context of the war in Ukraine(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023) Jureńczyk, ŁukaszThe aim of the paper is to analyze and evaluate the changes in the importance of Poland in the security policy of the United States after the outbreak of the war in Ukraine in 2022. The paper consists of two parts. The first one covers the importance of Poland in the US security policy after the Cold War, and the second the change of this importance after the outbreak of the full-scale war in Ukraine. The main research problem is the question of whether Poland’s importance in the US security policy has increased in connection with the Russian aggression on Ukraine? The thesis assumes that the war in Ukraine increased the importance of Poland in American security policy. This is due to three basic premises: Poland has become the main hub for American weapons supplied to Ukraine; Poland plays a key role in humanitarian support for Ukrainian refugees; and the dynamic development of the Polish army increases its importance in the defense of NATO’s eastern flank. Paradoxically, in the context of Polish-American relations, the outbreak of the war turned out to be beneficial for Poland, as earlier it was in danger of cooling down its relations with the USA in connection with the problems with adhering to the principles of the democratic state of law. Currently, this issue is overshadowed by the intensified US-Polish cooperation to help Ukraine and secure NATO’s eastern flank. The research involved interviews with scientists and analysts from scientific centers in Washington and New York.Item Od Waszyngtonu do Osaki. Zagadnienie cyfryzacji w agendzie Grupy Dwudziestu(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023) Rewizorski, MarekGłównym celem niniejszego artykułu jest empiryczna analiza znaczenia problematyki cyfryzacji w agendzie Grupy Dwudziestu (G20). Punktem wyjścia jest oparta na ilościowej i jakościowej analizie treści dokumentów i rozmowach z ekspertami obserwacja, zgodnie z którą problematyka ta – początkowo towarzysząca zagadnieniom gospodarczym i traktowana marginalnie przez G20 – zyskała na znaczeniu podczas prezydencji w Grupie sprawowanej przez Chiny (2016) i Niemcy (2017). Emancypując się spod kurateli ekonomii cyfryzacja stała się w latach 2016–2019 priorytetem w międzypaństwowej przestrzeni deliberacyjnej i podstawą promowanej przez G20 wizji „świata połączonego”, opartego na przyjęciu szerokiego podejścia do przeobrażeń w cyberprzestrzeni i pozwalającego na powiązanie zagadnień ekonomicznych i finansowych z polityką rozwojową, bezpieczeństwem oraz ochroną praw obywatelskich.Item Implementacja polityki ochrony środowiska w Chinach a wzorce zarządzania publicznego(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023) Świstak, MarekArtykuł odnosi się do implementacji polityki ochrony środowiska w Chinach w kontekście polityki publicznej. Założono, iż celem badań nad implementacją polityki ekologicznej Chin jest rozpoznanie i zrozumienie mechanizmów rządzących tą polityką publiczną. Jest to istotne, ponieważ chińskiej polityce ekologicznej formułowanej na poziomie centralnym, zarzuca się deficyt implementacji na poziomie lokalnym. Celem artykułu jest identyfikacja kluczowych problemów (mechanizmów) implementacji polityki ekologicznej ChRL w świetle światowych doświadczeń. W artykule podejmuje się weryfikację hipotezy, iż implementacja polityki ochrony środowiska naturalnego w Chinach jest wypadkową wielu czynników, za kluczowy z nich uznaje się dominujący model zarządzania publicznego w kraju. Zidentyfikowano, iż mamy do czynienia z nakazowym modelem implementacji działań pro środowiskowych. Zidentyfikowano główne mechanizmy oraz podmioty odpowiedzialne za występowanie tzw. luki implementacyjnej.Item Impact of the Pandemic on Damaging the Democratic Process in a Hybrid Regime in Georgia(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023) Chedia, BekaIn hybrid political system of Georgia, in condition of COVID-19, the population obeyed control and strict regulations. Concepts such as the Iron Curtain, curfew, etc., have returned to the country’s political vocabulary. How can these symbols of a totalitarian (Soviet) past fit into the process of democratization? What is the reaction of society, other political actors? Why and how pandemic damaged democracy in Georgia? Does this threaten to revise the concept of a democratic political system, which will be especially difficult for post-totalitarian society? This research paper examines case of Georgia: how political institutions, political elite, society, Media, the country’s legislative base was ready for new reality and what political consequences this crisis would have in the process of democratization and nation-building. Unfair political competition during the elections, the growth of populism, the partial abandonment of certain rights, the deepening of polarization, etc. – are these challenges related only to the pandemic or have they also threatened Georgian democracy in “normal” times?Item Wpływ pandemii COVID-19 na ubóstwo energetyczne w UE(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023) Górska, AnnaOstatnie dwa lata pandemii przyczyniły się do zwiększenia się ubóstwa energetycznego w państwach Unii Europejskiej. Ubóstwo energetyczne jest coraz powszechniejsze, z wielu powodów, takich jak rosnące ceny paliw, węgla kamiennego, opłat emisji CO2. Ubóstwo energetyczne rozumiane jest jako sytuacja, w której koszty ogrzewania przekraczają 10% dochodów. Ubóstwo energetyczne zostało zdefiniowane przez EPEE1 jako „brak środków na utrzymanie ogrzewania na odpowiednim poziomie za uczciwą cenę”. W artykule zostaną przedstawione dane statystyczne dotyczące ubóstwa energetycznego na podstawie różnych wskaźników w latach 2018–2020 w państwach UE. Ponadto opisano aktualną politykę klimatyczno-energetyczną w UE i jej założenia oraz jej wpływ na ubóstwo energetyczne. Dodatkowo wskazane zostaną programy w państwach UE, które istotnie wpłynęły na poprawę sytuacji ubóstwa energetycznego.