Transkulturowy charakter japońskiego tańca butô

Abstract

Celem pracy jest ukazanie transkulturowego potencjału japońskiego tańca butô. W swych podstawowych założeniach praca oparta jest na koncepcji polifonii zaproponowanej przez M.Bachtina, która w odpowiedni sposób odnosi się zarówno do wielowymiarowej formy butô, jak i do wielości światopoglądów oscylujących wokół tej praktyki artystycznej. Uwzględniając wielość sensów przypisywanych butô, a także przyjmując różne kategorie interpretacyjne, autorka starasię poszerzać rozumienie tego fenomenu, a także uzupełniać je o nowe konteksty znaczeniowe, które pozostają otwarte na kolejne reinterpretacje. Jednym z takich kontekstów interpretacyjnych jest przyjęcie koncepcji transkulturowości zaproponowanej przez Wolfganaga Welscha. Pojęcie to staje się kluczowe dla refleksji na temat wielowymiarowego, eklektycznego, hybrydycznego charakteru tej praktyki artystycznej. Pozwala przedstawić butô jako wielokulturową sieć wzajemnych wpływów i powiązań, jako fenomen, który przekracza lokalne uwarunkowania, znosi podziały pomiędzy tym, co obce, i tym, co swojskie, a dzięki swej uniwersalnej tematyce, staje się bliski każdemu z nas. Przyjęcie koncepcji bachtinowskiej polifonii wiąże się ściśle z zaproponowaną w pracy metodą badawczą, która opiera się przede wszystkim na wnikliwej analizie anglojęzycznej literatury tematycznej oraz tekstów źródłowych, na które składają się wypowiedzi i eseje napisane przez „prawowitego fundatora” butô Tatsumi Hijikatę.Refleksja teoretyczna związana z analizą tekstów dopełniona została przez działalność praktyczną, wspartą badaniami terenowymi i obserwacją uczestniczącą. Na polskim rynku wydawniczym brakuje szczegółowych teoretycznych opracowań na temat butô. Praca ta stanowi zatem istotny wkład w naukowe opracowania na ten temat. The aim of this thesis is to reveal the transcultural potential of the Japanese dance Butô. In its basic assumptions the thesis is based on the Mikhail Bakhtin’s concept of polyphony which adequately applies to both the multidimensional form of Butô, and the multiplicity of worldviews oscillating around this artistic practice. Allowing the multiplicity of meanings attributed to Butô ,as well as incorporating various categories of interpretation, the author aims to broaden the understanding of this phenomenon, and update it with new semantic contexts, which remain open to further reinterpretation. One of such contexts is the adopting the idea of Transculturality proposed by Wolfgang Welsch. This concept becomes crucial to reflect on the multifaceted, eclectic, hybrid nature of this artistic practice. It enables to present Butô, as a multicultural network of mutual influences and relationships, as a phenomenon that transcends local conditions, cancels the divisions between what is foreign and what is familiar, and because of its universal themes, it becomes close to all of us. Adoption of the Bahtin’s concept of polyphony is closely related to the thesis research method, primarily based on a thorough analysis of the English language publications an source texts in the topic, which include statements and essays written by the "rightful founder” of Butô Tatsumi Hijikata. The academic afterthought relating to the subject literature analysis have been complemented through practical activity, supported by field research and participant observation. There is a lack of detailed theoretical studies on Butô on the Polish publishing market .This work is therefore an important contribution to the scientific studies on the subject.