Obciążenia psychospołeczne w miejscu pracy pedagoga związane z niewłaściwymi zachowaniami uczniów

Abstract

W artykule prezentowane są rozważania dotyczące psychospołecznych obciążeń zawodowych pedagoga w szerszym kontekście stresu zawodowego nauczyciela i jego zdrowotnych konsekwencji. W szczególności skoncentrowano się na obciążeniach wynikających z radzenia sobie z niewłaściwymi zachowaniami uczniów. Materiał i metody: Zaprezentowane wyniki dotyczą reprezentatywnej próby nauczycieli województwa łódzkiego (N = 429). W badaniach zastosowano kwestionariusz dotyczący różnych aspektów radzenia sobie nauczycieli z niewłaściwymi zachowaniami uczniów (dyscypliną szkolną). Wyniki i wnioski: Uzyskane wyniki wskazują, że zachowania niewłaściwe uczniów, szczególnie te o mniej poważnym charakterze występują w pracy nauczyciela stosunkowo często. Rzadsze, ale jednak znaczące jest występowanie poważniejszych zachowań, np. stosowanie wulgarnego języka czy agresji werbalnej wobec innych uczniów lub nauczyciela. Częstotliwość zachowań niewłaściwych okazała się być większa w pracy nauczycieli o krótkim stażu, a także u nauczycieli płci męskiej. Była ona także powiązana z oceną wsparcia społecznego ze strony innych nauczycieli — czym wyższa ocena, tym mniej zachowań niewłaściwych. Wyniki badań wskazują na konieczność diagnozowania problemów związanych z niewłaściwymi zachowaniami uczniów w kontekście stresu zawodowego oraz uwzględniania aspektu wsparcia społecznego w programach promocji zdrowia w miejscu pracy go dotyczących.

In the paper psychosocial burdens in the teaching profession, resulting from the misbehavior of students, are presented. Th ey are analyzed in a broader context, taking account of occupational stress and its health consequences teachers are exposed to. Material and Methods: Th e given data present the outcome of the syrvey conducted on a representative sample of teachers (n = 429) from the Łódź voivodeship. Results and Conclusions: Th e results show that student misbehavior (in milder forms) is quite frequent in teacher’s workplace. Severe misbehavior, e.g., vulgar language, verbal aggression toward teachers or other students, was rather rare. Younger and male teachers were more frequently exposed to student misbehavior. In addition, it correlated positively with social support received from teacher’s colleagues. Th e results of the survey emphasize the need to identify student misbehavior problems in terms of teacher’s occupational stress. Th e need to assure social support for teachers should also be taken into account in their workplace health promotion programs.